DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD YOOR NEDERLAND. No. 921 kolonie over te nemen, en om daardoor het ukzicht te openen op koloniale verwikkelin gen en toenemende tekorten. Wel heeft de Belgische regeering in de Kamer, die 150 leden telt, eene meerderheid van 104 leden, maar er zijn onder deze meerderheid vele afgevaardigden, die van de overneming van den Congostaat niets willen weten. Buiten de Kamer zijn de meeningen eveneens zeer verdeeld; het is moeielijk te zeggen, of daar de voorstanders of de tegenstanders de ovenhand hebben. De regeering oefent eene geweldige pressie uit, om aan bet wetsontwerp eene meerder heid in de Kamer te verzekeren. In eene vergadering van de rechterzijde heeft de minister-president De Burlet, naar het heel, belangrijke verklaringen afgelegd. Officieel weet men natuurlijk niet, wat in dit onder onsje is geschied, maar naar men beweert heeft de heer De Burlet gedreigd met de abdicatie van den koning. Of Z. M. in dit geval alleen souverein van zijn Congostaat zou blijven, wordt er niet bij verteld. Trou wens, het komt ons zeer onwaarschijnlijk voor, dat de minister-president tot zulke inconstitutioneele dreigementen de toevlucht beeft genomen. De persoonlijke wenschen van den koning zijn in deze zaak reeds veel te veel op den voorgrond gesteld. Wij willen gaarne aannemen, dat Leopold II met de ?beste bedoelingen bezield is en alleen het welzijn van Belgiëop het oog heeft, maar een constitutioneel vorst is nu eenmaal in de positie, dat hij zelfs zijne weldaden niet mag opdringen en dat hij door elke poging daar toe zijne houding aan eene ongunstige beoor deeling blootstelt. Waarschijnlijk heeft de heer de Burlet aileen gesproken over de mogelijke aftreding van het ministerie hij de verwerping van het aanhangige voorstel, en over de ernstige gevolgen, die zulk eene aftreding voor de rechterzijde zon kunnen hebben. En daarin heeft hij zeker geen on gelijk, vooral niet indien het tot Kameront binding kwam. Want alles wijst erop, dat wanneer bij zulk eene ontbinding de Congoquaestie het shibboleth werd, de rechter zijde aanmerkelijk verzwakt uit den strijd zou komen. Nog voor de indiening van het wetsont werp heeft de progressist Lorand het in de Kamer heftig bestreden, en jiiet minder luide is er in verscheiden vergaderingen van de arbeiderspartij tegen geprotesteerd. Maar de beslissing zal nog wat op zich laten wachten, want de zaak is door de Kamer in handen gesteld van eene commissie van 21 leden, van welke er - in verhouding tot de getal sterkte der partijen in de Kamer 14 door de rechterzijde en 7 door de linkerzijde zul len worden aangewezen. liiiiiiiiiiiiiifimiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiMiiijii IIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIII1HIIIHIII Sociaie, "'"" ..... """ ...... 'ii'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiimiiiiiiiiii De KapMatie yan et Sociale Keizerschap. Zelden heeft een vorst de wereld meer ver baasd dan Keizer Wilhelm door zijn beide rescripten van het jaar 1800. Men zal zich herinneren dat het eene 's keizers verlangen te kennen gaf tot het bijeenroepen van een internationale arbeidsconferentie en dat het andere zijn program bevatte in zake het i arbeidersvraagstuk. Naast de verdere ont wikkeling van de wetgeving op ele verzekering der arbeiders zoo leest men in het laatste behooren de bestaande voorschriften aan gaande de (ie.wcrbeordnung over den toestand l onzer fabrieksarbeiders aan een onderzoek j onderworpen te worden, om recht te laten wedervaren aan de in dit opzicht aan den j dag gekomen klachten en wenschen, in zoo verre die gegrond zijn. Dat onderzoek moet uitgaan van het denkbeeld dat het een der i eerste plichten van l/et StantsbcKtutir is den tijd, \ tien duur en de wijze ran den arbeid :\oo te regelen, dat het behoud der gezondheid, de i voorschriften der zedelijkheid en deeconomi- j sche behoeften der arbeiders en lnui ivutsjimak j op wettelijke (je.lijkhe.id gewaarborgd blijven." i Voorts moest er een soort van Vcrlegeiuroordiyinrj der arbeiders in het leven worden ge roepen tot waarneming hunner belangen bij onderhandelingen met de werkgevers en met de organen der Regeering en ten slotte sprak de Kei/er zijn wensch uit dat de, mijnwerken van den Staat tot modelinrii-litinijen zoudon ontwikkeld worden, die deu particulieren ten voorbeeld zouden zijn. Er is over deze rescripten veel gejuich ge weest. Van verschillende kanten werd de keizer hemelhoog verheven en men sprak zelfs van den ArbeUerlxiiser, gelijk men thans spreekt van den Arbeider spaus. Meer kalme naturen namen de zaak echter dadelijk wat nuchterder op want zij zagen van den beginne af aan wel in, dat keizerlijke wilsverklaringen, hoe goed ook bedoeld, niet in staat zijn de feitelijke machtsverhoudingen te verbreken. En dat er inderdaad naast den keizer nog andere, grootmachten bestonden in het DuitscheRijk bleek maar al te duidelijk uit de pers der groot-industrieelen, die de plannen van »den jeujrdigen en stoutmoedigen" souverein voor stelden, als oapractische dweeperijen, waar tegen zij het als hunne taak beschouwden om uit alle macht te reageeren. Helaas, maar al te spoedig zou blijken dat ook hier de nuchtere twijfelaars weer gelijk hadden. Er zijn nu vijf jaar sedert de uitvaardi ging der rescripten verloopen, maar wat er in dien tijd tot stand gekomen is, beteekentzoo goed als niets in vergelijking met al wat, van 's Keizers wenschen tot dusver onvervuld is gebleven. Om de aanspraken der arbeiders op wettelijke gelijkheid te waarborgen, is nog niets bizonders geschied; van een Arbeiders vertegenwoordiging in 's Keizers geest is nog geen spoor te ontdekken ; mag m-n de her haalde klachten over de vermindering der loonen en het ont-laan der oude werklieden gelooven, dan zijn de Siaatsrnijnwerken w< l «modelinrichtingen" geworden, doch van kapi talistische slavernij ; en eindelijk schijnt ook 's Keizers wensch betreffende eene regeling van den tijd, den duur en de wijze van den arbeid zóó totaal te zijn vergeten, dat zelfs op den bid- en boetedag werd gewerkt in het keizerliJK slot te Berlijn ! Had men hier nu te doen met de gewone officieele traagheid, dan zou men zich althans kunnen troosten met de hoop dat wellicht reeds de naaste toekomst betere tijden bren gen zou, maar uit de verleden week in den Duitschen Rijksdag gevoerde debatten blijkt maar al te duidelijk, wat de indiening der Umsiurz-vorlage trouwens reeds deed ver moeden, dat er in de hoogere sferen e^n to tale ommekeer heeft plaats gehad in de denkbeelden ten aanzien van de voortaan te volgen sociale politiek. Het is aan den afgevaardigde llin/ze van het Centrum te danken, dat over deze dingen volkomen klaarheid is gekomen zoodat men nu althans weet waaraan men zich te houden heeft. Hij interpelleerde namelijk de Regee ring over hare plannen ten aanzien van de uitvoering der keizerlijke decreten, in 't bizonder wat betreft de Arbeide.rxve.riegeiiiroordifjinrj, en vroeg of spoedig een wetsoi i werp mocht worden tegemoet gezien helnfteede de wettelijke erkenning der cnkvereeinijnnjen. U it het antwoord dat, de minisier v. llerlepsch op deze vragen gaf bleek vuldingend dat de zoo luidruchtig aangekondigde nieuwe koris door de Regeering geheel is verlaten en dat men met behulp van een nieuwe socialistenwet van plan is weer met volle kracht U sturen in de oude richting van den ijzeren kanselier. De schuld hiervan ligt?volgens den minis ter natuurlijk bij niemand anders dan de sociaal-democraten zei ven want zij verijdelen, volgens hem, alle hervormingen door er ge bruik van te maken voor hunne agitatie, zoodat de Regeering daardoor wel huiver!;; moet worden om iets te dot n in het belang | der arbeidende klasse! Men verbaast zich over de gebrekkige argumentatie waarmede deze beschuldiging werd gestaafd. De minister wist daarvoor i'iets anders aan te voeren dan het feit dat de soeijial-ileinocnUen ile be stuurszetels van verschil lende Ortskran kenkassen hebben weten te veroveren, en daar door hunne propagandisten wel eens uan een baantje hebben geholpen! D.it is al wat men hun weet ten laste te leggen en :ian mér kunnen zij zich trouwens mocliik l>ezond'gen om de doodeenvoudige reden dat ze de verzekering tegen ongelukken en invalidi teit niet aan hunne doeleinden kunnen dienst baar makt n, aangezien do, arbeider-' d; a ia zoo goed als niets te zeggen hebben ' Overigens is het zeker /onderling nu te moeten hooien dat de socialisten de sociale wetgeving on mogelijk maken, waar vroeger IK e! serieus en met veel ophef juist werd verzekerd dat men met de sociale wetgeving do socialisten zou doen verdwijnen! ]S'a het fiasco der socialisteuwet hebben we hier dus l>lij!,b,iar detweode mislukte proeve van bestrijding <h>r sociaal democratie! Kn nu weet nu n U n sloue niets anders te doen dan maar wier |r-ri;-{ ie keeren tot de e<rsie. hoewel vooral <" 'l"i' 'mar régime het socialisme groeide weellinker dan ooit! Waarlijk, de bestrijders der snft;>:i!democraiie maken door zulke di:igen een allesbehalve schitterend figuur. ' Plet hoogste wo»1'l tegen de. strekking <!-T interpellatie voenl jn natuurlijk do beiuclite beer ron S/n/iuii en zijn vrienden rtn: l\nrdorff en M:ille>; alle drie, naar wij' meenen, groot industrieelen en mannen die zeker ri-r! meer dan de sociaal-democraten ile schuld j zijn van de mislukking der sociale wetgeving, welke .:>'/ vooral sfeeds als uif deu duivel hebben beschouwd! /ij verklaarden zich thans niet alleen tegen de wettelijke organisatie < n de rechtspersoonlijkheid der vakvereenigingen omdat zij daarvan eene organist ie duch ten der sociaal-d-jmocratie vieaardoor <jf:\e binnen liort de ]ie,e>:wh'ii>i>>j in handen \ou krijgen", maar zij bepleitten nu zelfs de stelling dat, naar het heette met het oog op de buitenlandsche concurrentie, de tijd eer gekomen was om de arbeidswetgeving in te krimpen dan om haar uit te breiden zooala van katho lieke zijde werd verlangd althans werd voor gewend. Is het wonder, dat waar zulke mannen het antwoord des Ministers op de interpellatieHintze buitengewoon geruststellend''' noemden, de socialistische leden daarin juist aanleiding vonden om uit te roepen dat Jiei sociale Keizerschap voor het kapitalisme heeft gekapituleerd ! ? En is dit eigenlijk niet volkomen juist ? Socius. Inhoud van verschillende bladen. liet Handelsblad, 9 Febr. »Zilveraanmunting van Staatswege." A. Huet. 12 Febr. ->Zilveraanmunting." Rochussen. De »Smkererisis." 1;} Febr. «Verbruik van geweerpatronen in den oorlog " »üe geheele hand" (schoolw«t,swijziging). De S tand aar d : 11, l:-5 en 15 Febr. «De mocratische klippen", V, VI en VII 11 e t C e n t r u m, 9 Febr. »Eeu concept pro gram" (L. M.). 115 en l G Febr. »0nze organisatie. l t Febr. >;Een tegenvaller'1 (mr. v. Houten). 15 Fi br. «Leerrijk' (Socialisme ei. godsdienst). De T ij d, 8 Fobr. l)i proi/ramrede van Waldeck- R'iiinsei'U. 9 Febr. Twtië'lei oordeel over nrm Friesland, liet een van P. P. L. v. d. Hark, het ander van Janus uit het district Schoterland. i 11 Febr. »A/tij l w <t raar»", door Fr. A. van | Kerkhott', o. c., over Bronsveld's jongste kroniek, j 12 Febr. K -n bsl mgrtjk )> oi/r^m vin school- \ wtt-ictijtniiiig. over het rapport van »de Unie". l-'i Febr. \Vtrkniiinxbnlintyen (ingezonden), door X. Verbetering der menschen noodzakelijk. 14 Febr Vry'? le.nki-m lie/'-iad'nhr.i'l. De «weezenkas" der Ned. Vrij denkers -vereeniging. liet Xieuws v. d. Dag, 11 Febr. Inslapen. 12 Febr. N'thrtniehtiiig, I. i 14 Febr. II (slot) over de uitzonderingswetten. ' X. Hotterd. C r t.. 10 Febr. Noti eens- de i CW", J-iicn i-in-ket. Tegen het «ongevraagd advies" van mr. Piepers. Ue lier.itemmi ?</ (voor den gemeenteraad) <>p IHin-ilaii. J>e A. U. M. en <li; n i -z- ki-r-iiiii liitrer Iftmbte», tegen bet artikel van den lieer C. V. Gerritsen, dienaangaande in de Vu k<-tcnt. 12 Febr. He-<poed-'.i»() der berenhfing win kleine \ s:r"f'juk.n. Naar aanleiding van b't antwoord van mr. v. d. Kiuiy op dit punt aan de Eerste Kanier. hi-'.sem, wmkt teyjn Hiinoeuons bij de ; herstemming). 11 l-'ebr. DA uitslag der herstemming (voor den gemeenteraad!. H e, t V a d e r l a n d, S, 9 en 10 Febr. Hnagsche Ai-iiii-i-rziif>ii>ii/. Weiktmsch'jffi ij. I, II en III, door I). C. 1)> Febr. Nog eens de a.rbei Uiiixpeciie, naar aanleiding van een artikel der N i'inn. i 15 r\:br. 'Ie rn>c<i'? O^er de circulaire der L. U. U t r H e b t s e h U a g blad. l O Febr. <ft ineent, r :,,(/.,;? ?/,-,;; i,g (,.p [-2 Febr.) Aanbeveling van den boer ,1. Tli. (ïerlings. l'} t''e'ir. O-'ï-i -rvp/V inf,-11 vi//, 'r/V/.?. De Nederlander (Dagblad), 11 Febr. »0od en Mnmmon". 12 l'Y-br. VÏOHII en nu". (Sc.lioolijuaestie in Is-^S en sociale ipiaestie in 1S95). 11 Febr. ? l-'oiten en voors el'ingen". (Ho iding v:ni d-, n beer de Sav. Lobman bij bet jongste Kameidelu-t). li) Icbr. -Lobman over frraanreebten toen en thans". (Antwoord aan de (iiants< happen. Haags,.!) Dagblad. S 1-Vbr. DA fichen iiiiiiji- ??'/.; Z i n: i/»,/ 'n il-, Kr? t- K-mier, door ?T. He laarts van lüoklanl. T «gen den hoe FriiiM'n v d. Putte. 10 11 l-??b:1. A'i f t </i',rt<xt<jr.\!e!d, over art .'i.? der wet L -O. 1_' l-'ei.r. DifKiis/e-U/tt/'H-eti. Tegen de I'ior. 6Vi/». ' 'f. A L-n b. ^ C t. 11 Febr. >De Nod. T tal en bet Ondenvij-, '. N. \\ i n s r b o t e r ('t. 10 l-'ebr. -(Iroote Woorden" ('Paal op meetings van socialisten). L i m l> u r g e r K o R r i n r. 11 l-'ebr sOnze onderwijswetten." li' l-'ebr. -T>n belangrijk pro gram \:MI Si:lioolwet.*-wij,dgini{". D e l l't s c b o O p m e r i. <? r. i) Febr. :Verk.-erd i'vyien" i vordediginsr der L. l', circulaire i. l:i l-'ebr. \"r;jhande'l et' Protectie V' Tnteriatioi.a'e gi\!rnveiis''. - Suik(-rbem(i('iing in den blinde". i) e V n l k s K t e m , 9 i-Vbr. De Vo'K-sstem. (liet doel van de oprichting van het blad). -:(irondwi'f-veix-i'firig'. [)p grondwet en tie uitzondering^? ',\et \eoi- Oj'^l. ei, Westst.). Fen eeresi'buld" door l'. \ ' '.-rni'-en, (liet pensioi-nfiinds voor bet per soneel der A. i). M.l l'i ','cbr. Ilurvoniiei's. (Pe circulaire van het Hoofdbestuur lier L. l'.). ,]),! nieuwe geworo.i'' i een ;;rul\el daarover \an den beer de Il-is). , Wat men I-MMg:inisei rt en niei re.irganiseert (Keorgani-atii. van I' W.). De Liberaal, 9 l-'ebr. 7V wsi.'inQ i'i'.r :ii-ii..ii ,rh''ii. i'oiM' mr d'Viiinis di> 1',-nironill. I: 1;; !'--b il.?/?:??. .v'wf.v'..,,,,,, /?,,/.?;, ,.,/,'? door ui'-. A. ??. Tb. i'V-sell, i'l'Vbi-. III (slo;). :1 !n III.: ?!>-!., VA i'fi-flt , « J»,-, r. l'. />')?/,- .Ijllrn'x xl 11,-lii'H . l'i !' el i r. Miixi.nit n werk lijd en minimumloon'1. ('Iel i'tree.htsclie. ra,iport). D e X e d c r i a n il e r (wbld.i. Fit de Jl'rxte A'-iini';-. (',?(»? den eed. De l! a a n b r e k e r. 9 Febr. »Manit'est" (v. h. lïestnur der Soc. dem. arbeiderspartij). De Volks b a n i e r. l l Febr. Iets over vakvcioenifjingen". II. 'Ken democratisch kiesrechteomité. Sociaal "\Veokblad, lii I-'eb;-. Grnanr'"c,fi!,^fi (ii Itnnlnttiït'tti'iij dr. do .lager c-a mr. Trenb, en diens verweer. De wtiktouslitid in liet Jii i'.iclie piirlement. Ree b t v. Allen, 9 en 10 Febr. »Aan het weefgetouw der reaktie." 12 en !."> l-'ebr. »Smaadbloemlezing uit v. Zin deren Bakker's artikelen.11 14 en 15 Febr. »Het souvereine volk. Het al gemeen kiesrecht". Het Nieuwe Schoolblad. 15 Febr. »Het voorstel-Schelts van Kloosterhuis II", door H. Hinse te Bier. Het Schoolblad. 12 Febr. »Een voorstel tot een betere schuldregeling te Amsterdam. (Antwoord van Schelts v. Kloosterhuis aan collega Schook.) iniiiiiiiiiitiii uu iniiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin TOON CMstine Poolman, Vrouw Kielstra een Schevcuingsche visschersweduwe. 'LK zit ineengedoken te denken aan het verleden, aan storm en onweer, aan liet iii de golven om komen van haar man. De zee heeft den afgeloopen nacht weer een offer gevraagd, een neef van haar is overboord geslagen. Hij is van den leef tijd van haar dochter. Op die dochter is hij verliefd geweest, al als jongen. Tocli (rouwde liij niet met haar, maar met, een nichtje. Vrouw Kiestra's dochter heeft er dagen om geschreid, lu slechte «ogenblikken heeft de dochter in stilte wel eens gewensclit, dat Hein zoo heette de vrijer uit haar meisjes jaren in een storm mocht omkomen, \\ ant zij gunde hem aan het nichtje niet, dat zij haatte. Veel en vaak heeft het gestormd, Hein kwam steeds behouden lerug. Maar uu, de/en nacht, heeft het weder gestormd. Er was een schip in nood, liet schip waarop Hein zich bevond. De reddingsboot is uitgegaan, heeft allen gered, behalve Hein. Hein verdween in de golven op het oogenblik dat hij meende zich te redden. Viouw Kielstra heeft zijne weduwe van het strand mede naar huis genomen. Hare dochter heeft, alle haat en nijd vergetend, de vrouw die haar zooveel verdriet had aangedaan, voor wie zij zelfs eens met het mes in de hand gestaan heeft om te vermoorden, met zich genomen om te troosten. Thans schreien beiden om den man, dien zij lief hadden, Peider smart doet oude veeten te likt en smelt de harten saam. Vrouw Kielstra zit aileen, denkend aan het ver leden, aan het omkomen van haar man, deu kend aan den laateen baiuren nacht, aan den storm op zee, die hair lieur neef, den vroetreren speelkameiaad van lur.i dochter heeft ontnomen. Vrouw KieKtra denkt en denkt. Het ruisclien der zee gelijkt haar een lijkzang. Als de scheme ring valt, doorleeft zij weer den baugen nacht, ? InlIYoiuv C. Bauck, \\ilhelma als schrijfster, hoeft zich door Isniëls schilderij Slorm i>j> /.ff ge roepen gevoeld te schetsen hoe het in de hui/.en, hoe het in de harten g'-stold is na c:-n storm op zee. JullV. C. n-tiick licefi, hare aandoeningen vei vat in een tooneel -tukje. De tonneolsp-.'eKtor Mevr. Chrisline Poolman heeft l','o/!"' A 7'7.>7,v voorgesteld, /.ij heeft, goed beüTcp 'ii «'at ouderdom zeggen wil, ijoe het In ll',-;n van smart op smart vcroudt en versuft, '/ij heeft, beTepcn dat wat. de zee ook de unnc vu-schersvronw out neemt, hare grootsehe lijkzang de vuist het, ballen belet, en de beproefde, eenvoudige vrouw doet neerzitten, berustende in haar geloof. Mevr. C'ir. Poelman lieefr een groot medegevoel met eens anders leed. Ju Mevr. ('ijr. Poolman is nooit sluimerende de aandrift, om te helpen, de behoefte om te lenigen. Mevr. ('ar. Pool man heeft steeds zich aangetrokken gevoeld tot het eenvoudige en tot de eenvoudigen. Met die deunden in het hart, heeft, zij l'fom- fCichlrti her schapen in de beeltenis, h erboven piijkcnd. Als, wat, op 's harten groud leit, naar de keel welt, maakt het welsprekend. Als wat op 's harten groud leit, de beeldende