927 DE AMSTERDAMMER, WEEEBLAD VOOR NEDERLAND. deelden zy zichzelven. Maar het ergste is, dat door die vermindering van arbeidsloon, een geheele klasse van jongelui, die vroeger op 25-jarigen leeftijd genoeg verdienden om een huishouden op te zetten, nu aan geen trouwen kunnen denken, vooral omdat de behoeften en eischen van het dagelyksch leven hoe langer hoe grooter worden. Dit heeft ten gevolge, dat vele meisjes jaar in jaar uit werk moeten verrichten, waartoe zij physiek niet geschikt zy'n, terwijl zy onder de vroegere omstandigheden goede huisvrouwen zouden zyn geworden. Vooral onder de hoogere standen (want er is een enorm verschil in stand, niettegenstaande het Vryheid, Gelijkheid en Broederschap in de grondwet) heeft de vrouw zich ontwikkeld tot een bijzonder lype met curieuse variëteiten en afwijkingen. Men kan hier gerust spreken van de vrouw, want zy worden allen gefatsoeneerd naar n patroon. Wanneer de dochter van een rijken vader haar eerste jaren heeft doorgebracht onder de leiding van een Fransche gouvernante of op een deftige school, gaat zy een jaar of een paar jaar naar Europa om haar opvoeding te voltooien en wordt dan in de wereld gepresenteerd. Dan gaat zij n, twee of drie winters uit, d. i. zij begint 's morgens met paardreden, brieven schrijven, vriendinnen ontvangen of bezoeken enz. Na de lunch i qden in het park, dan haastig verkleeden en 'kennissen ontvangen op de afternoon-tea, dan dineercn, zelden en familie, meestal gala, daarna een danspartytje, schouwburg of opera tot half elf en dan het een of ander groot bal. Dat leventje duurt van November tot Maart of April, wanneer zij naar Europa gaat om uit te rusten. 'B Zomers leidt zij een dergelijk leven buiten tot September of.October. Na een paar jaar trouwt 2y een lyken man, liefst een »foreign title'1, en als »Mistress" zet zij hetzelfde leven voort, dat zy als »Miss" begonnen is. Een tehuis beteekent voor haar en voor haar man en kinderen de ruimte tusschen vier muren in een deftige buurt prachtig ingericht, van de mooiste, duurste en ongemakkelijkste meubelen voorzien, waar men zijn kennissen ontvangt en waar men een mooie slaapkamer heeft en zoo hard mogelijk uitloopt, zoodra men zy'n bezoekers geloosd of zijn nacht rust achter den rug heeft. Haar capaciteit om geld te verkwisten is verbazend, zij legt de onzinnigste verzamelingen aan en heeft voort durend maniën, en als n iets doet, doen dadelijk al de vriendinnen het na en wordt het een »fad," of »craze." Zulk een »craze" zit toms in de geringste kleinigheid, waarop een gewoon. mensch heel niet let, een bijzonder randje aan den zakdoek, een parfum, een bosje bloemen in het knoopsgat en dergelijke. Een zonderlinge mode, die men bij ons hoogstens bij schoolkinderen zou verwachten, was dezen winter het aanleggen van verzamelingen van ceintuurs. Meisjes, die zich geroepen voelen tot het ont wikkelen van haar geest, gaan eerst naar een hoogere school, een ^college" en dan naar de universiteit; zij leeren daar wel niet veel meer dan op onze Hoogere Burgerscholen, maar het heet toch Universiteit en dat is voldoende. Het eenige wat aan de zaligheid van het student-zijn ontbrak was de toga en baret, maar die begeerde kleedingstukken vei blijden nu reeds menig meis jes-hart en zullen waarschijnlijk langzamerhand wel door alle vrouwen-universiteiten aangenomen worden. Dikwijls ontwikkelen zich de vrouwen, die de universiteit bezocht hebben, in de «Bachelor Girl" Oude vrijsters zijn er niet meer, het zijn nu allen «Bachelor Girls." Zij verlaten het vaderlijk huis en huren met een vriendin of zuster een huis of apartementen, evenals haar broeders dat doen, en richten haar leven in naar eigen smaak, Wonder boven wonder gaat dit dikwijls goed en blijven twee vrouwen, die zoo haar leven be ginnen, trouwe vriendinnen en zyn meestal op den duur gelukkiger dan zij, die een huwelijk uit berekening sluiten. Zij hebben haar club en vergaderingen en haar werk en besteden gewoonlyk veel tijd en geld aan werkzame liefda digheid. Jammer dat ook hier weer zooveel aan vertoon gedaan moet worden. De «Bachelor Girl" kleedt zich zoo mannelyk mogelijk, tailor-costuum, wit overhemd, zwarte das, heerenhoed; zij rookt schermt en aapt in alles haar broeder na. In de lagere standen de r Amerikaansche maat schappij hebben de vrouwen het meeste nadeel en het minste voordeel van de emancipatie. Wat geeft het haar, of zij het recht hebben, gelijk loon te ontvangen, gelijke werkuren te hebben als de mannen, als zij dat recht toch niet krijgen: als een vrouw niet een bepaalden tijd voor een bepaald loon wil werken, moet zij het laten, voor een ander. Laat haar maar richt gaan zoeken en zien, dat zij het krijgt. Wat geeft het een arme vrouw, die door haar man geslagen en mis handeld wordt, of zij recht heeft op de echtschei ding? Wordt die haar al toegestaan, wat moet er van haar en de kinderen worden ? Nu krijgt zij tenminste nog iets, al is het weinig, en heeft zij een dak boven haar hoofd. De meesten moeten in fabrieken, waar zij slecht betaald worden, in een ongezonde atmosfeer en bij slecht licht tien uren achtereenvolgens hard werken. In groote factories van gemaakte kleeren wordt L en werksters 10 dollarcenten per dag betaald; het sweating-system is hier r.og lang niet uitgeroeid. Maar dat doen zy nog liever dan een dienst zoekenAmerikaansche meiden zyn zeldzaam, de Ame rikaansche vrouw wil liever werk verrichten als het bovengenoemde en «onafhankelijk" en »niemands mindere" zyn, dan een goed tehuis en hoog loon krygen en de mindere zijn van «Me vrouw." De meeste meiden hier zijn dan ook Duitsche, Fransche en Zweedsche vrouwen, die allen veel geschikter voor de betrekking zijn. Het eenige voordeel, dat vrouwen uit de lagere klassen hebben van de vrouwen-beweging is dat, wanneer zij het stemrecht hebben, zij haar stem ieder jaar voor een aardig sommetje kunnen verkoopen aan den meestbiedende, maar dat is ook alles. Of het moest zijn, dat zij een bedrijt scheppen uit het verkrijgen van breach- of promise of echtscheidingsprocessen, wat veel voor komt. Voor eenige jaren geleden trouwde een vrouw een man, alleen met het doel, hem zoo gauw mogelijk weer kwijt te raken en op zijn kosten verder te leven. Zij maakte hem het leven zoo ondragelijk, dat by wegliep, diende na een vol doend tijdsverloop een aanklacht wegens »desertion" in en verkreeg ook een echtscheiding. De man werd veroordeeld tot het betalen van een bepaald »alimony". Pat ging goed, zoolang de zaken van den man goed gingen Maar de tijden werden slecht, hij was in dien tijd hertrouwd en had twee kinderen en kon het volle bedrag van de alimotiy niet meer betalen. Wat deed de vrouw nu ? Zy liet zijn zaak en al zijn bezittingen bij executie verkoopen, zoodat hij met vrouw en kin deren zonder een cent op straat stond. Voorwaar een goed gebruik van pas verkregen rechten '. J. M. RlTTNER BOS. lllllltlllimillllllllllHHIIIIIHIIIIHIItlllMIIIIIIIIIIII Inhoud van verschillende Dagbladen. De V r ij d e n k P. r. 28 Maa;t. »Een stomme klacht." «Godshuis of Museum ? door W. Z. v. A." »De christenen en de bijbel." Handelsblad. 23 Mrt. «Alcohol en opium. (regie?)" 24 Mrt. »IIet referendum in Zwitserland." 2(> Mrt. Het «zoogenaamde Administratief ka pitaal." 26 Mrt. «Nog een woord over het wetsvoor stel van Mr. Ilartogh," door C. A. Cosman. 28 Mrt. «Militaire scholen'' 'Meester Corr.elis). De Standaard. 25 Mrt. »Werven en weren" (bonrigenooten). 27 Mrt. »IIet Wetsvoorstel-Ilartogh." 2!) Mrt. »Tegen de Revolutie het Evangelie." 80 Mrt. «Mislukte interpellatie" (Staalman.) Het Centrum. 25 Maart. «Een averechts oordeel" (van de antir. Nederlander over de katholieken). 28 Maart. «Het Bismarck-conflict."' 30 Maart. «Een Sisiphus-arbeid." iDe motiën). De T ij d. 23 Maart. »Een nalezing over «Mystiek". I. 27 Maart II (slot). 25 Maart. «Beschouwingen van een nietdeskundige'1 (over vrijhandel of protectie) door Jan Holland. Het Nieuws v. d. Dag. 28 Maart. «Een goede raad". 25 Maart. «Hard, maar noodzakelijk'." door G. De verwaarloozing van het kind: ontzetting uit ouderlijke macht. 2G Maart. «Brandgevaar''. 27 Maart. «Uitverkoren" '. De Duitsche Uijksdag bij Bismarck's SOsten verjaardag. 28 Maart. «Officier-machinisten en onder officier-machinisten" I, door Mc Leod. 29 Mrt. II. A m s t. C t. 25 Maart. »Die schurken van grond bezitters !" (De heer de Hoer in de 2de Kamer) 80 Maart. »Naar aanleiding der Gemeentewet''. N. R o 11 e r d. C t. 24 Maart. »De schorsing van het uitvoerrecht op suiker?" liet regeeringsvoorstel dienaangaande. D e (antir.) Nederlander. 25 Maart. Eene historische bijdrage" (Lohman en Kuyper over Groen van Prinsterer). 27 en 28 Maart. «Vóór en na 1878" I en II (slot). 2!) Maart. «Democratie". De Maasbode. 22 Maart. «liet nieuwe Nederlandsche geweer." 28 Maart. «Armenzorg" I. 21 Maart II. Het Vaderland. 21/25 Maart. »Een nalezing". Het kamerdebat over het protectionisme. Utrechtsen Dagblad. 23 Maart. »Wa' er en Veenschappen" I, 24 Maart. II. 25 Maart III (Slot). Haags c h Dagblad. 22 Maart. Het onderhoud der Deltlandsche zeewering in vroegeren tijd", door J. Beelaerts van Blokland. 24/25 Maart. «Het arbeidersvraagstuk. Pensi oenverzekering aan oude werklieden", door .1. K. W. Quarles van Utt'ord. 2(! Maart. »Staat;telephonie. ' Over de motieTijdeman. 21) Maart, «Verzekering tegen ouderdom en invaliditeit," door J. K. W. (Quarles van Ull'ord. P r o v. G r o n. >25 Maart «Motiën van orde". 21) Maart. »()p het Binnenhof'. M i d d e l b. C t. 28 Maart. >De Maatschappe lijke en do rechtstoestand der vrouw." (Lezing van E. Fokker.) N. A r n h. Crt, 27 Maart. Het PetroleumMonopolie". Ij i m b. Koerier, 23 Maart. Veroordeeld I (motie Dobbelman)". 24 Maart. «Bismarck's Verjaardag". 2(> Maart. «Het \oord-0ostzeekanal". 27 Maart. «Frankrijk's Ontvolking". 11 e c h t v o o r tY 11 e n. 2(i en 27 Maart. >De Sociaal-Democratische Arbeiderspartij en de Xed. Roomsch Katholieke Volksbond." 28 en 2'J Maart. «Zal het helpen ?" (II.II. Dobbelman, Zijlma en de Boer over de motie). De Delftsche Opmerker, 23 Maart. De motie-Heldt." 27 Maart, »Vrijhandel of Protectie? VI (Slot)" N. W i n s c h. C t., 24 Maart. »Een kijkje op de toekomst." (De Katholieken en de Volkspartij). Zaanl. C t. 23 Maart »De motie-Heldt." Venloosch Weekblad. 23 Maart. »De groote dag" (van Dobbelman). Sociaal Weekblad. 30 Maart. «Loon en arbeidsduur in de Kamer, II. (Slot). De V o l k s s t e m, 30 Maart. »Ht t parlemen tair stelsel." «Schaepman en Staalman." «Hoe moet de huurprijs eener boerenplaats berekend worden?" De Liberaal, 23 Maart. «Het adres van den Rotterd. Bestuurders! ond". «Uit ons Parle ment" (de heer Truijen ; het belang der minderja:igen). «Het socialistisch geloof". «De Vrouwen beweging" (rnej. llaigthon). Patrimonium. 30 Maart. «De reden'ering van den heer Wouters op 5 Maart j.I. te 's Hage gehouden." F riesch Volksblad. 24 Maart. «Loonsverhooginfj" V. De Volksbanier (R. K. Volksbond) 28 Maart. «Een woord aan den Middenstand" (tot samenwerking in zijn belang.) De Baanbreker,23 Maart. «Eene Neder landsche Volkspartij." De Nederlander (Weekbl.), 2! Maart. «Ons procesrecht en de vrouw. Uit de Tweede Kamer (gewerenwet). De Radicale partij I (de oprichting der Kiesvereeniging Amsterdam)." Kroniel De heer Van Zuylen, zoo hij als directeur geen lof' verdient, is een bekwaam tooneelspeler. Daar wil ik niets van zeggen, niets dan goeds. Maar met des te grooter nadruk verklaar ik, dat de herrie welke thans in eenige plaatsen van ons land wordt gemaakt, omdat de heer Van Zuylen veertig jaar geleden aan het tooneel is gekomen, alleen behagen kan aan een onnaden kende menigte en aan een stoet van smakelooze, aan oordeel afgestorven liefhebbers. Het jubileumverschijnsel is een ergerlijke overdrijving van het nietige; is behebt met de vulgairste bijsmaken van stoffelijk winstbejag; is een onwaardig gestoei met artisten, die zich van de bepoeteling en vertroeteliiig door burgemeesters, professoren, bankiers onbelangrijke manspersonen, moesten vrijhouden. i'Jeu jubileum waarvan eenige ophef wordt ge mankt, is reeds daarom een onding wijl ons too neel in een zoo hevig treurigen toestand verkeert, dat een tooneel-feest door geene echte kunst vrienden kan worden gevierd. De artisten moesten zooveel bescheidenheid bezitten, zooveel blijk willen geven dut hun deze t Ilende niet is ontgaan en dat /ij' er allerminst onverschillig voor zijn, dat van hunne zijde van iedere luidruchtige manifestatie werd afgezien .... Gij verkeert in een sterfhuis, en wat u betaamde hooger te stellen dan de ttreeling van uwe simpele ijdelheid, is de eerliied voor het li;k van uwe edele kunst. Gij, schaar dron kene bidders, begeleidt haar ten grave wijl uwe monden snateren van pret zonder geest, en met becnen die dansen van onheiligen lol. Gij zoudt, der tuchtroe ontloopen maar niet ontwassen knapen, niet zoo huishouden, als er eene tooneelkunst leefde die gij te dienen hadt. Gij, bandelooze knechten van een gestorven meester, vloekt in u zelf tegen zijn nagedachtenis en zegent het oogenbl>k dat !»J deii geest gat', omdat nu gij den baas kunt spelen, ach, een ijdel en jammervol spel, dat de besten van uwe landgenooten zich afwenden om ongezien te laten passeeren. En gij jubelt m»ar ''ij ieder jaartal in uw leven, dat voor niemand dan uzelf'een jaartal is, en niet dan een rekenkundige beteekenis heeft. Van Zuylen was 8 jaar toen hij eens een rolletje speelde, en nu is hij 48, dus hij is vee1 tig jaar aan het tooneel Mijn hemel, de som is juist, maar wat bewijst dat? Wat heeft Van Zuylen in die veertig jaar r/eilaan ? Het tooneel is aldoor achteruit gegaan in dien tijd. Des te erger voor Van Zuylen! Hij heeft rollen gespeeld, sommige goed, sommige slecht, sommige tusschen slecht en goed. Maar bij heeft daarmee de kunst om de kunst niet gediend, en daarmee niemands dank of hulde verdiend, anders dan de onmiddelijke hulde en den spontanen dank van het applaus in den schouw burg. Dit is niet meer dan gewoon en niet beter dan ieder ander. Indien hij zooveel meer talenten heeft ontvangen, vragen wij hem des te gest.'enger rekenschap wegens het gebruik. Van Zuylen heeft het omgekeerde gedaan van de kunst om baar zelve te roemen. Hij heeft maar in zijn eigen succes geroemd. Hij is de ergste virtuoos in ons land. Hij stelt er een eer in, omdat het voordeel geeft, den zot te spelen voor een nog zotter publiek ; en de ont.oembare lafligheden van zijn monologen te kolporteeren door stad en land. Een afgebakende plaats in een geregeld gezelschap was hem te min, en toch is dit de eenigo manier voor een kunstenaar, die zijn artistiek geweten meer respecteert dan zijn broekzak'. Hij heeft zelf diiecteur willen zijn, en schaamde zich niet voor het directeurschap van een troopje, dat de eenige verdienste had dat hij er de directeur van was. Al de zoodanigen nu kunnen voortreffelijke vakmannen zijn, artisten zijn ze nut, niet in dien zin dat de ge negenheid voor hunne kunst hunne daden heiligt en bun leven bestiert. Zij exploiteeren hun talent, gelijk sommige ouders hunne kinderen. liet zijn dezelfde slag van lieden die onberekenbaar zijn, nukkig, lastige leden van een gezel, cliap, en die kuren verkoopen welke voor artistiek door gaan en het tegendeel van artistiek zijn. Er blijkt uit, op een andere wijze dan de geld zucht, dat de kunst niet het eerste is, maar de kleine zwakheden van iemands tempera ment en karakter voorgaan .... \ eertig jaar lang acteur te zijn en de kunst van zijn vaderland niet te hebben vooruitgebracht, is geen passende reden om met vreugde entrots op zyn veertig jaar terug te zien. Het is een merkwaardig tijdstip in iemands leven ; het be duidt niets voor de historie van zijn kunst; en, als een maatstaf van iemands verdienste gebruikt, wijst het enkel op negatieve deugden : op datgene wat men niet heeft verricht. Ik noem de ontaarding van het jubileum in een geldklopperij als een ander bewaar. En waarlijk niet bet minst aanstootelijke. Zijn h. t artisten of bedelaars? Wordt hier een hulde gebracht of een aalmoes gegeven ? Verlangt men dat ik applaudis-eer of dat ik in mijn zak tast? En op het tooneel wat gebeurt daar ? Wie staat daar zijn hand op te houden ? Een fraai ge baar voor een koning van de kunst ! Men stopt er een enveloppe in. Met bankjes ver moedelijk. Maar zonder twijfel zal zoo straks de gevierde kunstenaar het geld verdeelen onder de hongerigen, die in allerlei lage dien tverrichting tusschen de coulissen zwermen. Dat is hun deel van het feest.... Die fauteuil is zeker voorden ouden, gebogen sup] oost, en die andere cadeaux aardige herinnerings-snuisterijen voer de figuranten. Helaas, wijl het voor de voetlichten gebeurt is het daarom een niet minder duistere prosti'utie; en het loon, schoon openlijk gereikt, evenwel het loon eener schande. Zie de inwendige rotheid van deze zede in de smakeloosheid van deuilerlijke overdaad. .. Een bloem is een delicate schat en een bouquet een zooveel aangenamer geschenk als het vele malen een bloem is. Werp dan uwe bundels bloemen voor de voeten van uwe beminde artisten, en regen op hunne hoofden zoovele bloemen als er groeien in uw tuin. Besteel uw buurrnan's tuin. breek uw nek over zijn muur, ga naar de markt en koop ze bij manden, beide uwe armen vol. Maar, bij de Hel ! haal er den fabrikant van bloemstukken, van kranzen, van ruikers niet bij ! Zoo veel keer een opgepronkt maaksel van zijn grove hand een bloem bevat, zoo veel keer is het een b lecdiging voor die het krijgt. Dat zijn handelsartikelen, dure zaken, weken levens voor de bezoekers van de galerij ... ach, en niet voor de galerij alleen. Dat wordt keurk'jes overhandigd, voorzichtig, want ze gaan gauw stuk en ze zijn zoo duur ; daarvoor ?ija vele menschen vele dagen vooruit naar vele winkels geweest ; dat zijn geen bloemen maar misgewassen van de mes.hoopen eener stinkende weelde, burgerlijke nabootsingen van charma te dichter lijke invallen, uit het hoofd geleerde verzen van anderen, afgeziene complimenten, nagepraate de claraties. Geef aan de acteurs, die het noodig hebben, een benefietavond, dan betalen wij elk een kleine belasting, waarvan wij hem de opbrengst gaarne gunnen. Werp daarbij, werp als ge wilt, hem een krans toe, als gij wenscht dat bij niet alleen naar huis zal gaan met centen in zijn zak. Als een hulde boven het voordeel ; en als een vergoeding voor de vrijheid die wij nemen van hem geld aan te bieden. Al het overige is een ongerijmd heid waarvan een artist behoort te walgen.... d. II. v. d. G. Een Kijkje achter fle schermen in Driiry-Lane. Het Eng< Ische publiek vergaapt zich gaarne : en het Engelsche publiek lacht gaarne; een hard en uitbundig lachen over de zothedeu van pol.ticke grootheden en beurskoningeii, vau rechters en magistraatspersone)', en over zijn eigen zo; heden. Xiedaar het geheim van het wonderbaarlijk wezen der ker.->fpaiitomimcii, die tegelijk ballet, f ei er i c, klucht en revue zijn, en van Bixing Day, den tweeden kerstdag, 1ot in het laatst vau Februari toe tweemaal per da»- stampvolle za!< n trekken. Laat, ons dadelijk zeggen, dat de be naming pantomime zeer 01 juist is. De eenige tooiieelen waarin niet wordt gesproken, zijn de harlekinades, optochten vau clowns, die tu^chen andere tooncelen zijn ingewerkt, zond< r er ook maar het minste mede te maken te hebben. De opzet van de kers!pantomime is een verhaal v;,n Moeder de Gans, of een volkslegende, uitgebreid tot eeu reusachtige fc< rie, volgostopt met toe spelingen op al wat, Londen in den loop vau een jaar voor /nji/rn heeft gehad, begeleid met muziek, gelardeerd met alle mogelijke melodiën die popu lair /.i j u geworden, heUij zij in de Italiaansche opera in ('ocrut f/ufi/e,/ zijn gezongen, hetzij in de de caféc'iautaiit-i. Er komen romaiitieke oogenblikkcu iu zoowel als dwaaskonüeke; lioofdza. k is dat deze poespas wordt opgediseht in een virblindeudeii rijkdom van decors eu costumes, en gezonden door de eerste artisten van de muxir-ln./Asdie zich door hun talent, van nadoen en chargeereii een wijde populariteit, hebben verworven, die het in het, voordragen van coupletten tot ecu ongcevenaa:de volmaaktheid hebben gebracht, en sproutjen doen waarvan de llollandsehe tararaboumdiaieversehijuingeu slechts makke eu maite atVpi. geliugen zijn. In 's hemels naam geen sameu!>aiifr of iutrigue : de dolheid der tooiieelen en de pracht der omgeving moeten 'iet doen. Iii Drurv-Laiie wordt sedert, de Kerstdagen opgevoerd Dirk }l'lti!tin<jloii ai :ij/i Kat, een bor duursel op het bekende verhaal ^ au de:i armen Diek, tot wieu de LoiuJensche klokken luidden : //Keer terug, Whittington, lord-n ajor vau Londen."