Historisch Archief 1877-1940
No. 915
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
11
Een hartelijk afscheid.
(29 December 1894).
KOOR (na afloop der f eestvoorstelling, 's nachts te half een): Dag meneer Veltman, dag gezegende Veltman, God laatje gezond, je
gaat nog niet heen hoor! je komt nog eens weerom!"
Snuifles.
Ik zie daar, dat generaal Riu inde Fransche
Kamer het f t voorgesteld, om er nog een
nieuwe ridderorde bij aan te schaffen. Hij
vindt dat niet iedereen een Lfgion d' Ilonneur
kan krijgen, en dat ben ik heelemaal met
hem eens. En toch zegt hij, wil ieder graag
geridderd zijn. Dat slaat natuurlijk alleen
op Frankrijk. De professoren hebben er
het violette lint; maar da kooplieden en
industrieelen blijven daar nuchter van; Officier
d' Académie is ook al geen passende titel
voor iemand die in den handel is, en het
groene lintje van de Mérite agricole past
evenmin in zijn knoopsgat. Dus: maak een
nieuwe ridderorde, pour Ie Mérite industriel
et commercial". Die redeneering is zoo ge
zond als een visch, en ik begrijp niet, dat
de collega's van den verstandigen generaal
niet met warmte zijn voorstel hebben ont
vangen. Ik zou zelfs met genoegen zien
dat hier te lande ook nog een paar ordes
meer werden ingesteld. Het ia waar, er is
tegenwoordig makkelijk aankomen aan een
Simon Bolivar, een Verlosser van Venezuela,
een Draak van Annam; zelfs de Christus van
Portugal en de Zwarte Ster van den goeden
Toffa zijn geen idealen meer die wij alleen in
onze droomen de onze durven noemen
maar die liggen toch allen wat ver van huis,
en er zijn heel veel menschen, die voor een
onderscheiding van zoo'n vreemden snoeshaan
minder gevoel hebben dan voor een eigen
orde, die je een heel stuk ver zal brengen, wan
neer je ambitie gevoelt voor het lidmaatschap
van den gemeenteraad, of het penningmeester
schap van de sociëteit. Wij hebben de
OranjeNassau, met en zonder de z\yaarden goed;
maar die kun je al weer niet aan iedereen
geven, en hoe meer menschen er geridderd
worden, ook in Nederland, hoe beter. Plet
moreel van de maatschappij zal er enorm
door stijgen.
Zola heeft op zijn bezoek bij den koning
j van Italiëverteld, dat hij eigenlijk maar bij
ongeluk Franschman is, en in Italiëthuis
hoort. Hij heeft te Venetiënasporingen laten
doen. en nu blijkt, dat hij van Daltnatisciie
afstamming is, en oorspronkelijk Zolla heette
Ik donk dat hij nu weldra een visite zal
gaan maken aan Franz Joseph, on den keizer
vertellen, dat hij, als het erop aankomt, een
Oostenrijker is van origine. Ook is het de
vraag, of de Dalmatiërs en de andere be
woners van het schiereiland dat vroi'ger
Griekenland heette, wol nauwkeurig uit elkan
der zijn te houden. Wie weet. of hij niet,
den Servischen vorst ziende, zich tot diens
onderdanen zal kunnen rekenen, en dan bij
voorbeeld Zollae of Zollatsch heeten. Zoo
kan hij, als hij zijn best doet en een paar
geleerden helpen hem, nog wel een Turk
worden met den naam Holiman. Wie weot
of de sultan hem dan, daar hij zoo'n expert
is in liefdezaken. niet een dag of veertien in
den harem zou laten. Wij konden dan weldra
een Turksche Nana van hem te lezen krijgen,
en dat zou, geloof ik, iets superfijns zijn.
Gesprek tusschen een Haagschen
vader en zoon over de
gemeentewerken.
Pa; waarom worden toch al die mooie
boomen op den Hoogenwal omgehaald?
Mijn zoon. de kwaal dezer eeuw om te
oordcelen over zaken waarvan men niets weet.
schijnt u ook al eigen te zijn. Die boomen
waren niet mooi, maar integendeel zeer leelijk
een schande voor de residentie. Er was er
geen een hij die gelijk was aan den anderen ;
zij waren, met een enkele uitzondering, allen
scheef' en krom. en de takken van n der
boomen zaten zelfs verward in die van zijn
buurman.
Nu dat stond wel leuk, pa!
Dat stond zeer onordelijk, mijn zoon.
Zooiets kan men nog toelaten in een bosch;
in een stad als den Haag komt het in 't
geheel niet te pas, en wij mogen dankbaar
zijn, dat aan dezen schandelijken toestand
een einde komt, en onze oogen niet langer
gekweld zullen worden door deze ergerlijke
onregelmatigheden. Bovendien zal nu onze
stad een fraaien verkeersweg krijgen, die het
oude niet het nieuwe gedeelte verbindt.
Maar pa, dat zal dan tocli een verkeerde
weg zijn, want 's zomers zal er i,iemand kun
nen loopen, vanwege de felle zon; dan loopt
iedereen tocli de Toussaintkade.
Die opmerking is zeer ongepast, mijn
zoon, en mocht het blijken dat zij waarheid
bevatte, wat zou dun nog liet gemeentebe
stuur beletten, ook daar de boomen, die even
min regelmatig van vorm zijn, om te hakkrn ;
doch gij vergist u daarenboven schromelijk:
het plan beslaat eenige rechte boomen, die
gelijk en gelijkvormig aan elkander zijn, van
elders naar dozen wal u vu1 te plaatsen, en
die op zuivrr gelijke afstanden te planten.
-- Pa ik dacht dat boomen die op zekeren
leeftijd overgeplant worden. meosUil doodgaan.
Dit is werkelijk de eerste verstandige
opmerking die «ij maakt, mijn zoon; het kan
in enkele gevallen voorkomen dat een boom
die overgvplant wordt, aan de gevolgen be
zwijkt, maar dit is nooit liet geval wanneer
zulks geschiedt op last. van den wethouder
van openbare werken. Gij kondt dit nog niet
weten, omdat gij in dit opzicht te weinig er
varing hebt. doch gij zult, naarmate gij ouder
on wij/er wordt, leere.n bestHen, dat wat door
hst gezag gedaan wordt, goed gulaan is, dat
die maatregelen steeds beschermd worden
door een Hoogere Macht, on dat het nie
mand past. daarop aanmerkingen te maken.
Nu ik u daarover toch moet onderhouden.
geloof ik flat het oogenblik niet ongunstig
gekozen is. om u op een ('rustig teeken des
lïjds te wijzigen, dat zeer zeker ook
eenigermate de aanleiding zal zijn geweest voor deze
maatregelen vai\ het bestuur onzer stad.
Ziet mijn zoon, er is in den laatsten tijd
een groote mate van wuf'lheid te bespeuren
bij het jongere geslacht; orde on netheid ver
dwijnen, en eeno ziekelijke vereering voor
kromme, wanstaltige lijnen en vormen treedt
meer en nifor op den voorgrond, onder den
valschon naam van «artistieke neiging".
Artisticiteit is alleen denkbaar met orde on
regelmaat tol basis, en moet dan nog altijd
ais nevenzaak. als amu-ement beschouwd
! worden. Dit ziet, de wui't.heid van dezen tijd
' over 't hoofd.
i De pvactische ernstige zijde van het leven
| mag nooit worden overschaduwd door oen
[ ziekelijke vorecring voor iets wat geen
on| middellijk voorde;:! afwerpt, zooals een mooi
j stukje natuur b. v.
j Dit omgekaptt- bout zal u nan de waarde
j (lo;>n denken, dio hier jaren lang renteloos
heeft gestaan ; <lo rechte lijnen der nieuwe
boulevard zullen langzamerhand uw oog ge
wennen aan regelmaat on orde, on de vorm
der nieuwe boomen zal u herinneren dat ook
tle mensch onder -ille omstandigheden stoeds
eene correcte houding heeft aan te nomen en
te bewaren.
Op deze wijze zullen de openbare werken,
schier ongemerkt er toe bijdragen een anderen
geest bij het jongere geslacht aan te kweeken.
-- Maar de geest van omverwerping zal er
niet beter op_ worden.
Wat zei je daar jongen ?
Of er nu met omverwerping nog meer
verbeterd moet worden.
Zeker, naar alle waarschijnlijkheid komen
nu Plein 1813, Mauritskade en het Voorhout
aan de beurt; daarna de Vijverberg, dan . ..
Pa, nu u toch van den Vijverberg spreekt,
waar dient eigenlijk de vijver voor V
De Hofvijver mijn zoon, wel voor de
zwanen.
Nu ja, maar die kunnen evengoed ergens
anders zwemmen b.y. in de vijvers in't Bosch.
't Is waar, gij hebt eenigszins gelijk,
maar dan toch voor het behoud tier rijks
gebouwen bij eveutueelen brand.
Dan konden wij nog volstaan met een
paar brandputten.
Gij hebt weer gelijk mijn zoon, maar wat
wildot gij dan, spreek duidelijker.
Wel Pa, als de Hofvijver toch voor niets
nut is, dan zou ik hem willen dempen, en
als dan die leelijke hobbelige Vijverberg van
onnoodig geboomte ontdaan en gelijk gemaakt
was mot tic rest, dan zou er een mooi vier
kant plein kunnen ontstaan; dan een muur
er om met een groot hek, dat niet al te duur
was, kijk dat zou wel een aardig plein kun
nen worden.
Jongen, jongen, nu eerst herken ik mij
zelf' in mijn zoon, je hebt aanleg om wet
houder van publieke werken in den Haag
te worden.
En dan Pa, die huizen aan den water
kant weg, die sociëteit, en de gevangenpoort,
dan krijgen we ruimte.
Neon, pas op jongon, nu sla je weer
door, die huizen brengen nog geld op, daar
moet je nog voorzichtig mee wezen.
??Nu maar dan ten minste de vijver ge
dempt en dan een mooi plein gemaakt, b.v.
het Rocislplc.iu of het Plein rail Bellinciiavr,
en dan een mooi standbeeld van een burge
meester of wethouder in het midden.
Ja, juist jongen, maar dan precies in
't midden, en dan vooral mooi. rechtopgaand,
symetrisch hout er om heen, dat's, later goed
voor masten of stengen; wij zijn toch een
zeevarend volk,
En flan krijgen die oude toekeningetjes
van den Vijverberg ook in eens veel meer
waarde, is 't niet Pa?
Bravo, mijn zoon, bloed van mijn bloed,
er zit oen practisehe blik in je; stel jij je
maar verkiesbaar als 't zoover met de
liesidentie komt, dan. kan ze nog veel plezier
van je beleven.