De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1895 11 augustus pagina 6

11 augustus 1895 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 946 Oostenrijksch Alinister-Frds'dent. Verwilderend Londen. Vreemdelingen verwijten den Engelscben, dat zij *oo onuitstaanbaar braaf zijn, of althans schijnen villen en met mrs. Grundy duidt men aan dat machtige personage, waarin vrees-voor-wat-de-menschen-aeggen-zullen en angstvallige zorg voor het decorum belichaamd zijn. Haar mevr. Grundy is zoo kwaad niet. Ze was alleen maar wat hardleers en heeft eindelijk erkend, dat sleep en neepjesmuts uit den tijd zijn en dat de skirt dance, als afkomstig uit Parijs, een zeer artistieke instelling is. Nu zij haar brevet van braafheid kan verwisselen tegen het diploma eeuer ruime kunstopvatting, heeft zij het laatste gekozen, en zoo is er zelfs aan de Seine thans geen joliger schepsel. Indien gij een paar jaar geleden in een boek handel te Londen vroegt naar een werk van Zola, was het Benig bescheid het verontwaardigd We don't keep //tem." Maar sedert, de beroemde schrijver te Londen is geweest, liggen zijne boeken bij de fatsoenlijkste handelaars voor de ramen. Men heeft eensklaps vernomen, dat Zola niet maar de een of andere obscure Franschman is, die voor de stalletjes in Booksellers Rijw schrijft. Hij is door man nen van naam te Londen gehuldigd, om zoo te zeggen geijkt, en liet is juist the Uring, van hem te spreken; zijne en andere Fransche boeken mooi te noemen.Wie eenmaal zoover is,komt er bijna van zelf toe, de aldus geroemde boeken eens te lezen, en, bij het volslagen gemis aan kunstzin bij de overgroote meerdeiheid van jong en oud in Londen, kan het niet ander.», of deze litteratuur moet een wonderlijken invloed oefenen. Wie gehoopt had, dat ze Londen zou beschaven vindt zich teleurgesteld. Misschien dachten er. dat het in de theaters uu uit zou wezen met de horlepijp, met slaan en val len, met de voor een Engelsch publiek onweer staanbaar grappige woordspelingen op eten en drin ken; dat Fransche geest de Engelsche spotzucht zou vein'jnen, het ruwe en zwaarmoedige er aan ontnemen. Niets van dit. Ei/ucalion, mydeurfnend" zegt een der personen in het geestige The i/tijjortance o/' being Karneat, ueducution, luis had on the Ewglish pullic no effect u'/ialt-cer.' Of.... uitwerking we), maar van een merk waardige soort. De voorstelling, die men zich te Londen vormt van Fransche geestigheid, gelijkt evenveel op het origineel als een draaiorgel op IK t orgel eener concertzaal. Zouder Pinero en Wilde, die bijna Frausehman was, uit, en ce zult in de tegenwoordig vertoonde tooneelstukken ternauwer nood n lachwekkende opmerking vinden, die niet grof en voor de laagst ontwikkelde soort van. schouwburgbezoekers gemaakt, is. Geïmporteerde eu honi<; imule stukken siaau hierin gelijk. Er zijn eigenlijk maar drie dingen waarin eeu Londenaar ofllcieel belang stelt: i-port en politiek (= geld-maken), ge.oof eu de drankkwestie. Wat De nieuwe goocheltoer. (La Silhoitette. i hem verder interesseert, vertelde hij tot dusver nooit, uit vrees voor mrs. Grundy. Maar nu deze zelve den staatsie-rok heeft uitgetrokken, kunnen haar oogendienaars het best met wat minder af. De keus der stukken ... de titels... de manier om op efect te werken.... alles verraadt waar het oui te doen is. An Arlisfs Model, dat het eerst in Dail/s Theatre gespeeld werd, wedijverde in onbeduidenheid met A loting Legaci/ in de Opera Comique. In het laatste sleept en slaapt de handeling, in het eerste is er geen. Dames komen op en gaan van het tooneel zooals haar lust om mooie-kleederen, groote oogen in een onbeduidend gezichtje en eeu geaffecteerden glimlach te tooneu, haar dat schijnt in te geven. Het aantrekkelijke voor het Londeusch publiek zijn de modellen. Er zijn modellen, met niets dan eene draperie, modellen, die achter het bedgordijn te voorschijn komen, modellen in travesti, wier identiteit een troepje vermetele jonge schilders onbeschaamd wil onderzoeken. Met een derge lijk effect eindigt doorgaans het tafereel. Is de schrijver te vroeg uitgepraat, dan laat hij het koor opkomen om te elansen en met houterige gebaren te zingen tot er genoeg rumoer gemaakt is, dat het scherm met kaus op applaus kan worden neer gelaten. Het vervelende stuk van Sardou Delia Hardinij werd in een ander theater blijkbaar alleen gekozen omdat de //vrouw-met-een-verleden" erin voorkomt, die tegenwoordig zoo in de mode is. A loting Legacy werd in het begin van Mei ver toond in de Opera Comiquf, een schouwburg, waar van het eenige komieke is, dat het dak ervan gelijk vloers is met de Strand, zoodat men naar de stalles eeuige trappen omlaag gaat. Opera's worden er niet gegeven, maar het laatste product was een HCW ftircical Comedy van bovengenoemden titel. Het legaat waarvan sprake is, bestaat uit eenige urksche schoonen, die aan een schuchter jong Londenaar vermaakt worden door zijn in Turkije overleden oom en de clou van het stuk is, dat de harem op het, tooueel gebracht wordt, dezelfde goedkorpe truc, waarop een Eng. operette dreef die eeuigen tijd geleden bij Van Lier werd vertoond. Eu een van de sterkste aantïekkingtpunten van T/ti' Oriënt, do groote tentoonstelling m Olympia, die ieder vreemdeling gaat zien, is eeu dergelijke voorstelling. Achter groote spiegelruiteu ziet men, op sofa's en zachte tapijten, vrouwen liggen, uit gestald voor een nieuwsgierig en zich verbazend uitgaanspubliek, dat in waudeltoilet over de kope ren balustrade hangt. Zooals het lied van Daisy eu het verschrikke lijke araraboomdeeay van weleer, is het Londensche straatlied van dit oogenblik afkomstig van het tooueel. AuJ lier ijolilcti htrir ims h/'nyhig i/o/r/t the liuck''1, neuriëu, tluiten, zingen en schreeuwen straatjongens, krantenventers, bloemen verkoopsters met, vuil boezel eu iladdereud haar onder den grooten vederhoed, en orgels schetteren dezen zwaarmoedigen deun. Uit de aardige operette de S/ioji //ir! is dit het eenige lied, dat voor het Loccleiiscli gehoor bevattelijk is gebleken. Het is een ballade op een meisje uit de provincie. Mis leiding heeft haar ten jaar of wat vroolijkheid bezorgd, maar nu loopt zij 's avonds geb'lanket door Piccadilly .... Er is niets guitigs iu htt ver haal, en de lach van den zanger lijkt een grijns. Doch ieder houdt het voor Frausclieu geest. Zelfs bij de vertooning van een ernstig drama al* Thi', Soloriou.y, JL'S. Kb/>si,iil/i zit men zich te ver bazen over de verandering in de houding van het publiek, dat gezegden toejuicht en om opmerkingen lacht, die in een Hollandse!) blad niet kunnen na verteld worden, toestanden hoort bespreken en ziet voorstellen, die de bezoekers van loge en stalles koit geleden alm-kiinj noemden. Kenschetsend i--, dat, Pinero in dit, knap gestyleerde maar vervelende stuk de groote vergissing begaat, een <?/««/? lompheden te laten zeggen, omdat hij nu eenmaal den rilliiiii speelt. De fout is echt Engels-eb, maar on vergeeflijk. Het kui>, dat, een zwaarvoetige Schot of Yorkshin man een onbeleefdheid (meestal een onhandigheid) zegt tot een vrouw eu dan zouder boe of ba de kamer uitloopt, omdat, hij op haar puntig antwoord niets weet te zesrgcn. Maar een man van de wereld in ecu denrelijkeii toestand is een onmogelijkheid. p de music halls is de invloed van het Fransche element \rijwel nihil. De groote café's chautants van Leicesteriquare en omstreken zijn nog altijd de tempels van herscnlooi'.e vnlgariteit. Van kunst geen spoor. Shakesp< are's beeld op het midden van het plein is een marmeren verwijt aan het Engel;ch tooueel over zijn diepen val (*). Honderden liederen worden .aarhjks voor de mitxic hult* geschreven maar niet, e'e n er van, geen couplet, geen regel is be waard. Ecu 'uevoegd kuustbcoordeelaar, de heer ~\\ illiam Archer, deelde onlangs mede, dat iij vele bundels dezer lied(*ren had doorgelezen, maar onu.ogelijk een denkbeeld kon geven van de <,Tove bo'hcid van bijna alle, zonder uitzondering, 't Meest tr< ft de volslagen armoede en eentonigheid der onderwerpen, de lage opvatting van het leven, de onoprechtheid van den geestdrift, de totale afwe zigheid van gezonden hartstocht en rechtmatige verontwaard'ging eu zelfs van echte, ongedwongen. vroolijkheid of sentiment. Het pathos is dat. van den straHtkunstemuir. \n lofzangen op de ontucht. en /Cü't. liedere» van bfoeiddronkenhcid, d;m grijn zende cunealuiTii van hiag-lmrgerliik 'leven : onge paste bespottingen van liefde en huwelijk, gelio'irie en uooii, eu 1n!i,nJ .sionhge hekelii i^-en v;ui maat schappelijke toestanden, hebben zij van phi!os"]'hie niets (hui een oppervlakkig en alledaaLrsch beetje kennis, \an va;h riamislieiile slechts gocdr\0' oe en lei-ge s-uoi vcrij. j lier nebben honderden Komediespt Iers, jaar in. jaar uit, karakters \oorirestchi, een halve eeuw lam:, en niet, n is er in U'e.-laau'l, een t\j>e. zoo waar, /oo ^elukki^ phuntasUsch Ie seliejipeu ais Kobert Maeaire of lord Dundreruy. /c'ifs de volksheld Aliy .sloper danken \ve niet aan (ie rnusic halls. Een tentoonstellinisfuiitasie. in rok en dames in de duurste toiletten uit Bondstreet, die zich mengen onder de honderden beschilderde vrouwen, welke daar reeds eeuige uren heen en weer drentelen en dat nog wel een paar uur zullen doen. liet feest van Babcl begint. Drijft een plotselinge spraak verwarring l;alf Londen de .straat op? Of is een zondvloed op til en zoekt ieder een goed heenkomen ? llansoms rijden af en aan; omnibussen donderen met lomp hoevengetrappel over den houtgrond; er is geroep van koetsiers en van jougens die tusscben de drommen voertuigen doorschieten om cabs te halen voor wachtende komediegangers. Langs de sloome sanihcichnien glijden verkoopsters van bloemen op u toe. Jongens brullen, in draf, met een pak rose of groene avondbladen over den schouder: He.tl'n/ spenhull! titur/lhi ficceleestiHiis of Om-ar Wild u! Oscti? Hril/ji', one penny! en: All l hèwinners! Vrouwen in rafels, d:e een doos luci fers naar de voorbijgangers uitsteken, worden op zij geduwd... TIn: xurcical nj' t!ie Jit/est. Ge staat te midden van liet geweldige leven eener wereld stad, dat meedoogenioos over de menschen heen gaat. Het is eeu geheel ander publiek dan overdag. Men wordt gedrongen, mensclieu loopen tegen u aan, wat in het, drukke Londen bijna nooit ge beurt. Brutaal volk spreekt u toe, ondanks streng verbod en een vertoon van politie, dat verbazing wekt. lücr schiet een Iroepje dames en heeren dravend de straat over, waar een agent door een handgebaar een veilig pad maakte in den stroom. Lichten tLkkcreu van alle kanten, zoodat men niets duidelijk ziet, in deze iii-dr-\var-geloopeii harddraverij op liet ontmoetingspunt van /.even, acht straten. Schel praten e u roepen, geschuifel en «-etrappel vermengen zich en, wegzwevend in een snel door de kleinste openingen gestuurde hansom, of heen eu weer geschud op een rammelende omni bus, die zich zwaaiend een piul verovert, langs nog slordiger gevoerde andere wagens en karren, hoort ge een vreemden donder voort rommelen boven de huizen, waar nu en dan eeu stoomwolk fladdert in rooden sloed. te, (Ulk.) Vorst Ferdinand zal, op voorstel van de overige ICnropecschfi monarchen, voortaan Bulgarije alleen nou maar bij verstek regeoren. De kosten van onderhoud voor zij'.ie dynastie zullen worden ge vonden, docr hem tegen een matig entree te laten zien, waarbij hij aan zijn mee-t uitstekend orgaan om hot land hoen zal werden geleid. ai ia. sluiten Joirx BUJ.L. ->Dat groote land moet natuurlijk [ van mij zijn; hoe zal ik het aanlegden om het in mijn valiesje te krijgen ?" Libretti. Pietro .MasCiigni wie kent hern niet heeft in een haliaansch tijdschrift een artikel gepubli ceerd over libretti en librettisten. Hij rekent uit, dat Italiëper jaar l Ion tekstboeken voortbrengt; bij zelf ontvangt er ineei' dan l_JI>(i. Ik heb in mijn ve'rzamelir,g". zoo sclnijtt hij. tekstboeken van siioorwcgklerken en klerken ter secretarie. van !)croej's-«'ichijder-.. sclioemii.'ike'i's ei! lijtuii;'t'abrik.uiten." Kn allen zeggen dat/ij dit werkie" hebbon gemaakt in hun verloren oogenblikkcii'. Miisciigni ontving eer, libretto, getiteld th'. Jlci-.-ie Mi'', voor een socialistisch lyrisch drama.waarin werkliedeiïkorpii ziiiyon : Acht uur. licht uur", enz. Ken ander is Ilidii:'x Kcnlteiil, met de volgende roKerdecling: Italië, sopraan: Victor Knmimel, tenor, (iiuibaldi. luiryton, l'ius I.\. bas, ('avour en Mazzini. coryphcën. Xog moderner is eeu poi'-et. die (.'lispi's huiselijke omstandig heden be/.oRü'. maar. uit vrees v.m ook nis de houder van een dossier teu'en den premier te worden iiangezicn. wil Maseagni van dit libretto niets vertellen. BOEKAANKONDIGING. Huiselik Leed, door C. P. Brandt van Doorne is, zor als men reeds aan den titel kan bemerken geschreven in de zoogenaamde vereenvoudigde spelling, die in den beginne een vreemden en niet prettigen indruk maakt, welke verzwakt, zoodra het verhaal onze belangstelling heeft ge wonnen. Consequent doorgedreven is de spelling echter niet. Waarom geschreven b v. XovemberIvclit en niet lugt; waarom sol-ied* en niet sulidt': En zoo meer. Wat den inhoud betreft, deze is boeiend genoeg, ondanks zij» eenvoud en zeer natuurlijk voorgesteld, te natuurlijk misschen voor jonge meisjes, die tot aan haar huwelijk aan de volewijk behooren te gelooven. Julius Prul l el ma n Brommeijer. Ik kan het niet helpen, maar elie Snuifjesman heeft, vind ik, nu juist een tronie, die je uitnoodigt hem den nek om te draaien. Eigen lijk gezegd, begrijp ik me den wansmaak van de redactie van het weekblad niet, van dien vent, even als van mij, telkens het portret te geven. Zoo'n pedant galgen aas, dat overal zijn neus in steekt, en dan dien door dat eeuwige snuiven ovtrprikkeldenneus; zoo dikwijls ik hem tegenkom gevoel ik lust hem die eloos uit de handen te slaan, om te zien of hij dan ook zijn stijve lippen zou vertrekken, die me nog harder gestreken schijnen elan zijn halsboorden, waarschijnlijk als een reclame van Duijvis patent-stijfsel bedoelel. Wat weer ga, wie geeft iemand her, recht, al is het ook een bevrieml redacteur, zoon platten burger man met zijn verstopte hersenen, die hij te vergeef s ch niet al elie rappe in beweging zoekt te brengen, ten einele zich van zijn kwaadsappige vitlust te ontlasten ik zr-g wie geeft iemand het recht zoo'n perkamenten kraai, die je met een steek op zijn kuif' zoo vóór of' achter een lijkwagen zou kunnen zet ten, niet mij in rapport te brengen en hem zoo wat te doen optreden als mijn even beeld, geroepen om het vederlandsehe volk veor te lichten ten opzichte van de belang rijkste quaesties, die zelfs ele best geredigeerde dagbladen meest overslaan, uit beseheidenheiel. wel wetende dat een zaakkundige behandeling boven hun macht zou gaan ? Al lang heb ik gemerkt, dat hij eenige toenadeiing tot me zoekt. Natuurlijk, hij begrijpt maar al te goed, dat, hij door wat diehteT bij me te gaan staan, allicht kan prolitceren van den glans, die van mij afstraalt, waartegen ik me in den regel niet, verzet. Als je iets van de zon hebt, schijn je onwillekeurig over boozen en goeden. Laat een ander wat glimmen. je kunt toch niet alles voor jezelf' alleen houden, zeg ik dan en ik contentetr rne met de geslachte : zie zoo oudejongen, dat je nu een beetje meer dan een ander in het oog valt. elat heb je van mij. Maar dan moet dat op een geschikte manier gaan, zooals Altes b.v. elat, doet of Knegt. Viet aan.-te-llerigof opdrin gerig, eer zichzelf verbergend elan op den vooigrond plaatsend. Al U's is om zoo te zeggen met den hoed in ele hand ter wereld gekomen en nu heli je er schik in, als htt he-tn meeloopt ,1e kunt nooit aan hem zien dat hij je zoekt, maar je hebt een gevoel alsof' het je plicht is hem vooruit te helpen. Hij beschikt over een soe'it van aantrekkingskracht als de ivigei.- die aan den kant van de sloot gaan slaan on dan zwemmen de vissehen VH.ir«'lf' naar zijne poolen toe die in het \vatcr glinsteren, zoodat hij liet aas. dat zich komt aanbieden maar heeft op te pikken. Hij bezit dal van r-at ure. weer anders dan Knegt. die iets gtlijksoortigs aan zijn opvoeding te danken hert'<. Kne'gt is even als ik Lu! her-<-h en ik hond het er bepaald voor, dat juist de be~te aller godsdifiislen hem die eigenschappen heeft bezorg'! waardoor hij, zelfs zonder bij naam bekend Ie zijn, voor hel, lidmaatschap van den Raad zoo ernstig in aanmeiking is gekomen. En had ik me niet voorgenomen mij nooit meer met die verkiezingen rechtstreeks in te laten.. dan zou ik zijn candielatuiir speciaal onder steund hebbei', en ik behoef het niet te y.eg»i'ii?dan was hij e-r gekomen ook. NVant hel. zon mij maar n woord hebben behoeven te kosten en de heek: Luthersehe gemeente zou hem gestemd hebben, even als alle. Mennisien hier dat \ an Eeghen, en alle Mennisten te (ironingen dat Van Houten altijd doden. En nu vind ik het M"eiiiiisleni;-ejloof volst rul; t geen gelooi' elat, bij voorkeur in Raad of Staten vcrte'ge-nweioidigd moi-t worden, want. daar het verbiedt don eed at te 'leggen, zijn de Me.-nnisien, als ze eenmaal hun betrekking aanvaard hebben, maar halt to vertrouwen. Noen, dan is een Lutheraan heel iets anders om mee voor den dag ie komen. De-halvj in den Mande], waar voor Moze-s geen wetten gegeven heet'!, is ons ja altijd ja en ons neen a l lijd neen, e'ii omdat. we daar zeker van zijn durven \\o er gorusi een eed op te1 leggen of er een knoop op ;<; zeilen, al naar de gelegenheid of het gezel schap d:it ehidil, want \ve zijn no'ïaltijd niets mineki' resoluut dan Luthei' w l f', die zijn inklpot. den duivel naar het hoofd gooide, toen hij hem tegen den wand zag slaan. .Daarom is het wel zonde en jammer, dat Ivnegt niet gekozen is. /e zouden eens wat gezien i hebben, als hij op zoo'n groenen stoel wiu

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl