Historisch Archief 1877-1940
No. 934
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
n het huishouden aan scherven gevallen is:
porseleinen bordjes en schoteltjes, kopjes en
trekpotten, al wat maai toonbare stukken zyn,
'klein en groot, wit ongedecoreerd. Daarbij voegt
men de rose en gele schelpjes, die de kinderen
aan 't strand hebben opgeraapt, en ook wel
andere; voorts knikkers, kralen, Chineesche
.beeldjes, popjes, klompjes, al wat aan bibelots
op de tagère gaat vervelen en al wat men verder
onder de hand krygt; de resteerende kopjes van
de kinderserviesjes. De stukken die te groot zjjn,
slaat men kleiner, maar ook eenige groote
stukten voldoen wel.
Dan bedekt men de schacht met eene laag
stopverf, l centimeter dik ongeveer, en plant,
terwijl de stopverf nog week is, daar al de
scherven, sierlijk gegroepeerd, in. Doordat men
stukken van verschillende grootte heeft, en ook
veel kleins, zooals kralen, schelpjes enknikkers,
>kan men alles zoowat vullen. Het is noodig, den
heelen voorraad bij elkaar te hebben, want de
stopverf blijft niet heel lang week. Het driekante
van de zuil is in twee opzichten nuttig, voor
eerst omdat het gemakkelijker is, drie rechte
vakken ongeveer gelyk met stopverf op te werken,
dan een ronde schacht, en ten andere omdat de
xlrie vlakke kanten gelegenheid geven voor
grootere platte stukken, als borden en schotels.
Ook heeft men dan drie profielen, waar men b.v.
poppetjes op consoles en andere scherp begrensde
voorwerpen kan doen uitkomen. Als alles klaar
is, gaat men aan 't vergulden. Al wat stopverf
is, zoo min mogelijk, wordt verguld, ook de
iireekkanten van de scherven en die voorwerpen,
?welke alleen door hun vorm een versiering zyn,
als knikkers. Van de schelpen verguldt men de
grijze, maar de rose en gele laat men zooals ze
zVJn. Er behoort natuurlijk eenige smaak toe, om
«lies behoorlijk te arrangeeren, maar de vorm
der bestanddeelen zelf geeft dikwijls verrassende
motieven.
Een ander voorwerp was een bloempot. Een
tamelijk groote bloempot werd ook op een met
pluche bekleede plank gehecht, en daarna bedekt
met stopverf; als eerste versiering waren hierin
twee stevige ooren, de resten van een afge
keurde soepterrine, gestoken en voorts de zaak
?op dezelfde wijze afgemaakt.
Men schrijft ons uit den Haag:
Voor mej. Manden de Kook- en Huishoud
school voor goed gaat verlaten (zij wordt direc
trice in het Stedelijk Ziekenhuis) zou zij op
?verzoek van het bestuur nog een enkel woord
tot afscheid spreken tot hare vroegere en
tegenTvoordige leerlingen. Velen waren voor deze
.gelegenheid opgekomen in de kleine zaal van
Diligentia, die weldra te klein bleek om alle
lelangstellenden te bevatten.
De voordracht was een hartelijk en welge
meend pleidooi voor het Kook- en Huishoud
?onderwijs. Den tijd aan de Kookschool doorge
bracht vergeleek mej. M. bij het bestijgen van
?een berg; by het naderen van den top overziet
jnen onwillekeurig nog eens den afgelegden weg
?en denkt aan al de overwonnen hinderpalen,
zoowel als aan de mooie punten. Ook voor haar
4ils directrice der eerste Kookschool waren vele
moeielijkheden te overwinnen geweest, en toch
lad zjj ook veel satisfactie gehad.
Niettegenstaande dit meende zy te moeten
aantoonen dat het onderwijs vooral voor meisjes en
vrouwen uit het volk nog op verre na niet was
-vvat het wezen moet en worden kan. Maar zal
?er in die richting veel gedaan kunnen worden,
dan is er veel geld noodig en tot heden is de
Haagsche Kookschool de eenige, die subsidie krijgt
van de gemeente, een subsidie die op hoogen prijs
werd gesteld door spreekster, omdat het daardoor
mogelijk was de lessen aan de herhalingscholen
te geven. Zullen er evenwel bekwame dienst
meisjes en praktische huisvrouwen gevormd wor
den, dan moeten de lessen aan de
herhalingscholen gevolgd worden door vakonderwijs.
Jonge meisjes uit alle standen zouden er wel
l)ij varen, indien zij zich een tijd lang konden
jMiiiiiiuiliilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiilliiiittiiiiiiiitiitiiiiiiiiiiiiiiiiiin
?5de Jaargang. 19 Mei 1895.
Redacteur RUD. J. LOMAN, adres: Stonehaven,
'Hitherfield Road, Streatham, Londen.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
IIIIHIIillltlllllllllIlltllllllllltilM
Van F. van Exter, te Johannesburg, Zuid-Afrika.
Vervaardigd voor den Internat. Probleem
wedstrijd in dit blad.
]STo. 288. Mat in drie (3) zetten.
f g h
Wit: K ai, T b8 en f4, R d8 en hl, P f8; e7
t en g3 = 8.
, Zwart: K d6, P c8 en g7; c4, c5 en d7 = G.
r .
Oplossing van No. 286 (Lecomte).
l P f3, K e4: 2 D f4 f enz.
P h6: 2 D d8 f
P g5: 2 T d6 f
wijden aan praktische bezigheden op een
kookmaar vooral op een huishoudschool. Dft gelegen
heid om thuis alles te leeren en mee te doen
komt in ons land niet algemeen genoeg voor.
En toch is het werken met hoofd en handen zoo
recht gezond. De vroolyke, opgewekte geest aan
onze huishoudschool, zeide spreekter, is er ge
tuige van. Slechts in een gezond lichaam woont
een gezonde geest.
Het waren overwegende redenen geweest die
Mej. M. hadden kunnen doen besluiten om een
werkkring welke haar lief was, te gaan verwis
selen voor een anderen, waaromtrent de toekomst
nog moet leeren of zij berekend zal zijn voor
de haar wachtende taak en omgekeerd of de ver
vulling van die taak haar de voldoening zal
kunnen geven welke zij zoekt.
Het kook- en huishoud-onderwijs zal zij steeds
een warm hart blijven toedragen en met belang
stelling de Haagsche kook- en huishoudschool
in haar streven blijven volgen.
De hr v. Houten, pres. der school bedankte
Mej. Manden zeer hartelijk voor alles wat zij
voor de school geweest was.
Mej. Lange oud-leerling, thans onderwijzeres
aan de school, bood uit naam der interne leer
lingen een magnifique bloemenmand aan en be
dankte insgelijks voor alles wat zij steeds van
Mej. M. geleerd hadden.
De heer v d. Laan hoofd van een der scho
len, waar dezen winter de kooklessen gegeven
werden kwam terug op het verleenen der subsi
die door de gemeente, waar mej. Manden zoo
nadrukkelijk op gewezen had.
Hij zeide dat hoeveel lof het gemeentebestuur ook
toekomt om het verleenen dezer subsidie, de
grootste lof aan mej. Manden zelf toekomt, om
dat het gemeentebestuur er zeer zeker van over
tuigd was, dat de gelden voor dit doel toegestaan
op de beste manier zouden besteed worden.
Dat zij de ziel was van dit onderwijs en een
goed voorbeeld voor de onderwijzeressen, daarvan
had hij zich dezen winter menigmaal kunnen
overtuigen.
* *
*
Het hof van appèl te Parijs heeft dezer dagen
een gewichtige rechtsquaestie beslist. Een in
dustrieel, de heer Léris, werd door het huis
Doucet aangesproken om 11,000 francs, voor
japonnen die zijn vrouw er in den tijd van twee
jaren besteld had. De rechtbank had den eisch
toegestaan: maar het hof heeft beslist, dat de
verplichtingen, door een getrouwde vrouw zonder
machtiging van haar man voor haar toilet aan
gegaan »slechts ten laste der gemeenschap komen
in zooverre deze uitgaven niet buitensporig zijn
in verhouding tot den vermogenstoestand van
den man, den kring waarin zij leven en de eischen
van dien kring." Het hof zegt verder dat de
man, wanneer de behaagzucht zijner vrouw al te
kostbaar wordt, »het recht heeft zich tegen de
spilzucht zijner vrouw te verweren, hetzij door
de rekening der leveranciers te doen verminderen,
hetzij door ze slechts gedeeltelijk, binnen de
grenzen van het betamelijke te betalen."
De firma Doucet is wel wat onvoorzichtig ge
weest ; ze had bij den heer Léris moeten
informeeren of mevrouw Léris, die zes kinderen en
een duur huishouden heeft, wel zooveel voor haar
toilet besteden mocht; het hof heeft nu hare
nota 11,000 op GOOO francs gereduceerd.
*
* *
Een te Weenen uitgekomen boek, Die Kunst
schó'n zu bleiben, van Ilona Pataki, is heel eigen
aardig uitgegeven, in een blauw fluweelen tasch,
zoodat men het aan den arm kan meedragen of
aan de toilettafel ophangen. Om mooi te blijven,
moet men eerst mooi zijn; maar ook hiervoor
weet de ervaren schrijfster raad. Zy onderscheidt
tusschen aangeboren en verkregen schoonheid ;
de laatste ligt natuurlijk vooral in goeden smaak,
waardigheid, zorgvuldige verpleging en distinctie.
Ilona's doel is, de vrouw opmerkzaam te maken
op de wijze waarop zij het deel schoonheid, dat
de natuur haar gegeven heeft, kan doen uitkomen
en behouden; de noodzakelijke middelen zijn
MlllliiliiiHiimiiiiii
iiiiiiiiiiliiiiiiiiiitititiiiiiiiiiiiiiiiiititiiii
P e4: 2 D f5 : f
oo 2 P c3
:T
i »
Opgelost door Prof. J. Berger, Graz (4). G.A.C.,
Parijs (2). C. T. v. Ham, Gorredijk (a). W.v. H.,
Delft (4). E. H. E. v. Woelderon, Rotterdam (3).
C. Kockelkorrj, Keulen (2). Toegekend cijfer 2 5,6.
Beoordeelingen (No. 286).
No. 286 befriedigt mich und ich kaun ihr l bewil
ligen, aus iiunlichen Grimden wie bei No. 283. Es
eind drei gute Varianten vorhanden (nach l?K e4 :, l
P g5: und l?P h6:) und der erste Zug ist nicht
all zu naheliegeiid. Joh. Berger.
Problème bien médiocre, deux variantes a doubl
solution; variante D f4, K f4: T h4 f archiconnu.
Nombre de points tout au plun 2. G-. A. C.
Weinig zuivere matstell ngen. 't Hoofdspel niet
onaardig. Verder niet veel zaaks. Een zwakke 2.
C. T. v. Ham.
Een fraaie sleutel, prachtige matzettingen; wel waard
om er een 4 aan toe te kennen. W. v. H.
De zet valt spoedig in 't oog. Mooie constiuctie.
8 varianten! Slechts 3 zuivere matstanden, toch 3
punten. E. H. E. v. W.
Ein guter 2; einige Verführungszüge sind nur
scheinbar stark, das emsteheu der Dame ist nicht schön
und die Drohung nach dem ersten Zug recht
deutlich. Das Hauptspiel ist dagegen nicht bel und auch
in Zwei Varianten wird das vorhandene Material gut
ausgenützt. C. Kockelkom.
Verder schrijft de heer Kockelkorn ons nog: Bei
No. 284 hat Berger doch das llichtige getroffen,
wahrend ich die Aufgabe mit 3 zu hoch taxirt liabe. Der
erste Zug liegt wegen das nach l?d4 drohenden
Schachgebots zu nahe, und bei dem dürftigen Gehalt
des Hauptspiels ist die einheitliche stille Drolmng
kein Ersatz ffir die andern Mangel. Ich will jetzt
mit 3 wieder etwas sparsamer werden und dicse
Marke nur dann geben, wenn ich auch eventuell (in
Ermangelung besserer Sachen) eineu Preis nicht ver
sagen müchte."
In No. 287 (Pradignat) heeft de heer Kockelkorn
een nevenopl. ontdekt, ui.: l K c4 2 D g5 enz.
UIT DE SCHAAKWERELD.
De schaakvereeniging Palamedes'1 te Leiden heeft
besloten op den 2den l'inksterdag (Maandag 3 Juni)
een Algemeenen wedstrijd" te houden. Als prijzen
worden vier medailles uitgeloofd.
I. Groote verguld zilveren.
II. Groote zilveren.
III. Kleine zilveren.
IV. Bronzen.
rationeele levenswijs, hygiënische en aesthetische
verzorging. Een menigte beproefde
schoonheidsmiddelen, recepten, enz. zijn in het boek vervat;
zooveel mogelijk is de schijn van kwakzalverij
vermeden; maar Ilona is zoo verstandig te doen
uitkomen, dat iedere schoonheid of halve schoon
heid geadeld wordt door goedheid, geest en
waardigheid.
E?e.
nillllllllllllllIIIIMIIIIIIIIIIIIIIItlllllllltMIItllllllllllllllIHIIIIIIIIIIIIIIIlllIllllllt
Aan de Redactie van de Amsterdammer,
Weekblad voor Nederland,
De heer Johan E. E. geeft in uw blad van
Zondag 12 Mei eene beschrijving van het oude
stadhuis op den Dam of, zooals dat plein toen
heette, die Plaets.
In hoofdzaak juist, zijn er toch enkele onjuist
heden in die beschryving, die het mij gewenscht
schijnt in uw volgend blad te rectificeeren.
Uw medewerker zegt »wat nu de Paleisstraat
heet was toen de Vogelsteeg.... terwijl even
wijdig met de tegenwoordige Mozes- en
Aaronstraat, de Gasthuissteeg liep." In werkelijkheid
was het juist andersom. Wat nu de Paleissraat
heet was toen de Gasthuissteeg, terwijl de Vogel
steeg zich bevond aan de Westzijde van het
stadhuis, en evenwijdig liep met de tegenwoor
dige Mozes- en Aaronstraat.
De dichtbevolkte buurt, waarvan uw beschrijver
spreekt, strekte zich dus uit tusschen de Vogel
steeg en het Ellendigenkerkhof en niet tusschen
dit laatste en de Gasthuissteeg.
De »boeien" of gevangenis plaatst de heer E.
in de Waagsteeg. Dit is juist, doch zij hier
opgemerkt dat de Waagsteeg en de Vogelsteeg
n en dezelfde waren.
De Kaak stond inderdaad op den hoek van het
stadhuis en de Vogelsteeg, namelijk op den
rechtschen hoek als men met het gelaat naar het
stadhuis gekeerd stond. Indien, zooals de heer
E. zegt, de tegenwoordige Paleisstraat de Vogel
steeg was geweest, zou de Kaak linksch hebben
moeten staan, en dit is onjuist.
Uit een en ander volgt dus dat de heer E.
ook »het Lijsbeths-trapje" verkeerd plaatst. Dit
bevond zich, weder staande met het gelaat naar
het stadhuis, linksch naast-achter de Vierschaar
niet aan de Vogelsteeg maar aan de Gasthuissteeg.
Met het St. Elisabethsgasthuis springt hij een
beetje zonderling om. Het Lijsbethstrapje gaf
toegang tot dit Gasthuis en stond dus dit Gast
huis niet westelijk maar oostelijk van de Vier
schaar. Hier verwart hij het oudste gedeelte van
het stadhuis aan »die Plaetse" met het St.
Elisabeths-gasthuis, en dus stond ook de toren
niet tusschen Vierschaar en Gasthuis maar
tusschen Vierschaar en oudste gedeelte stadhuis.
Klaarblijkelijk is uw beschrijver niet gewend
aan het gebruik van oude kaarten, en is hij er,
bij het bestudeeren van den Plattegrond van
Amsterdam van Cornelis Anthoniszoon van 1544,
niet op verdacht geweest dat men destijds het
Noorden onder en het Zuiden boven plaatste,
waardoor hij met Oost en West in de war is
geweest.
Daar hij jaar en datum van den brand juist
vermeldt, is het jaartal onder de afbeelding
afgedrukt blijkbaar blijkbaar een drukfout.
Wellicht komt het ook u wenschelijk voor deze
bemerkingen alsnog op te nemen tot juist begrip
der toenmalige toestanden.
J. H. L. Pz.
Aan de Redactie van het Weekblad
De Amsterdammer.
Hilversum, 12 Mei 1805.
Mijnheer!
»!!.." vraagt in uw no. van heden naar een
spreekwoord. Mij is sinds jaren bekend het
Hollandsche : »Beter verkocht en berouwd als ge
houden en berouwd." Dat »als" moet natuurlijk
=>dan" zijn, een taalfout die veel gemaakt werd
D. Y. Mills heeft dit jaar wederom de Chess
Championship of Scotlaud" gewonnen. Aan den
jaarlijkschen wedstrijd der Scottish Chess Association" na
men ditmaal nagenoeg alle sterke Schotsche schakers
deel. David Forsyth en Mills behaalden een gelijk
aantal winstpunten en moesten dientengevolge een
match om 't S. C. C. spelen.
In een partij tusschen de hecren Hoes en v.
Woelderen in 't Hotterd. Sehaakgenootschap" (Leeska
binet) kwam de volgende s1 and voor:
Wit K bl, T d5 en gC. R f7; a2, b2, c2, d7, e4,
f2, g2 en h5 = 12 /wart K h8, T cöen d8, 11 g7
a-t, b3, c3, e5, f6 en hC = 10.
Er werd vervolgd:
l T e5:, b c2: T 1 K c2:, C b2: t 3 K bl'., a3! en
Zwart wint. Op T e8 f volgt 11 f 8.
De nieuwe on spoedig populair geworden
Londensche geïllustreerde courant St. l'aiilx heeft thans ook
een uitgebreide, en tot dusver zeer interessante ,
schaakrubriek in haar kolommen opgenomen. Daar
niemand minder dan Lasker do leiding hiervan is
opgedragen, zoo is 't niet te verwonderen dat deze
rubriek algemeen da aandacht trekt. De beide eerste
rubrieken gaven ons een goeden indruk van de wijze
waarop Lasker zijn taak opvat 't Aantal
scbaakrublieken in de Londensche bladen is weliswaar legio,
doch de redactie laat in de meeste gevallen veel te
wenschen over. Of Lasker in deze leemte zal voor
zien, zal spoedig blijken. Zijn goed voorbereide en
boeiende wekelijksche voorlezingen doen ons ook van
deze rubriek 't beste verwachten.
TWEEDE NAT. CORRESP.WEDSTRIJD.
Tiende zet van Wit.
A
D 1)7:
R c4
P d3i
B ga
5 B e2
6 0-0-0
7! h4
8 j c3
9 d4
B
P e3:
B el
P f3
h4
i-di:
C
0-0-0
R b3
g*
D 1)3
R (13
D
P g5
D c2
1)3
h4
R b2
1)4 P bd2
P bd2 R h2 R ca
B d5: D da R d5
" ea
E
B g5
j) b3
B S5
K el
lOi D e2 i D d3 ' P e5
B d3
b3
b3
F
f4
f4
R !?3
D 1)3
0-0
b3
b4
d3
f4
cd4:
en nog gemaakt wordt, doch die ik hier opzet
telijk liet staan omdat het niet als een nieuw
spreekwoord aangemerkt zou worden. Trouwens
de spijt over eene winstderving bij te vroegen
verkoop is gewoonlijk minder groot dan de sp^jt
over een verlies bij te laten verkoop. Ik meen
het voor ± 25 jaar in Rotterdam 't eerst gehoord
te hebben. Of het daarom een Zuid-Hollandsen
spreekwoord is, weet ik niet.
Hoogachtend,
R. LEDEBOEE.
Verschillende andere lezers zonden ons een
dergelijk of een afwijkend antwoord; de heer
A. L. uit Delft heeft dezelfde woorden :
-Beter verkocht en berouwen, dan gehouden
en berouwen."
»Een koopman'' wijkt even weinig af:
»lieter verkocht en berouwd, dan gehouden en
berouwd."
De heer B. geeft het spreekwoord :
»De eerste scha is de beste."
Anderen zonden nog andere spreekwoorden in,
die echter meer algemeen en daardoor minder
ter zake zijn. DE REDACTIE.
lllllllllllllllllllllllllll
iiimiiiiiMiiiiliiiit
Reclames.
40 cents per regel.
in Pakjes van 171/2 en 35 ets.
is onmisbaar voor de be
reiding van smakelijke
en sierlijke Schotels. Zie de Re
cepten in ieder pakje.
Hoof«l-Depót
VAN
Dr. JAEGER'S ORIG.
fciBaal-WolariÉL
K. K. DEUSCHLE-BEXGER,
Amsterdam, Kaher.tti-aat 157.
Eenig specialiteit in deze
^_ artikelen in geheel Nederland.
Sedert l Mei Beduidend Verlaagde prijzen.
Magazijn KEIZERSHOF", Nieinvendyk 196.y
Z ij d e n s t o f f e n. Grootste sorteering zwarte
en gekleurde, effen, gewerkte en gedamasseerde
Zijde, Satijn en Surah. De nieuwste des
sins en kleuren steeds voorhanden.
SCHADR & OLDENKOTT.
HTR AH R tëUt recht
Pianofabriek.
Binnen- en Buitenl. Muziekhandel.
Amerikaansche Orgels.
Ruime keuze in Huurpiano's.
miminiimmiimimiiiiiiiiinimmmmiiiiiiiniiiiimmiimmiiinnnuiiiiii
De 9e zet van Zwart in B 5 was P bd7, in C 7 hl
en in C 9 11 eü.
C. G. te Krommenie. De schuld lag eenvoudig aan
onduidelijkheid in uwe opgave. J. J. S.
Staunton ' te Groningen hield op 12 April jl. zijn
jaarl. feestelijke vergadering, waaraan een wedstrijd
verbonden was, waarvoor de lledacteur een achttal
schaakwerken had beschikbaar gesteld. Tevens wer
den de prijzen (kunstvoorwerpen) van den
jaarlijkschen clubwedsti ijd uitgereikt. Den eersten prijs in
den wiuterwedstrijd behaalde H. B.v. Rliijn (11 winstp.),
den tweeden L. H. Deelman (9 ?;). den derden H.
Scheltens (9) en den vierden Dr. N. W. Boerma (8'2).
In den wedstrijd tusschen Groningen en Wiusum
(de eerste wedstrijd werd door de Winsumme'S ge
wonnen) behaalden de prijzen I H. B. v. Khijn, II
II. Postma.
Aan den wedstrijd om de door den Redacteur uit
geloofde prijzen namen 16 leden van Stauuton" deel.
De 8 prrizen werden gewonnen dooi1 de heercn: De
Winter, Zijlstra, Becker, Schellens, Wieling, Baetens,
Deelman en Lentz.
De corresp.partij tusschen Staunton" en v. d.
Linde" te Winschoten had 't volgende opmerkelijke.
verloop.
BERLIJNSCHE PARTIJ.
Wit
Staunton",
Groningen.
Zwart.
v. d. Linde"
Winschoten
l
2
3
4
e4
K c4
f4
B (15:
'?> P 13
6 eda:
7 h3
8 Iig4 :
» D e2 f
10 T si
12 D e7:
13 T g2:
14 ga
15 P c3
16 d3
e5
P f6
d5
K g4
P da:
e4
ef 3:
%2:
D e7
P a6
0-0-0
R e7:
h5
T do:
T d7
R có
17 T g3
18 K fl
l!) R d2
20 T e3:
21 B e3:
22 K 12
23 P e4
24 e3
25 P ca:
2(> T el
27 K 13
28 K e4
29 fa
T e7 f
T he8
B e3
T e3;
T e3:
T e6
T c«
P c5
T c-i:
K d7
T d:>
T d6
g«
Zwart bood hier remise
aan, wat door Gronin
gen werd aangenomen.