DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 937 een deel der vruchten zijner schitterende overwinning. Hij heeft zelfs bonne mine d mauvais jeu gemaakt. Hij weet, dat hij nu nog niet zijn wil kan doordrijven. Eti later zal hij zeker niet. hebben vergeten, wie hem thans den voet dwars hebben gezet. Pierre Loti's charmante schetjes, Sullivan's en Gilberts operetten-grappen, onze Medusa in de wateren van Japan dat is alles Oude Geschiedenis geworden. Voortaan zal men met Monsieur Chrysanlhème ernstig rekening hebben te houden. Het Noorfl-Oostzeeïanaal, Het plan om de Noord- en Oostzee te verbin den door een kanaal, dat een langen en gevaar lijken omweg door het Skagerrak en voorbij Kopenhagen bespaart, is overoud. Op kleine schaal werd er reeds voor 500 j aar uitvoering aan gegeven door het Stecknitzkanaal, dat de Stecknitz, een zijtak der Trave, met de bij Lauenburg in de Elbe uitloopende Delvenau verbindt; dit kanaal van 1391 tot 1398 vol voerd, is slechts voor zeer kleine schepen bevaarbaar. In den loop der eeuwen werden deels door Duitschers, deels door Denen vele plannen ontworpen tot het maken van een groot kanaal en eindelijk kon in 1784 het Eiderkanaal worden geopend. Het is 172 kilo meter lang en werd in den laatsten tijd jaar lijks gemiddeld door 4500 schepen bevaren. Maar het is slechts 3Vs meter diep en aan de oppervlakte 31 meter breed, zoodat het voor de groote scheepvaart geen belang had. Toen nu in het laatst dezer eeuw Duitschland's oorlogsmarine zich geducht uitbreidde, eischte deze hoe langs hoe meer, evenals de handel eene direkte groote verbinding met beide zeeën. Uit het verlangen wies de daad. Het door den Hamburger reeder Dahlström in 1878 ontworpen plan werd door de rijksregeering tot grondslag van een nieuw plan gemaal^ dat in de jaren 1885 en 188G door den Rijks dag en den Pruisischen Landdag mot algemeene stemmen werd aangenomen. De kos ten werden op 156 millioen geschat, waarvan Pruisen, met het oog op de voordeelen van het kanaal voor zijne provincie SleeswijkHolstein 50 millioen renteloos bijdroeg; de overige 100 millioen schoot het Rijk voor. Het kanaal is 99 kilometer lang, het loopt ten Weste bij BrunsbiUtel in de Elbe, ten Ooste bij Holtenau in de Kielerbocht. Aan het begin en het einde zijn reusachtige sluis deuren, van welke de westelijke wegens den sterken vloed der Noordzee het meest gesloten zal zijn ; terwijl de Oostelijke, wegens de ge ringe niveau-verandering der Oostzee bijna altijd geopend kan blijven. In het kanaal zijn zes uitwijkplaatsen, zoodat de grootste oorlogs- en haudelsschepen gemakkelijk elkander kunnen pacseeren. De diepte van het kanaal bedraagt 9 meter meer dan de diepgang der grootste schepen; de breedte van het kanaal aan den brdein is minstens 22 meter, aan deoppervlakteminstens 67 meter. Ten deele werd gebruik gemaakt van bestaande vaarten, meren, de Eider, enz.; terwijl 25 meter hooge heidevelden doorsneden, en in het geheel 78 millioen kubieke meter aarde uitgegraven en verwijderd moesten worden. Dit reeds geeft eenig denkbeeld van den onlzachlijken arbeid, Van niet minder beteekenis is de technische arbeid, waarbij alle nieuwe uitvindingen der moderne weten schap werden toegepast. De arbeid aan het kanaal is daarom in de laatste jaren meer en meer door technici van alle landen gade ge slagen geworden. Spoorlijnen en communicatie wegen leiden deels op vaste, deels opdraaibruggen over het kanaal; deeerste zijn zoo hoog aan gelegd, dat de grootste schepen er onder door kunnen varen, zonder zelfs de masten behoe ven te strijken. Het reusachtige werk is bin nen weinige jaren tot stand gekomen. Den 3den Juni 1887 werd door Keizer Wilhelm I de grondsteen gelegd. De tijd van 8 jaar, be paald tot het tot stand komen, is niet over schreden. De groote beteekenis van het kanaal voor de Duitsche marine en voor de verdediging van Duitschland aan de zeezijde, ligt voor de hand. Het maakt mogelijk, dat de in het Noorden en Oosten gescheiden liggende oor logsbodems binnen weinige uren op nzelfde punt zich kunnen vereenigen. Van niet min der beteekenis zijn de voordeelen van liet kanaal voor handel en scheepvaart. Het han delsverkeer lusschen de Noord- en de Oostzee werd van 1871?1880 op 12V-t millioen registertonnen geschat; tusschen de jaren 1880 tot 1887 steeg het tot l O V;! millioen en voor 1894 bedroeg het omstreeks 18\/2 millioen. Het aantal schepen in dit handelsverkeer bedraagt thans 32.000 tegen 30.000 in 1SS2. De vermindering komt voort uit het steeds grooter worden der schepen. De statistiek leert, dat het meerendeel der schepen uit de Oostzee naar de Elbe-, Wezer- en Emshavens, Amsterdam, Rotterdam, Antwerpen, Duinker ken, Londen, Grimsby, Huil, New Castle en Oost-Schotland gaat; zij allen zijn bij het nieuwe kanaal gebaat, daar de weg aanmer kelijk korter is. De besparing aan tijd is als volgt: Van de Oost zee naar Hamburg . Bremerhaven Emden . . Amsterdam Rotterdam . Antwerpen. Duinkerken Londen . . Huil ... Hartlepool . Newcastle . Leith. . . door het door het kanaal Skagerrak 221 272 340 450 479 540 501 591 5'i(l 571 591 040 040 595 029 087 710 777 800 8:'-0 717 092 C! IN 7;so m zee mijlen 424 322 282 230 23(5 230 238 238 180 120 100 83 m uren 45 32 28 22 22 22 22 22 15 8 G 3 Galijke besparing aan tijd en, ten ge volge van dien, aan geld en materiaal maken de schepen, die uit de genoemde plaatsen aan de Noordzee en de Oostzeehavens Kiel, Tra vemünde, Swinemunde, Danzig, Konigsberg, Memel, Libau, enz. varen. De besparing wordt bij stoomschepen op 05 en bij zeilschepen op 16 mark per dag en 100 registertonnen bere kent; dat maakt, daar stoomschepen gemid deld 700 en zeilschepen 450 registertonnen bevatten, voor de eerste eene bezuiniging van 450 mark, voor de laatste van 72 mark da gelijks. Volgens matige berekening zullen jaarlijks 18,000 schepen met 5/4 millioen regis tertonnen van het kanaal gebruik maken. De kanaalgelden zullen 75 pfennig per registerton bedragen, zoodat een ontvangst van 4.000.000 mark verkregen wordt. De onderhoudskosten zijn geschat op 2.000.000 mark, zoodat er be hoorlijk rente gemaakt wordt. Behalve bespa ring aan tijd en geld, geeft het kanaal ook veel zekerheid tegen ongevallen. Als men bedenkt, dat volgens statistieke gegevens jaar lijks in het Skagerrak 200 schepen veronge lukken, terwijl het Noord-Oostzeekanaal het gevaar tot een minimum herleidt, kan men niet twijfelen of de scheepvaart zal bij uitsluiting van het Noord Oostzeekanaal gebruik maken. Bij de opening van liet Noord-Oostzeekanaal zullen oorlogsbodems van bijna alle naliën aanwezig zijn. Engeland zendt 10 schepen met 171 officieren en 4300 manschappen ; Italië9 schepen met 180 officieren en 3301 manschappen ; Oosten rijk 4 schepen niet 52 of'licieren en 1212 man schappen ; Noord-Amerika l schepen niet 75 officieren en 1-197 manschappen ; Rusland 3 schepen met 7d officieren en 1305 manschap pen ; Frankrijk 3 schepen niet (>U of'licieren en 1300 manschappen; Zweden en Noorwegen 5 schepen niet 55 officieren en 075 manschap pen ; Spanje 3 schepen met 50 officieren en 1232 manschappen ; Denemarken O schepen met 32 officieren en 370 manschappen ; Neder land 2 schepen met 25 officieren en -113 man schappen ; Rumenië2 schepen met 23 officieren en 400 manschappen; Portugal l schip mol 19 officieren en 410 manschappen en Turkije l schip met 15 officieren en 300 manschappen. De vreemde vloten welke zich in de Kieler bocht zullen verecnigen, bedragen alzoo 53 schepen met een bemanning van S83 officieren en 10.873 manschappen. Naar aanleiding der opening van het "N oord Oostzeekanaal heeft de Kamer van Koop handel te New-York in eene den 2.1en Mei LI. gehouden vergadering het volgende besluit genomen: ..Overwegende, dat liet NonnlOostzeekanaal, Juni 18s7 begonnen en in Juni a.s. voor den wereldhandel geopend zal worden ; overwegende dat het aangelegd is om zelfs de grootste zeeschepen met on verminderde vaarsnelheid door te laten en het allen schepen mogelijk te maken de gevaarlijke vaart om het Deensche schiereiland en door hei, Ska gerrak te vermijden, wordt besloten dat deze kamer de kooplieden te St. Petersburg. Reval en Riga in Rusland, die te Koningsbergen, Dantzig, Slettin, Kiel en Hamburg in Duitschland. die te Londen en Huil :u Engeland niet deze gebeurtenis waardoor alle Oostzeehavens beter bereikbaar worden (n haar verkeer met dat land en andere naties vergemakkelijkt, hartelijk gelukwenscht. Van deze overwegingen en besluiten afschrift te zenden aan de Kamers van Koophandel in genoemde steden." Inhoud van verschillende bladen. Het Handelsblad. 2 Juni. Gebrek aan ver trouwen" (bij den Raad), ingez. door v d. WallBake. De Standaard. 7 Juni. Bijdrage tot de kennis van het calvinistische staatsrecht." I. Het Centrum. 3 Juni. Ter verantwoording" (Dr. Schaepman aan de Standmird). 5 Juni. De aangewezen weg" (tot bestrijding van het socialisme). 6 Juni. Fiiesehe toestanden" (brochure v. d H-trk). 8 Juni. Kieswet en personeel." De Tijd. l Juni. Gedachten over kiesrecht." 3 Juni. Pinksteren." Het Chineesch-Japansche vredeatractaat." l Juni. De Bloem,"' wijken en daar een staat te vestigen naar streng socialistische beginselen, dien zij NieuwAustraliëdoopten. Zij zouden op maagdelijken bodem het bewijs trachten te leveren dat een rijk van sociale rechtvaardigheid geen hersenschim is; in hunne staatsregeling schreven zij dan ook dat »door een gemeen schap waarin alle arbeid op het algemeen welzijn gericht is, zal worden bewezen, dat onder voorwaarden die het den eenen onmo gelijk maken om den anderen te lyranisseeren> en die als eerste plicht van ieder het welzijn van allen erkent, man en vrouw kunnen leven in een toestand van geluk en beschaving, die onbekend zijn in een maatschappij, waarin niemand zeker is, dat hij of zijn kinderen niet reeds morgen zullen verhongeren." Met deze grootsche plannen toog men uit, maar tot dusver is helaas nog niets van beteekenis ter verwezenlijking van dit ideaal verricht. Ook socialisten blijven altijd nog maar onvol maakte menschen en zoo duurde het niet lang of er ontstonden twisten, die eindigden met de afscheiding van 85 kolonisten. Deze werden wel weer door nieuwe vervangen maar de nieuwelingen vormden weldra een nieuwe partij, zoodat er al spoedig niet minder dan drie partijen in Utopia waren ! Tot groote moeielijkheden gaf vooral aan leiding de uitvoering van de socialistische stelling dat ieder op een gelijk deel van het gezamenlijk arbeidsproduct aanspraak heeft, onverschillig de hoeveelheid en den aard van hetgeen hijzelf heeft voortgebracht. De kolo nisten zegt de berichtgever bewezen eenerzijds dat dit beginsel in de praktijk nu juist geen spoorslag is tot intensitven arbeid en andererzijds dat ook onder de heerschappij van socialistische leerstellingen de waarheid blijft gelden dat ieder arbeider zijn loon waard waard is. Zoo werd de gelijkmatige verdeeling van het arbeidsproduct een nieuwe bron van geschillen, tengevolge waarvan opnieuw een deel der burgers aan liet welslagen der proef ging wanhopen en naar AiislmUi' terugkeerde. Bij dit alles kwam nog een andere zaak, die een buitengewoon ontmoedigenden invloed had, de omstandigheid namelijk, dat de leider van de onderneming zich door do regeering van J'di'ayiiny tot rechter liet benoemen en zich omringde van ecu politiemacht, niet zoo zeer voor de zekerheid van de kolonie als wel voor zijn eigen veiligheid. Toen ontstond algemeen wantrouwen, men boycotte elkander zelfs en zoo kwamen weldra de landverhui zers tot de overtuiging dat -\ii:itir-Aus/>vtlii: j nooit een arbeidersparadijs worden zou. Velen i B- K- Asscllt!1' (vervol,-). rdroot het bovendien dat de algeheele out- N e e r l a n d s e h V o l k s b l a d. De Lomboksche be« Het Nieuws v. d. Dag. door X. 3 Juni. Pinksteren." N. Hot t er d. C r t. 2 Juni. stuursregeling." De anti r. N o de r I and er. 3 Juni. Naar aanlei ding van Int artikel in de t~'t<iiiil<t ir<l over ealvin. en ultram. politiek." Organisatie" (der katholieken tegenover de socialisten). 5 Juni. Kerk en politiek." G Juni Haadselen"(polemiekSAaepman-Kayper.) 7 Juni. «Een aanwinst" (Mr. Heemskerk als re dacteur van Het Vaandel"). De Maasbode. 2 Juni. Pinksteren", door P. M. Bots, pr. Utrechtsen Dagblad, l Juni. De veilig heidswet" Het Vaderland. 2, 3, 4 Juni. De (Haagsche) tram." 8 Juni. Comptabiliteitsvragen." II. A r n h C t. 3 Juni. Het kantongerecht te Rid derkerk." G Juni. School en leger" (Rede van Dam van Ysselt). M i d d e l b. C t. 3 Juni. Een huldebetooging" (Vetter). N. A r n h. C r t. l Juni. Het nieuwe personeel.'' L i m b. Koerier. C Juni. Gebrek aan ver trouwen ten schade van den arbeid" (geldbelegging). l! e c h t v. Allen. G on 7 Juai. D ) slachter van Lombok generaal Vetter te A.msterdam." Patrimonium. 8 Juni. De Trade Uniona" (Inwendige inrichting). De V o l k s b a u i o r. (NT >,d. 11. K. Volksb ind). ,.Eon sociologische arbeid (vóui of tegen familioloon.)" De Ilidirale partij III," door A R;> idimij/.en. Lij lensgosc'Uiedeiiisse'i." uVmsturd. Gjmuentoraad.) S o c i a a ] Wee k b l a d. l Juni. K-.'ii belang wekkend bebi^-Ungontwerp II." De V o l k » s t e m. 8 Juni. De circulaire der Liberale Vnie." Het V e n ' o o s c h Weekblad, l Juni. ..'t Is enkel misverstand." illot X.-blad van Ojsterhout teg ;n kiesdvvang.) De Del f l.s che O p m e r k e r. l Juni en de 7. a a n 1. C t. Het personeel" (de zwakke zijde). D e V o l k s t r i b u u n. l Juni. De christelijksocialen en de klassenstrij 1." De Wekker, l Juni. L ler^licbt" djor Mr. ver l Juni. ..Pinksterfeest'1. Kroniei houding van sterken drank als het ware staatswet was, en dat de overtreding daarvan w p ('lc b ' a.a VOT°r. (1 <-' l' " '' S <? >' l ^ « «<1, ,, . . ? , in l n l s t r a t l e. G Juni. ..ItechNtojstaud d;;r openi werd gestraft met uitzetting uil de kolonie l i);u.e wo.r,.u" (ingezonden, door F.,) zonder teruggaaf der gestorte bijdragen. Aldus de oi'iicieck1 iMigolscho berichtgever. i In hoever hij de oorzaak der mislukking ; juist inziet,, kunnen wij niet beoordeeld!. /ooveel is echter zeker dat, ook nog andere dan de bovengenoemde feiten daartoe hebben i bijgedragen, die de correspondent trouwens 1 zelf' niet verzwijgt, /oo erkent hij Jat de onderneming zeer roekeloos was op louw gezet, zóó zelfs (lat helden kolonisten in den beginne aan hot allornoodigste ontbrak. Voorts werden hunne plannen zeer tegengewerkt, door do revo lutionaire beweging in de nabijheid hunner vestiging. Toon namelijk de kolonisten in ]',/irii/i/nii landden was daar president Gun \'/i!rn aan het bewind. Deze was hun zeer genegen en gaf hun zelfs voorschotten in staatspapier. Maar ijontale* word weldra afgezet on ver bannen en daardoor kwam tegelijkertijd zijn steun te vervallen, wat natuurlijk oen zeer harde slag was voor de toch reeds van alles ontblootte landverhuizers. Moe dit zij, zooveel schijnt zeker dat ook dozo proef als men de onderneming al thans zoo noemen mag -- weder is mislukt. : Volgens den berichtgever heeft het nieuwe bestuur de socialistische beginselen laten varen en tracht hot van do kolonie te maken wat l er van te maken valt op de grondslagen l j onzer oude maatschappij. Socir. iminm ui iiiimm MIMI IMI IIIIMIIIII Sociale, Vrouwenwerk. Onder de/en titel heeft mejuffrouw Margaretha Meijboom een hoekje uitgegeven, bestaands uit zes schetsen, schetsen met een strekking, en zonder l pretentie op artistieke waarde. Het geelt een aanl* .11 1 l-'l': , 1 De lozers van Dt Amatoil'immer zullen, dank ik, niet be^eeren dat de strijd in zake Jan C. de Vos veel langer dure ; noch de Redactie er op gesteld zijn, dat hare ruimte met meer ge schrijf over dit onderwerp wordt ingenomon. Een der redacteuren heeft de vriendelijkheid gehad den lleere Drantsma, ditmaal een meester in l de rechten, en zijne acht geachte medestanders j van bescheid te dienen op pene v.-ijze, welke mijn antwoord overbodig maakt. Ik die van den prins, laat staan van de negen lettervormen, het minste kwaad niet wist, noch cenig gevaar van hunne zijde duchtte, ben. toen ik de pagina omslaande, plotseling hun ingezonden stuk in het oog kreeg, niet weinig geschrokken De naam van den eersten onderteekenaar is slechts in zoo verre suggestief' als hij aan een theerekhime doet denken, en derhalve geenszins van angstwekkcnden iard. ?*laar ik zag in eenige andere namen herinneringen aan onderscheidene hooze stukken door mij begaan, en in do ontroering van dit iitterarisch negenoog verwijtend mij te zien aanstaren, rezen mij de haren, welke juist in verscheidene dagen niet waren gekort, lang zaam te berge. Drop voor drop viel op mijn dus toegetakelde!! schedel, het gisteren en eerittiiiiiiiunniiiiMiiiiiiiMiiiiiniiiiiiiiiiiiiinniiiiMiiiiininiinniiiiiinninniti Weer een Utopia mislukt. Het Engelsche ministerie van Buitenlandsche Zaken doet eenigo inleressanle mededeelingen over oen nieuwe proef om een sociaal-democralischen staat te grondvesten. Een zeker aantal Australische arbeiders namelijk besloten tijdens een ernstige maat schappelijke depressie naar I'amijuay uit te genamon indruk, de schrijfster met deze ver- gisteren misdrevene terug, liet was niet slechts de vergelding voor heden een spoker.d ms ^an wraaknemingen welke ik mocht meenen dat voor goed sluimerden, omringde mij in hun ijselijk koor . . . Edele en voorzichtige zielen, die weleer klaring haar hoekje te hooren aanbieden : het is eerlijk werk, en goed bedoeld ; de goede bedoe ling is misschien de beste eigenschap ervan. 'NVant de raadgevingen, door deze burgeres aan i haar medeburgers gedaan in vijl' van haar <', op- , .. i stellen vormen eene morale en action die op niets j zonder protest m een waardig stilzwijgen het bei minder nederkomt, dan het nemen van comniu- ! toog uwer eigen zonden hebt ter zijde gelogd, j nistische proeven, in het raam der huidige maat- j gjj doopt, nu een andere middelmatigheid eraan schappij, waartoe ik vrees, dat wel weinigen zich | te kwam, als het ware eenstemmig uwe opgewekt zullen gevoelen. Intusschen : Mej. Mey- | pennon m fle jnkt'. boom durft wat aan. en zit niet vast in den slender der gewoonte: voor vele lezers mag dus haar pennovrucht haar nut hebhen. r. s. Evenwel mag onze eerbied voor het verhevene ons niet beletten in te zien, dat dit protest, hoe grootscüook, nog meer belachelijk dan verheven