DE AMSTEEDAMMEB, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Na. 946 cratische grondslag zou ontbreken Ook deze leden erkenden echter het bezwaar om met een vereeniging als de sociaal-democra tische samen te werken. Vandaar een com promis. Art. 2c 2) noemde een drietal vereenigingen, en stelde de vertegenwoordiging van andere afhankelijk van een uitnoodiging, door het comitétot haar te richten. »Het is niet twijfelachtig, dat de regeling van art. 2c de oorzaak is geweest van inwen dige verdeeldheid en verzwakking. Het hin ken op twee gedachten heeft van den aanvang af de werkzaamheid van het comitéen den indruk welken het naar buiten maakte, ver zwakt, ten deele verlamd." 12 October 1879 nverd het voorstel van den heer Domela Nieuwenhuis, om de sociaaldemocratische vereeniging uit te noodigen, een afgevaardigde voor het comitéaan te wijzen, aangenomen " Overigens karakteriseeren deze twee volzin nen het comitévoldoende : »In de meeste werkliedenkringen was het comiténiet in aanzien." »Ten slotte zij nog aangestipt, dat bij de belangwekkende volksbeweging voor het al gemeen stemrecht van September 1885, de overbodigheid van het comitéduidelijk was gebleken." F. M. C. 1) Nog altijd mr de Jong van Beek en Donk. 2) Art. 2 bevatte de opsomming van de leden; art. 2e noemde de 3de categorie : »Zij die jaarlijks als zoodanig mochten worden aan gewezen door het Algemeen Nederlandsch Werkliedenverbond, de Provinciale Friesche en de Provinciale Groningsche Werkliedenvereeniging, alsmede zoodanige andere werkliedenvereenigingen, als _daartoe door het comitémochten worden uitgenoodigd " Hij beloofde echter de keizerin, dat zij voortaan van al dergelijke congressen de verslagen zou ontvangen. En sedert is er geen bijeenkomst van een vrouwenvereeniging in de hoofdstad, of de tsar zendt een zijner particuliere secretarissen erheen, met de opdracht om een nauwkeurig stenografisch verslag te geven van alle redevoe ringen die er worden gehouden. Dank zij dien maatregel zal er weldra geen vrouw in Rusland beter in staat zijn, over de vrouwenbeweging te oordeelen, dan de tsarina. iniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiniiiiitiitHitiniMiiiinn Friedrich Engels f. In het land der ballingschap, dat alleen hierom niet een tweede vaderland voor hem kon worden, omdat hij geheel de aarde als zijn vaderland beschouwde, is als een krachtig grijsaard te mid den van zijn publicisten-arbeid Friedrich Engels plotseling gestorven. Sedert 1S15, toen zijn werk: Die L'ige der arljeitenden Klassen in England verscheen, kent de wereld hem als een der pro feten van het nieuwe economische geloof, en wel als den meest profetische van hen allen. Van allen heeft in hem het onwrikbaarst geleefd het vertrouwen, dat de verbetering onzer maat schappij moet komen uit den boezem van het proletariaat; zijn gansche, veelsoortige arbeid heeft nooit eenig ander getuigenis gegeven. Engels was een koopmanszoon, en ook zelf voor het koopmanschap bestemd. In '4o, na hier en daar in Duitschland zijn vak te hebben geleerd, kwam hij te Manchester in de zaak van zijn vader. Van dat oogenblik af echt r wordt hij ook reeds gevonden onder de medewerkers aan de Deuttchffanzöiis&ie Jahrbüclier, die Marx en Ruge te Parijs uitgaven; weMra treedt hij te Elberfeld op in kommunistische vergaderingen, in '47 was hij eerst te Londen, daarna te Brussel secretaris van het bestuur van den communistenbond, die later de Internationale ?werd. Met Marx samen stelde hij het kort voor de Februari-revolutie verschenen «kornmunistische manifest" op, dat in verschillende talen werd omgegoten. Hij was een trouw medewerker aan de door Marx geredigeerde Neue Rheinische Xtng. en leverde later aan de Pohtische Oelonomische Revue menige bijdrage. Na '4S ; hij was als vluchteling naar Londen teruggekeerd, hoewel hij aan den opstand niet had deelgenomen; is Lij tot '(j!* weder in zijn vaders zaak, als onder geschikte eerst, daarna als deelhebber werkzaam geweest; sedert woonde en werkte hij te Londen uitsluitend als propagandist voor de sociaal-demo cratie. Volksstaat en Vorwarts ontvingen de meeste zijner artikelen. Wie van Engels spreekt, zonder tegelijkertijd van Marx te gewagen, zal van den eerste nimmer een juist begrip geven. De vriendschap van deze twee mannen is er een geweest, gelijk zij slechts uit de oudheid ons bij overlevering bekend placht te zijn. Beiden mannen van legeliaanschen aanleg en richting, dialektikers, mathematisch wijsgeerigen, heeft het proletariaat, waarop hun hoop is gevestigd geweest, van hun werkzaamheid weinig begrip. Maar de nimmer aflatende ver eering zijner leiders, gevoegd bij de nog luide schallende, door hen aangeheven goloofskreet: »Arbeiders van alle landen, vereenigt u", doet ook het ontwaakte proletariaat in hen gelooven. De verhouding van Marx en Engels is niet duidelijker te maken dan door de mededeeling, dat na Marx's dood zijn boek Dun Kapital door Engels verder is uitgegeven, liet derde deel, onlangs verschenen, was alleen in losse, wanhopig dooreen gemengde bladen aanwezig. Zooveel mogelijk heeft Engels ze geordend ; maar ook heeft hij moeten aanvullen en ophelderen, zoodat het niet meer is uit te maken welke stukken van dit deel voor rekening komen van Marx, welke van Engels. De tsarina en de Russische vrouwen. liet schijnt dat de tsarina van haar opvoeding een levendige belangstelling heeft overgehouden voor al wat de emancipatie der vrouw betreft. Tenminste, toen onlangs te Petersburg een vrouwencongres bijeenkwam, volgde zij daarvan nauwkeurig de verslagen in de dagbladen. Maar zij stuitte op dingen die zij niet wist, en trachtte bij de dames van haar omgeving inlichting te krijgen omtrent de vooropgestelde eischen, de begeerde hervormingen. liet verbaast ons niet, dat niemand haar wist te helpen. Ten slotte ging de tsarina naar de meest oïlicieeie bron: zij klampte den tsar zelf aan, en vroeg hem. wat de Russische vrouwen eigenlijk wilden. Doch ook de vader aller Russen was slechts onvoldoende op de hoogte van de wenschen zijner dochteren. Inhoud van verschillende bladen. Het Handelsblad. 4 Aug. Do praktijk onzer verkiezingen" ^oor den gemeenteraad). 8 en 'J Aug. Ver) lichte werlsliedenverzekering" I en II. S Au?. Het parlement der toekomst". De Standaard. 5 Aug. ,.Do Unie-collecte". 7 Aug. De pen-ioencommiasie". !) Aug. Een lokaas" (de agrarische commissie der socialisten in Duitschland). Het Centrum, 5 Aug Een eerste stap", (staats commissie voor de pensioeneeringi. 6 Aug Juist geteekeud", (schoolbeweging in België). 7 Aug. Werklieden-organisatie." 8 Aug. Waarom uitstel? ' (pensioen regeling). 9 Aug Samenwerking van minderheden." D e (anti-rev.) Nederlander, 5 Aug. Loliman de conservatief" l Ang De keurkamer", (vereeniging tot uitgave van bladen). 8 Ang. Kosteloosheid" I (der school). A r n h C t. 5 Aug. De nieuwe wet op het per soneel", (De artikelen van Mr. Treub daarover). 9 Aug. Het kamerverslag over het personeel" I. P r o v. G r o n. C t. 5 Aug. Een ondergang", (de verkiezingen in Engeland). L i m b. Koerier. 5 Ang. Een eerste stap", (tot oprichting eener wapenfabriek te Maastricht). 8 Aug. Het Italiiansclie Eeiiheidsf,!est". / a a n l. C r t. en De D e l f t s c h e O p in e r k e r, ? 3 Aug. Het Kiesrecht-ontwerp" (Leeftyd-Census) | Yenloosch Weekblad, 3 Ang. Ondank is der wereld loon" (Inkomende rechten op botur, enz. in België) De Y o l k s s t e m. 10 Aug. Eeu penaioen-commissie. Nieuwe geweren. Het liberalisme in do hoofd stad. Een minister-obstruotioinst (aanbesteding van 't postkantoor). De oorlog en zij i gevolgen". Do Nederlander (weekbL). 3 Aug. Maximum arbeidstijd en minimumloon. | De Liberaal, 3 Ang. B^hoeftigen als pach- ; ters". Levensonderhoud en kiesrecht". Tweeërlei j reorganisatie van armenzorg" (het denkbeeld van Dr. A. W. van Geer). Sociaal Weekblad. 3 Aug. ,.De hervor ming van ons procesrecht". II. Ondernemers-vereenigingen." K e c h t v o o v Al I e n. 3 en 4 Aug. ,.MenseheIijke vooruitgang of ke kkneebtscbap". 6 en 7 Aug. "Weldoen brengt rente op. 8 en 9 Aug. Het arbeiderscougres in 189G". De V o l k s b a n i c r (H.-K. Volksbond), 8 Aug. T)e gee-t van den Ned. l!.-K. Volksbond". j De B a a n b r e k e r, 3 Aug. HoedenproletaririV. De Vrouw. 3 Aug. Uiterlijk en innerlijk socia lisme" Mijn Hospitaal" I (naar Alicc Bron). De \V e r k m a n s b o d e. Augustus. Uit e n na a aanleiding van de verslagen der Arbcjjs-inspec- ; teurs''. Verzekering teg<~jn werkloosheid in /^u'it- j serland". Een coöperatief congres". j De Wachter. 3 Aug. ,.ln zake ArbeiJersvrieuden,'' door E. van Zinderen Bakker, mot naschrift ; der redactie. F r i e s ch V o l k s b l a d. 4 Aug. Zoo gaat 't met velen", door Gerard G. Lensclink. Er met de haten bijgesleept", door C. G S J. j "W e e k b l a d van den Alg. Ned. Diamantbewerkers- ? bond. 2 Aug. Siukloon of weekloon V" De S c h o o l w e r e l il, l Ang. Pensioenfonds voor burgc-'lijke ambtanaron", door S. Tb. Minnpzna te Oudendijk bij Hoorn. Dwangopvoeding in België", door Mr. M. C. Nijlaml te Utrecht. Het Schoolblad, C Aug. Meer of minder licht V" (De tijdregeling). liiiiiliiiiiiMllliiiMiiiMMliiiiiinlltumiimMiiiMiiiüMiiliiliii TOONLLLTaMVZiLK Kroniei. Een mijner meest gewaardeerde correspondenten, die om zoo te zeggen, oogen heeft van achteren en van voren, bericht, aangaande de eerste be proevingen van de dramatische kunst in den stadsschouwburg te Amsterdam het volgende: Van de openingsvoorstelling heb ik alleen De r.rouw run Tabarin gezien, de tragi-parade van Catulle Mendès. liet is een kermisvortoomng met een geforceerd ernstig verloop in de realiteit, en laboreert vooral aan een zeer groil'e verwarring van het tragische met het afgrijselijke. In gansch anderen zin dan door den schrijver bedoeld was hebben de heeren en dames van het Leidscheplein er een duffe kermisvertooning van gemaakt; die zeventiende eeuwsche edellieden en edelvrouwen, waaruit het publiek verbeeldde te be staan, waren weggeloopen van het gezelschap van juffrouw Bakker. Louis Bouwmeester was ook ditmaal als een koning te midden van het ge peupel en in de ontplofling van jalouzie was la béte humaine in zijn volle kracht, hetgeen trouwens nagenoeg alles is wat dit drama permitteert. Bij de Prinses vun Bjf/ind heb ik gisteren een allergenoegelijksten avond doorgebracht. Hoe heb ik mijn achttien jaar terugverlangd om al die zotheid luid en vrij dood te kunnen lachen! Een schouwburg waar zulke dingen worden toe gejuicht is waard dat het vuur des hemels p.r op ncderdale. Mevrouw Brondgeest heeft baar rol die niets dan een prctext tot scènes is, met on miskenbaar talent gespeeld en met een nu en dan kinderlijke aiï'ectatie gezegd. Aan hetgeen zij te zeggen had was trouwens niet veel verbeurd. In de slotscène, als de ietwat plotselinge verzoening tusschen den graaf en de gravin de Hun plaats vindt, het onaangenaam misverstand is opgehel derd en beiden de weelde van weleer voortaan zullen moeten missen, in dat oogenblik van hooge spanning en diepe verloedering zegt Lionnette tot haar man : Nous vivrons modestement dans un coin, oiïtu voudras," en dit kan er nog mee door. Gisteren zei mevr. Br. tot den heer Clous: »Wij zullen ergens goedkoop gaan wonen", o, Fiore della Neva, gij zat in uw gestoelte der eere zoo minzaam te luisteren, is het u ontgaan dat uw muze bij die woorden in zwijm is geval'en ! Misschien heeft, dit naar aanleiding van de laatste opmerking, onze briefschrijver voorbij gezien dat het niet voldoende is stukken te ver talen, zelfs niet, stukken goed te vertalen. Er moeten, wanneer het eenigszins jarige werken of merken betreft, hier en daar moderne motieven worden ingelascht. Eene prinses van Bagdad, om niet te zeggen Babyion, die het in deze of andere groote steden, nadat zij wat van de wereld heeft gezien en ondervonden, te rumoerig vindt, en de voorkeur geeft aan Velp, waar het trouwens in den zomer nog druk genoeg kan zijn; eene prinses die het toch ook niet altijd over den balk kan gooien, zogt in zulk een geval alles wat zij te zeggen heeft met die wel wat te scherp gehekelde woorden: wij zullen ergens go ;dkoop gaan wonen. Goedkoop in de schatting van een vorstin is bovendien juist niet altijd zoo min. Zij zal niet bedoeld hebben een krotje van een huisje, maar een nette villa, een beetje van den weg af, dat voor mij en een ander nog te prijzig zou wezen, maar, als men uit een paleis te Bjgdad komt, beschouwd wordt als te geef'. Zoodat ik wilde zeggen, dat de eenige aanmerking deze kan zijn, dat de geciteerde vertaling niet precies den zin van het oorspronkelijke teruggeeft. Maar daar past weer op wat ik in hot mid den bracht over de nieuwere trekjes gelegd in oude teksten; gelijk men in vele musea, om de bezoekers niet al te zeer te doen afgrijzen, eene Egyptische mummie een hoogzijden hoed opzet of hun een monocle in den ooghoek drukt. Zoo krijgen deze lang overleden Oosterlingen een meer familiaar voorkomen; en eer,e gegalvaniseerde princes uit diezelfde landen begrijpen wij veel beter als zij er van spreekt ergens goedkoop onder te kruipen, dan op zijn Fransch van vivre modestement dans un coin. En wat ten slot e de appeltlauwte van de muze van Mr. van Loghem aangaat, moeten wij ver klaren niet te begrijpen waarom deze heer zich dergelijke kuren zou moeten aantrekken. Hij zal gedacht hebben : jongejnffrouw, u zult van zelf wel weer bijkomen, en ik ga er mijn loge niet voor uit. In don schouwburg bovendien is een lyrische zangstem kwalijk op hare plaats, en wij meenen den heer van Loghem goed genoeg te kennen om te weten dat hij haar niet ver oorlooft den drempel van het Leidscheplein te betreden. Is zij ondanks het strenge verbod aan de waakzaamheid zijner huisgenooten ontsnapt, terwijl hare dichter in de komedie zijne zaken bezorgde, dan heeft zij het aan zich zelve te wijten als haar iets onaangenaams is overkomen. d. H. G. Verdi als regisseur. Dit is een stukje om te gouteeren door papa Van dor Linden, meneer Saalborn, en allen die wat met de Xederlandse.be opera hebben te maken. Vi"eet men wel hoeveel repetities van Falita// Verdi in het Scala te Milaan heeft doen hou den ? Acht en vijftig. En wat voor repetities! »V\'aardc directeur! Gij hebt te zorgen, dat niemand in het parket zit; noch gedurende de repetitie op den achtergrond van het tooneel lieden heen en weder loopen die er niets te maken hebben. Wie niets te doen heef! gaat naar zijn kleedkamer, tot de bel hem naar het tooneel roept." E--xn kort maar veelzeggend briefje ter voor bereiding ! Te tien uur komt de oude heer in een eenvoudig huurrijtnig aanzetten, en inderdaad zijn schouwburgzaal en tooneel alleen bezet door wie er zijn moeten. De ouverture begint: zij wordt vrij glad afgespeeld, \gij speelt met lijf en ziel, als de goden," zegt de maestro, -maar gij zult eerst goddelijk spelen, als gij het nog eens overdoet." De tooneelervarenen weet nu de rest wel ; VerJi laat niets langs zijn kant gaan. Afkloppen is zijn lust en zijn leven, zoudt gij mee nen ; bij heeft nu een houding, dan een intonatie te verbeteren, en als ten slotte het engelengeduld j van don dirigent het tot het einde van de akte ! heeft gebracht, moet alles nog eens van voren af aan beginnen: hij gaat in de twintigste rij van liet parterre zitten; daarna in de laatste rij, daarna weer ergens anders : overal moet bij booren hos het klinkt. I lij is nooit geheel tevreden, en eet zijn ontevredenheid nimmer op. Zoudt u mij, en de kunst, on u zelf een genoegen willen doen,"' zoo breekt hij een jonge, weinig teedere dame het zingen ai', en eindelijk eens verliefd worden op een mooien jongen clan zoudt u gaan begrijpen, hoe deze passage moet worden gevoeld." Een der regisseurs slaat een klok te zenuw achtig en te luid. ;Yüit deedt gij, vóór gij aan 'i het theater kwaamtV' :lk was kapelmeester," mijnheer de Maestro. j ;>I)an h ad t gij in ieder geval op de maat moeten letten. En nu als bet u belieft nog eens: i maar niet zoo luid, want gij hebt geen brand: alarm te maken!'' j En Verdi liet parterre in, om te luisteren hoe l het klinkt. i ?'!'(' hard' Veel te hard' Xog eens!" ! >? Altijd nog te hard ! Sla toch niet zoo woest!" Eindelijk wordt er in hot geheel geen klokgelui : meer vernomen. De vlugge grijsaard wipt liet tooneel op, en zal ook nu voordoen. Och, in ij a beste dirigent, zoudt gij even in de twintigste rij van het parterre willen gaan zitten, om te hooren hoe het klinkt V De dirigent gehoorzaamt. »lloe klinkt het ?" «Uitstekend !" »0ch, wees zoo goed, en ga nu even in den tweeden rang zitten! Zoo ! Hoe klinkt het nu '?" «Uitstekend ; heel goed !" "Wilt gij nu nog even op den eersten rang gaan luisteren ?" »Kunt gij goed hooren daar?'' »0, maësfro, alsof het middernacht was." »Kan ik er van op aan V" »Zeker, heel en al !" »Mooi, dan kunnen wij voortgaan.'1 En de dirigent klimt, na zijn talrijke omzwer vingen door het huis, weder in zijn stoel. Drie uren aan een stuk duurt dit voort; dan komen er twintig minuten pauze, die de oude heer gebruikt om bij de eostuumnaaislers een kijkje te nemen, l lij kent het aantal knoopen dat op ieder buis moet zitten, en geen zangeres die ter wille van haar figuur een verandering in de coupe van haar jacquet brengt, of hij merkt het op. De requisieten onderzoekt hij zorgvuldig, en wanneer hij we Ier beneden is gekomen, gaat alles opnieuw aan den gang, totvijf uur 's middags. En te acht uur in den avond moet wederom ieder op zijn post zijn tot 's nachts n. Eerst dan pleegt Verdi een einde te rmiken, en naar huis te wandelen met een paar goede kennissen uit de zangers of instrumentalisten. Het gebeurde eenmaal, in zoo'n nachtelijke wandeling, dat de oude heer met zijn vrienden kwam voorbij een venster, waar een pianospeler op de allererbarmelijkste manier A'ida om hals bracht. Verdi scheen er aandachtig naar te luisteren. «Die goede vriend verbetert mijn Ai da", meende hij. >:Zou het geen aaabeveling verdienen", vroeg een van het gezelschap, «om allen die uw muziek op deze manier verbeteren, op een eiland te zetten." «Kr is geen eiland groot genoeg," was het antwoord". Pan, I, ?>, Juni-Juli-August, 1SH5. Berlin W., Schillstrasse 1. De tweede aflevering van Pan, de ook onzen lezers reeds bekende uitgaaf van het Herlijnsche kunstgenootschap van denzelfden naam, is onlangs verzonden. Zeker, het tijdschrift is nog vatbaar voor ver beteringen, en de bestuurders zelf. de heeren Bierbaum & Meier (iraefe, zijn wel eerst van allen doordrongen van de wenscholijkhoid, om bij het aannemen van aangeboden bij Iragen met grooter en grooter gestrengheid te werk te gaan. Enkele versieringsmotieven, in l en '_', steken werkelijk nog al af bij het beste, dat het tijdschrift van heden af reeds brengt, en kunnen moeilijk aanspraak maken op die mate van artisticiteit, welke voor een uitgave, die over zooveel hulp middelen beschikt, regel dient te zijn. Vast staat het echter van nu af, dat Pan. onder alle kunsttijdschriften, die op dit oogenblik ver schijnen of slechts onlangs ophielden te verschijnen, liet veel duurdere Les Lettres et les Arts. des tijds door lioussod & ValaJon uitgegeven, de nog bloeiende Hobby llorsc en het pas gestichte The, Kcergreen meegerekend, veruit het aller merkwaardigste is. Als drukwerk reeds is Pan, ook al maakt het in een zelfde Xo. gebruik van verschillende typen, voortreffelijk. Zoowel do Latijnsehe en Italiaansche als de Gothieke karakters van alle grootte zijn zeer mooi. Maar, wat al dadelijk aan deze uitgaaf een ongemcene waarde verleent, dat zijn de vele groote illustraties van allen aard en druk. welke zij oplevert. In deze tweede aflevering trekken in ds aller eerste plaats de aandacht twee etsen, pen van Antlres Zorn, Dumesportret, zeer breed en los behandeld en vol karakter, en, een, heel sober, met nauw enkele trekjes en krulletjes, van Wenban, L-indsch-jp: dan drie in lichtdruk weergegeven teekeningen van een klassieke afheid, door Max Klinger, Jldtungen oriilischir Opfer, en een teekening van denzclfilen, fantastiscli-romantisch-svnibolistisch al te z:\am, Der Flt-ilosoph; verder een muoio gravure van G-,'yger, Der Kiese, met, als tekst, een ongedrukte parabel van Xietzscho, oen eigenaardige steondrukplaat van 'J'homa, De V/'tolapeler; teekeningen van Rattler, Jun r. Let/den op den truon, uit zijn cyclus .. Die Wiedertaufcr''. een lichtdruk naar een Kruif/ginf/ van M/ittliaeus Gn'mewaltl, en twee meesterlijk uitgevoerde heliogravuren naar ile statuut van Dampt. T)e Sclioone Melu,:iiic, en naar een Studiekop van Stuck. -U deze illustraties zijn buiten den tekst aan gebracht. De tekst zelf is wellicht niet overal zoo merk waardig als verscheiden. Ken hoofdstuk uit Aus meiiiem Lcben van den ouden lieven Fontane, liet slotstuk van een uitvoerig gedicht, In Pci/j/'red, door l.iliencron, een aanzienlijke brok uit Hertz' bewerking van Par~ival, mooie Terzinen van Loris, een vertaling van liosettrs Jllesscd Damoscl, Cfespriich over de belangstelling in de bellettrie van den vruchtbaren en eigenaardigen lüerbaum, een eigenaardige vertelling van Rudyard Kipling, Die bsste Geschichte der Welt, en een novellis