Historisch Archief 1877-1940
No. 918
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
n Engeland. Vooral ook daarom is de vergelijking
met deze twee geoorloofJ, omdat hij, als zij, zich
niet te hoog geacht heeft ook allereenvoudigste
boekjes voor de gewone lagere school, voor kin
deren van 9 en 10 jaar, te schrijven. In 1871,
kort nadat de geleerde hooggeleerde was geworden,
?verschenen Uitstapjes in het Rijk der Natuur,, lees
boek voor de volkssehool, een verzameling door
plaatjes toegelichte lesjes over de lucht, het water,
de visschen, de aardbevingen, de steenkool, de
jnol, het graan enz. Dit boekje viel terstond zoo
zeer in den smaak der onderwijzers dat het dade
lijk op een groot aantal scholen werd ingevoerd
en twee jaar later gevolgd werd door een dergelijk.
-Nieuwe uitstapjes in het Rijk der Natuur, dat de
vleermuis, het geluid, het gras, ons huis, de aardappel
en andere onderwerpen op dezelfde wijze
behan?delde. Ook dit werd door de onderwijzerswereld
gretig aanvaard en sedert hebben beide boekjes,
Jioeveel dergelijke ook als concurrenten zijn opge
treden, hun succes in de volkssehool behouden.
Van de Uitstapjes verscheen in 1894 de elfde en
Tan de Nieuwe Uitstapjes de achtste druk. Daarbij
kwam in 1881 een ander boekje, eveneens zoo
laag bij den grond als voor de volkssehool noodig
is, getiteld Onze Gezondheid, dat in korten tijd
zich zooveel vrienden veroverde, dat nu ook reeds
?de vierde druk ervan op de scholen ter hand ge
nomen wordt en de namen der hoofdstukjes
De man met de machine, Eene lekkernij, die niets
kost, Vergif in huis, Wie lust er vuil water ?
?enz. voor vele onzer jongens en meisjes oude
bekenden zijn.
Als een hoogleeraar zóó zijn wetenschap en
talent, niet alleen, buiten laboratorium en college
kamer, in populaire voordrachten en geschriften het
algemeen ten goede doet komen, maar ook de
kleintjes op de schoolbanken er mee van do(t
profiteeren, dan is dit een Universily extension, die
ieder moet toejuichen. Vooral van Huizinga mag
.gezegd worden, hij heeft nuttig gearbeid omhoog
?en omlaag, voor grooten en kiemen, zijn zilveren
jubilézal in een zeer wijden kring worden gevierd,
een kring, die hoopt hem nog tientallen vanjaren
werkzaam te zien.
G. Dr. B.
«m i immuun muil UMI i nm
vo
A M E S .
4III1I11IIIIIMM1
Tweede zet van Wit.
A
P 13
ft
P f3
P fS
e4
ft
P c3
P 13
I f3
P f3
B
P f3
(U
P f3
P f3
P f3
dl
C
P f3
P 13
f4
P f3
14
R c4
K e4
P 13
dt
P f3
D
P f3
P f3
P 13
d4
d4
P f3
E
dl
P 13
P 13
P f3
P f3
c4
P f3
dt
P 13
d4
F
P f3
P f3
f3
e2
f3
c3
f3
f4
P f3
dl
P
P
P
P
P
Presidentes. Zijde-industrie. Het
mierde geslacht". E-:n kop koffie.
Petroteum-zeep.
Als bij iedere zaak in Frankrijk, vraagt men
zich bij het aftreden van president
CasimirPerier: »oft est la femme?" en hier terecht;
?want op de besluiten van den president is door
?drie vrouwen groote invloed uitgeoefend, zijne
vrouw, zijne moeder en zyne schoondochter. Dat
hy de verkiezing tot president aannam, was het
gevolg van den raad zijner moeder; dat hij bedankt,
het drijven der beide anderen.
5de Jaargang. 27 Januari 18S5
Redacteur RUD. J. LOMAN.
Adres: Myra Lodge49 Deronda Road, Herne Hill,
Londen S. E.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
liet! effende, aan bovenstaand adres te richten.
«IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIirillllllllllirirriiriirillllllllllllllllimirrillllllllKIII
Wir bitten die Auslandischen Schachredactionen
gelalligst unseres Internat. Problemturnier in ihren
resp. Blattern und Spalten zu annonciren.
HalbjjihrJiche l'ie sen von 20 Mk., 10 Mk. und 5 Mk. Jeder
Teilnehmer daif höchstens zwei bisher unvei
ffenthchie Problemen einseuden. Die Bedaktion Ilud.
Loman, 49 Deronda Ed Herne Hill London S. E,
Editors of foreign Chess papers are kindlty
requested to rnport in their columns the announcemeiit of
?our- coutinuous Inteinat. Problemtouruey. Half yearly
dis'r.bution of prizes (I £. l, II l O/ III 5;). Every
coniribntor is allowed to eend in two onginal
compoaitior s which have not been published elsewhere.
'J hèCht-ss editor Bud. Loman, 49 Deronda lid Herne
Hill London 8. E
CORRESPONDENTIEWEDSTRIJD.
Kennisgeving- aan de deelnemers.
Wij zijn, wegens de ongeregelde verze ding der
eetiex van verscheidene deelnemers en ook met't oog
op evfiit vertraging der post, genoodzaakt
Miiau? 'layiiiitl'lfrnackl als uiterlijke termijn voor verzending
vast 'e stellen. Dat de vorige week geen >ubriek
versctuen was indirect 't gevolg van 't late inkomen
van vele zetten.
J. J S te B. De zet is l?c6.
v if. Meulen te A. U gaf de NOS. der partijen ver
keerd <p, doch wij vertrouwen dat wij uwe bedoe
ling begrepen.
Mevrouw Casimir-Perier had, van den beginne
aan, zeer weinig gevoel voor de verantwoordelijk
heid en de taak van haar man; ?ij zag niet
verder dan het welzijn van een weelderig huis
houden. »Het Elysée is een gevangenis," riep zij
vaak uit; zij duldde den dwang der etiquette
nauwelijks; zy dacht er niet aan, hare liefheb
berij voor sport, bicyclette, wedrennen, binnen
de grenzen te houden, die het hoofd van een
staat passen. Voegt men daarbij eene zeer
onkoninklijke bekommering omtrent het goed en
kwaad dat de pers van alle kanten omtrent den
president ten beste gaf, en, naar beweerd wordt,
de vrees dat de socialisten zich van hare dochter
als gijzelaarster zouden meester maken, dat
alles doet blijken, hoe weinig mad. Casimir-I'erier
de vrouw was om aan het hoofd der Republiek
te staan. Madame 'I hiers in hare goedheid en
toewijding voor haar man, de maréchale Mac
Mahon in hare aristocratische staatsie, misschien
zelfs madame Grévy in hare burgerlijke beschei
denheid, en zeer zeker mad. Carnot in hare
correctheid, hare liefdadigheid, gastvrijheid en
plichtsbetrachting alle waren ernstiger en
hebben meer voor Frankrijk gedaan, dan mad.
Casimir-Perier.
Van mad. Félix Faure weet men nog niet veel.
Zij schijnt huiselijk te zijn, maar toch als vrouw
van den ininis'er van marine behoorlijk gereci
pieerd te hebben. Zij heeft twee dochters, de een
getrouwd met den ingenieur Berge, den ander.
Lucie Faure, 23 jaar, een zeer intelligent meisje.
De meeste huisvrouwen hebben van het Elysée
verschillende gedeelten bewoond. Mevrouw Thiers
was niet difficile, zij liet het aan den
regisseurgéneraal der nationale paleizen, den heer de
oulet, over, haar uit al de kamers, waarvan de
gobelinbehangsels haar het meest bevielen, een
paar voor woning te kiezen. Thiers had van de
sloten der deuren wel de N's en de adelaars
willen laten afnemen, maar daar het paleis 1200
deuren heeft, zou dat heel wat tijd en geld ge
kost hebben. Mevrouw de Mac-Mahon koos tot
huiskamer de ruime werkkamer van keizerin
Eugénie; daar woonde zij, zij had er de piano
en zelfs het reusachtig bureau waaraan zij haar
talrijke liefdadigheidswerken administreerde.
Dichtbij was een heel mooie ruime kamer, waar
een van haar kinderen, een gebrekkig knaapje,
dat nooit uitkwam, leefde. De heer Grévy richtte
de kamer van Eugénie tot studeerkamer in.
Mevr. Carnot vulde het paleis met prachtige
meubelen en maakte de eerste verdieping, waar
zij ontving, tot een der weelderigste onder de
Europeesche vorstenverblijven.
In het Kun stgewerbe-Museum te Berlijn wordt
op dit oogenblik eene interessante tentoonstelling
gehouden. Ter aanmoediging van de zijde
industrie te Crefeld heeft de Pruisische regeering
door een museum van patronen opgericht; men
vindt er stalen van de prachtigste Fransche en
Engelsche weefsels. De afdeeüng zijdeweefsels
uit Ijyon is zoowel in techniek als in smaak
buitengewoon. Ook Crefeld zelf heeft er reeds
een paar stukken bij, o. a. het fluweel voor den
troon, die onlangs in de nieuwe ridderzaal van
het paleis te Berlijn geplaatst is. Er is ook eene
verzameling gedrukte katoen- en linnenstoft'en
bij ; hierin zijn de Elzasser fabrieken de voor
naamste, maar ook Venetiaansch en Engelsch.
Prof. Max Haushofer (geleerde, philosoof en
dichter) heeft in eene serie, aan dezelfde onder
werpen gewijd, behandeld »Der Existenzkampf der
Frau im modernen Leben." Hij bespreekt er wat
hij noemt »het derde geslacht," dat zich naast de
De plaats van den heer Pies in groep B wordt in
genomen door den heer J. A. Hoezoo, Krni-straat 12
Botte! dam. Wij verzoeken den spelers ui' B door part.
corresp. de schade in NOB. l, 5, 6 en 7 spoedig in
te halen.
J.A.H, te R. Dank voor uw bereidwilligheid. Zend
s.v. p. uw eerste zetten in No. 6 en 7 aan de heeren
J. J. Speet (Breda en P. de Man (Hilversum, Hee
restraat ..
Daar de openingszetten weinig tijd vereischen, zoo
noodigen wij alle deelnemers uit hunne zetten zoo
vroeg mogelijk te verzenden.
De plaats van den heer Onnen is vacant. Zij, die
lu t hebben in D mee te doen, worden verzocht den
Redacteur hiervan per omgaande te berichten.
In lt eindspel (zie vorige rubriek) volgt op l K hl
eenvoudig P g3 ^f ! Jammer!!
Stand der match te Parijs: Janowski 3, Mieses 2,
l remise.
CORRESPONDENTIE.
J. H. te R Wij znllen reglement plaatsen. De
annonce wordt aa?? bladvulling toegevoegd.
W. B. H. M. Van harte geluk met uw zegepraal.
Schrijf s. v. p. aan uitgevers.
Van C. T. van Ham te Gorredijk.
Vervaardigd voor deze rubriek.
No. 272. Mat in twee (2) zetten.
b
Wit:
K h2, D f7, T h7, R a4 en gl, P e3; a3,
b6 en f.3 = 9.
Zwart: K dG, T e8, R cüen e7; c7 = 5.
beide anderen ontwikkelt, de »arbeitende
Berufscölibatarin." Het is »het geslacht, dat met een
zekere berusting zijn levensweg betreedt, met.
het bewustzijn, dat meer plichten dan vreugden
het wachten, en dat arbeidsmoede eenzaamheid
zijn stil einde is." Haushofer zegt daaromtrent
zeer waar en zeer schoon: »De maatschappij moet
achting gevoelen voor de dapperheid waarmede
dit geslacht zijn weg doorworstelt, voor het plicht
besef en de stille volharding, die men er in
vindt. Wij mogen zelfs hopen, dat de maat
schappij voor dit nieuwe derde geslacht den weg
eer verlichten dan verzwaren zal. Reactionaire
beweringen daartegen zijn ondenkbaar. Alleen
wanneer wij deze nieuwe vorming in de maat
schappij als volkomen gerechtigd en vatbaar voor
ontwikkeling aanzien, als eene vorming, die nood
zakelijk op den bodem van onze beschaving moest
ontstaan, maar die ook een anderen maatstaf van
beoordeeling eischt, dan de door de natuur ge
schapene (en bevoorrechte) andere geslachten
kunnen verlangen, eerst dan zijn wij billijk,
rechtvaardig en humaan. Men heeft dit geslacht
iets onnatuurlijks genoemd, een product der
overbeschaving; daar is iets waars in. Maar het
derde geslacht zelf is daaraan onschuldig, dat
het noch geheel vrouw, noch man is; en alle
schaduwzijden van zijn wezen worden overstraald
door zijn menschenwaarde l"
In de »stores" van de firma De Gruyter,
Leidschestraat hoek Keizersgracht, vindt men onder
andere nieuwigheden een handig artikel, dat de
>;Rational Mocca Infuser" gedoopt is.
Het is een aardig bedacht en zeer eenvoudig
toestelletje om een enkel »glaasje" zwarte koffie
te zetten. In verschillende hotels te Antwerpen
was het reeds ingevoerd en meestal was de vraag,
als het kleine toestelletje voor den gast geplaatst
werd: «waar dient dat voor?" Spoedig echter was
men ingelicht en ieder betuigde zijne inge
nomenheid er mede en roemde den uitmunten
den smaak en geur van de koffie. Nu zal dit
laatste voor een groot gedeelte afhankelijk zijn
van de kwaliteit der koffie die men gebruikt,
doch het zetten kan er veel aan toe doen. De
uitvinder is van het idee uitgegaan, dat men
slechts een glaasje tegelijk moet zetten en dat
men zorgen moet, dat de geur zoo min mogelijk
verloren gaat. Zijn toestelletje voldoet aan beide
eischen; het bestaat uit twee hoofddoelen, het
glaasje met den houder en het koffiereservoir met
geperforserden bodem en deksel. Bij ieder toe
stelletje wordt een maatje geleverd voor een zetsel
koffie en een los zeefje. De koffie wordt in het
reservoir gedaan en het zeefje er opgelegd. Men
zet het dan op het glaasje, giet kokend water op
en sluit het geheel met het deksel af.
Na verloop van twee minuten is de koffie door
den geperforeerd en bodem van het reservoir in
het glaasje terecht gekomen en is gereed voor
het gebruik. Eenvoudiger kan het wel niet en
het zal een ieder duidelijk zijn, dat op deze wijze
letterlijk niets van den geur verloren gaat. Een
proef, door ons genomen, gelukte uitstekend; de
koffie was smakelijk, de hoeveelheid voldoende
voor twee kleine kopjes. Men moet intusschen
toezien, dat men de gemalen koffie stevig indrukt.
Voorloopig wordt het toestelletje slechts in ne
kwaliteit gemaakt, doch spoedig zullen ook weel
deriger, iijner soorten in den handel gebracht
worden.
De prijs voor het complete toestel, verpakt in
het doosje, is f 1.25.
*
* *
Petroleum om mede te wasschen klinkt nog
vreemd; het nevenproduct naphta intusschen is
algemeen bekend voor het verwijderen van
vet
iiiiiiiiMiiiniiiiMiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniMiu
Heeren oplossers worden beleefd verzocht aan de
problemen »teeds punten toe te kennen. (Zie maatstaf)
Oplossing van No. 270. (v Ham).
l D gG! enz.
Opgelost door E. H E v. Weelderen, Rotterdam.
W. v. H., Delft. H. Mendes da Costa, alhier.
(C. T. v. Ham, Gorredijk). Clarus". Utrecht.
Wara-Atti, 's-Hage. E. Wieling, Groningen.
G. A. C., Parijs. J. v. Wijhe, Zwolle. Gebr.
Reeders, alhier.
NB. Wij noodigen alle oplossers uit No. 270 (ge
lijktijdig met 271) volgens den nieuwen en juisteren
maatstaf te beoordeelen.
Wij hadden gehoopt de ingekomen beoordeelingen
in do Fit'Ut in de vorige rubriek bekend te kunnen
maken. Gebrek aan ruimte verhinderde echter den
drukker onze g/'/ti'i'lr inzending te plaatsen.
Beoordeeling van Nederl. oplossers (No. 270).
Ik zou 't hoogste aantal punten gegeven hebben,
als de niatzi t D < 4 minder voorkwam on als het
mat P f3 niet te zichtbaar was.''
E. H. E. v W. te R.
't Onbeduidende D-oiïer, de platte matstelling D e4,
de leelijke noodzakelijkheid van P c8 en dat l D g6
de matstelling na R f,3 bederft, dit alles keur ik af.
Daarentegen verheffen 't prol.leem d« verrassend
zuivere mntstelling na l?fe5 : op bG en die op gl.
Clarus te U."
In de l-'ii'lil verschenen de volgende opmerkingen
over 't probleem v. Ham (No. 269).
Solutions and criticisms received from Broekdish
(fairly good, but easy). W. R. Raillem (pretty good),
J. D. Tucker Igood, though not difticnlt; mate witïi
Kt obvious, if B can be enticed away), Robert H.
Legge (a clever problem, with more than one rrettv
variation), P G. L. F. (the key is nice ; but the Whi'e
P at B 7 would be better off, and a Black one placed
at Q Kt 3), P. 31. II. (Liverpool) (pretty, but not
powerful).
't Probleem van Knijers viel ^>:er in den smaak.
Wij publiceeren de opmerk:ngen tegelijk met de
oplossing.
Wij verzoeken onze oplossers bij de beoordeelingen
der problemen zich aan den volgenden maatstaf te
houden, die de voorkeur verdient boven de eerst
voorgestelde.
4 Onberispelijk mooi.
3 = Mooi.
2 =r Goed.
l = Middelmatig.
O = Slecht.
De bh. Rueders, v. Woelderen, Wieling en G. A.
C. worden uitgenoodigd No. 269 opnieuw te beoor
deelen, volgens bovengen. maatstaf.
vlekken uit wollen goederen en het schoonmaken.
van. glacéhandschoenen. Het bezwaar van het
eene zoowel als van het andere product is het
brandgevaar.
Hierin wordt voorzien door eene .naphta-zeep",
eigenlijk petroleum-zeep, die door de firma Van
Baerle en Sponnagel te Berlijn is uitgevonden ;
de firma heeft voor chemische producten een
goeden naam in het buitenland; haar importeurs
te Amsterdam zijn de gebr. Evers. Bij het gebruik
zal men opmerken dat de zeep niet sterk schuimt;
dit behoeft echter geen wantrouwen te wekken
omtrent haar deugdelijkheid. Daar zij door haar
samenstelling geen uitbijtende middelen bevat, is
ook het verschieten der kleuren niet te vreezen.
E?e.
imirrriiin iimiiiiimii iiiinrimir > ..miiiinmiiitmmn
Tot ons leedwezen kunnen wij geen gevolg
geven atm de van enkele kanten tot ons gerichte
uitnoodiging, om in het Wtekblad een rubriek :
Damspel te openen.
"in minimum
40 cents per i e g e 1.
iiiiiliiiiiiiiiiiimiiiniiii ......... iiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiii
Complete Kantoorinrichlingen.
PRIMA EIGEN FABRIKAAT.
VOS & LE GKAND, Kalverstraat.
Hoofd-Depöt
VAN
Dr. JAEGER's Orii. Non.
WolartMen
K. F.
DEUSCHLEBENGER.
Atntt, JHnlt:erttr-,tff,
Eenig specialiteit in des*
artikelen in geheel Nederland.
Magazijn KEI/ERSHOF", Nieinvendijk 196.
Zij den stoffen. Grootste sorteering zwarte
en gekleurde, effen, gewerkte en gedatnasseerde
Zijde, Satijn en Surah. De nieuwste des
sins en kleuren steeds voorhanden.
SCHADE & OLDENKOTT.
Geldersche Hammetjes
in 't gewicht van 3
i/> Kilo.
4 Kilo a f O. IO per
GEROOKT BUNDVLEESCH
voor de Boterham,
in stukjes van pi. m. 3 Kilo ii /' O.O71/" per
i/o Kilo.
Franco Rembours.
A. J. DE GRUIJTER,
Deventer.
Errata (zie vorige rubriek).
In eindspel uit Rotterdam is op 't diagram een
witte dame op cl weggelaten.
a
Bovenstaande positie deed zich voor in esn
voorgiftwedstrijd te Londen.
Wit (Trenchard) kondigde in deze positie mat in
?l zetten aan.
l g3 f, K h3 2 T hó f!, R M: 3 E cl! enz.
De matvoering is aan een probleem gelijk.
De C.W-, die in 1892 een aanvang nam, is thans
geëindigd. De prijs we'd gewonnen, en wel op de
meest glansrijke wijze, door den hr. W. B. H. Meiuers
te Amsterdam De lieer Meiners spoelde in 't geheel
10 partijen, waaronder tegen spelers als v. Lennep,
Heemskerk en Peet, met 't resultaat dat hij 9 won
bij n remise.Voorzeker een schitterende overwii ningl
De premie werd behaald door den heer J.Peet j'.
van Hilversum. Hij deed zich Is een sterken
corresp.speler kennen, de partijen, die wij van hem publi
ceerden, legden hiervan duidelijk getuigenia at' De
heer Meiners speelde in groep A, Peet in groep B.
Een bewijs dat de classificatie vrij goed was.
In den oplossingswedstrijd werden de prijzen be
haald door de heercn v. Ham I, Wijbrands II,
WaraAtti III. Zij kunnen uit de 4 volgende tijdschriften
een keus doen: Deutsches Wojhenschach, Chess
Monthly, Britsch Cheas Magazine en Ststi'gie (afl.
tweede" halfjaar 1894). 't Tijdschrift dat overblijft
komt den heer Beets tos voor goede oplossingen van
het 3de kwartaal.
Dezelfde 4 prijzen loven wij uit voor het eerste
halfjaar 1895.