Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 923
Te Yeel yergnnning,
(Judge.)
I.
Z-zeg, help me eens aan m'n jas, wil-je?
II.
Welzeker, ouwe jongen, maar blijf dan even
stilstaan.
III.
Zie zoo, dat's klaar! Vooiuit nnar !
IV.
Zeg, ben je soms vastgevroren '/
lllulllimiiiimtiuiillniiiiiiiiiiitnnnnmiiiiiiiiHiiiiiiiiniiiinnnmimmii
types te behandelen. Hy zit aan bet eind van
eene groote kamer aan een klein tafeltje, en heeft
de kast met de 47 kanateekens voor zich. Door
de kamer loopen groote opene kasten, als boeken
planken, waarin de 4000 letters liggen, en in de
gangen waartusschen de jongens op en neder
loopen met heel smalle reepjes papier van de
copie tusschen hun vingers, /ij halen de
Chineesche schriftteekens uit de kasten, en brengen
ze bij den zetter, al zingende. Want alleen zin
gende kunnen zij de teekens onthouden en vinden,
gelijk de lagere standen in Japan hun krant
alleen dan kunnen lezen, wanneer zij ze hardop
lezen.
Het pleizier van een jongen koning.
De jeugdige Alexander van Serviëheeft op
zijn uitstapje te Parijs een bezoek gebracht aan
het paleis van justitie. Hij heeft de »Salle des
pas perdus" doorgeloopen, het assisenhof, de
voornaamste kamers van da rechtbank, het hof
van appèl en het hof van cassatie. Daarna heeft
hij onder de auspiciën van den heer Bertillon
zijn aandacht gewijd aan de anthropometrie. Hij
heeft zelf door het meten der lichaamsdeelen :
het hoofd, den arm, den wijsvinger, het middel,
van een tegenstribbelenden gevangene diens
identiteit vastgesteld en zijn naam gevonden. De
jonge koning had veel plezier in die bezigheid.
Aldus de alwetenie Figaro.
Geen getuigenverhoor meer noodig.
Voor den Londenschen rechter werd dezer
dagen een klacht behandeld van eenige burgers
die woonden in de buurt van een groote
drukksrij. Het dreunen daarvan hinderde huizen ver.
Experts en getuigen waren overbodig: een aantal
fonografen waren door de eischers naar de recht
bank gebracht, die trouw het geraas overbrachten
waarmede (ie persen de Londensche .Biedermiinner
uit den slaap hielden. Een praktisch getuige,
zoo'n fonograaf. Van meineed is nu geen sprake
meer !
Schoonmoeders bij wilde volken.
In de Rente il-. I3fL/iqite geeft Albert du Bois
een artikel dat zich bezig houdt met de punten
van overeenkomst en verschil tusschen de
huwelijksgewoonten bij de beschaafde en de meest
onbeschaafde volkeren. Het meest karakteristieke
verschilpunt is dit : bij bijna alle wilde volken is
het de man die zorgt voor de liuwelijksgift: de
Europeesche maatschappij houdt zich in den regel
aan het tegenovergestelde. Overeenkomst bestaat
in het houden van bals en festijnen, het uit
wisselen van symbolieke geschenken, niet te ver
geten het inderdaad of maar voorden vorm rooven
der bruid, dat zoowel in Afrika en Amerika ais
nog hier en daar in Europa voorkom f.
Maar een sterk sprekende trek van overeen
komst vertooncn de huwelijken van alle natiën
in hun verhouding van schoonmoed-, r en schoon
zoon. De »barbaarsche'' schoonzoon is tegenover
zijn schoonmama nog wel zoo vijandig als de be
kende elegante mijnheer uit de Franschc comódies.
Negers en Indianen vreezen en verafschuwen haar,
en de schoonmoeder dezer volkeren, op lijt behoud
en eergevoel bedacht, mijdt deii man van haar
dochter zooveel mogelijk. De een spreekt don
naam van den ander niet uit, en daar bij deze
volken de inensch een dierennaam niet een epi
theton pleegt te hebben, moeten er omschrijvingen
worden gebruikt voor het dier waarnaar schoon
moeder of schoonzoon is genoemd. Heet mama:
De Witte Geit, de schoonzoon zal, al moest hij
honderdmaal per dag die omsla htige spreekwijs
herhalen, van niets anders spreken dan van »het
beest met de horens.'1
Een lastige schoonmama.
Als je schoonmama een leolijk gezicht trekt,
en boe! tegen je spoelt, dan is dat voor menigeen
die anders niet op zija mondje kwam te vallen,
al een leelijk ding. niet waar? Maar wat een
medelijden moeten wij dan niet hebben met den
armen jonkman, die de liefde won van de dochter
van wijlen den dierentemmer Kupetzki uit
Szegedin ! De jongelui wilden gaarne trouwen, maar
er had nog nimmer boedelscheiding plaats gehad.
Komt maar hier, kindertjes, zei mama, die niets
van het huwelijk van haar dochter wilde weten,
komt maar binnen. En zij trok de sterke macht,
die was meegekomen om op de verdveling toe te
zien, de menagerie binnen, gooide do deuren van
de hokken open en joeg vast den leeuw naar
buiten: zoek in; je portie maar uit: de eene
helft is van jou en do andere van mij. Neem
jelui je diertjes maar mee, kindertjes! Adieu.
Een reusachtig honorarium.
Een Amerikaansch uitgever heeft graaf Leo
Tolstoïvoor diens nog niet uitgegeven novelle :
»De heer en de arbeider" een honorarium ge
boden van twee dollars per letter, of van 70.(X)0
dollars per vel druks. Zulk een fabelachtig aan
bod is nog geen auteur ooit gedaan ; nog veel
fabelachtiger echter is het dat graaf Tolstoïhet
aanbod heeft afgeslagen.
Het uur der tooneelvoDrstellingen.
i Eenige »managers'' te Londen hebben de handen
j in elkaar geslagen om de Engelschen te helpen
aan een verandering in hun zeden : een
tooneelvoorstelling van vijf tot acht in plaats van acht
tot elf. De menschen van zaken, die te vier uur,
half vijf van hun kantoor komen, kunnen dan
eerst naar den schouwburg, en dan naar huis
gaan eten. Alles goed en wel, maar waar blijven
dan de »tive o'clock teaV, en wat komt er van
de schouwburgen terecht, als de groote wereld
ze niet bezoekt 'i
Jaap Eden te Hamar,
gers maakt; niet altijd heeft hij overwonnen, en
waar hij s'aag kreeg omdat hij de mindere was,
erkende hij dat voluit. Daarom' een bravo voor
onzen kampioen. Hij won de 1500, de 5000 en
de 10000 meter, in de volgende tijden : 2 min.
252,.-, sec., 8 min. 41 sec. en 17 min. 56 sec.; hij
is amateur-wereldkampioen voor :95; de gouden
meesterschapsmedaille prijkt op zijn borst en hij
neemt den eereprijs van koning Oscar mede naar
huis. Bovendien houdt hij het wereldrecord op
de 1500 nieter: ~2 min. 255/.-, sec., op de 500O
meter: S min. :»7:l'.-, sec., en op de 10000 meter:
17 min. 5(J sec.
Ken bravo voor Jaap Eden ! Het is wel geen
wereldschokkenlle gebeurtenis, dat een Hollander
het wereldkampioenschap op de schaats haalt
over drie verschillende afstanden, maar het is
toch een gebeurtenis in een wereld, die in onze
dagen zeker haar rechten mag laten gelden. Als
Jaap straks in Holland terug /.al zijn, en gclèleord
wordt door de ^jnrtvereenigingen, dan heeft dat
toch nog een andere beteekenis dan alleen deze,
dat een naijverige vaderlandsliefde zich verheugt
in bot kloppen dooi' Jaap van ecu aantal buiten
landers, /et alle energie die een racer noodig
heeft, om een weinig kans op succes te hebben
terzijde, en erken al het nadeel van wedstrijden
voor zwakke kindertjes, die uit ivrzticlit hun
lichaam overspannen en zich aan eon vroeg verval
blootstellen, een ligiiur als Jaap Eden werpt heel
wat sombere voorspellingen en theorié'n omver.
alleen reeds, omdat bij, al racende op wiel en
schaats, met zooveel kalmte zich blijft verheugen
in do uitnemendste gezondheid. Van den tijd
toen hij in de duinen konijnen joeg. en ze
grabbelde met zijn handen, tot heden toe, is hij
altijd dezelfde stevige kerel gebleven, den besten
welstand van lichaam en geest genietend. En
het < oöt toch ieder aange aam aan, te leven te
midden van een volk van stoere mannen: tegelijk
met pon lichamolijken trots geeft het een gevoel
van veiligheid, die ook geestelijk niet anders dan
opwekkend kan werken.
Aan Jaap Eden gunt ieder bovendien gaarne
de overwinning, omdat hij in lederen strijd fair
is gebleven. Hij hooft nimmer aanleiding gegeven
tot de onaangonam > bisbilles dio oen zeker ras
van raoors tut bijzonder onsympathieke-
mededinHet yoorstel-Kaiiitz in oen Duwen
iLit-tige BliHter.)
Het leven van een Japanschen zetter.
Een Japansche krantenzetter mag zijn
Europeesche collega's benijden. De Japansche
schriftteek en s. gesi breven zoowel als gedrukt, bestaan
iit Cbineesrhe idoografen: geen letters, maar
voorspellingen van een begrip. Het zijn vierhoekige j
tiguren, uit een wirwar van haken, kruizen, !
hoeken, bogen, driehoeken en schrappen samen
gevoegd, en er xijn zoo 20.000 in het geheel. !
De goleei'di n gebruiken er ongeveer l b' i>, voor
het dagi'lijk ch gebruik zijn er oen -10(10 noodig.
Verder wordt daarliij rog liet »kana" gebruikt,
Japansche beelden voor do meest typische
lett'-rgrepe, . Ken zetter dus heeft meer dan -loun
Een schrale troost,
(Judy.)
Kok HAHCIPI'KT : »IIeb je honger V En geen
werk ? Wel troost je dan met deze boontjes."
(Toont hem de lersche tptaestio. de opheffing
der staatskerk in Wales, du qnaontie van het
Hoogfirhiiis, een einjiiête-commissit; en geen
social.: hervorming.)
SNUIFJES.
Ik heb me van tle week wel wat ver
wonderd. Het was toen ik in De Ni-ilcrhuidet
van Goeman ISorgesius, Kerdijk enz. het
vervolg las van «Jli-l Inurrlijl; ritu ren iimlc
jomjf.jii/j'nnni'". Reeds verleden week wekte het mijn
verbazing, «lat het, blad van Kerdijk op
dit oogenblik niet schroomde om aan »de
outle jongejntlrouw'' te herinneren, nadat
Treub de liberale partij zoo had ge
scholden en hij nu juist, in tien jaatsten
tijd jegens haar veel milder gestemd zich
had betoond, terwijl Ik Xnkrltin/lcr zelf'
met haar in een zóó delicate verhouding was
komen tu verkeeren, dat, hij dubbel voorzich
tig tliende te zijn om haar niet onnoodig
te ontstemmen. In den kring van K'rdjjk zal
die titel vermeden worden, dacht ik, ais het
noemen van de galg in het buis vat; tien
opgeknoopte.
Maar ik had me laten beetnemen, zoo be
merkte ik alras bij bet lezen van het. vervolg.
Hel liinrchil; f/u: <t n oit.ii<' i^iiiirjiii]ri/ai*' bleek
me niets anders te zijn dan een
;/v/v/7/x/,'.scl/e ptti'dhrl. en dat nog wel met het tloe
om de bejaarde maagd te aaien en aan
Treub te, laten gevoelen, dat, als hij maar iets
toeschietelijker en ondernemender wilde zijn,
er wel degelijk vuur in baar te krijgen was.
Kunstig, zij 't ook een beetje gewaagd, is
liet verhaal in elkaar gezet.
Allereerst krijgt men de oude-jongejullrouw
zelve te zien. Ze is 10 jaar oud: zij lu-ef'l een
bril op haar neus, draagt een muts en is nu
bij uitzondering ecu weinig zenuwachtig.
Mcnseheii, die zich haar van vóór viiflie
jaar herinnerden, zeiden dat. juii'ronw Matje
(zij heet, Malhilde- t r de-ii;d- lieel aanlig uit
zag. Zij heeft noj1 on liei' gr/ichl, mi t mooi
dik , donkerbruin haar c;i zaeiite blauwe
oogen."
llaar vader luctte van /i i n van Sewell
d. \v. z. in hel l luiiand-eh I m/i7n'/w///v/.l/.v/';
met welken naam in dil uvv;i! zet r duidelijk
op hel standbeeld van Tliorbecke wordt ge
zinspeeld.
Jvjn weinig ongepast, zou il; x-'guvn. maar
hou dit zij, t h: oude jongejiiii'ronw had in haar
uiterlijk daar niets '-'an. Haar'niis^v/eiliii. die
baar dient, waaruit.de /ij V a^nids '-er,
.-pelletju trictrac --iMt'1, In et l'rm!--m-<-. Pnid' ; cc,
<i(' vourzirhtudii-id. vei!;i:it i;;.ar in" n. ei;
dit is een /i.er aardig trekje - d- J'indence
van tic oude jong-1 jidironw. li't-lt Kie'i
\Mtrspannige kmié-ijis die u:-i !:;i:.r miiNjc Ie
voorseiiijij s'in'ü.g.'ii : '.'.?? l';id i:»:,;i eeLt
::e