No. 904 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Hooren wij in summa wat de heer Veth decreteert: 1. Het plan om aan de Utrechtsche school eene tentoonstelling te wijden, was verkeerd, omdat, zooverre men van een Utrechtsche school kan spreken, deze daartoe niet belangrijk genoeg is. 2. Men kon vooruit begrypen, dat de meest representatieve en daarom in het kader meest onmisbare werken toch niet verkregen konden worden. 3. Het was, waar dus de voornaamste schilders zoo onvoldoende vertegenwoordigd konden worden, dubbel gek, van 17e rangsfiguren zoo buiten proportie veel werk te maken. 4. De gekozen localiteit was ten eenenmale ?onbruikbaar. 5. De commissie maakte eene slechte raming door veel meer te vragen, dan zij plaatsen kon. 6. Van een oordeelkundige schikking, die om reden van deze twee laatste punten nog te drin gen der eisch werd, kwam weinig terecht; de beste dingen werden nog vaak in de lucht geheschen, terwijl prullen onder het oog kwamen. Beginnen w\j met stelling 4: Dat de gekozen localiteit voor het tentoonstellen van schilderyen niet geheel geschikt was, is juist, dat zij ten eenen male onbruikbaar was, belachelijk over dreven. In de eerste kamer bijv. had iedere schilderij, die het verdiende, voldoende of meer dan voldoende licht. Slechts twee stukken van en naar Scorel leden min of meer door de nabijheid van vensters van twee kanten. In de groote zaal hadden de stukken op de schotten bij de vensters uitstekend, die op de beide zijwanden zeer voldoende licht; slechts de groote wand leed, zooals iedere wand tegenover vensters, gedeeltelijk door reflexen, doch niet zóó, of men kon op heldere dagen en vooral voormiddagen bij eenigen goeden wil de meeste stukken zeer goed zien. Het daarop volgend hoekzaaltje met het van twee zijden invallend, ten deele nog door boomen onderschepte licht was de zwakke zijde der localiteit en hier hingen dan ook behalve wederom op de schotten bij de vensters een aantal der min belangrijke stukken. Over de achterste zaal eindelijk, die steeds voor het tentoonstellen van schilderijen dient, viel, voor zooverre van eene niet expresselijk voor dit doel gebouwde localiteit sprake is, redelijkerwijze ook niet te klagen. Indien de heer Veth overigens in staat is, in Utrecht een reeks van zalen aan te wijzen, die voor ons doel meer geschikt was, hij spreke! Een houten loods, die door sommigen verlangd werd, kon wegens het brandgevaar niet in aan merking komen. Stelling 5 luidt: De commissie vroeg meer, dan zij plaatsen kon. Aan hem, die bij onder vinding weet, hoeveel er bij zulk een tentoon stelling meer gevraagd moet worden, dan men ten slotte verkrijgt, hoe sommige eigenaars tot op het laatste oogenblik talmen met hunne be slissing, eenige ongevraagd inzenden, andere op het laatste oogenblik gedane toezeggingen intrekken, aan zoo iemand zou het ook op een gewone tentoonstelling van dezen omvang niet zoo onvergeeflijk voorkomen, dat er meer aan wezig was, dan men ten slotte kon plaatsen. Nu komt er nog bij, dat men in de speciaal Utrecht sche afdeeling naar volledigheid moest streven, en daardoor niet meer die macht over het al of niet aannemen van stukken had als anders. Zoo werd, om n voorbeeld te noemen, slechts en kele dagen voor de opening gevonden, dat Jan van Loenen, de schilder van het algemeen be-wonderde meisjesportret, een Utrechter was. Reeds vroeger aangevraagd, doch toen om bijzondere redenen geweigerd, werd dit stuk thans op een hernieuwd en gemotiveerd verzoek ter beschik king van de commissie gesteld, die ook toen niettegenstaande het nijpende plaatsgebrek het meende te moeten opnemen. Meen ik deze beide stellingen als overdreven jiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiimii Scnaaflsp&l. 5de Jaargang. 21 October 1894. Redacteur RUD. J. LOMAX. Adres: Myra Lodge 49 Deronda Road, Herne Hill, Londen S. E. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniininiiiiiiiHiiiiiinniiiiiiiiiiiiiii Van N. Sardotsch te Triest. .\o. 201. Mat in drie (3) zetten. a bcdefgh Wit: K b8, D g4, T a5 en dl, R b7; f2 en g5 = 7. Zwart: K <16, K bl en <38; c7, d3, eO en ti = 7. NB. Aan probleem No. 259 moet een zwarte pion op a3 worden toegevoegd, ten einde nevenoplcssing l D b2 te verhinderen. Oplossing van No, 259. l P f6, B a4: 2 D el f! enz. P ai: 2 D b4 P e2: 2 P g4: f E f5 2 D g2 P e5 2 P g4: f Nevenoj'I. l R c3:! enz. Opgelost door W. Albregts 1e Amsterdam, YY. v. H. te Delft, C. T. v. Ham te Gorredijk, Wara-Atti te 's-Hage, A. Wijbrands te Amsterdam en J. v. Wijhe 'te Zwolle. te mogen kenschetsen, voor de vier overigen weet ik geen passendere uitdrukking dan aan matigend. Ik begin met Nr. (i: de schikking was onoordeelkundig; de beste »dingen" werden nog vaak in de lucht geheschen, terwijl prul len onder de oogen kwamen. Ik heb de toe lichting dezer stelling in de artikelen des heeren Veth, en in die der overige recensenten gezocht en tot mijn niet geringe satisfactie kunnen constateeren, dat al de daarin vermelde stukken, die te hoog of te donker zouden hangen, met opzet die plaatsen hadden gekregen, omdat de genomen proeven hadden bewezen, dat zij beter op eenigen afstand of in 't halve licht deden, dan van nabij en in 't volle licht. Had de heer Veth zich bij een zijner «vluchtige maar niet verstrooide" eerste bezoeken tot een der com missieleden gewend, dan zou Lij deze ir.lichting reeds toen verkregen hebben en hem thans deze terechtwijzing bespaard zijn gebleven. Waar «prul len" onder 't oog kwamen, was dit in den regel een moeilijk te vermijden gevolg van de overvolle of van het door den heer Veth geheel over 't hoofd geziene historisch verband der plaatsing. Wij komen thans tot de drie eerste stellingen, die als volgt kunnen worden samengevat: de Utrechtsche school is niet belangrijk genoeg, hare meest representatieve voortbrengselen waren toch niet te verkrijgen en het was dubbel gek van de 17e rangsfiguren zooveel werk te maken. Bewondering verdient de after-profetische blik des heeren Veth! Hoe gemakkelijk, thans na afloop te zeggen: de meest representatieve voort brengselen waren toch niet te verkrijgen! Het is waar, er waren enkele zeer gevoe lige leemton voorhanden en vooral Moro in zijne volle grootte ontbrak op 't appel en onder de 17e eeuwers kon deze en gene door belangrijkere voortbrengselen van zijn penseel vertegenwoordigd zijn geweest, doch daartegen over staat, dat anderen 't zij voor liet eerst, 't zij ver boven hun gewoon niveau aanwezig waren, of hun talent van eene geheel nieuwe zijde deden kennen (Moreelse, Both, de beide Stoopen, van Loenen, de Heem, enz). Wat de heer Veth 17e rangsfiguren noemt, dit waren, behalve zij die terwille van de volledigheid door n werk vertegenwoordigd waren, voornamelijk Poelenburg en zijne navolgers. Met opzet waren zij zoo talrijk bijeengezocht, omdat hunne eigenaardig heden zoozeer in elkander overloopen, dat alleen een zeer nauwkeurige vergelijkende studie van een groot aantal hunner werken hen leert onder scheiden. Voor dit onder/oek, deze vergelij kende kritiek voelt de heer Veth niets. Uit stekend. Hij vergunne evenwel anderen er wél wat voor te voelen en voor zich op te mer ken, hoe bijv. de stijl van Poelenburg door van der Lisse en Haenshergen naar den Haag, door Vertangen naar Amsterdam, door Verwilt naar Rotterdam, door (jeltton zelfs naar 't hooge Noorden werd verplant, hoe deze manier zich in elk dezer steden ontwikkelde en nagenoeg een halve eeuw gecultiveerd werd, d. w. z. lief hebbers en koopers vond. Honderden en hon derden van hunne schilderijen en schilderijtjes zijn zelfs tot diep in deze eeuw verzameld en bijkans tegen goud opgewogen. Dit feit verduis tert men niet uit de kunstgeschiedenis door eene simpele negatie. Niettegenstaande al zijne verzekeringen voelt de heer Veth al bitter weinig voor het historisch moment in de studie onzer zeventiende eeuwsche kunst. Het komt niet in hem op, dat het spe ciaal ook voor Utrecht in hooge mate belang wekkend moest zijn. een overzicht over het streven en handelen zijner kunstenaars gedurende meer dan twee eeuwen te verkrijgen, een over zicht, dat met al zijn leemten nog' nooit voor een der op kunstgebied meer beteekonende steden is geleverd. Volgt vroeg of laat bijv. Haarlem, Leiden of den Haag, om van het alomvattende Amsterdam niet eens te spreken, Utrecht's iMiiiiiiiiimii voorbeeld na, dan zal bij een gelijk historisch belang, het aenthetisch genot natuurlijk veel hooger kunnen zijn. Voor het »aanvoeren der steenen tot het optrekken van het groot gebouw der eenmaal te bootsen geschiedenis der Nederlandsche schilderkunst" was deze Utrechtsche tentoon stelling even onmisbaar als hare navolgsters het zullen zijn. 10 Oct. 94. CORN. HOFSTEDE DE GROOT. utrecht und kein Ende. Oplossing van scha' kpuzzle van C. T. v. Ham en W. Albregts. CORRESPONDENTIE. W. B H. M. te A. Gaarne maken \vij spoedig van j uw welwillend aanbod gebiuik. De remise partij is niet up to publicaüon mark." j J. P. te H. Dank voor partij met Spee*. U>v partij j met Hoea herinneren wij ons niet ontvangen te hebben. TWEEDE NEDERL. NATIONALE CORRESPON DENTIE WEDSTRIJD. Door de vrijgevigheid der uitgevers van dit blad zijn wij in staat gest.idd tegen begin van November as, een tweeden C. W. uit te schrijven. Wij hopen dat dezen wedstrijd een «".?; gro: ter succes te buurt zal vallen dan zij.i voorganger en dat 't aan'al aan meldingen onze stoutste verwachtingen zal overtreden. Bepalingen voor den wedstrijd. Art. 1. Bij voldoende deelnviiiing wordr op Zondag j 11 N 'Vember 1891 in de .-cliaak-rubrirk van dit blad een eorresp. wedstrijd geopend, waaraan alle Ned. schakers, tegen betaling van een inleir v,ui ? l, kunnen deelnemen. Alt. 2. De deelnemers worden, naar gelang hun ner sterkte, in groepen van 5 -pi Ier.- verdeelJ. Art. 3. Ieder deelnemer speelt -j. partijen met de witte en '2 met de zwarte stukken. Art. 4 De eerste zet \an wit in alle partijen moet vóór de laatste lichting van Maandag 12 November aan den redacteur verzond, u winden. In de niüriek van 18 Nov. verschijnt ten overzicht van alle opon'ngszetten. Da eer t" zet van zwart nioet veór Dinsdag 20 Nov. verstuurd worden en in dezer voege ! gaat de wedstrijd verder. l''ucr speler i> dus verplicht j twee zetten per week te doi'n. Art. 5. Chu vergissingen te voorkomen is de notatie, zooals zij in deze rubriek gebruikelijk, verplichtend gesteld. (Heeren deelnemers worden dringend verzocht voor 't verzenden hunne zeiten IMU'A k« urig 111 te zien, daar vergissingen moeilijk te her-tell'1!! zijn). Art G. Zij die in hui.ne re-p. groepen de meeste winstpunten behalen 'remises tellen l . l spelen onder ling een nieuwen wedstrijd om de uitgeloofde prijzen, waarbij de bovengenoemde beraliugcn vau kracht blijven. Art. 7. De uitgevers hebben eene som van f -10 voor prijzen beschikbaar ge.-udJ. Aan dit prijst'onds wordt 't gezamenlijke bedrag der inleggelden nog toegevoegd. Art. 8. De prijzen worden zoo geregeld, dat op iedere groep een prijs valt. Art. 9. Komen meer dan Oen speler in een groep tpu dragi'i'e mesjes. JBUUJIA.V. De heer Cornelis Hofstede de Groot, de man van het vak, dokter in de papieren kunsthistorie, j en dio deswege natuurlijk eminent verstand van schilderkunst heeft, hij, mede de voornaamste voor bereider on inrichter der algemeen misprezen Utrechtsche uitstalling, die er bovendien vele doori wrochtte, zij het dan ook min leesbare, feuilletons aan wijdde in de N. Kott. Ct., en er belangrijk over sprak op een heuschelijk kunsthistoriesch kongres heel in het land der Duitschers, hij de door een ! minister aangestelde onder beheerder van een ! rijks-museum, en die dus zonder zich belachelijk J te voelen, zich ambtshalve beroepen kan op onderzoek, op vergelijkende kritiek, op het historisch moment, op ondervinding, op genomen proeven en dergelijke parmantighedens, de heer Hofstede de Groot is, over wat een vrijbuiter, die, simpel omdat hij schilder is, en in onbevan gen liefde tot mooie schilderijen min of meer leeft, zich aanmatigt over sollen met oude schilderkunst te zeggen, droogweg boos. En ik vraag mij af hoe een besliste refutatie j van zulk een reputatie te boven te komen, hoe raad te vinden tegen de Filip-gij-mishaagt-mijzeer-achtige terechtwijzing van dezen modernen Houbraken, die zoo notarieel sekuur stelt, en van voorhanden leemten en van opmerkingen die een toon aanslaan, en meer van dien aard wat mij beangstigt, spreken durft. Edoch, ik wil mij dan het recht aanmatigen ter wille van de matigheid, in dezen nieuwen mosterd na den maaltijd niet te diep meer te happen. Ware mijn veelbelovende bestrijder zoo bij de hand geweest, wat eer (1) persoonlijkin de bres te springen, ik hadde licht terloops gelegenheid gevonden, nog beslister ook tegen een argumen tatie als de zijne front te kiezen. Maar welbedacht staat toch heel zijn beschou wing, voor iemand die niet. met voorbijzetting van smaak en ruimer oordeel, door den vak-tic is bevangen, zoo ongeveer weerlegd in mijn helaas tot een aantal van zes aangegroeide ar tikels over het T.'trechtsche wereldwonder (»het artistieke aanplakbiljet werd in duizend exem plaren door heel Kuropa verspreid '). Ik besef' evenwel dat niemand die artikelen op mijn verzoek zal gaan herkauwen. De lezer is de zaak waarschijnlijk volledig beu, bovenal nu de betrokken expositie al weken lang effectief ter ziele is. Zalig slechts de commissieleden, die in een weelderigen vak-roes aan den onsterfelijken roem van hun gebrekkelijk geesteskind blijven gelooven. Wat meer bepaald deapodictiesch betuigde zesdescheppingsdag-satisfaktie betreffende het hangen, van mijn met Jehovah-postuur terugblikkenden tegenstander aangaat, ik doe, na wat er van zooveel kanten is getuigd, en na wat toch een iegelijk zelf (1) Het 10 Ocl. gedateerde artikel vnn den lieer II. de G. werd mij duur de reductie n|>gczi>ndcn, doeh kuam mij te Arnlirm eerst den l ;?eii 's mond* huil in handen, te laut dus, tut mijn spijt, ent het nng iu het vm'i'j; nummer van dit blad dat 's morgens van den 13cn \\erd afgedrukt. «Tpluatst te kunnen krijgen. Echter was bij hel verschijnen v;m dM voriu' nummer de C.\]HIsitic toi'li reeds veertien dagen gesleten. voor een prijs in aanmerking, dan treden deze allen tot de N/< <f<-f<jn<[>j>(' toe. Art. 10. De inieggelden moeten vóór primo Xov. aan de uitgevers lirma Holkema en "\Yarendorf te Amsterdam verzonden worden. Zij die wenschen aan dezen wedstrijd deel te nemen, worden verzocht den redacteur hiervan zoo spoedig mogelijk in kennis te stellen. Zij die voor de eerste maal aan een openlijker! wedstrijd meedoen, worden verzocht Iran aanmelding van een of twee hunne.' best gespeelde pat tijen vergezeld te doen gaan, welke partijen den redacteur als maatstaf dienen bij de rangschikking der spelers in de verschillende groepen. Een overzicht der indeeling van den geheelen wed strijd, benevers de namen en woonplaatsen der deel nemers, verschijnt in 't Ifet/Mud van Zondag! Nov.e.k. ZI-X1T 'T rOOHT.' SCHOTSCHE PARTIJ. Uit den C. W. (Siegergruppe). Wit. J. Lohmann, IJmuiden. I c4 e 5 12 P f S I» <?« :ï«II ed4: 4 P «14: D 1,4 Deze voortxe tl ing i^ allengs in onbruik Af raakt en terecht, daar K c-"5 en P l'G ontegen zeggelijk il e voorkeur verdienen. 5 P 1»5 D <4: Hier kan ook li c5 gesehi'-den. (i R c2 K dS Of 11 b-1 t 7 U i!2, R d2: T 8 D i!2: enz. 7 0-0 at> Do oenige houdbare verdediging hier is o. i. 7?K c5, een zet die, meenen wij, 't eer; t in praktijk werd gebracht door don Amsterdamschen veteraan de Lelie. Wij herinneren ons eon zeer boeiende wedstrijd p ar l ij (win ter \vedwtrij d van 'c V. A. S. 1884) tuaschen Zwart. J. Hoes», Küttcrdam. Dr. v. Foreest en de Lelie, 8 P d-2! I) cS Deze manoeuvre werd door Steinitz, in een na genoeg ulontisclie positie, in c i-n inatcliparlij in e t Vii^quez aangewend. !) i' c3 K c.J 10 T el I) f8 11 P dc4 K a? lïb-I helpt evenmin. Bijv. 11 U 12 K «, uG (K a5 dan 13 a3 t.f 12 R c3: 13 bc3:, du U P dl)', cdö: 15 K dG:, T ge7 10 K ('3. 11 f C 17 D bl enz.i 13 I' d5, lïel: 14 P c7:, R aa 10 110.6: enz. 12 P d5 P dl 13 R f4 P eG 14 I) d-2 P f4: 15 D f4: K 1(3 De z\varte stelling is waarlijk tragikomisch. 10 R Ii5 d6 17 D Ii4 f K d7 18 P d6:! cdG: heeft kunnen aanschouwen, daar uit pure menschenmm volgaarne eerbiedig het zwijgen toe. Arnh. 13 Oct. 94. J. V. iiiminiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiminiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiii ..... nnniii 40 cents per regel, niiiiiinniiiiiiiiiiinn ..... iiinn ...... miiiiiiiiiiiiiimimiiiniii ......... MUI ..... Complete Kanloorinrichlingen. PRIMA EIGEN FABRIKAAT. YOS & LE GRAND, Kalverstraat. BRUINKOOL-BRIQUEFTEN maar draagt zorg Itet goede merk te _ krijgen, MERK J& IN EEN RIEHOEK. Verkrijgbaar bij Brandstoffen-Handelaren. Hoof?;NDepöt Dr. JAEGER's Orig. Norm K. F. DEUSCKLEBENGER. Eeni8 specialiteit in den artikelen in geheel Nederland. Magazijn KEI/ERSHOF", Menwemlijk 196. Zijdensto f f en. Grojtste sorteering zwarte en gekleurde, ett'en, gewerkte en gedamasseerde Zijde, Satijn en Surah. De nieuwste des sins en kleuren steeds voorhanden. SCHADE & OLDENKOTT. Tijdelijke Tentoonstelling' eener bijzonder hoogst zeldzame en rijke verzameling KUNST VOORWERPEN. Galerij No. 22. Depots te AMSTERDAM: ULO TH & Co., Zeedijk 16. A. v. TUYLL, Paleisstr. 13. CLJCIJAN, Heiligenweg 42. ScALoscNE.Kattenb pl.13. Hi'i.swiT, Vondelkade b9. DE GASTRO, Muiderstr. 14. A. STARK, Mauritsstr. 5 SpAARKOGKL,Marn.str.l25 (jUERiDo, Roeterstraat D2. v.HEMERT.Utrccht.str.118 S' u AFPERS,Ferd.BoIstr.il MARNETTE, Wagenstr. 40. v.WISSEN Jr.,V:jzelstr,28. SCHO.JT, Haarlem.str. 140 KOCK. P. C. Hooftatr. 130. D. STOEK, Leliegracht 44. A. BAKNEVELD, Overt.411). ELSMANK, Van Woustr.5(i. HOMUI.LE, Leidschestr.5'>. J. D. SÏEEN, singel 17(i iiiiiiiiiijtniiiiiinniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniininiiiiiiniiiniiiiiiiinnimi D dG: dan 19 P bC f, 20 P u8: do D bG: 20 T adl r, K cG , o^ (.j. ]> eg ^1 U f3 t, K b5 T eöf .,, j-. j. p denz. 01' 19- ebO: 20 .^ J-" .' J £ "?? T adl, D dl: 21 T dl: t, ^ T "i1 t ^ '»?> E dG 22 D d4 enz. -* »3 Opgegeven. 19 P 1)6 f K 06 SPAAXSCHE PARTIJ, gespeeld te Leiden '23 Juli 189-1. Wit. R. J. Loman, met 5 andere partijen gelijktijdig blindelings. l e4 e5 '2 P f S P 06 3 K b 4 0-0 Zwart. J. Vijzehi: 5 I) e2 O R (?('>: 7 P ei : 8 T el 1) P c(>: 10 1) e7: 11 T o7: 1-2 d :} K5 T H R es: f l(i 17 p re P ('4: P d(5 itcü: R e 7 0-0:! I) c7: R f5 T eS T e8: T 1)8 T ('8 P 1)5 cl)5: T e2 T c6 18 R ui: lï) T cl -20 R <?:> Door de ongelijke kleur ;ler raadsbeeien was 't voor den blindspeler een alles behalve gemakke lijke taak tegen ijn s'.erkeu tegenstander zijn voordeel in win^t om te zetten. 20 U5 '21 K ('1 T HU 2'2 1)4 T a6 23 T al 24 K e2 25 K (12 2(5 T u-:: 27 K e3 28 g3 29 K d4 30 c 4 31 R a7 32 R 1)8 33 K c 5 31 cbó; 35 (14 &(> (15 f 37 R d(5 38 R f8 «9 14 40 K (14 41 R có 42 K c5 43 K 1(5! U K g<5: 45 K f5: i (5 K g5 47 h3 4s K Ii5: 49 ff4 50 1'5 51 K sr5 52 K fl: T a3 R eï> T a2: R a2: R .15 f<5 R eti R (17 K 17 c K e ol)5 : R cS K (17 u'(5 R f7 f5 K eS K (17 R j?S R (15: R f3 K eS K f7 R g-2 R fl' R e2 R (13 Opgegeven