DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 909 Uit Dr. QANNEFs Studeerkamer. (Eet auteursrecht voor den inhoud van deze bladzijde wordt verzekerd volgens de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad No. 124). De koningin van Madagascar. Ranaralo Manjaka III. Kampers & Kokn, van VICTOK HAKO.SI. Eenige jaren geleden kwam er bijna om den anderen dag een lieer op ons redactie-bureau. Hij had blauwe oogen, krullend haar en heette Blaauw. Hij bracht ons nieuwtjes, die wij hem met 2 centen per regel betaalden. Dat brengt geen schitterende verdiensten, ondanks het rekenstukje dat sommige menschen maken, en dat aldus luidt: Men behoeft slechts 500 regels per dag te schrijver, dat geeft een inkomen van /' 10, en daar kan men heerlijk van leven! Wij, redactie-meuschen echter, zijn slechte menscheu, die onze geneigdheid volgen, om tot 10 regels te rcduceeren, wat de per regel betaalde reporter in honderd geschreven heeft. Óp kleinere berichten, zooals bijv.: dat een dronkaard aan delirium trcmens is gestorven, of over kinderen die in een spoorwegwaggon ter wereld zijn geko men, reflectetren wij in het algemeen niet. Met den heer Blaauw werd, op grond van zijn fatsoenlijk gedrag, een uitzondering gemaakt, en dikwijls kreeg hij een extra honorarium iu den vorm van een vrijbiljet voor het circus of een of ander klein theater, als geen der medewerkers van liet blad lust had er bij harden regen heen te gaan. Hij kwam ook in aanmerking als iemand Daar de arbeiders-vergaderingen in den omtrek der stad moest gezonden worden. Voor zooiets was er geen liefhebber in de redactie; meneer Blaauw daarentegen trok er met genoegen heen. Bij zulke gelegenheden gevoelde hij zich geheel journalist en hield de waardigheid van den stand op voldoende wijze op. Eens verhoogden wij zijn salaris tot 3 centen per regel, toen hij zich bizonder onder scheiden had en stonden wij hem toe, de in afleverin gen uitkomende akademische verslagen mede te nemen. Ook nu waren er weder arbeiders-bewegingen, en 't behoorde tot mijn werk, de des betreffende ru briek gereed te maken. De meubelniakcrsknechts verlangden loonsverhooging, daarenboven kwamen in enkele fabrii ken kleine strikes voor. De ver schillende arbeidersvergaderingen gaven mij veel te doen, en daarom verzocht ik meneer Blaauw om de bewegingen met opmerkzaamheid na te gaan en berichten daarover in te winnen. Blaauw ging met grooten ijver aan dat werk en kwam iederen avond op het redactie-bureau, met de nieuwste berichten. Op een avond kwam hij met een gewichtig gezicht binnen en riep, zoodra de deur achter hem gesloten was; //Gewichtig nieuws, meneer de redacteur." //Wat is er dan r" //Een nieuwe strike." //Waar r" //In Burgheim. De arbeiders in de sodawaterfabriek van Kampers & Kohn hebben het werk gestaakt. Weet u, wat dat betcckent?" //Keen." //De geheele stad drinkt slechts van Kampers & Kohn, zoodat het hier geen kleinigheid geldt.1' //Hoe veel arbeiders worilcu daur gebezigd: ' //Ongeveer honderd/' Meneer Blaauw gaf mij een zeer uitvoerig ge schreven artikel, waarin tot in de kleinste bizonderhedeu geschilderd werd, hoe kampers \- Kohn steeds hun best hadden gedaan om tegenover Epiloog van de verkiezingen in België. (GlitlliCli'er) hun arbeiders zoo humaan mogelijk te zijn, en dat de geheele beweging daarom ook slechts scheen te bestaan in den weinigen werklust van eenige bui tenlanders. Gelukkig had de firma Kampers & Kohn nog voorraad van sodawater voor minstens de drie eerste weken, zoodat zij in staat waren de strike het hoofd te bieden. Op dezen toon waren er ongeveer 100 regels geschreven. Ik schrapte geen enkelen regel meer en meueer Blaauw was in den zavcndcn hemel van ver rukking. Den volgenden dag schreef hij, dat Kampers en Kohn nieuwe arbeiders wilden aannemen, maar dat de werkstakers zich daartegen verzetten. Het was slechts aan de kalmte der directeuren te danken, dat er nog geen gevechten hadden plaats gehad. Den derden dag trokken Kampers en Kohn met de arbeiders naar het bosch, waar zij ouder den open hemel, in een weide, de voorwaarden waarop zij den arbeid weder wilden opvatten, bespraken. Den vierden dag liet de verantwoordelijke redac teur mij roepen en ontving mij met de volgende woorden ?. «Zeg eens, waarde vriend, wat hebt gij te doen met Kampers en Kohn P" //Ik! absoluut niets." //Hoe komt het dat geen enkel blad, behalve het onze, een regel over die lirma bevat r" //Pardon, de andere hebben waarschijnlijk niet zulke goede rt potters als wij." De zaak begon mij toch een weinig bedenkelijk te worden en toen meneer Blaauw den volgenden avond het bericl.t bracht, dat de arbeiders op de fabriek van Kampers en Kohn door een deputatie aan de firma huinie eisclien hadden gedaan, vroeg ik hem: Hoe komt het, meueer Blaauw, dat de andere bladen geen woord over die strike spreken." //Dat komt omdat Kohn bij hen geweest is en De levende brug van Amsterdam. (Afdeelin0' Openbare Werkenj. (Abraham Priklie.) : De brug over de Keizersgracht bij de Lcidschegracht ingestort! Wie zal Amsterdam nu redding brengen V Het beroemde gomelastieke trio, dat reeds zooveel verrichtte tot beil der hoofdstad. Hoezee ! ! ! X/'^ <*%& Gladstone in zijn laatste rol. (Tut.ch.) l ^" 'i '"ei f ^^tf xltfSfe ,. (iladstonitis parvam rem Iloratian.im compositionis suae ad Roseberium reeitans." De Belgische liberalen in de knel. verzocht heefl. de zaak stil te houden, daar de openbaarmaking van de werkstaking zijn zaak /.oude beuadeelen.'' //Bij ons is hij niet geweest!" zcide ik. //Wij plaatsen dus uw artikel." Den volgenden dus stond er in het blad te lezen, dat Kampers en Kohn met hunne werklieden in onderhandeling waren, maar dat er geen uitzicht op een vredelievende overeenkomst bestond. Xadat het blad uitgekomen was, liet de ver antwoordelijke redacteur mij weder roepen en vroeg mij op een spotteuden toon: //Hebt, gij wel ooit gezien hoe men sodawater fabriceert'r'5 Neen, nooit.'' //Dan zal ik u vertellen, dat het een kunst is, die iedereen, wie ook, iu minder dan een half uur kan loeren. Daarom is het absoluut onmogelijk, dat de arbeiders in een sodawaterfabriek liet werk staken." Ik lachte verachtelijk over het verstand vau den verantwoordelijken, maar in mijn binnenste begon de worm van den twijfel te knagen, 's Avonds ging ik naar Burgbeim om persoonlijk inlichtingen ! in te winnen. A"a lang zoeken zag ik op don muur van een onaanzienlijk huis den naam van de firma Kampers en Kohn. De binnenplaats zag er leeg en verlaten uit. Niemand zou ooit gedacht hebben dat bier een fabriek was. Uit ecu kamer hoorde ik een geluid alsof men (lessehen kurkte. Ik ging daar binnen. Twee mannen waren bezig flesscheu te kurken. //\\at doet gij daar?'' //Wij maken sodawater." ?/Giheel alleen? De andere werklieden hebben Chineesch kraakporselein. (Jiuly.) Een slachtoffer van den oorlog in Oost-Azir-, waarschijnlijk het werk gestaakt." //\\ ij zijn nooit met meer dan y.'n twetëu geweest." /,ls dat, de geheele fabriek!"''" //Ja! zoo zijn alle sodawaterfabrieken.'1 //Ik zal u een fooi geven, als gij mij veroor loven wilt, u te helpen."' //Ais u dat plezier kan doen, als je b'ieft." Dat was een vreemd mensth'. ' dachten de arbeiders. Hij wil ons geul geven, opdat wij hem aan ons werk /uilen laten lieijieii.'' Binnen ren half uur was ik in liet bezit vau het, geheim der sodawatcrfabriki.tic. 1).- verant woordelijke reilaeleur had dus in dat opzicht gelijk. Nu moest ik nog de heereu Kampers f n kohu hebben, /ij woonden beiden achter in het h'iis en zaten juist aau het soupé1oen ik binheulrau. Alle Kampers en alle Kohns. Maar wie wen! zoo bleek als een gekalkte muur, toen hij mijzaur Niemand anders dan meneer Illaauw. die juist, op het pui.t stond Jull'rouw I'anny Kampers te /.oenen. Ik schudde verwijtend het hool',1 c n als een ongeluk kige zondaar op weg naar do gcrcchtsplaats kwam hij naar mij toe. ,/Vergeef mij," smc<kte hij. Ik houd zooveel van jullYouw l'am.y. en de lirma wilde slechts hare toestemming lot onze verbintenis neven, op conditie dat, ik de lirma op de becnen hielp." //En gebeulde dit:" Nu, dat 'eloof ik! Sedert de reclimeberichten over de strike hebben wij over de tweeduizend llcsscl'cn verkocht. Vergeef een armen drommel een onschuldige li;t." Ik vergeef u, op conditie dat gij voor goed de journalUtuk vaarwel zegt." Xitts liever dan dat. Ik word ook sodawaterfabrikant.'' Eu dat, hij iu allen ernst de journalistiek opgaf. bewees de omstandigheid, dat hij zijn eigen verIovingsadver1enlie aan het, blad zomi in drie regels. zonder een cent, honorarium 1e verlangen. Symboliek in Nederland-Lombok. In liet X. r. <l. I), van l."> Xov. kwam het volgende stukje voor: Kunt u mij, door tusschenkomst van u\v blad, ook inlichten wat de teekenin»' van Toorop, in Nederland Jjombok, voorstelt? Deze tot ons gekomen vraag verwondert ons wel eenigszins, vooral, omdat de inzender