Historisch Archief 1877-1940
Nt>. 898
DE AMSTERDAMMER, "WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Twee adviezen in de forensenquaestie.
Mr. Pijnappel als A-dvokaat. ) Mr. Pijnappel als Gemeenteraadslid.
MR. PIJNAPPEL: Die zaak wint ge zeker.
ben gaarne uw advokaat."
Op mij kunt ge rekenen. Ik
aiiniiMimiiiiiiiiiMimim i miMiiminif Mii.HmiMi i
ME. PIJNAPPEL: Wat verbeeldje je wel? Betalen zul-je, zoo waar ik
Pijuappel heet!"
IIHIimilimmilllllllllMIIIUIIIIimilllimmil
Julius Pruttelman Brommeijer.
Daar kwam Van
Houten bij me, zoo
als ik hem nog nooit
gezien had ; otn zoo
te zeggen met twee
gezichten.
Een vreemde ver
schijning!
Aan Janus deed
hij mij denken, maar
liijzagerlangnietgeposeerd genoeg voor
uit. Meer had hij
van Janus' broertje :
Jantjelachen Jantje
huil, en dan weer
meer van Jantje huil
dan van Jantje lach,
zoodat ik, toen hij
vlak voor me op zijn
stoel zat, tegen hem
zei: je lijkt op het
oogenblik heel veel
op dien mr. Van
Houten, dien
Braakensiek eens heeft geteckend. als liggende in
zijn doodkist, maar die miste hcelemaul dat
vroolijk trekje aan zijn linker mondhoek wat
nu zoo'u gekke uitdrukking a n je gehuil
geeft; je kondt zoo wel uit spoken gaan !
Dat raakt je de drommel! was zijn antwoord.
Ik geloof dat ook nog nooit iemand in zoo'n
netelig geval verkeerd heeft, als ik op 't mo
ment. Daar voeren we nu twee ooi logen U-ge
lijk, twintig jaar al rnct Aljeh en nu ook niet 'Ie
Balineezen op L-ombok, en ik moet overmorgen
een speech houden tot opening van hel
utlcrparlaiir.itlair vrcdMCoii/jrcu.
En wat zou dat nu?
Wat dat zou'? Ik heb er al over gedacht
uit Batavia een paar telegrammen te luien ko
men, 's avonds vóór de opening van liet con
gres, waarin de Gouverneur-Generaal
muledeelt, dat de Atjehers, overtuigd \:ui onze
vredelievendheid, voorstellen een
-cheid-rechterlijke uitspraak te vragen, en dat /.ij gaarne lot
rechter in deze benoemd zullen zien den vorst
van Lombok, terwijl die laatste al onze eischen
heeft ingewilligd en van nu af in hartelijke
vriendschap_ met ons wenscht te leven. Maar
dat kon niet. Bergs-ma is erg vecliterig van
aard, en hij verzekerde mij. dat liet onmoge
lijk was, zoo'n telegram te laten overseinen
juist in deze dagen. K u, zoo zei hij, kun je
nog wel een telegram hebben dat zoek ge
raakt is, in 's lands belang komen zulke toe
valligheden wel eens voor. maar een geheel
onware dépêche, geen schepsel in Indiëdie ze
zou durven afzenden.
Ik begon zelf iets te gevoelen van de moei
lijkheid, waarin hij zat, en vroeg hem, zou je
C! ij s van Tienhoven of Eduard Raliusen dat
werk niet opkluwen en anders Pierson ; met
hem was je in de laatste jaren kook cu ei,
en Klaas is een vent van zooveel optimis
me en geestdrift, dat hij eigenlijk precies
geknipt is voor een vredescongres. Maar
v. Houten beweerde dat dit niet ging. Als
Nederland in den Haag met iemand voor den
dag komt, om al die buitenlandsche parle
mentsleden toetefpreken, moet d» t er een
wez.-.n, die zijn naam als staatsman heeft ge
maakt, een evenknie van Gladstone. Bismarck.
Crispi, enz. en liefst nog iets meer vun wege
den filosofischen draai, waardoor zijn geest
de vatbaarheid heeft gekregen van zijn stand
punt, eenige meters liooger dan dat van de
overigen, de onderwerpen beet ie pakken, die
hij de revue wil laten passeeren. Neen, ver
volgde hij, ik geloof niet, dat er in .Nederland
iemand is, wien je deze taak zoudl kunnen
opdragen, of het zou L'-vy moeten zijn, die
nog geleerder, nog fdoHoiisohcr ui nog wel
sprekender is dan ik, maar die
Geen lid van het parlement meer is,
vulde ik aan, en je neemt tot redenaar van
een inlei'itarlcnicidnir congres natuurlijk niet
bij voorkeur iemand, die uil het parlement
gedeballoteerd is. Ik had die woorden nog
niet van mijn lippen, toen ik van I lonten's
gilaat nog meer zag betrekken en mij juist
herinnerde, dat hij zelf te Groningen gewipt
was en dus evenals Eevy de voornaamste
qualileit miste om op een parlementair congres
begeerd te worden.
Neen, zei van Houten, dat is het niet. Levy
kan je niet gebruiken omdat hij, ondanks al
zijn schitterende eigenschappen weer geen
staatsman is, en zelfs voor gewoon president
zou ik hem niet durven aanbevelen, aange
zien hij veel te militant is voor een vredes
congres; voor dat baantje hebben wij het oog
laten vallen op Eduard Ralmsen.
Die Eduard doet het hem maar! riep ik
uit. Ik had om je de waarheid te zeggen,
. behalve in assuraniiezaken, nooit een pro
fessor in hem gezien. Hij valt, dus mee.
Kom, lachte van Houten door zijn som
berheid heen, dat is voor een president ook
de vraag niet.
Je zult zeggen, Eduard presenteert zich goed.
Juist. Brommeijer, Rahusen's grootste ver
dienste als president van dit congres zit in
zijn gfzicltf. Je hebt hem maar aan te kijken.
en je ziet de arbitrage voor je. Al goed
moedigheid, inschikkelijkheid, tevredenheid
wat er aan is. Eduard, al heeft hij een degen
op zij, en ik heb hem zoo wei eens ontmoet,
zou die onmogelijk uil, de scheó kunnen trek
ken, al wapende je hem nis een kozak en
zette hem op een pnard, je zou nog zeggen:
ziedaar nu ecu beeld van den Vrede.
Heel wat anders dan jij, zei ik Duivels
ze behoeven jou niet als een koxak op een
paard te tillen om te laten zien, dat je zoo
heel mak niet. bent; en dan mi-t twee oor
logen bij je. n oorlog, dien j-- zelf hebt
helpen vevkUu'Cïi .... dat is een berov'r'd gev.'J.
Ik ben dan ook vast besloten. Bromnieijor. in
mijn openinii'sspoech den Vrede te huis ie laten.
Ik zal het alleen over de arbitrage hebben:
dat geleuter over den vrede, brengt je toch
er; maar de regelen vast te stdlou ( zwijgend knikte hij, ais wilde hij zichzelf iets -l
Bocht tegen de Jordaan, het kapitaal tegen ; gen, niet waar, dat eigenlijk de vrouw den
het proletariaat. Maar een oorlog is alles be- j oorlog maakt en dat als zij maar het
evenhalve een kwaad voor de maatschappij, en ; wicht weet te vinden tusschen het gevoel
dat weet jij ook wel. Dat de Chinezen en de j van waardigheid en het onberedeneerde
chau.lapanners elkaar bij het haar gekregen i vinisme de Kegeeringen en de volken zich
hebben, is een zegen in plaats van een ramp. j zouden onderwerpen aan een arbitrage, in
Er is een vraag naar zilver gekomen, en je ! plaats van zooals nu met elkaar te gaan
kunt merken, dat de Beurs daardoor welda- ; vechten Al ben ilc nog heel jong,
mijndig is aangedaan; en geeft Lombok niet een ; heer Van Houten, ik dank u voor die
gouden regen voor de Pakketv. Mij.'? Wanneer ; diepe, gedachte, u hebt gelijk, de oorlog is
jij iets gevoelt voor je land, dat door de. ne- i door de vrouw in de wereld gekomen en
gegotie groot is geworden, althans i.- geweest. , bleven en zul door de vrouw verdwijnen,
dan moet je in plaats van om Vrede om niet door de zachtmoedige, de
huishoudeorlog bidden. en als je niet, zoo ai'schu- i hjke maar door <\<?:xt<t(i/l;tiii'liijc vrouw, die
we l ij k ongelovig was, had je dat al lang go- het, evenwicht gevonden heeft, dat zelfs mijn
daan. Maar om nu op je positie als vrede-,- lieve moeder mist, die , het gevoel van nationale
redenaar terug te komen, ik geloof dat je je ' waardigheid, (ie liei'de voor de vrijheid en de
niet, ongerust behoeft, te maken. Heeishuids, ! nationale instellingen" zoo goed als geheel
dat zeg je, zelf', kan je het, er wel afbrengen verloren heeft tusseluai de provisiekast en
en als dat maar zeker i.-, is het go- , do huiskamer .... en rekent, u er maar op,
vaar niet groot. Jij bent immers de eerste ais ik eenmaal bruid zal zijn
de bo-te niet. Jij hebt altijd zoovee! in Mom! je mond, klein ding, zoo kwam ik
je. mars, daar een ander niets van weet of lu^.-chc-n'beiden. om haar woordenstroom, die
niet aan gedacht heeft, dat je al die lui ten gevaarlijk begon te worden. !e stuiten, maar
sloUe loei-, verbluft. ,1 ij draai: ze in je speech zij begreep, dat ik niet meer dan half baas
we! iets voor; ien neus, daar zezieli aan verga p 'n wu«, nu ii-mand ais v. Houten zich met haar
zooi i .. i ze den heden Vrede vergeten en Atjoli bemoeide. Zulke [relogenheden zoekt ze altijd
er bij. Je ben', niet voor niemendal oorspron- . t;it om hav wij-lioden aan den man te
brenkehjk filosoof, want dat kan ik j", 1:1 gezicht een. Ivi v. Houten zelf, die moeilijk kon
opwf! /''.reren, als jij het, een of'ander in de kom.ju «cuvn mijn vaderlijk vermaan, te meer
K;.;>..-,. ir. je brieven, of' in j-,; g.'sc'ivU'tu'a d v>i- v.\iji\ vnnisv ook h-aar afkeuring uitsprak
mbehoorlijke opmerkingen en
?en slaalkiindige vrouw, die het
even):?<!.-n heeft, zoo veel trevaren in zich
Ivanu r
bijeenuchlonswaardige
je dan ook
ncrkunt
roi.dzwomvoor bet schcidsgc recht, daarvoor oen wetboek
ie maken, je houdt er honderd juristen jaren
lang aangenaam rneébo/kr, en inmiddels
kunnen wij die oorlogjes voortzetten waarin
wij trek hebben.
Maar loop je op deze manier geen gevaar.
' dal zij nijdig worden ; dal er standjes kom -n
j op je putlementuir vredescongres, en dan
druipt zoo'n internationaal di-puut on jon
hoofd neer. dat kan niet uitblijven. Spel je
voor, dai op een vergadering van de afschaf'
l fmg de inleider mei een glas jenever en een
l »las brandewijn voor zich zat. en daaruit nu
on dan een teug nemende, zijn gehoor Mond
te betoogeii. dat, als iedereen maar alleen
chocolade, dronk er geen zuiplappen zouden
zijn; ze trapten immers den kerel de deur uit.!
Nu ja, antwoordde van Houten, (i-u is zoo.
maar een vergadering van ufsehall'ors is heel
iets anders dan een nilrrjiurli-nifniiiirc
i-nitfsmi/ic. rooi' hdcnitil/iiii/ilr nrli'dru'jr ei; rrf<!'.
Je moet denken mijn publiek slaat veel hon
ger dan dat van een matigheidsgeiiool:-ehup
of van een onthouders gezelschap. Daar heli
?/eli's jij geen bearip van. Al de lui. die in
de vergaderzaal van de Ee
komen, zijn bij uitstek
menscheii, vandaar dat.
geus in zooveel achting
men a's op 'AU!k een congres. Ze achten el
kaar allemaal hoofd voor ho ifd meer dan
zichzelf en zoo begin ik dan o,ik niet ik rt<o l
niet wie al te achten : al de leden van de
Eerste kamer. v. Naamen v. Eenmes ais voor
zitter, en de leden van de Tw- ede kamer, do
buitenlanders, v- Tienhoven, Libeiro, Glad
stone, Itandall ('remer. Uuhu.-'on enz. < nz.
de vrouwen, de pers en je z;ilt zien,
gedurende dat gehedo congres
\\huldigen, een waardeeren, een ;<ehlo
vleien, een plunnHrijkon, dat jij lirom
het er niet onder zoudl uithouden, je
er wee van worden man.
Ik vond in hetgeen hij gcz-'gd hai
leiding hem wat op te beuren. Als de zaken
zóó staan, zei ik. zal je toch, idel mei een
blauw oog of'een purperen neus er uil k"-nen,
en dat zou mij het m.-est voor je gespeten
hebben, omdat, dil. een interi
internationaal schandaal /o :
jij voor je bede leven :_ebr.indino! ki, zou
wezen. Wat mij betreft, al die vivde-congrossen
lap ik a,ui mijn laars. Jullie in den Haag
merken dat zoo niet, maar er ~pookl heel
wat anders in de wereld rond dun eer,
oorlogsgevaar, dat je er op beducht moei
doen zijn de rèjioteorgoweeren in rus' te
honden. De socialen en de anare'.iisteu
zullen je dal franseh p ra K-n wei u!!e-, ren.
Als jelui nu interparlementaire en inter
nationale congressen willen bijieii roepen,
dan zou ik, als ik jou was, ze allereerst be
leggen over de vraag: hoe beveiligen wij de
toe-iemmei! en zei. zinnend voor zich uiista- knikkend zijn hand toe alsof hij zeggen wilde:
rende, ja v.ei. er zijn van die groot-die denk- zij heeft mii begrepen, een paar mildoen van
beelden, die je udioor nog gt-riiimen tijd bezig die lieve wezentjes en de arbitrage is er, de
houden, nadai je/e hebt uitgesproken, zoo.i.il
je kunt doorpraten zonder verder Ie worden , werkte (
uit v. I lonten stak haar vriendelijk
i hand toe alsof hij zeggen wilde:
begrepen, een paar mildoen van
?zeiltjes en de arbitrage is er, de
.vordt, afgeschaft. Dal handrukje
?h, want dadelijk begon haar
gevoi.'.M - e-.i danvop mij beloekcnisvol aan- : tongv'jr: v,-, er t,; spelen en a's ik bruid
ziende, vi-oc'g bij, !>rommeijer, zou je Mevrouw 'oen. vervolgde /,ij. zat mijn jongen me zweren
?n geweer te grijoen, anders dan
en je dociiler niet eens willen ? nooit naai
i;
\
bbelen voldeed ik aan Van Houten was hollelijk genoeg om bij
zije, verlangen, en \vellra begoti hij aan mijn T!iérès.e eühaar moeder te informeeren of er
vrou-.v. die mot, Tuérèse verschonen was, voor , al iels, bekend was van het tijdstip, waarop
die eed. zou worden afgenomen, en denkende
i maakte hij. ik moet zeggen zeer bescheiden,
grapjes over do niogolijkneid dat zij met een
doopsgezinde zou trouwen die geen eed kon
aiioggen, of' mei een schutter, die te kiezen zou
li bben r,is>chon haar persoon en zijn geweer.
Maar zij li :t zich niet van de wijs brengen hos
aardig die geo- tighodoti op zich zelf ook waren.
/ij hield voet bij stuk en zei, naeenignadeiikcn:
E 'n gro ;l-di denkbeeld, de
oorlogvernieligonde invloed van de politieke vrouw! Hoe heeft
u dat toch gevonden? waarop van Houten het
antwoord niet sdnddig bleef. En duur was hij
op eens weer de' ernstige man vol wijsgeerigen
zin. Alk-v zoo zei hij ongeveer, heeft zijn
lijd. De iuele wereldgeschiedenis is de
gesehiedeuis eee.er evolutie mot verrassingen.
MUI j l >e eunsaoidis.vet, die als een ploeg door den
akker de voren trekt, waarop de
menschenu'-'sladnen de e,-u-ven door zaaien en oogsten,
slooi hierop b.-t onverwachtst op een diamant,
duiz Tulen mijlen verder op een gouden
b.-dd. eea verborgen schat, op allerlei zaken,
waarvan men te voren het ba-Maan niet had
vermoe i. DJ Israëlieten vonden den godsdienst
uii, de G .-icken d- kunst, de R.omeinen het
recht, d: e-n onldekle dit, de andur dal, Zoo
J -au J. Ui-i^seuu do natuur, Malliius de
overbevolking, en onze lijd ontdekte dj vrouw.
.Natuurlijk.dil alles was er reeds lang. maar
n'et begrepen, niet gevoeld is zijn
consequenies... ivi al zou ik niet kunnen /.eggen, wie
nu eigenlijk de staalkundige viDUW het eerste
voo;- 'l inTiTpad -nientnir v re le-voiigi'i
aan dat, /e<r.v .-Inf/nr hangen on hcL'Tecp er j V,,,H. j,,,, d.iglidil. heeft gehaald: ik dtirf wel
maar vohlt-ekl niets van wal hare staalkun- verzekeren, dat ik er voor zal zorgen dal zij
niet weder verloren gaat....
Van llouii-n wiide blijkbaar zijn plannen
voor de io-komst met (U-staatkundige vrouw
istallen
met
was hot recept er v;
p:; ('ou'urier te laten vragen, waar zij als b:j-de-hand
echtgenoot, als mo--dor, ais bruid en als
yji-tet' meermalen h:1.d gv.iai'dd, terwijl zij
schold arbitrage had gehoord, iwuar dal zij, j ,ms ,,,,_,. ,lueL verraden; hij maakte aanstal
al.- v. l L;.uien haai; medewerking en steun i ,,.,, t.0 ' vertr-kk.-n. . , . want hij vreesde i
reden d,u 'i:ié,'i-e. dal e ;n verschrikkeluk
!,
t daar of elders haar man v\n
lafniet had ;:ev;ii en geen bloed had doen
zou willen voelen. Ivi ik zelf hield h -m niet
U-rug. Weldra nam ik afscheid van hem, iu
de overtuiging dal hij mij een bieije b,j hec
i ij t' bad ireiiad; aang o/.ien hij alleen bij mij
was gek');n.-n om op mijn dames eens de proef
vloeien. --- Maar Thérc-e, die veel meer thuis te Mi:',h,|i nut zijn tiraiio over de vroaw.
is in do politiek dan haar moeder, tapte da- '^j^ Z(l.>:n slimmerl!
ddijk uil et-n heel ander vaatje. L wil ze