De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1895 17 februari pagina 11

17 februari 1895 – pagina 11

Dit is een ingescande tekst.

Na. 921 BB AMSTERDAMMER, WEBEBLAD VOOR NEDERLAND. 11 Ne.d Maagd tot Jolm Jhdl: Weet u wel zeker dat hij gestolen heeft; hebt u zijn verdediger gehoord, is het ventje gelegenheid gegeven in appèl te gaan....? Och, als u hem eens een tik te veel gaf.... John Buil: Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. De N. Bott. Ct over Fries Ik ben nog nooit zoo geschrokken als van morgen. Ik kom beneden om te ontbijten. De krant ligt naast mijn bord als gewoonlijk. Wat hier in Rotterdam de krant is bij de meer nette lui behoef ik niet te zeggen. Ik snij mijn broodje door en zal beginnen te lezen Eerst eene oproeping voor de verkiezing voor.den raad van vandaag. Nu, dat is voor mij niet noodig. Mijn billet is allang ingevuld met de zes liberale namen, want ze mogen nu zeggen, dat er ook wel een paar van de anderen in den raad mogen, daar krijgen ze roe niet toe. Mooie boel, je eigen glazen in te gooien Ik wil zoo verder de krant door kijken toen mijn vrouw in eens zegt: Je moet eens lezen wat er uit Friesland in staat, daar vlak bij je duim. Dat is daar een mooie boel, hoor. En dan nog wel," verder hoorde ik haar niet, want ze ging de kamer uit om de kinderen te helpen. Ik kijk bij mijn duim en lees: Het wetsontwerp heeft ten doel de groote grondbezitters te' diringm ...." Goeie God, denk ik, daar hel) je 't al. Van Houten is losgebroken. Daar heb je 't nou; ik heb 't altijd wel gczeid; op een mooien dag houdt hij ons allemaal voor den gek. Maar laat ik doorlezen, laat ik in 's hemels naam kalm blijven. »de groote grondbezitters te dwingen «onbebouwde terreinen te gaan bebouwen, »hun land in kleinere stukken Ie venleelen >>en de intensieve cultuur te bevorderen. De 'pachtcontracten worden gewijzigd. Een ter>mijn is bepaald, waarbinnen de gronden -verdeeld, verbeterd en in erfpacht gegeven «moeten worden. Is de eigenaar nalatig, dan zal de regeering het doen, of de bezittingen -onteigenen. Een afzonderlijke bepaling ver hindert den eigenaren onteigening als een ?voordeel te beschouwen." Ik liet de krant vallen. Verschrikkelijk, verschrikkelijk ! En zoo'n man heeft de liberale partij aan haar boezem gekoesterd; aan haar spits gesteld! »Is de eigenaar nalatig, dan zal de regeering het doen!" Ga je gang l En dan die onteigening dat heeft hij natuurlijk niet vergeten. Z:jn oude stokpaardje. Ja, dat wil ik wel gelooven dat hij den men schen geen voordeeltje zal gunnen met die onteigening. Net iets voor hem. Maar laat ik nu lezen denk ik, wat Zaaijer te zeggen heeft. Hij zal hem toch waarachtig wel eens eventjes op zijn plaats zetten, /aaijer is een eerste uitsmijter, hoor. En zonder aanzien des persoons. Van Houten, daar ga je. Je kunt je matjes wel oprollen. Ik pak de krant weer op en daar valt mijn oog op het volgende : «Hervormingen zijn nooit beproefd en wat »men ook beweert van den goeden wil der «eigenaars, i u 't algemeen is daar nooit iets »van gebleken." Het begon me te schemeren. Hoort dat nu nog bij den considerans vnn het wetsontwerp of' niet? Het moet wel, maar toch, zoo'n taal ... zou de Rotterdammer dat zelf?... laat ik gauw verderop kijken. »Een tegenwerping i-; : Tiet wetsontwerp ?ontneemt den eigenaar liet recht, van te »conlracteeven zooals hij wil. waardoor de «individeëele vrijheid te l"or yaat paal. Maar »is niet elke staatsinmenging eene b<-p"rking «diir vrijheid V .Moet het welzijn van : d u i / e n d e n n i <? i h o o g e r s l a a n »d a n h e l privaat b e l a n g v a n w e i»n i ge n ? Hier is hel, gel jof ik. eene quaestie »van de beurs." Ik stond op en pnakie naar lucht. Drie keer moest ik de kiimer rondloiipen om wat lot bedaren te komen. <!"d. G >d ! Z:iaijer ook al' De reine MM-uili-l ! K MI quaesiie van de beurs ! Iemands goed recht een (luacstie van de beurs! 't Is werkelijk of ik een verslag van een j-ocialistenvergadering las. .longen. jongen, wat een geschiedenis. Maar ze zijn er nog niet! Wacht een beetje! Ik zal straks een briefje aan Mees schrijven, dat hij onmid dellijk een vergaaring van de kiesvoreeniging bij mekaar roept. Kr moet een protest komen van 't heele land. Maar laat ik 't nu uit lezen ; ik moet toch op de hoogte zijn. De eigenaar komt onder wetstoezicht. »Welnu, ik durf beweren, dat de meesten dit »toezicht noodig hebben, want hunne pachters »(wat? rentmeesters bedoelt 'i zeker) exploiiiiimiiniim «teeren den boer en zelf bekommeren ze zich «weinig om hun bezit, behalve waar het geldt -het innen der pacht." Wat een gniepig verwijt! Wat vreemd is, is dat hij i L' schrijft. Dat doet een behoor lijke hoofdredacteur toch niet. En ik heb 't ook nog nooit van hem gezien. Wat mankeert hem toch ? .Samenvattend kan men het ontwerp der 'regeer'mg niet anders dan roemen. Jammer, ? dut d ie ongeliiL'L'ige jioli/ieL' il f behnmhling er ? rrin \<>oln)nj M'tl nitxlrllcit. Men heeft de grond«beginselen van dit wetsontwerp socialistisch ?genoemd, //,? *.ou xe ccnler meiiscltUe.rcnd be,*titckn " Hoe langer hoe mooier' Zaaijer, die de politiek uitscheldt! En dat: »men heeft"? Dus er is al iets van bekend geweest? Dat ik dat niet gehoord heb ! Misschien hadden we er dan nog een stokje voor kunnen steken.... De boer krijst meer belang iti bet land, ?/.al er zijn kapitaal in steken en dus indirect -ook den eigenaar bevoordeelen ((ia achter ?mij, satan!) De armoede zal verminderen, de «veiligheid beter worden, de ontevredenheid afnemen en de aanleiding voor opstanden ven l vvijt-.en.'' Jawel, nu nog bangmakerij ook! ?Is de beschuldiging waar, dat de socialisten in troebel water gevischl hebben en oecono'/nisehe misstanden aangegrepen hebben om .beroering voort te brengen, dan is liet zeker, -flat de/.e regecnng geen beter middel kon bedenken om hun de wapens uit de handen "te nemen, veel beter dan hun in massa pro-oessen aan te doen. L'ings vreed/.a'nen weg redenen tot ontevredenheid weg te nemen, is de oplos-ing van de sociale quaestie be spoedigen." 't Was uit. Ik was verpletterd. Wie had dat kunnen denken ! Zoo'n complot! Allemaal afgesproken werk natuurlijk. ><I)eze regeering'' durft de S'ent Ie schrijven. Net of de anderen van dat zaakje van van Houten geweten zullen hebben. Net iets voor Rnëll ja! Maar wat staat nie nu te doen? Negen uur; laat eens kijken. Als ik nu nog eens even bij Mees aanloop, tref ik hem misschien nog thuis. Ik schiet mijn jas aan, slok haastig mijn laatste reep op met wat thee en wil de kamer uitgaan. Daar komt mijn vrouw net binnen, (rut ga je nou al weg?" >;Ja, ik j moet nog even zorgen, dat er een vergaa: ring.... een mooie boel, die Enesehe ge schiedenis." 'O heb je 't gelezen ? .Ia, 't is j onfatsoenlijk, hoor." Ik kan je zeggen," i zeg ik, ik ben er kapot van." Daar begint ze me te lachen: Nou, laat nou naar je j kijken. Jij er kapot van! Je bent nog al een lievertje om daar kapot van te wezen. Jij had 't we! eens willen zien, denk ik. Jullie mannen zijn allemaal 't zelfde. Maar ik zeg dan, dat 'terg onfatsoenlijk is en als ze daar gtcri eind aan...." Maar mensch," zeg ik, .wal pr lat je? Wel eens willen zien? Ik begrijp je niet. }]'ic willen zien?" Wie? De baaiicomniissarif.sen natuurlijk niet. Maar 't is een schandaal, dat zeg IL: Een kwam er uit de tent, die haar onderrok ook had uit getrokken.... Xou moest dat hier eens wezen en ik moest er met Betsy zijn heengegaan. ?'t. Kind is zoo dol op wedstrijden. Ik schaamde me mijn oogeu uit mijn hoofd." Ik zei geen woord; bevend nam ik de krant ; weer op. Friesland was dan die wet niet voor Friesland ? /ou 't soms voor Holland of voor l heele land . . . hemel, mijn eigen landerijen! Als ze daaraan komen... Een i blik op het, blad en ik gooi het neer en hol de deur uit en kijk rechts nog links en ver geet mijn broek om te slaan en loop door dik en dun en kom op kantoor en val neer op een stoel. Kerel, wat scheelt je ? ' roept mijn broer. Eu nog gekker keek hij, toen ik niets kon zeggen dan prevelend: -Dus t was maar op Sicilië. . .' En den heelen dag ben ik telkens opgesprongen met een schok en dacht dan ineens : >'t Was maar op Si cilië..." *)? Nog nooit ben ik zoo geschrokken als van morgen. *l Vgl. de correspondentie uit Rome in, de A', li Cl. van 12 Febr. 2e blad.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl