DE AMSTERDAMMER, W EEK BLAD VOOR NEDERLAND. No.923 ken op het zenuwgestel te werken, een zeer groote voedingswaarde had. »While the consumption of the other dietetic articles,'' schreef de Journal of the Society of Arts, »used for beverages, tea, coffee and chicory, show a decline last year, cocoa is gesteld worden. Een zeer aanzienlijk bedrag aan geld wordt dagelijks in dit en in andere landen besteed aan het koopen van koffie en thee als voedsel, uitgaande van de on ware stelling, dat deze dranken waarlijk voedzaam zijn. beste voedingsmiddelen maakt en het gebruik daarom nuttig is zoowel voor zwakken en zieken als voor sterken en gezonden, die veel physieken arbeid moeten leveren. Zuivere cacao is zelfs vergeleken bij melk, daar zij tweemaal meer stikstofhoudende bestandMACinXK VAN /I:«TII':X MAXNENKUACHTKX IX 182S. marked by a considerable increase. This is remarkable, since for about four years, from 1875 to 1879, it remained pretty sta tion ary at about 10,000,000 pounds; but after 1880 it began to make steady progress, advancing from 10,500,000 pounds in that year to over 15,000,000 pounds last year." Hoe groot thans het verbruik over geheel de beschaafde wereld zal wezen, zal moeilijk in cijfers zijn weer te geven, maar zeker is dat de uitvinding, van Van Houten daaraan den reusachtigen stoot heeft gegeven en de firma thans de groote leverancier is voor het wereldverbruik. Omtrent de voedingswaarde van de zuivere oplosbare cacao, zooals deze door den uit vinder in den handel werd gebracht, was de faculteit het al zeer spoedig eens. Toch werd haar waarde nog niet overal genoegzaam erkend, vooral in landen, waar men, b. v. zooals in Nederland, gewend is, koffie en hoe bij groote hoeveelheden te gebruiken. Het bekende Kngelsche tijdschrift Heal/k schreef in zijn nummer van 30 December 1887 : »Het wordt nu algemeen erkend dat noch thee noch koffie voedende bestanddeelen be vatten. Zij werken niet direct mede tot de voeding van het lichaam, maar kunnen indirect, wel het voedingssysteem helpen door verlies van krachten van het lichaam te voorkomen. Dit laatste is echter alleen van toepassing in zulke gevallen, dat voed sel in over-vloed en gemakkelijk kan worden verkregen, maar zeker niet bij de groote massa der arbeidende klassen, die geen af wisseling in haar voedsel hebben, en, onge lukkig genoeg, naar thee en koffie grijpen, als een hoofdmiddel van lichaamsonderhoud; evenmin heeft die opmerking betrekking op lieden, die, tot de midden- en de hoogste klassen behoorende, aan dyspepsie lijden, en niet waarnemen dat het herhaalde ge bruik van thee en koffie zeer is af te keuren. daar het de ziekte te voorschijn roept. Het onderscheid duidelijk en klaar lusschen cacao aan de eeue zijde als een werkelijk voedsel, en thee en koffie aan de andere zijde, als een louter toevoegsel aan ander voedsel, kan niet genoeg in het licht Hoe meer men u echter de meening kan ver breiden, dat cacao een waar voedingsmiddel is, dat zij geschikt is om thee en koffie met voor deel te vervangen, des te beter zal dit zijn voor deeien, en vijf-en-twintig maal meer vefstoffen dan tarwebloem bevat. »Het spreekt van zelf', zegt Health ten slotte, >;dat hier alleen sprake kan zijn van De zorgvuldig uitgezochte en gezuiverde cacaoboonen worden eerst geroosterd, gebrand. Dit is een zaak van zeer veel gewicht, niet alleen omdat men langs dien weg de boonen gemakkelijker fijn kan maken, maar ook om dat daardoor de zoo zeer gewenschte aro matische geur en smaak worden ontwikkeld. Na het brandingsproces gaan de boonen naar de breekmachines, waardoor de schillen loslaten en verwijderd kunnen worden. De aldus gebroken boonen worden gesorteerd in ronddraaiende geperforeerde trommels, terwijl de zooveel lichtere schillen door waaiers wor den weggewaaid. Daarna komen de gebroken boonen in de malerij, waar zij tusschen molensteenen worden fijn gemalen, waaruit de cacao als een gelijkvormige, stroopachtige massa wegvloeit. Deze massa wordt in zakken gedaan en onderworpen aan den druk van krachtige hydraulische persen, waardoor het grootste gedeelte van de cacaoboter zich als een heldere olie afscheidt en wegvloeit, ter wijl de overige bestanddeelen als een vaste massa in de persen als koeken terug blijven. Deze koeken worden gebroken en fijngema len onder zoogenaamde kantsteenen, terwijl door zeefmachines wordt geconstateerd of het fabrikaat den vereischten graad van fijnheid heeft verkregen. De langs dien weg verkregen poeder wordt nu in groote bussen gebracht naar de pakkerij, waar ze afgewogen en in papieren zakjes wordt gedaan, in blikken bussen en daarna in kisten wordt gepakt, om aldus naar alle oorden van de wereld te worden verzonden. De afgescheiden cacaoboter wordt in vor men tot koeken gegoten, die in balen ver pakt naar de veilingen in Amsterdam worden gezonden. Gedurende de zeven-en-zestig jaren van haar bestaan heeft de firma V a n Houten haar relaties langzamerhand uitgebreid en zij is dan ook op het oogenblik de grootste fabrikant van cacao op de wereld. Di: MACIUXKKAMI:!! ix de economische en gezondheidsverhoudhigen van het volk. Dr. Parker zegt in zijn classiek werk over -Hygiëne" van de cacao, dat de groote hoeveelheid van vet- en van eiwitbevatter.de bestanddeelen haar tot een der zuivere onvervalschte cacao.'' De vervaardiging van cacaopoeder, zooals zij thans in bussen in den handel komt, berust op een mechanisch proces. Daarmede hield de uitbreiding van haai' fabrieken gelijken tred; Weesp dankt zijn opkomst aan de fabriek en haar werklieden en hun huisgezinnen zijn talrijk genoeg om een kleine stad te bevolken. Die reusachtige