Historisch Archief 1877-1940
No. 893
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
?dunne taffen stoffen te hebben bestemd, bezaaid
,met kleine witte marguerites. Een paar ervan
waren reeds op den Grand-Prix te zien, en vielen
wel in den smaak. Men draagt ook wit piqué,
en over 't geheel alle witte stoffen; als garnituren
voor hoeden komen korenbloemen, alle kleuren
van geraniums en papavers, en ook tal van
onnatuurlyke bloemen in aanmerking. Het is intusschen
nu de tyd niet, dat dagelijks nieuwe scheppingen
ontluiken; evenmin wordt op de verspreide
stranden en bij de bronnen eene mode gevormd;
in de stilte der ateliers, in de werkplaatsen der
teokenaars wordt nu gewerkt voor het komende
saizoen, wanneer men, verzadigd van buitenlucht,
weer den beperkten kring der steden en hare
ijdelheden zoekt.
***
De twee laatst verschenen afleveringen van
Voor onze dames, het tijdschrift van Jo van
Sloten, bevatten eenige bijzonder fraaie costumes
voor allerlei sport. Het wit ttuweelen
yachtingcostuum op een der inliggende platen is
?ofschoon de dame een beetje ongerust-melancho
liek naar de zee staart een juweeltje. Maar
?ook in andere qualiteiten dan juist wit fluweel,
is er veel moois in te vinden; zwemcostuum,
vélocipède-costuum, amazonenhoed, terwijl juist
de plaat met de toiletten van den »Grand Prix"
niet tot de beste uitgevoerde behoort. In de
afdeeling handwerken is een fraai gekleurd patroon
voor »knoopjestechniek", iets nieuws, waartoe in
-een paar vorige afleveringen van dezen jaargang
de handleiding voorkomt.
* *
*
Ham a la Strasbourg. Men snijdt van een
flinken rauwen Westfaalschen ham zooveel sneden
als er gasten zyn; men neemt de sneden niet te
dun, bijna een centimeter dik. Men plaatst de
sneden ham met zeer goede boter in een koperen
kastrol of een aarden pan, en laat het zacht gaar
worden zonder dek>el, zoodat de boter goed in
de ham dringt, maar niet bruint. Dan voegt men
er wat peper en nootmuskaat bij, maar geen zout;
na een. kwartier is de ham gaar. Men neemt de
sneden ham uit de pan, legt ze op een
gewarmden schotel en legt op ieder een spiegelei; inde
pan die men op het vuur heeft gelaten
giet men dan een paar glazen goeden Kijnwijn,
(op zes sneden ham berekend) roert tot de saus
goed gebonden is, en giet ze op den schotel.
Ook andere ham dan Westfaalsche is goed, en
voor Rijnwijn kan men Graves of Barsac nemen.
E?e.
iiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiimimii mum imini i
LLERLEI
Sterfte onder
verschillende beroepen
Dr. Bertillon, chef van de stedelijke statistiek te
Parjjs, heeft onlangs het resultaat van zijne be
vindingen omtrent de sterften in de verschil
lende beroepen gepubliceerd. Vijftig beroe
pen zy'n voorloopig nagegaan; de demograaf
heeft ze vervolgens onder elf verschillende hoof
den gegroepeerd. De eerste groep bevat de be
roepen, welke den mensch aan weer en wind
blootstellen, terwijl zij hem tevens tot rust dwin
gen. Dit zijn voornamelijk de beroepen van
koetsier en voerman. Het zijn de ongezondste
van allen. Daartegenover zijn de beroepen, welke
den mensch aan wind en weer blootstellen, maar
met beweging, gewoonlijk gezond. Dit zijn de
beroepen van landbouwer, warmoezier,
boomkweeker, jachtopziener, zeevisscher en schipper.
De derde en vierde groep bevatten de beroepen,
?welke den mensch blootstellen aan het inademen
van hard stof; deze alle zijn zeer schadelijk. Hetzij
«iiiiiiiiiiiiiii mini
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiu
5de Jaargang. 5 Augustus 1894
Redacteur RUD. J. LOMAN.
Tijdelijk adres: Van Baerles'raat 12, Amsterdam.
Verzofke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
iiiuiiiiiiiiiHiHimiiiiiiiiHiiiiHiilliiiiiimiimnmiiiiliiimiiMiiiimiiiiiiiiiiii
Van Lecomte, te Soerabaia, (Java).
No. 251. Mat in drie (l!) zetten.
defgh
Wit: K h4, T a5 en d2, E dl en S2, P c2; eG
en f5 = 8.
Zwart: K f4, P b5; aG, d7 en g3 = 5.
Oplossing van No. 249.
l P a5, K d5: 2 R a2 enz.
K f5 2 D ei f
K f7 2 c4
ai 2 cl
de stoffen metaalhoudend zijn, zooals voor de
slotenmakers, wapensmeden, messenmakers; of
steenachtig als voorde pottenbakkers, steenbakkers,
beeldhouwers; of van dierlijken oorsprong als voor
de borstelmakers, de kappers, het doet er minder
toe; al de beroepen die wij opgenoemd hebben,
verschaffen aan de sterfteregisters een zeer groote
bijdrage.
Wat de beroepen aangaat, die den mensch er
aan blootstellen, zachte stoffen in te ademen, zooals
die van molenaar, bakker, spinner, schoorsteen
veger, zij zijn gewoonlijk veel minder ongezond
dan de vorige.
In de zesde groep, waarin wij de werklieden
ontmoeten, welke aan een buitengewone hitte
blootgesteld zijn, vinden wij de smeden, die zich in
een zeer bevredigenden gezondsheidstoestand ver
heugen; de mécaniciens, die een gemiddelte sterfte
hebben, en de glasblazers, die een hoog sterfte
cijfer aantoonen.
Een der meest geteisterde groepen is die,
welke de beroepen omvat, die den mensch bloot
stellen aan het inslikken van schadelijke
zelfstandigheden. De vijlenmakors, schilders, lood
gieters en drukkers, zijn zeer vaak aan metaal
vergiftiging blootgesteld. De slagers en de looiers
zijn eveneens slachtoffers van hun dagelijksche
aanraking met bedorven stoffen.
De kroeghouders en logementhouders zouden
zich zonder twijfel in een lang leven verheugen,
wanneer zij niet tot hun ongeluk aan de dage
lijksche verzoeking van den alcohol waren bloot
gesteld.
Onder de zittende beroepen bevinden zich zeer
gunstige, en andere integendeel, welke sterk door
den dood getroffen worden. De fruitverkoopers,
kruideniers, kooplieden in visch, leven heel lang;
de schoenmakers, horlogemakers, graveurs ver
tegenwoordigen een middelmatige sterfte. Maar
ongelukkig de kooplieden in nouveautés, de
kleermakers. Deze gilden worden onder de meest
geteisterde gesteld. Eveneens is het met de
bankiers en wisselaars gesteld, zonder twijfel
wegens de aandoeningen, die deze geldhandelaars
overvallen.
Wat de zoogenaamde vrije beroepen aangaat,
deze zijn bijna alle aan een zeer geringe sterfte
onderworpen: advocaten, rechterlijke ambtenaren,
architecten, ingenieurs, dokters, magistraten, on
derwijzers bevinden zich in dit geval.
Pastoors leven het langst, hetgeen moet doen
gelooven, dat de ongehuwde staat de gezondheid
onderhoudt; toch is de ongehuwde staat alleen
zeker niet voldoende.
Uit Voor-Indië.
Een van de geweldigste natuurverschijnselen,
dat te gelijkertjd een maar zelden waar te ne
men voorbeeld is van de verandering, waaraan
de oppervlakte van de aarde onderworpen is,
heeft in het Himalaya-gebergte plaats gehad.
Tusschen de uitloopers van den Himalava, de
zonen van den vader der bergen,'' zooals de In
diërs ze noemen, ligt het dal of liever de
bergkloof van Birahi-Gunga in het district
Gnrhwald, doorsneden door eenen meestal kleinen
bergstroom, die echter, vooral als de enorme
sneeuwmassa's beginnen te smelten of tegen het
einde van den regentijd, tot een snelvlietende
aangroeit. Hij vereenigt zich 14 kilometer bene
den de bergkloof met den Alakuanda, een zij-rivier
van den hier nog geheel onbeteekenenden heiligen
Ganges.
Tegen het einde van den regentijd in het vorige
jaar, stortte plotseling, zonder dat liet geringste
voorteeken een zoo vreeselijke katastrophe liet
vermoeden, een stuk van een 1380 meter uit het dal
oprijzenden berg (ii()OU meter boven de zeespiegel),
in den ingang van den afgrond.
Deze werd dientenvolge door een natuurlijken
dam van 270 meter hoogte en (JOG meter breedte
(van boven gemeten), totaal ver.-perd. De kracht
van de massa die gedeeltelijk van een hoogte
imiiiimiuiiimummi
Opgelost door de h ere : H. C. Beets te 's-Hage,
W. v. H. te Delft, C. T. v, Ham te Gurredijk, H.
Mi-ndes da Cust ? te Amsteidam, J. v. d. Hulst te
Oud Ad-, Wara Atti te 's Hage en A. Wijbrauds te
Amalerdam.
UIT DE SCHAAKWERELD.
De wedstrijd net af- en aanspel, uitgeschreven
door de uitgeveis van dit blal, mag, 't warme weder
op /on-lag j. 1. m aanme king genomen, als uitsteken J
g' slaagd worden beschouwd. Zoowel 't aantal als 't
kaliber der deelnemers overtrof verre onze verwach
ting. Van de sterke Amsterdamsche schakers misten
wij alleen de h.h. Meijer cu Yijzelaar. Dat zich
onder de deelnemers zelfs liefhebbers uit Andelst,
Dbidt, Utrecht, Leiden en Hilversum bevonden, mag
als een verblijde d teeken worden beschouwd, dat op
dit oogenblik de scliaakkunst in ons Jan f blot-it als
nooit te voren Dat aan een dergelijken wedstrijd.
di-! in n dag moet all .open, nadeelen zijn ver
bond n en deze niet als juiste maatstaf voor de kracht
der spelers kan dienen spreekt van zelf In dezen
wedsti ijd speelde echter 't geluk een minder groote
rol dan bij vorige gelegenln den. wat men reeds uit
d"ii uitslag k n opmaken, want de beide hoofdprijzen
weiden door de sterkste spelers van 't V. A S. ge
wonnen. Van de v er prijswinners had de heer -Manu
ongetwijfeld de vermot iendste taak; om bij een hitte
van j. 1. Zundag vier lange en hardnekkige
tournooipartijen te spelen, is g.'en kleinigheid. De heer
Mann In'efc echter de/en vuurproef ilink doorstaan,
en /ij i succes van j 1. Zondag stempelt hem als een
tonrnooispeler van 'l echte ras.
O k Jiir. v. Forenst had een zware pioef te door
staan, hij moest om den houfdprijs te winnen circa
l.'J uren in 't zweet zij s aansehijcs zijn beste
krachten inspannen. Xa een Listig en langdurig
e:ndspel niet Mann, moe-t hij '.s avonds halt' elf' nog met
v. L'-nnep, die door 't lot meer begunstigd werd, om
den hoofdprijs kampen.
De heer Veraart toonde dat de spelers van de oude
gai'de, wat krarbt en v< Uiarding aangaan, 't gerust
met hunne jongere. kun^Uroe iers kunnen opnemen.
Na middern ebt was zvjn spel nog even IVisch en
lustig als hij den aanvang.
K"ii woord van dank aa'i de lirma Holkema en
Warendorn' voor dit nieuwe bewijs hunner
bdangstell ng en kraeht'gen steun waar t geldt de bevor
dering der edele schaatkuii^t, en aan onzon ijverigen
bondssecreta is voor de organisatie en leiding van
den wedstrgd, mcge hier niet achterwege blijven.
van meer dan 1200 meter viel, was verschrik
kelijk en de schok was als een aardbeving.
De snelheid van de bergafwaarts vliegende
rotsblokken was zoo groot dat verscheidene ver
bazend groote stukken een heel eind tegen de
overliggende helling oprolden. Ver in het rond was
alles met stof bedekt, dat als een wolk de lucht
moet hebben verduisterd. Het water van de
Birahi Gunga, waarvoor de natuurlijke uitweg nu
afgesloten was, hoopte zich op en heeft een meer
gevormd dat 800 h 2400 meter breed, 4500 meter
lang is en waarvan de diepte als 180 meter wordt
opgegeven. De watermassa rijst dagelijks ongeveer
30 cM. wat bij het aanbreken van den regentijd
wel 2 of 3 maal zooveel zal worden. Nu vraagt
men zich angstig af, wat er gebeuren zal als het
water over den tamelijk steilen dam zal vloeien en
in watervallen in het dal zal neerbruisen. De
regeering heeft dadelijk de zaak onderzocht en
verzekert dat er in 't geheel geen gevaar bij is.
De geologen zijn van een geheel andere meening.
Naar de Köinisclie Zeitung mededeelt, zien zij
het grootste gevaar daarin, dat er na den regen
tijd een ander groot stuk van den berg zal los
raken en midden in het meer zal storten, wat
een plotselinge, vreeselijke overstrooming zou
veroorzaken. Kleine bergstortingen hebben na
iedere hevige regenbui plaats en verkrijgen, daar de
berg met een steilte van 60°uit zee oprijst, een
verbazende snelheid en kracht. Tegen het einde
van den regentijd moet het meer over den dam
vloeien en indien dan een andere groote
bergmassa er in valt, wat velen voor onvermijdelijk
houden, kan men op een gevaarlijke overstrooming
rekenen. Ver in den omtrek zal dan alles ver
nield worden en het is moeielijk zich een voor
stelling te maken van de verwoesting die deze
van een hoogte van 800 meter afstortende water
massa's zullen aanrichten.
Het meer biedt nu met de steil er uit oprij
zende bergen een prachtigen aanblik en herinnert
onwillekeurig aan den xKiinigssee" in Beieren;
alleen is hier de plantengroei armer en de
boomstammen worden hier vervangen door groote
rotsblokken, die met fabelachtige snelheid naar
beneden storten en in het hoogopbruisende meer
verdwijnen.
De vreeselijke muis.
Een vaste aardigheid in alle humoristische
bladen is de vrees van de meeste vrouwen voor
een onschuldige muis. Men kent het verhaal
over Rachel, die met de tricolore in de hand op
het tooneel de Marseillaise declameerend, alles met
geestdrift en krijgshaftig vuur vervullend, plot
seling verbleekte en bijna in onmacht viel. Zij
had een muis tusschen de coulissen zien loopen.
Volgens een artikel in Mc Clurës Mug-tzine wordt
deze vrouwelijke zwakheid door niet minder dan
den leeuw en den olifant gedeeld; beide zijn
trouwens als nerveus bekend.
Om te probeeren of het waar was wat er ver
teld wordt van de vriendschap tusschen leeuw en
muis, liet men een muisje in het hok van den
grooten Nubischen leeuw, e leeuw zag de muis
bijna vóórdat deze door de tralies was. en liep
haar oogenblikkelijk na. De muis vluchtte, trip
pelde over den grond en piepte van angst. Toen
zij tien voet ver was ongeveer, deed de leeuw
zijn sprong, en kwam vlak voor de muis neer.
De muis maakte een draai en de leeuw sprong
weer. Dit ging verscheiden malen zoo; telkens
maakte de muis korter loop; het was dus bewezen
dat in een groot hok een leeuw te vlug is voor
een muis. Eindelijk stond de muis stil, rillend,
en nu boog de leeuw zich over haar heen en
begon haar met belangstelling te bestudeeren.
Op eens stak hij zijn poot uit, en legde dien
over de muis, maar zoo voorzichtig, dat het
beestje niet gedeerd werd, en toch door de
klauwen werd vastgehouden. Zoo bleef hij een
tijd lang met hem spelen, lichtte telkens zijn
S 3?= 2 I'S
r3 *> 'n S ~°S
.5 _ .S £
> s > £ 'E
D
1-5
O
W
S- _ _=:
W
s C
S '
f -? ??"
X ~
-i O -;
Tusschen Jlir. A. E. v. Foreest, N. W. v. Lennep.
en dun redacteur is ei n kleine niatch georganiseerd
Elk speelt met ieder li partijen.
In de M<ii/!«t/{»n ??//</' te Xew-York werd onlangs
een eigenaard ge partij gespeeld. Steinitz speelde een
partij, met transpositie der raadsheeven en paarden
van weelskanten, tegen Pillsbury, lianham en Dr.
Simonson in consultatie. De veteraan won 't spel na
53 zetten.
In de schaakrubriek der A'.-ic- i'ji-k c'ijipn' kwam
poot op en liet de muis een duim of wat loopen,
en hield haar dan weer tegen.
Op eens veranderde de muis van taktiek, en
in plaats van weg te loopen toen de leeuw zijn
klauw ophief, sprong hij omboog, regelrecht naar
den muil van den leeuw. Het was een coup de
théatre. De leeuw schrikte geweldig, deed een
vreeselijken sprong, zoodat hij met al zijn zwaarte
tegen de tralies aankwam, en het geheele hok
deed dreunen. Toen opende hij zijn
reusachtigen muil en brulde en brulde nogmaals, terwijl
de muis van de gelegenheid profiteerde en weg
liep, het hok uit. Het leek wel of van de twee
de leeuw het meest verschrikt was
Het is in de menagerieën een welbekend feit,
dat een olifant banger is voor een muis dan voor
een locomotief. Als er een muis in het hok van
den olifant komt, dan staat de reus, bevend over
al zijn leden, met zijn snuit zwaaiend, in laffe
vrees te snuiven; in uren komen zijn zenuwen
niet tot rust. Xaar de oppassers beweren is de
olifant bang, dat de muis zijn snuit zal inloopen;
en er is een traditie dat dit eens gebeurd is,
terwijl de olifant sliep, en dat het dier zoo dol ge
worden is van de pijn, dat men hem heeft
moeten afmaken.
Het vier en twintigste verslag van de Avond
school voor volwassenen, opgericht door de
afdeeling Amsterdam der Vereeniging tot bevor
dering van fabrieks- en handwerksnijverheid in
Nederland, (cursus 18'J3/',)4), is door de com
missie, voorzitter mr. G. A. var. Hamel, secretaris
de heer J. L Bienfait, uitgebracht. Het spreekt
weer met ingenomenheid van de volbrachte taak;
de school werd door een goede tweehonderd
leerlingen bezocht, waarvan 143 mannen en 73
vrouwen; de leeftijd was tusschen 17 en 52jaar.
Een aantal voorbeelden, in het verslag aangehaald,
geven een blik in den nuttigen werkkring van
het onderwijs. Indien de contributie van donateurs
grooter werd, zou dit aan nog meerderen ver
strekt kunnen worden; de commissie zou dan
met meer vrijmoedigheid hare kweekelingen
opwekken om aan de zaak meer bekendheid te
geven en haar nieuwe leerlingen toe te voeren.
Het Bulgaarsehe journalisten- en schrijvers
congres te Sofia, op 24 Juli geopend, werd
bijgewoond door de ministers Tontscheff en
lladoslawoff; de laatste las een telegram van
gelukwensen van vorst Ferdinand voor, uit
Carlsbad.
40 cents per regel.
lliiiiiiiiiiiiMiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiniiiiiiniiiiniiiiinimniniiiimimiM
Smaakvolle fabileeiïng.
HUIZEN, VILLA'S, APPARTEMENTEN.
YOS & LE GRAND, Kalverstraat.
Magazijn KEI/ERSHOF", Nieuwendyk 196.
ZijdenstoffeiJ. Groitste sorteering zwarte
en gekleurde, effen, gewerkte en gedamasseerde
Zijde, Satijn en Surah. De nieuwste des
sins en kleuren steeds voorhanden.
SCHADE & OLDENKOTT.
iMMiummiimi
de volgende aardige opgave voor. Wit K g3, P d3
en el. Zwart K f l en P e2. Mat in twee zetten,
Matchpartij
Wit, E. 3
l c4
2 P f3
3 K 1)5
4 0-0
5 dl
6 I) e2
7 11 c6:
8 de5:
9 P c3
10 P d4
11 1) g4!
12 D g?:
13 K 11:
SPAAN3CHE P \ETIJ.
, gespeeld in 't V. A. S. l
Loman.
c5
P 06
P f6
P e*:
R e7
P d6
bcG:
P 1)7
P c
K a6?
K fl:
T f8
D 08
Zwart, N. W.
14 D h7:
15 K g;l
16 P fa
17 P e7:t
18 R s*5
19 R <18:
?20 D hS f
21 ]) «J f
22 T cl
23 h4
24 Ii5
25 T e6:
Zwart
Aug. jl.
v. Lennep.
D a6 f
0-0-0
T fe8
T e7:
T e5:
K (18:
T e8
T e7
P e
D 1)6
D d4?
geeft op.
de Hilversurus
kondigde m;it
1 1) li(i:
2 T h3 f
3 ft f
4 T fl f
5 T 1)5 |!
cl;e S.C.
aan in 9
K htJ:
K go
K ft:
K !?ó
ghö:
v. Lennep (Vi it)
zetten.
6 T f5 f
j 7 T hó: f
S K <13: f
! !) T h7 =F
|
aan
K
P
K