De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1894 1 juli pagina 1

1 juli 1894 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

N°. 888 DE AMSTEEDAMMEK A°. 1894 WEEKBLAD VOOB NEDERLAND Dit nummer bevat een bijvoegsel. Onder Redactie van J. DE KOO en JUSTUS VAN MAÜRIK Jr. Het auteursrecht voor den inhoud van dit Blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad No. 124). Verschijnt eiken Zaterdagavond. Uitgevers: VAN HOLKEMA & WARENDORF, te Amsterdam, Singel büde Vijzelstraat, 542. Zondag 1 Juli Abonnement per 3 maanden .... Voor Indie per jaar Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar Advertentiën van 1?5 regels f\. 10, elke regel meer Reclames per regel ?1.50, fr. p. post/1 1.65 mail?9. , . 0.12' , . . 0.20 . 0.40 I N H O U Di VAN VERRE EN VAN NABIJ. SOCIALE AANGELEGENHEDEN: Hoe is het Arbeids contract in onze wetgeving te regelen? door Socius. FEUILLETON : Een avontuurlijke "rit, door Rudyard Kipling. I. MUZIEK IN DE HOOFDSTAD, door Van Milligen. KUNST EN LETTEREN: Een geïllustreerd boek van William Blake, door J. V. Verwey's Jacob van Maerlant, door J. L. A. C. Meijer. Iets over Ouïda. Buitenlan Ische Bibliographie, door R.A.H, en F. C. Jr. SCHETSJES: Mijnheer Smit's executeur. SCHAAKSPEL. VOO tl DAMES, door E-e. INGEZONDEN. RE CLAMES. UIT Dr. GANNEF'S STUDEER KAMER. PEN- EN POTLOODKRASSEN. ADVERTENTIÉN. lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIMMIHIIflIlllllllll Eens om de zeven jaren ? zoo wil het de Fransche Grondwet ontwaakt het rustige Versailles uit de sluimering eener ville morte. Dan zijn het niet langer reislustige vreemde lingen, die de stilte der door den Hoi soleil geschapen wonderwerken komen verstoren, of Parijsche badauds, die de groote water werken komen zien spelen. Dan klopt voor korten tijd het hart van het land in het oude slot, en wordt de vroegere bal- en tooneelzaal de plaats, waar de vertegenwoor digers der natie het nieuwe hoofd van den Btaat komen verkiezen. Eene enkele stemming was ditmaal vol doende, om tot de beslissing te leiden. Nu deze gewichtige handeling plaats had bij de nog niet gesloten groeve van den vermoorden president, is er een reden te meer om zich te verheugen over de betrekkelijke, door eene hartstochtelijke oppositie slechts voor enkele oogenblikken verstoorde kalmte, waarmede het groote werk in enkele uren werd verricht. Een rede te mér, want de orde en de rust, waarmede de wisseling van het hoofd van den staat thans voor de vierde maal plaats heeft gehad, zijn allereerst een bewijs, dat de republikeinsche instellingen in Frankrijk wortel hebben geschoten. En in de tweede plaats toonen zij, hoe weinig de roekelooze en misdadige aanslag, waarvan president Carnot het slachtoffer werd, doel heeft ge in IIHI l 1111 lllllllllllllllllllHllllllllllllllllllllilllllllillllllllllllllHllllllllllllllllllllllllll Een avontuurlijke rit, door EÜDYAED KIPLING. Er is zooals de goochelaars zeggen geen bedrog bij, heeren en dames ! Jukes heeft het ongeluk gehad verzeild te raken in een dorp zooals men weet dat er bestaan, ofschoon er na Jukes geen tweede gezond mensch ge weest is. Op de grenzen van Calcutta had men in vroeger jaren een dito bloeiende in richting, men zegt zelfs dat, als men ver in den Bikaneer doordringt, dat wil zeggen: in het hartje van de groote Indische woestijn, men niet een dorp, maar een stad vindt, waar de dooden, die niet gestorven zijn maar niet leven mogen, heen gezonden worden. En aange zien het een onwederlegbaar feit is, dat er in diezelfde woestijn een vreemde stad ligt, waar al de rijke woekeraars gaan wonen nadat zij fortuin gemaakt hebben, (een for tuin zóó groot, dat de bezitters zelfs de sterke hand van het Gouvernement niet vertrouwen -om hen te beschermen, waarom ze hun toe vlucht nemen tot de waterlooze zandvlakten) ?waar zij vorstelijke equipages houden, en mooie jonge meisjes koopen, en hun paleizen beleggen met goud en ivoor en paarlemoer, begrijp ik niet waarom Jukes verhaal be zijden de waarheid zou zijn! Jukes is ingenieur, een kerel met een Hinken kop om bouwplannen te teekenen, afstanden te berekenen en zoo al meer; hij is wel de laatste, die er pleizier in hebben troffen; hoe het staal van den moordenaar wel een persoon heeft doen vallen, maar niets vermocht tegen de staatsinstellingen, en hoe daardoor het nuttelooze van Santo Cesario's krankzinnigen kwajongensstreek voor ieder verstandig mensch onwederlegbaar is gebleken. In de honderden artikelen, die gedurende de afgeloopen week over den vermoorden president zijn geschreven, vindt men steeds hetzelfde woord «correct" terug. Die correct heid, al gaf zij soms aanl eiding tot goedaardigen spot, was eene eerbiedwaardige eigen schap, omdat zij bij Carnot het gevolg was van plichtsbesef, en de vorm, waarin zijne plichtsbetrachting zich uitte. President Grévy had in zijn jongere jaren met kracht en klem betoogd, dat het presidentschap der republiek onnuttig en overbodig was; toen hij zelf dat presidentschap aanvaardde heeft hij, met zekeren on vrij willigen humor, de juistheid zijner stelling bewezen door een echte pr sident-soliveau te zijn, zoolang althans de knoeierijen van zijn schoonzoon hem niet op een verkeerden weg hadden gebracht. Niet alzoo Carnot. Deze heeft de hem door de constitutie toegewezen rol met ernst en nauw gezetheid opgevat en hij is tot het einde toe aan die opvatting getrouw gebleven. Wellicht heeft hij in sommige opzichten iets te veel gedaan en naast de staatkunde zijner minis ters eene persoonlijke politiek gesteld. Wel licht deed hij in andere opzichten iets te weinig, zooals in de Panama-quaestie, bij welke hij, schoon persoonlijk boven alle ver denking verheven, het aan het licht brengen en het bestraffen der feiten zeker niet be vorderde. Maar n bij dit te veel, n bij dit te weinig, is hij ongetwijfeld gedrongen door de zorg voor de eer en de waardig heid van zijn vaderland. Onder zijn pre sidentschap is de boulangistische samen zwering verijdeld, zijn de feesten te Kronstadt en te Toulon gevierd en is de oppositie van het Vatikaan tegen de repu blikeinsche instellingen in eene vriendschap pelijke verhouding veranderd. Men kan over de beteekenis van elk dezer feiten van oordeel verschillen, maar men zal toch moe ten toegeven, dat de president, onder wiens leiding zij plaats hadden, zelf een man van beteekenis is geweest. En men mag vooral niet uit het oog verliezen, dat de rustige waardigheid, waarmede Carnot zijne taak volbracht, veel heeft bijgedragen om de positie van Frankrijk tegenover de andere groote mogendheden te verbeteren. De pre liiiiuiiiiiiii i MIMI iiiiiiiiiiiiiiiiniiii IIMIIIII zou dingen te verzinnen, die niet waar zijn! Hij kan geld genoeg verdienen als hij bij zijn baantje blijft. Altijd zal hij u 't verhaal op dezelfde manier vertellen, maar hij wordt nog woedend als hij denkt aan de schande lijke manier waarop ze hem behandeld hebben ! Ziehier waar 't op neer komt. De eigenlijke oorzaak van alles is een lichte aanval van koorts. Mijn werk nood zaakte mij eenige maanden te kampeeren tusschen Pakpathan en Mubarakpur ieder die 't ongeluk gehad heeft daar door te reizen, weet welk een eenzame, verlaten zandstreek het is. Mijn koelies waren niet slechter dan die luidjes over 't algemeen zijn, mijn werk gaf mij genoeg bezigheid om geen tijd te hebben tot mopperen stel dat ik daar lust in gehad had. Den 2;>sten December 1884, voelde ik me wat koortsig, 't Was in die dagen volle maan en bij gevolg hief 's avonds iedere hond in de buurt van mijn tent een vervaarlijk ge blaf aan. De dieren kwamen in troepjes van drie of vier bijeen en maakten me letterlijk dol door hun gekef. Een paar dagen geleden had ik een der luidruchtige zangers een kogel door zijn ribbekast gejaagd en zijn lijk in terrorem een vijftig meter van mijn tent opgehangen. Maar zijn kameraadjes vielen er op aan, vochten er om, en verslonden het, waarna zij zoo scheen 't mij althans met vernieuwde krachten een danklied aan hieven. Het gevoel van lichtheid in 't hoofd heeft eene verschillende uitwerking op wie 't onder vindt. Mijn nijdigheid loste zich weldra op in het vaste voornemen een grooten wit-enzwarten hond, die in 't concert boven allen uitkefte en 't gauwst zijn biezen pakte, van kant te maken. Dank zij mijn duizeligheid \ sident heeft zeven jaren lang in de steeds | wisselende en vaak hartstochtelijke Fransche . staatkunde het eenige blijvende en kalme element uitgemaakt. De opvolger van president Carnot, Casimir Perier, is zooals wij vermeldden, reeds bij eerste stemming verkozen, doch slechts met eene geringe meerderheid, met 451 van de 850 uitgebrachte stemmen. Ofschoon door velen verwacht en vcors^eld, is dit resultaat toch voor een groot deal der afgevaardigden en senatoren, eene verrassing geweest. Klaar blijkelijk hadden zij er op gerekend, dat eene tweede en wellicht eene derde stemming noodig zou zijn geweest, en dat daarbij de coalitie van tegenstanders eene gansch andere uitkomst had kunnen geven. Intusschen zijn het alleen de bladen der uiterste linkerzijde en die der socialistische partij, die Casimir Perier's verkiezing openlijk eene ramp voor Frankrijk noemen. De nieuwe president is zeer rijk; hij is aandeelhouder in de groote industrieele ondernemingen te Anzin, waar nog niet lang geleden eene werksta king plaats had; hij heeft als minister president getoond eene krachtige en door tastende persoonlijkheid te zijn, die aan de lastige Fransche Kamer herhaaldelijk te verstaan heeft gegeven, dat hem aan het behoud eener portefeuille niets gelegen was en dat hij daarvoor geen enkel beginsel ten oft'er wilde brengen; hij heeft en dat is misschien, hetgeen zijn tegenstan ders het meest geërgerd heeft, aan Spuller's ietwat ondoordachte uitlating over den esprit nouveau eene praktische en uitvoer bare verklaring gegeven, en daardoor het militante en intransigente anti-clericalisme veroordeeld. Reden te over, om hem voor de beide genoemde partijen, voor welke socialisme en anti-clericalisme onafscheidelijk zijn, een ongewenscht candidaat te maken. Doch in dien men de samenstelling der Kamers en in 't bijzonder de resultaten der laatste uit spraak van het algemeen kiesrecht nagaat, dan kan men veilig aannemen, dat de meerder heid van de leden der vertegenwoordiging met den uitslag der presidentsverkiezing zeer tevreden zal zijn. Overigens geven de antece denten van Perier aanleiding om te onder stellen, dat zijne verklaringen in democratischen geest eerlijk gemeend zijn. Het «dienen der democratie met volle toewijding" is bij hem nog geen phrase, omdat hij verklaart, dat dit met oordeel des onderscheids moet geschieden, en dat men iemand niet dient, en het beven mijner hand, had ik hem reeds tweemaal gemist met mijn kort jachtgeweer, waarom ik besloot hem te paard over de vlakte te volgen en met een speer zooals men op de wilde zwijnenjacht gebruikt af te maken. Dit was ik weet het wel het besluit van een koortslijder die aan 't delireeren is; toen echter scheen mijn plan zeer praktisch en uitvoerbaar. Ik gaf mijn knecht dus bevel Pornic te zadelen en zoo stil mogelijk aan de achter zijde van mijn tent te brengen. Toen de pony gereed was, ging ik bij zijn hoofd staan om hem onmiddellijk te bestijgen zoodra de hond een kik liet hooren. Pornic, dit tusschen twee haakjes had twee dagen op stal ge staan, het was een koude, kille nacht en ik was voorzien van een paar lange, scherpe sporen, waarmede ik dien middag een on wil ligen hengst gereden had. Gij zult mij dus gaarne gelooven als ik u zeg dat, hij beenen maakte toen ik hem aanzette. In een oogenblik, want het dier schoot als een pijl uit den boog er van door, hadden we de tent ver achter ons, en vlogen we met groote snelheid over de effen, zandige vlakte. Weldra waren we dien ellendigen hond voorbij en vergat ik bijna waarom ik te paard zat, ge wapend met een lans. Het ijlen van de koorts, de opwinding, gevolg van beweging in de frissche lucht, moeten mijn restje gezond verstand hebben doen verdwijnen. Ik herinner mij flauw dat ik mij in den zadel overeind richtte en dreigend mijn lans zwaaide tegen de statige volle maan, die met onverstoorbare kalmte neder zag op mijn dolzinnigen galop, terwijl ik telkens de fantastische uitkomende struiken aanriep. Eens of tweemaal moet ik geheel op Pornics hals gehangen hebben, enkel voor vallen bewaard door mijn sporen zooals door hem te vleien of met onoprechtheid te behandelen. In het buitenland is de verkiezing van Casimir Perier overal met ingenomenheid be groet. Men kan dus de Fransche republiek gelukwenschen met de schitterende wijze, waarop zij de moeielijkheden der laatste dagen heeft overwonnen. iiiiiiniiiritmiiimiiiMiiiiMiMiHiii Sociale, limimmiimmii iniiiiii Hoe is het Arbeidscontract in onze Wetgeving te regelen"? Aan het Hoofdbestuur der Vereeniging tot bevordering van Fabrieks- en Handwerksnijverheid in Nederland", die op 6 en 7 Juli a.s. te Utrecht hare algemeene vergadering houdt, is door de heeren B. H. Heldt, Mr. E. Focker en Dr. J. Th. Mouton een rapport uitgebracht, dat aanspraak mag maken op kennisneming in breeden kring. Het handelt over de gewichtige vraag hierboven vermeld, getuigt van een ernstige opvatting der zaak en gaat uit van een beginsel dat ook ons het meest aannemelijk voorkomt. Het tracht toch zooveel mogelijk te ontkomen aan de patriarchaal-socialistische opvatting dat de Staat als al-regelaar moet optreden, en stelt voorop dat elke regeling op dit stuk rekening moet houden met de zelfs in een klein land zoo uiteenloopende eischen van tijd. plaats en aard van het bedrijf. Vandaar dat het rap port aan den algemeenen wetgever slechts wil toebedeeld zien wat voor alyemeene regeling, en dan nog slechts in alr/emeetie trekken, vat baar is, en dat overigens het zwaartepunt komt te liggen in het eigen optreden der arbeiders en in de Kaden of Kamers van Arbeid, die door den Staat in 't leven moeten worden geroepen en die, behalve als adviseerende en bemiddelende lichamen, dan plaatse lijk en voor de onderscheidene soorten ran arbeid de noodige bepalingen zullen hebben te ma ken omtrent arbeidsloon, arbejdsduur en wat verder daarvoor in aanmerking behoort te komen. Niettemin blijft er voor den algemeenen wetgever nog genoeg te doen over, zooals kan blijken uit de hieronder volgende uiteenzetting van de denkbeelden der commissie die met het oog op de beschikbare plaatsruimte zeei kort moet zijn. In de eerste plaats acht de commissie het wenschelijk dat voor elke fabriek of' werk plaats van zekeren omvang wettelijk de ver plichting worde gevestigd om een fabrieksden volgenden morgen duidelijk zichtbaar was. Het arme dier holde, zonder ophouden, als een bezetene voort, over de door de maan beschenen vlakte, waaraan geen eind scheen te zullen komen. Het eenige wat ik mij her inner is, dat plotseling de grond voor ons op rees, dat wij op het hoogste punt kwamen, en ik het riviertje, de Suhlej, als een zilveren lint in de verte zag schitteren. Toen stortte Pornic, en we rolden te zamen de een of andere diepte in. Ik moet het bewustzijn verloren hebben, want toen ik bijkwam lag ik voorover op een bergje fijn, wit zand en de dag begon met een rooden gloed aan te breken over de hoogte waarvan ik i,aar beneden getuimeld was. Toen het lichter werd, zag ik dat ik mij bevond op den bodem van een zandigen krater, in den vorm van een hoefijzer, aan de open zijde lagen de zandbanken van de Suhlej. Mijn koorts was af. Behalve dat een gevoel van duizeligheid mij bijbleef, had de val mij geen kwaad gedaan. Pornic, die een eind van mij af stond, was natuurlijk uitgeput van vermoeidheid, maar had zich evenmin bezeerd. Wel had mijn mooi zadel geducht geleden, en 't was heel onder zijn buik geschoven. Terwijl ik dit in orde bracht, bekeek ik op mijn gemak de plaats waar ik op zoo'n dwaze manier te land gekomen was. Op gevaar af dat men mij langdradig noemt, ga ik het terrein nauwkeurig be schrijven, de lezer zal dan beter in staat zijn zich eene voorstelling te maken van hetgeen volgt. Arerbeeld u dan ??zooals ik reeds zei een hoefvormigen krater van zand, met steile wanden van zand, ongeveer vijf en dertig voet hoog. (De helling zal, vermoed ik, onge veer 05°geweest zijn). Het binnenvlak, de

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl