Historisch Archief 1877-1940
No. 903
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Nathan de Wijze in het Hongaarsche Magnatenhuis.
iiiititiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiimuiuitiiu
mutninMiiimumnnmiHiitnuuiintnmii
Mooglijk, dat de vader nu
De tirannij van nen ring1 niet langer
In huis heeft willen dulden! . . .
MMiiuumiiiiiiiuiiminimimiiiiiiitmimiii
Een Engels chman over Amsterdam.
III.
Een mijner vrienden, een journalist, die
slechts korten tijd in Amsterdam vertoefde,
maakte in een onzer bladen de opmerking
(hit de straatjeugd, in't algemeen, de jongens,
zoo tussehen 1'2 en 15 jaar in 't bijzonder
hier minder lastig, onhebbelijk en onbeschaamd
waren dan bij ons in London ik ben daarom
etns, met rneer aandacht dan anders, de lieve
Arosterdamsche jeugd gaan beschouwen en
kom tot d'? conclusie, dat m'jn landsman zeker
niet good heeft opgelet of slechts nagemaakte
straatkinderen en niet genuïue streetarabs''
heeft ontmoet; ik wil daarom ook mijn opinie
eeiis geven.
Ik woon, sedert ik hier ben, in een ruime
straat waar 's middags tussehen 12 en l ure
een aantal schoolkinderen komen en ten
zwerm lieve knaapjes van dertien tot vijftien
jaar r-en paar malen per daguit verschiliende
fabriekei; wordt losgelaten, omdat de
arb.-id-.wet verbiedt ze in de werkplaatsen te houden.
Hoewel dit nu niet bepaald straatjongens zij;-.,
doen ;-o toch voor die soort niet oud -v \\\
guitighei']. grappige streken en min o t' meer
onschuldige plagerijen van hun cvenmeiiseh.
Daarom V,irt de geheele buurt, vooral her
neringdoende gedeelte, steeds met vreugd deu
middag naderen, omdat de sehalksehe j eugd
dan een uurtje vroolijkheid brengt iü!m;i
anders vrij eentonig bestaan.
Die l:eve knaapjes gaan zoo gezellig met
lum rugjes. in de vensterbanken zitten, hiti,
hun rud'ex vlak voor de vensterglazen, '/v,
kioul-reii zoo lief op stoepen en hekken on
als dan de een of andere winkelier hun be
duidt, d n. l, dit voor zijn uitstalkasten een
mimiiT gowonscht sieraad is ea
verduisteringveroorzaakt, likken ze met 'hun gezonde ronde
tong-Mi tegen zijn glazen, worpen heel giling
mot vuil ot roepen hem zoo leuke en grappig..)
woorden toe, dat de koopman zich n iel houden
kan v.ui pkv.ier en vuurrood wordt van pret.
Meestal laat hij hen dan begaan om '/.c nii.i,
vtrder in hun kinderlijke vroolijkheid te storen
en ziji klanten de alleraardigste v.misslngen
van dio lieve jeugd te besparen,
'j-.ui'.uarnp:d-en v;ordeu door dat jonge volkje want
waar knapen zijn komen onmiddellijk ook
aardige meisjes, dadelijk tot zweefmolens
ingericht en 'l is bepaald aardig om Ie zien
hoe sip'xd'g die iugéiiieuse knapen ol" meisjes
de touwe'i weien te bekomen, waaraan K
slinge.ieu of' /.weven.
D..- wjsei, hier of daar aan de deur staande,
levert bun dadelijk een lijntje, want ze maken
het ]\..vl handig los, eer de huisvrouw het
merkt, en de winkeliers of magazijnhoiiders,
d i;: balen eo kisten voor hun deur onlp.ikkeii.
geVen hiMgelijk op van de snelheid, waarmee
die jeugdige, grappenmakers hun weien at te
hel p--n i\tii de louwen d ie zij gein ui keu moe-lei!.
en ook de dienstmeisjes van de buurt /;jn
letterlijk do! op die lieve kinderen. S:.aan zij
met een ..ininer water aan de deur om -.loer.
of vourpui te reinigen, dan is in een
onenezien zeo'n emmer v:atev onder haar sokken
gegooid en hebben ze gratis een voet bad.
Deurtje schellen en sioepje loopen is even
als 't omkeeren van vuilnisvat en aschketel
een (.Ier meest door haar gewaardeerde grap
pen. Oude dames vooral roemen de bedre
yenhcid der jongens, die, met onnavolgbare Ze willen later vrije mannen zijn en daarom
juistheid, op een tamelijken afstand op haar j beginnen ze als vrije jongens, vrije kinderen.
mantels belletjes weten te spuwen, of straat- i te doen wat, ze niet mogen en te laten wat
vuil gooien op haar hoeden, terwijl ze de ze moesten. En eindelijk hun taal, hun manier
geestige opmerking maken, dat zoo'n oude i van zich uit te drukken, nergens dan in
dame hen toch niet naloopen kan. Amsterdam heb ik zulk een overvloedigen
Kunstgevoel bezitten al die aanvallige kin- rijkdom van schilderachtige woorden gehoord
deren hier, in hooge mate, want op elke nieuw l uit den mond der jeugd. De Engelsche
opgeschilderde deur, op elk pas gevenvd ko- j ma'rozen hebben den naam dat ze zoo kern
zijn brengen ze sierlijke insefiptiön en ver- ; re'lvie spreken, dat ze bijzonder mooi vloeken,
sieringen aan met krijt, potlood, roodaard of : maar zoo mooi en veel als de Amsterdamsclie
griffel. Ze schrijven daar niet alleen hun na- i jeugd doen ze het niet. Daarin is zij eenig,
men op neen! ze maken zelfs teekeningon, ' onovertroffen! Voor den vreemdeling, die hun
als fresco. Alles wat mooi. nieuw ot' onbescha- taal niet, of ten deele verstaat, is bet niet,
<! i g d is trekt le.r.ïaandacht en wekt hua aii'.i ;-edk een zuiver genot, maar de echte
Amstei1gebore.li zin voor antiquiteiten op. Zij veten ! danim-r mag terecht trotseh zijn op den
rijkaan alles dadelijk een antiek uiterlijk te geven ' don: d >r (aal van zijn jeugdigsten medeburger.
door er 'ets aan te beschadigen, te breken of ? Z"'f's u! stamelen ze nog vloeken ze reeds;
te bederven. | enkele kernwoorden leercn ze. geloof' ik.
Vlug ziju ze als hinden, want, niemand kan j reed- aan mo'edersborst omdat hun moeder en
ze krijgen. Als de wind zijn ze verlwenen, i vader die even zoo, als zuigelingen reeds
over7,oc.dra in d-e verte de lu-lmkam van een agent j uain-n. Misschien vloeken ze al bij'i geboren
van politie i'.) de, zon blinkt. En toch zijn ze ! worden l
niet vreesachtig van natuur. Ze irilb n alleen j Zoodra ik weer te Londen ben zal ik mijn
geen onaangenaamheden maken, ze zijn ouder- . lan Isman opzoeken en hem zeggen, dat hij
bevend, want ze weten dat, wanneer het, ge- ; de Amsterdumsche jeugd onrecht heeft gedaan.
(leurde d.if zij door een agent weiden aan- i Mmr''iiim7:ri7JMii'mïnmmiMmi7?rfnTiïm7innm7mYmT~7i
gehouden or' beetgepakl, bun respectieve vaders j ' '-'?'?^~
oi moeders. oo;ns unies neven oi nichten i A-*-v /^o-»-» "t?*w1o r»4-ïr* "K 1-1^^0-1-1'*
? i - n--' i .-? i i ? , ' nwP ccïil Xfct3U.d.'b LI(3" t} til titi .
onmid'ieilijtc hun partij zouden kiezen tegen i " i
de p ilitie en er zelfs een lik met den wapen- ! Een onzer vrienden schrijft ons het
volstok. desnoods een schram va'i den sabel der j geei'e:
gerechtigheid voor over zouden hebben. , -- --?
Vindingrijk is de Amsterdamsehe straat- ', 11 ij kwarn binnen met, een vraagteeken in
jeugd bovenmate, zij weet telkens iels nieuv/s te i ziju c''no oog on een stok in zijn eenc hand.
Dedenkcn om haar evennaaslen's leven ;c i 31"! ainHro oog zat achter een compivs en de
veraaugeuam"n E-n spons o l'lapje, o-ed re ie. k t l au (ere hand. iu een verband Zijn uiterlijk
in vitriool, aan een slok. i-- iegenwoordig haar j was d-it, van een man, die een bepaald doel
nieuwste inventie. Op een grooteu afstand ! beeogi.
weet de straatguit hei gedrenkte spoijsje legen j ..Ik wonschle". begon hij. ..dien man te
daiiK-ainaülei oi h ;e.t ie ;iu\\e,i. o:n dan vau i s[i,-ken. die t allerlei in de krans sclirijft' .
verre zich te v;:nvi'-i:-n ;n i',e vosse k'enr, '.'ie Vi ij ;raven té: keniic-n dat verscheidenen
on'i, iluwecl oi'bikon ai.--. met ee,-i iuo\vrs:ag a-tn- ' zei daan::iêeen sober bestaan verdienden.
neemt; dat 't vocht een gat brandt iu't goed, i !Iij vervolgde kalm, maar met een .-tem,
weten ze door de beginselen 'lor scheikunde. die van hed.vongen ontroering (rilde en
reiduei.'liik klonk door het verlies \-aii een
drie.
geen noiitio \ in. V;;ii c.cn i iudj.'io.'\v i tal vo. rlanueit '
V( . .
mei een s;"en er ;ien. maken ze handig een
giaze;imakei'sdiama:;t eii bewerken u- de
rniteii van (Ie wo,>iil',;i:z":i e" ?.', rikeirs mede; ze
leveren knapper en snell.-i' een re/ele
of'siervormige opening ir, ee:> e'!a ruK da;: nr'i.ig
mr. :-ehii h-r of gle.z-'Hiaak ?!'. Voor UoopÜ.d 'n
in appelen en p-Ten, voor i! als 't I-sruëiioien
:ijn. nebben veel Am-ierdaèi-ehe straat
k:,".een poüchaai. '/.,? bevrijden
.'?'??i ?': Daar heb ik zoo geen versland van,
m.< -r ik kom om iemand te spreken den
m.;n. de.' d.tl kleine stukje hoeft ge.-chrovcn,
i",?..?;? ie'l d.ld.'lijk nuchter maken van een
il.'onkcii m <>:, door een -.tra n l kou-i water
i a. a."-1 zijn ruggcgi aat te laten Hopen. Dion
w.ai ik alsjeblieft even spreken. k IJ'ii er
be:>:;;M , :|.'gostcld "
Ma M--'." >ajn stok t^geu een lessenaar,
bch;j eve.i omkijkt, van ei n deel van zijn zware i voeiulgde zijn bruikbare hand en pakte daarna
U'iich'. fi.'leen oaidat ze bevree-d /ijn da d-, u >:ek \ue" beet, alsof hij hem woog. Xa
h.-e e-, u poesje Ie hebben laten babinceii'C!:,
vi'i.-;g iiij op eenigszins luider toen:
----- H .'eren, ik kwam hier om dien man
i<s p '?'.??}. 'l i ?? noodzakelijk.
Y1/;. vertelden hem dat de iK-doelde persoon
':\ i i l.lli.-' Wil.-.
-- l'-et-i's! Ze verleiden rnij ai. vóórdat
! Ik veronderstel dal geen van u ooit veel
koud water langs een droukenmansruggepraa;,
heeft, laten loopen om hem nuchter te maken.
is 't wei '.'
(ieen van ons redactie-personeel had ooi;
die proef genomen.
-?.luist : dat dacht ik ook ai .... nu
iie"ren, ik wel 'k Heb het gisteren geprobi'i e t
; (-u beu nu heel van Diomen komen l..)ó;.-'ii
oei den ;:::in !?? -'jieke;1. die dat .-tukje hè-n
gesehreven. 't \Vas wel niet veel zaaks, een
i egel of vrat. maar toch wou ik den heer,
die het scnivef, graag een ivar minui-jn
spreken.
,i:t>. '?? ,-ei !. :'i-{. u. die vlak naasi nieVio
j i-- v,u' tijd tot tijd een beetje boven t. e.
' tbee\v:;iei' X'.i, zoolang hij r,u-'liter Is. is ??:?:
een kii!f van CCM ven!, maar x.eodra hij ?,-. a;
op lieei'r. '.iol liütiniis den b "?! in elk.),,-.
gooit met til h'.-i w:n hn in de ','ingers kri ?.'.
i'.oo" de kriiner, en maakt zijn vrouw ?:
h-'Ven /'ïar: -o.eis oo|.; ga:il inj znu bun-n >.-:.
v i-i; e i )!?'?! >gei i, -val ni.-i a'ted v.\-eii plezier L" -.
X;: i d,:t l'' i-'t-: op S-'iici h.-b te ze.;,- :.
h "e re neen! maar mijo vr.'UW en ik -, i.den
deit loj /;:e!i nü-i zoo mo» -l a a ::>teil.-p. Hij
thiii- CD si, <.., al de ruiten stui en l;;-y zijn
v;ou\\ ;u'l:!i.: .o; niét h -t hakme- ui; de [?? alken
en na een poosje den boel te hebben
opge,-e!i! pt. p; g iü.i tegen mijn uiiii,-c!:utl inir
aanligge;! ( ','. vi(-l in slaap.
Ik h:i'i eei! naar avondeii vroc-ger dal stukje
gi iezeu en ik dacht, als ik een beetje koud
water langs i'.i.in ruggegiaat kon laten Hopen
en hem MiohuT maken, zou h-t voor zijn
vrou-.v «e; :'.'.>o p'eizierig zijn. Ik nam dus
een lampetkan met water eu liei het mei feu
flini-.en -,raai huigs IMJII i ugjie^i'aal loooen.,
l'ün'.' vroegen wij, iviLicleur-.'!!. leen oive
D.' n:aii (-:id-:i.-!)!-! - ZMÓ .-!ok oo-: iel- \ a-.tf
teiniji hij ml kiini:!" ii.ie oni/oeiing
\norr
-- 'M hn to!f'h:er ('-e'-if; i ):i; zo-.i i ??: me..'nen.
'lig ui- ?'; : og ;. ,,;| v:!'.. :i;ijn leven i-'-.na'.'.-.l
heb g-/.i. n. .(au Se!:; i i- eroeier dan ik. en
s!t r!.e). M., i^ h -J we; ,,erker, 'k \Vi-l. niet
ha!'' ii-.i -. ' :?- n i e'a ? v,, e' ^i-ierjii, en uij
bef'1 e,-!, i'.'e:; k 'io-.^iie
- DJ-'-J e..i. l !-i
vroee, n we o:., i h ui.:, g.
- .('U-t.' !'i--,ei.,s. 11,- !,-. ."l i!!C
evoioiesgexi -i:;\' d;-!1. :\,-e'e,i ik \\~-'\\ n'e. l i -v aio k
? l- 'i ::i- l k v, :,!:!k !c :;e:n n. l1:
? . ,'?-:: <:?:?} u in.i ?" sp;'.-!.e;i, .i.;o dat
?:v. ;' 'k i lei) x.oo'ii j-eV-iei. ::i eif t,
),-.i';--:ilt-n. ?iva'iiii'--',- :!; hein ,-prak.
l.'-ii, io.iuei:. ie e .en . iroi; i;e:i man
.ve' ie.:ié".- /epi ['ei''.-e(':L:'raat
iaatDar,
? he.i: wachten Ik woon iu Dienien CM
'? n e; 'heelen u'.'g gelooneii om eon praatje
'.!".', arm te, liou?(; u ik 7:1! y.oo vrij ziju
sloel nemen en oj> hem wachten.
helm. N i ?."?;:! siai; sic-lleii '/.e ;iee.\; om bu.i i
familie te roepen, en strijden méals jonge : i.
Spartanen in dea strij,'. legen 't gezag. . 11 ij ging dicht bij de deur zilten en stampte
Zj worden reeds in hun prilste jeugd a u ar- ! nadenkend met zijn stok op den vloer. Zijn
ehistisch gevormd en :ian dien strijd gewend, i :-temming vergunde hem echter niet, laug
want ook te huis voeren zij dien gedurig, j stil te blijven.
D.ia'' !;.??;;.,; ] :, ;;,.
?i:er. die \v.-;!er l:;ii;;s den rug
.;e ': 'n u; ii'.'e! iaiie: lo.,r,en, bleef
.es uur wachten --n ging toen
:e< ;? -''u .'eii :ui:!M' van het <: ukj'.-!e zoek'-n.
i-- ;eae, ,-? ;. ,ei v'o"!d, kroop ondel' z;jn
e.-.-: n 'a. v:::ei:e::i e:i i: ? -t'i aangeijode.i ais
.vrci:1 i ij zicii V' iliger voel; dan hier.