De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1894 16 september pagina 5

16 september 1894 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 899 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. ?de groote vorstinnen en staatslieden gerekend worden. Drie en dertig jaar geleden stierf haar man, Keizer Hienfung; het land leed onder de na weeën van een grooten oorlog, en eene ernstige dynastische omwenteling dreigde. Hienfung liet ;geen kinderen van zijne hoofd-gemalin, de keizerin-titulair, na; enkel van een zijner mindere gemalinnen, Tsi-Tshi, een zuigeling. Hg had vóór hy in 1861 te Sehol stierf, een raad van regentschap ingesteld, en dit kind, (later keizer Kung-Tshe, die vroeg stierf) als erfgenaam aan .gewezen. De raad van regentschap bestond uit hovelingen en uitzuigers; de keizer had noch aan Tsi-Tshi, noch aari zijn broeder prins Kung, noch aan de keizerin-titulair Tsi-An, eenige macht toevertrouwd. Spoedig bleek het, dat de hovelingen onder elkaar het land zyn verderf te gemoet voerden. Het kou zoo niet langer blijven. Toen trad keizerin Tsi-Tshi op; zg bereidde in stilte den val van het regentschap voor, organiseerde vooruit een geheel nieuw bestuur, en liet al de leden vaa het regentschap oplichten, vonnissen en ter dood brengen. Toen benoemde zy tot hare mede regentes keizerin Tsi-An, de wettige keizerin ?en Hienfnngs voornaamste weduwe, en regeerde met deze twaalf jaar lang, tot 1873. Toen werd haar zoon Kungtshe keizer, maar overleed reeds dn 1875; in 1881 stierf keizerin Tsi-An. Alle ?hervormingen, die in deze drie en dertig jaar in het bestuur zyn aangebracht, de regeling der administratie, het tot rust brengen van al de 'provinciën, die dertig jaar geleden beurtelings in hongersnood en opstand waren, China's voorzichtig optreden tegenover het buitenland, dit alles is het werk van keizerin Tsi-Tshi. 'Ook nu keizer Kwong-soe regeert, en zij zich in naam heeft terug getrokken, is haar invloed nog alvermogend; ondanks de traditioneele afslui ting weet z\j alles en heeft in alles de hand. De Duitsche dichter Wilhelm Jordan ontving onlangs van eene dame het volgende onbeschaamd-naïve briefje: »Geehrter Herr Doktor! Daar ik gisteren op de soiree bjj Zijne Excellentie *** het genoegen heb gehad, met u kennis te maken, durf ik het wel wagen, u te verzoeken, mij een kleinen dienst te bewyzen. Wjy hebben plan op ons aesthetisch leeskransje, dat Zaterdag bij mij ge houden wordt, uw blyspel Die Lifbesleugner met verdeelde rollen te lezen. Mijne nicht, de vrouw van den bankier Lastgold, heeft van dr. R. die iiaar litteratuurles geeft, zijn recensie-exem plaar te leen gekregen, een tweede hob ik uit de leesbibliotheek. Maar in verscheidene tooneelen komen meer dan twee personen voor; -daarom hadden we gaarne nog een derde en zoo mogelyk een vierde exemplaar. U, als schrijver hebt er zeker heel wat tot uw beschikking. Ik verzoek u dus wel vriendelijk ons er een paar {lagen eenige te willen leenen. Terwijl ik de eer heb, u zoolang u in de stad vertoeft op mijn Zaterdagavonden te noodigen, blijf ik, enz. uwe, Agnes Sr. Jordan zond haar een antwoord dat wellicht wat lang was, maar waarin aardige dingen voor kwamen »Eene reeks van soirees, geehrte Frau Kommerzienrathin, heeft mij de gelegenheid gegeven, den fijnen smaak en zin voor harmonie te bewon deren, waarvan uw telkens nieuw en frisch toilet bl\jk geeft. Aan dit uw talent moet ik het over laten, het volgend raadsel op te lossen: hoe komt het dat u u alleen in zulk een uitgelezen en rijk toilet, bij de zwaar zilveren boulloire, uit vergulde kopjes thee drinkend, welbehagelijk en aesthe tisch voldaan gevoelt, terwijl u het geestelijk voedsel zonder weerzin uit zooveel minder zin delijk servies wilt genieten. Mogen u al de blauwe potloodstreepjes en kruisjes in een stukgelezen recensie-exemplaar niet hinderen, hoe kan het dan zijn dat dezelfde teedere handen, die wekelijks drie paar glacés il l thaler noodig hebben, niet terugschrikken van de boeken uit de leesbibliotheek, ofschoon hun omslag geglazuurd pleegt te zijn met den vetglans van een slachtersschouder ?'' Hij wijst er dan op, dat voor het blijspel, al vorens het een leessucces werd, eerst een toottiimimiiiiiiMiimiiiiimjiiiiiii 5de Jaargang. lij September 1884 Redacteur RUD. J. LOMAX. Adres: Myra Lodge, Deronda Road, Ilerne Hill, Londen S. E. Verzoeke alle mededelingen, deze rubriek betieffende, aan bovenstaand adres te richten. iiiiiiiiiiniiiiniiiii Van Max Karstedt, te Cottbus. Opgedragen aan dr. S.Tarrasch, ( Wraitk'. ScJiachbl.) No. 256. Mat in vier (4) zetten. a b c d e f g h Wit: K el, D eS, E hl, P f7; a2, b7, h4 en h5 = 8 Zwart: K d5, E b8, P b2; b6, cö, c7,e6enf3 = 8. neelsucces is noodig geweest, en daarvoor eene opvoeding, eenige poëtische aanleg, oen aantal verschillende kundigheden, heel wat noeste vlijt, heel wat zorg b\j de opvoering, enz. »De belangstelling van het publiek nu, de navraag naar het gedrukte werk, is de ver vallende rente van al dat kapitaal, is de realiseer bare inkoopswaarde van de door my geprodu ceerde waar. Deze rente nu heb ik voor een zekeren tijd, van deze waar een zekeren voor raad aan mijn uitgever verkocht. Het is dus een verkeerde uitdrukking als u mij vraagt, u het stuk te leenen. Wat u mij daarna wilt teruggeven is als de schelp van een gegeten oester; bedrukt papier, dat de eigenschap verloren heeft, uw anderhal ven gulden in de kas van mijn uitgever te lokken. Door uw leeslust zijt u hem den winkelprijs schuldig geworden, niet naar eene handelswet, maar naar eene hoo gere wet van gepastheid. Er zyn menschen wie niemand het kwalijk neemt, als zij de voorstel lingen van een circus gratis door de reten van een schutting bekijken; maar wat zoudt u zeggen, als de Kommerzienrath daarvoor in een boom klom, te midden van de haveloozestraatjongens? Zoo doet u, als u een boek, waarnaar u nieuws gierig zjjt, uit de leesbibliotheek leent". Toch wil hij haar het boek leenen, maar en revanche vraagt hij een paar dagen het ingebonden pakket effecten van haar bruidschat ter lezing; daarvan de coupenbladen te knippen, schijnt hem niet meer dan billijke tegenpraestatie. Men zou meenen dat er niets ontastbaarders, onmeetbaarders, moeielijker te definieeren was dan geur. Toch hebben de parfumeurs in ZuidFrankrijk zoowel een harmonieleer der odeurs, als verschillende machinerieën, om kracht en qualiteit te meten, uitgevonden. De heer Piesse, uitgaande van de ondervinding, dat niet alle welriekende geuren onverschillig bij elkaar ge voegd kunnen worden, heeft de groepen als accoorden geschikt, van vijfmaal gestreept C in de bas beginnend (patchouli), tot vijfmaal gestreept C in de hoogte (ananasgeur). In deze accoorden ruikt hij de geringste dissonant; bij elkaar pas sen bv. bittere amandelolie, heliotrope, vanille en clematis; maar mocht men hiertusschen iets mengen uit het accoord oranjebloesem, citroen en lavendel, het zou valsch rieken. Zijne opgaven, op praktijk, wetenschap en een fijnen neus be rustend, zijn zeer nuttig voor de grover aange legde va' genooten. Een collega, de heer Mesnard, heeft in dit zelfde genre iets anders uitgevonden. Reeds lang maakte men gebruik van het feit dat iedere odeur met terpentijnolie gemengd, volkomen reukeloos kan worden ; de hoeveelheid terpentijn die daar voor noodig is geeft dan de reuksterkte aan. Men vond die, door de odeur in een glazen ballon op te vangen en erdruppels terpentijn in te spuiten. Maar daar er dikwijls slechts »sporen" terpentijn voor noodig waren, heeft de heer Mesnard nog eenandere wonderlijke eigenschap van de terpentijn te pas gebracht. Phosphorus gaat lichten, zoodra maar een weinig terpentijndamp in de atmosfeer is ; hij leidt nu de lucht, met odeur en terpentijn erin, in kolven, waar phosphorus in is, en uit het langer of korter phosphoresceeren meet men de hoeveelheid terpentijn en dus de kracht der odeur. Hetzelfde geschiedt nog op een andere manier. In een kastje zijn twee rollen, ieder met een streep band omwonden ; op het eene band sprenkelt men de odeur, op het andere de terpentijn, en beiden worden zoolang afgewikkeld, tot de neus geen geur meer bespeurt; de lengte van het stuk band geeft dan de kracht der odeur aan. E-e. 'm miiuimlMiii ui MUI minimin HOLLAND?LOMBOK. Door den heer F. B. van Ditmar te Rotterdam is ontworpen een uitgave, in den vorm van een Geïllustreerd Gedenkbl/id, ten voordeele van de nagelaten betrekkingen der gesneuvelden op Lombok. Reeds werden bijdragon ontvangen van : gene raal Karel van der Heijden, generaal-majoor X. Oplossing van No. 253. l T c5, f3 2 P f5 f enz. K (U: 2 D e3 : f P f2 2 T c4 P da 2 D e2 f 0(<ge!ost door H. C. B ets te 's-liage en II. Herides da Cobla alhier. Oplossing van Xo. 254. l T 17 E e5: 2 P a3 ! enz. cc 2 P c4 Opgelost door W. v. H te Delft, C. T. v. Ham te Gorredrjk, Wara-Atti te 'a Hage en A. Wijbrand-i alhier. UIT DE SCHAAKWEBELD. Jl. Donderdag werd in 't Hotel Coomans te Eotterdatt een bijeenkomst gehoulen, ter bijtvoni g waarvan alle Rotterdamselio achaakliefhebb.-rs waren uit 'enoodigd. Daar al sinds lang to Eutierdam de behoefte is gevoeld aan een schaakclub, waarvan men tegen een ma'igc contrümtio lid kon worden, is door de heeien van Haaften en Lantsink 't initiatief genomen een dergelijke vereniging in 't ly-en te loepen. De aflecling van den I! <iid vergadert wke lijks t «emaal in 't Leeskabinet, daar de hooge con tributie echter velen schijnt af te schrikken en 't bovendien is gebleken, dut in den laat ten tijd nog twee andere schnahverc enigingrn zijn opgericht, was 't tijdstip voor de/e oproeping bizor-d. r j;,,ed gekozen. Wij twijfelen dan ouk niet of de bij -e-i', om-t van Donderdag zal a in 't beoogde doel beantwooi don. Als i direct gevolg van den bondswedstrijd zijn op 't oogenbllk t.; Eotttrdam twee inatches in vullen gang. De liefhebberij is over 't algemeen in Eotterdam sinds den wedbtr.jd zeer toegenomen. Op 't sehaakeongres te Buffalo deed zich 't vol gende geestige partijtje voor, I. leger Raedt van Oldenbarnevelt, generaalmajoor A. Lansing, den luit.-kolonel van de Genie van Panthaleon van Eek, kolonel Moorrees, den lector van de Kon. Mil. Academie te Breda R. van Eek, gep. vice-admiraal Jhr de Casembroot, gep. vice-admiraal J. H. van Capellen, Jhr. mr. W. F. Rochussen, lid van de Raad van State; Oud-Ministers Seijffardt en Bergansius; profes soren S. S. Rosenstein en G. H. Lamers en ver der van de Letterkundigen: J. P. Hasebroek, Johan Gram, A. C. Wertheim, Rosier Faassen, E. Laurillard, dr. D. C. Xijhoft', P. Heering, mr. J. Xanninga Uitterdijk, dr. J. B. Kan, D. F. van Heijst. II. A. Kollewijn, Paul Fredericq (Gent) ; van Schilders, als : Taco Mesdag, Josef Israels, Elchanon Verveer, II. W. Mesdag, David Bles, J. Stroebel, Ch. Rochussen, II. J. Melis, l. Stortenbeker en P. A. Schipperus. LLERLEI Lie,schen Lisette. Dat dienstmeisjes een groote rol in de geschie denis der menschheid spelen weet ieder kor poraal, en ten overvloede hebben de zeven juf frouwen van Laurillard het ten duidelijkste be wezen. De lezer zal het ons dus niet kwalijk nemen, als wij hem een dienstmaagd voorstellen die boven haar zusters dit voor heeft dat zij den graaf van Parijs, en Fritz Reuter het leven heeft veraangenaamd. Lieschen was een boerenmeisje uit Thüringen, dat bij de hertogin van Orleans in dienst kwam, toen deze na de Februari-revolutie met den graaf van Parijs en den hertog van Chartres in het groothertogelijk slot te Eisenach gingen wonen. Zij werd geciviliseerd door de vorste lijke personages, en werd langzamerhand voor de hertogin onmisbaar. Zij vergezelde haar op al haar reizen, en bleef'bij haar tot haar dood. Daarna, Lie schen was lang Lisette geworden, werd Fritz Reuter haar heer. Niet alleen haar naam was verfranscht; zij was trotsch op haar kennis van de taal der beschaving, en bracht die bij iedere gelegenheid aan den man. Een schotel zou zij nooit aan reiken, zonder daarbij »pló't-i": plait-il te zeggen, en wanneer de goedmoedige Mecklenburger daar over in den lach schoot, kwam een verontwaar digd: »pfui Mussio" haar over de lippen. Op feestdagen trok zij een japon aan die haar her togin eenmaal had gedragen, en zij had een zoo hartgrondigen haat tegen Napoleon III gezworen, dat zij zwoer: »Wenn der schterbt, dan trauer ich roth!" Of zij het gedaan heeft ook ziedaar een belangrijke historische vraag waaromtrent onze bronnen ons helaas, in het onzekere laten. Böcklin is een in Duitschland beroemd »Scbweizermaler". Hij heet Böcklin, en niet Bücklihn, zooals de Berlijners en andere Duitschers gewoon zijn te zeggen. En hij vindt het zeer onaange naam, dat zij hem Böcklilm noemen, in plaats van liöcklin. Zoo onaangenaam, dat toen Frieda Schanz hem in de Mei -aflevering van de Monatshefte van Velhagen und Klausing ook Böcklihn noemde, zelfs in een lang gedicht dat zij had vervaardigd, zijn naam liet rijmen op»Melodien" hij haar een briefkaart zond van den volgenden inhoud : »"Wart, Frieda Schanz, nun komm' ich mit dem Stöcklin, Und klopt dir aus das Dichterunterröcklin. Zum Teufel mit Böcklihn! ich heisse Bücklin !" De harem der Turksche diplomaten. Een kostelijk bezit is een harem, maar een bezit waarvan het genot soms problematisch is. Wij laten ditmaal de familiotwisten der dames geheel buiten rekening; er is nog een andere schaduwzijde aan het hebben van een harem. De orthodoxe moslomin mogen hem niet modenemen naar hot buitenland. Zia l'asha, de vroegere geINDISCUE VERDEDIGING. W. Showalter. l «'t «16 ?2 dl g6 3 R d:? R >fi 4 <-3 r d? 5 P e2 e:> 6 W I) h4 f 7 g3 1) h:; S P K\ D efi i) p f3 h 10 0-0 eft: 11 R ft: iró Zwart. j Albiu. 12 K d2 P c7 l 13 P a:5 P b(> 14 I' 1)5 K (18 15 R g5:üh go: H) P go: Zwart geeft op, want op D g6 zou volgen 17 P f7. t, K clV 18 e5, D h5 l!) nu f, K u6 20 D h5:, T hu: 21 P d8 f, K u5 22 P c7: fdl OPENING. Uit 't Sleisterturnier te Leipzig. Wit. Zwart. Liplie (llallc). Schilïe'-s (St. Petersburg). l dl ,1.-, 15 ff,'"»: P er,: 2 c:5 p |« 1*5 D Ii5 f6 3 R d:5 e-J J7 K« p S«: 4 P (12 c5 1S » £«: T »'' 5 c'? P c(5 1!> K c3 1)5 (i f4 R e7 7 P b:5 0-0 S P £.-, h<> ',) hl! cd i: 10 cdl: D dC> 11 P <lf'3 h-5: 12 11-5: P (4 13 R et: do4: 14 P e5 II g5: Beter was e5. 20 0-0-0 K I'S 21 (15! edó: 22 1)1! D efi: 2:5 T h< R b7 2t R c5 f K eS 25 T j?7: T cS 2(5 T h l zant van den Sultan bij den Heiligen Stoel, thans vertegenwoordiger der Turksche majesteit aan het hof van van keizer Franz Joseph, een volle neef van den sultan, moest zes j aren geleden in weduwnaarseenzaamheid zijn huwelijksreis naar Rome maken, en de gezant te Belgrado, die hem bij den paus opvolgde, zwerft eveneens zonder de troost zy'ner vrouwenschaar over de puinhoopcn van Xero's stad. Voor n bijzonderen gunsteling heeft echter Abdul Hamid de hand over het hart gestreken. De nieuwe gezant naar Servië, Teffik Bey, die een veertien dagen geleden trouwde met de beeldschoone jongste dochter van Osman Ghazi Pasha, den leeuw van Plewna", vond bij zijn huwelijks feest te midden van de prachtige geschenken die hij van zijn souverein, en zijn bruid Pembe Djad Hannoun van des souvereins uitverkoren vrouwen ontving de vergunning om zijn liefste naar het land van Serviëmede te nemen. Zoo trokken dan vier dichtgesluierde odalisken en de onvermijdel\jke eunuuch met de jonggehuwde dezer dagen de zeldzaam weelderige villa binnen die op den heuvel Topschider door honderdjarige eiken wordt overschaduwd, en waar Teffik Bey, als een eenig gelukkige aan den albasten boezem zijner Pembe zal uitrusten van de vermoeienissen van zijn diplomatieken arbeid. Gewetenswroeging in termijnen. Een burger van Wiesbaden, wien verscheiden maanden geleden te Frankfurt een biljet van 100 mark was ontstolen, kreeg dezer dagen een brief van den volgenden inhoud: >;Zeer geachte Heer. Ik heb u uw geld ontstolen. Xu krijg ik plotse ling gewetenswroeging en ik zend u dus inliggend een biljet van twintig mark. Zoodra mijn geweten weder onrustig wordt, zend ik u weder iets." 40 cents per regel. ' ....... iiniiiiiiiiiniiii ........ ........... iiiiiiiin ......... i ..... iiiiiiiiiiiu ..... Decoratieve Inrichtingen, STIJLMEUBILEERING. VOS & LE GRAND, Kalverstraat. TRADB MARK. MARTELIS COGNAC. Dit beroemde merk is verkrijg baar bij alle soliede Wjjnhandelaars en bij de representanten Koopmans & Bruinier, TE AMSTERDAM. Prijzen van af ? 2.50 per Flesd Magazijn KEIZERSHOF", Nieuwendijk 198. Zijdenstoffen. G;o>tste sorteering zwarte en gakleurde, effsn, gewerkte en gedamasseerde Zijde, Satijn en Surah. De niauwote des sins en kleuren steeds voorhanden. SCHADE & OL DENKOT T. Wit. Vijzi laar. 2 P f 3 P c6 S o» (15 t D at f (J 5 II 1)5 P ge 7 O d3 Meer gebruikelijk i-> C edj:, D d5: 7 0-0 ge volgd door d4. ENGELSCHE PABTIJ. Ode Matchpartij. C 7 D (-2 s j: c3 i) R at 10 P I)d2 11 P 1(3 12 0-0-0 13 J! c6: 14 cf5: 15 T hel Te vroeg. 0-0 moeten j H e6 P go II e7 1) (17 fa 1)6 I) 06: II f5: D at Eorst had ;eschieden. 16 P 1)14! 17 P la: 18 D b3 19 dt 20 P d2 21 II Ui o 2 ^4. 23 cda: 21 T et: 25 T ea 2iïI) et 27 I) a«:28 D (13 29 d« 30 T n-.i: 31 (15 32 D 1)5 33 K 1)1 3t I) (?« Wit geeft op. Zwart. Loman. D d7 D f5: 0-0-0 e4 P D II ga D 12: D sr2: T hf8 T f 2! K ft! fl: T diS ede : D ?5: T h2: I) e3 T ff'2 1) c-5 Vtrecnigd Anist. Schaakgeuootschap CaféEoodn Leeuw, Vrjgendam. Speelavonden Woensdag en Za terdag, 8?12. Jaarl. contributie ? 6. 't T. A. S. geeft voortaan toegaugkaarten uit a ? 3, welke ecu jaar lang geldig zijn. Amst. Schaakclub De Karseboom", Kalverstraat ?'a Maai dags, 8?12. Coutril'utie ? 3. College Zoemanshoop (Dam) alle middagen vaa 1-5 uur en Zaterdag 's avonds voor ge ntroduceerden en buitenleden.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl