Historisch Archief 1877-1940
No. 950
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
en men kan er ook van zeggen :
An diesem Huhn spar' Kohle, Schmalz und Butter;
Das packe ein und schenk's der Schwiegermutter.
Het ware is de tweejarige patrijs, met
lichtgrjjze pootenji zy is steviger dan de al te jonge
en toch nog toalsch.
? * *
*
Wanneer de Franschen van Madagascar geen
andere verovering meebrengen, dan hebben zij
volgens berichten van een zendeling, pater
Camboué, reeds een onschatbare vondst gedaan aan
de zydespin, door de inboorlingen »habale",
door de wetenschap Epeira Madagascariensis ge
naamd. Tegen deze spin kunnen geen rupsen
zijde leveren; de qualiteit komt in de meeste
opzichten overeen, ook het gewicht en de kleur.
Alleen heeft de spin dit voor, dat zij behalve
haar cocon, nog een reusachtige massa zijde in
het lichaam bergt; men kan deze afwikkelen
en het dier weer loslaten, zonder dat het voor
zyn gezondheid schadelijk is. De inboorlingen
kennen en gebruiken deze spinnenzijde sedert
eeuwen, terwyl zij toch ook die der zijderupsen
kennen. De spin verdraagt een vrij lage tempe
ratuur en vermenigvuldigt zich snel, zoodat het
misschien de moeite waard was, haar in Europa
in te voeren.
E-e.
iiiiliiiiiiiiliiiiiiiiiiili uiiiiiiiiiiiiiiiimiiiii inni Ml
niiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiii
miiiiniiiiinittitniiiiiiini
Nog eens Art. 342 Bnrg, letboel
Het spyt i»\j b^j m\jne enquête betreffende de
wenschelijkheid van een onderzotk naar het
vaderschap den heer A. Havee niet te hebben
-ontmoet en de «heele boel menschen", die volgens
hem bekend zjjn met de »zeer zwaarwichtige
redenen" welke er toe geleid hebben dit onder
zoek door onze Nederlandsche wetgeving te
verbieden. Misschien is hij niet ongenegen ons
die redenen alsnog mede te deelen.
Natuurlijk bedoel ik niet de gewone praatjes,
?dat het bewijs moeielijk te leveren is, dat het
onderzoek aanleiding zou geven tot chantage
en allerlei schandaalprocessen in 't leven zou
roepen. Dit z\jn excepties, die tot de kern der
kwestie niets afdoen.
Het is een algemeen rechtsbeginsel, dat ieder
verantwoordelijk is en moet zijn voor de gevolgen
z\jner daden en het zal evenmin aan twijfel
-onderhevig z\jn, dat eene wet in de eerste plaats
moet strekken om de zwakken en onmondigen
te beschermen niet alleen, maar hun ook en
?vooral hun natuurlijk recht niet te onthouden.
Aangetoond nu moet worden, waarom in dit
geval de wet uitdrukkelijk aangeeft, dat de ge
volgen van eene gemeenschappelijke daad niet
mogen worden verhaald op een der handelende
personen en nog wel op dengene, dien het
spraakgebruik niet alleen als de sterkere aangeeft,
maar die ook, als regel althans, de meer actieve
rol vervult.
Aangetoond moet boyendien worden, waarom
het meest onmondige individu, het pasgeboren
«n in allen geval geheel onschuldige kind geen
rechten mag doen gelden op zijn vader en van
dezen onderhoud eischen, naar de mate zijner
middelen.
Toen Adam van de verboden vrucht had
.?gegeten en de gevolgen moest ondergaan, ontzag
hjj zich niet met akelige kleinzieligheid zijn
iiiimiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiii
5a« Jaargang. 8 September 1895.
Redacteur: RUD. J. LOMAN. Adres:
Stonehaven, Hitherfield Road, Streatham, Londen.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
juuuiHimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiHiiuiiii
CORRESPONDENTIE.
H. Mendes. Hopen spoedig de ons toegezegde
problemen te ontvangen
H. J. den H. te A Wjj hebben den heer Hofferuw
verzoek overgebracht.
Van L. A Kuijers, te Amsterdam.
"Vervaardigd voor den Internationalen probleem
wedstrijd in dit blad.
:No. 302. Mat in drie (3) zetten.
abcde fg h
Wit: K el, D a8, T b5, P f2; a3, d5 en g5 = 7
Zwart: K e5, P g6; c3, f3, f4, g7 en b.4 = 7.
In No. 300 (Palétsky) zijn twee nevenopl. ontdekt
en wel door de heeren KockelkOrn en v. Ham. Dit
overigens fraaie en gunstig beoordeelde probleem
komt dientengevolge niet in aanmerking. Auteursopl.
l P f5. Nevenopl. P gi en R g4.
gezellin te beschuldigen: Heere! de vrouw heeft
mij verleid !
In hetzelfde schuitje van zijn stamvader vaart
de heer Havee, waar hij ons wijs maakt, dat
»zeer dikwijls, zeer dikwijls" de vrouw de ver
leidster is. Even alsof al die naaistertjes en
knappe dienstboden, welke een groot contingent
leveren tot het leger van onwettige kinderen uit
zich zelf zooveel haast er mee hadden om met
haar eer haar jeugd en haar toekomst vrijwillig
aan te bieden aan allerlei slag van jonge en
oude heeren ?
Och kom!
Zeker bij afschaffing van het beruchte wets
artikel zullen er schandaalprocessen mogelijk zijn,
wanneer de onderhoudsplicht van zijn kind door
een min of meer vermogenden vader niet vrij
willig wordt aanvaard.
Amalasuntha vermeldt in een der laatste
nummers van het Sociaal Weekblad het geval van
een mooi dienstmeisje, dat op straat werd gezet,
nadat de zoon des huizes haar had verleid en
ieder onzer heeft dergelijke gevallen in zijne
omgeving kunnen waarnemen. De jongeheer, of
niet zelden ook het hoofd des gezins zelf, denkt
al heel mooi gedaan te hebben als hij »de meid"
bij haar vertrek boven haar volle huur nog
heimelijk een gouden tientje of een bankje van
f 25 in de handen heeft gestopt; overigens moet
zij zelf maar voor haar toekomst zorgen en voor
het onderhoud ook van zijn kind. Is zij, of zijn
hare ouders, wien z\j gewoonlijk met haar kind
tot last komt, hiermede in 't vervolg niet tevre
den, ja! dan zal er een schandaalproces kunnen
ontstaan, dat veel, zeer veel verdriet zal ver
oorzaken aan eene onschuldige moeder, eene
echtgenoote, een verloofde misschien van den
onwettigen vader, doch a g_ui la faute!
Zelfs indien er gedacht moet worden aan »een
oogenblik van onbedachtzaamheid", dan nog,
waarom het meisje alleen met haar kind voor de
gevolgen te doen opdraaien ?
In afwachting, dat door den heer Havee nevens
de door hem vermelde »zeer zwaarwichtige
redenen" voor art. 342 ook de »zeer weldadige
zijde", zooals het door hem wordt genoemd van
genoemd artikel worde aangegeven, is het de
moeite waard het volgende wetsontwerp tot
afschaffing te overwegen, zooals dit eenige jaren
geleden door den afgevaardigde Rivet aan de
Fransche Kamer is aangeboden en.... natuurlijk
niet werd aangenomen! rien de ce qui rega'de
la femme, sous quelgue forme que ce soit,
n'intéresse a ce fju'il parait, nos hommes politiques,
schreef niet zonder bitterheid A. Dumas fils bij
die gelegenheid.
Art. 1. Het onderzoek naar het vaderschap
is toegelaten in alle gevallen, waar schriftelijke
bewijzen, bepaalde feiten of voldoende getuigen
aanwezig zijn.
Art. 2. Indien de man, wiens vaderschap is
erkend, weigert de moeder te huwen, heeft deze
het recht schadevergoeding te eischen.
Art. 3. De vrouw kan een verklaring afleggen
van hare zwangerschap, den vader aanwijzen
en het proces een aanvang doen nemen, drie
maanden voor hare bevalling.
Art. 4. Gedurende de minderjarigheid van
het kind moet het proces tot onderzoek van het
vaderschap uitgaan van de moeder of den voogd.
Art. 5. Het recht tot onderzoek van het
vaderschap vervalt zes maanden na de meerder
jarigheid van het kind.
Art. G. Eene vrouw ouder dan 25 jaren kan
geen actie instellen tegen een minderjarige,
beneden 18 jaren.
Art. 7. ledere eisch tot onderzoek naar het
vaderschap, waarvan bewezen wordt, dat zy is
lasterlijk of ter kwader trouw, valt onder de
TWEEDE NAT. CORRESP.WEDSTHIJD.
Zeventiende zet van Zwart.
A
T e8
Tag8
T e8
K 1)8
B
D f6
P e4
R g6:
c5
0-0
D g4
D d?
K e6
R f5
D
P 6
D g5
f5
ad8|
h7
hl
T
K
P
T
D
R
E
D h5
R dl
P e7
T c8
R b7
R c5
F
d6
K b8
P dt
D d7
K e7
P f4
P d3
P d4:
D d7
c8
d5 ! R c5: R 1)8
In C 5: 17 R ei:, C 8t 16- B e6: 17 ab5:, D 6:
17 D f3, en in D 7: 17 R f3.
Van de heeren dr. v. Rhijn, de Man en v. d. Pol
der geen zetten ontvangen.
In het belang van een geregelden gang van den wed
strijd wordt heeren deelnemers nogmaals dringend
verzocht hun zetten op tijd te verzenden.
J. J.
SPAANSCHE PARTIJ,
gespeeld te Hastings in
Internat.
Wit.
C. Schlechter,
Weenen.
e4
P f3
R 1>5
R a4
0-0
d4
c3
«2
e3
3
4
5
6
7 P
8 P
9
10 P g3
11 R b3
12 R e3
13 D d2
14 de5:
15 D d8:
16 P g5
17 R g5:
18 P e2
19 ab3:
20 R e3
21 T fdl
22 f3
e5
Pc6
a6
P f6
(16
P d7
R e7
0-0
R f6
P e7
P g6
T e8
P df8
de5:
R d8:
R g5:
R c6
R b3:
P e6
T ad8
f6
K f7
de laatste ronde van den
Wedstrijd.
Zwart.
M. I. Tschigorine,
St. Petersburg.
23 K f2 K e7
24 g3 P gf8
25 K el P d7
26 P cl £5
27 P d3 Ii5
28 K e2 T h8
29 b4 T dg8
30 T gl g-4
Tot dusver zijn do zet
ten gelijk aan een match
partij tusschen Dr.
Tarrasch en Tschigorine.
31 f4 P dS
32 f5 P f7
33 P f2 P d6
34 R c5 P b6
35 P dl
R d6: was o. i. beter.
De zw. paarden worden
nu zeer gevaarlijk.
35 P c8
36 P c3 K f7!
Dit wint een pion.
strafbepalingen, in zake smaad en laster.
Art. 8. Artikel 342 van het Burg. Wetboek
(art. 340 Code civil) is vervallen evenals elk
andere wetsbepaling, in strijd met de onderha
vige wet.
ENNII/S.
Spelling en Taalonderwijs.
(Naar aanl. v. e. ingez. stuk get. J. Westendorp
in Haarlem, in het No. v. 25 Aug. '!)5.)
Onze spelling is een ramp voor 't lager on
derwijs, en dat zelfs de ontwikkeldste niet zonder
woordelijst kan, zou schande zijn als hij daarin
berustte. Geen wonder dat de
beweging-Kollewijn snel toeneemt en o. a. door veel proff. in
't nederlands gesteund wordt, terwijl de be
strijding door de Heer Den Hertog hem, voor zover
bekend is, geen simpatie-betuigingen bezorgd
heeft, en de bestrijding van de klinkerregel door
de heer Nolen berustte op een dwaling ten op
zichte van de uitspraak in Vlaanderen (Gittée in
Taal en Lett. 1894). En wat de verbuiging be
treft, was Den Hertog tegen verandering bij
lidwoorden, niet bij voornaamwoorden, en Xolen
tegen die in de derde naamval, niet in de vierde.
Overigens werden de verbuiging, t weglaten van
de stomme ch, en-lik(s) voor-lijk(s) niet bestre
den. Die zou men dus alvast kunnen invoeren !
Maar een twistpunt is of de lange klinkers
aan 't eind van 'n lettergreep ditbbilzullen zijn;
of enkel, met aksent waar men 't nodig vindt.
Veel onderwijzers wensen n.l. het eerste, al er
kennen ze dat de basterdwoorden te omslachtig
worden. Ze hebben dus liever last met de basterd
woorden, als dat ze de spelling laten rusten op
de lettergrepen! Hoe komt dat 'f Ik geloof
omdat ze uitgaan van het zichtbare woord in
plaats van het hoorbare, en dus niet beseffen
hoe maklik men de kinderen kan leren om op
het gehoor de verdeling in lettergrepen te vinden.
Het lijkt wel of men de uitspraak (op de school)
uit de spelling moet afleiden, in plaats van om
gekeerd ! Ook bij de opleiding van onderwijzers:
vooral als ze buiten Holland geboren zijn, zijn
uitspraak, woordkeus en stijl van de beschaafde
spreektaal hun vreemd; ze zeggen bv. staat sie-on,
en slfchts, en schrijven: den leden wordt verzocht !
Zo doet buiten Holland menigeen zen best om
in strijd met de hollandse uitspraak te zeggen :
flaaw, ruuw, spaatsie, polietsie, in plaats van
flouw, ru, spasie, poliesie; zelfs njeuw in pi. v.
niew ! Zo let men bij 't verduidelikt uitspreken
vaak meer op de letters dan op de klanken,
en zegt bv. nodiegèn in plaats van nodnggun.
Maar plaatst men zich op 't gezonde standpunt
dat het schrift enkel en alleen is een zeer on
volkomen afbeelding van de spraak, dan wordt
alles veel makliker, en dat standpunt wordt
tegenwoordig ook als het wetenschappelikste
erkend. Het L. O. moet dan geleidelik opklimmen
van dialekt tot «beschaafd dialekt" en dan tot
besch. nederlands, d. i. besch. hollands van
tussen Y en Maas, waar dus de meeste kweek
scholen hoorden te zijn!
De spelling is goed, als hij maklik uit de besch.
uitspraak volgt en bij 't lezen geen verwarring
geeft. Maar h\j moet ook beknopt zijn, en dus,
als men de lettergrepen wou vermijden, dan zou
men alle dubbele klinkers moeten vervangen door
enkele met aksenten. Als men mij bezwaren
tegen de spelling-Kollewijn meedeelt, zal ik ze
in de Sollicitant bespreken. Wil men bv. horloozje
en loozjies of horlszje en lozjies ? tweede en
tweeën of twede en tweën ? loochenen of
lóchenen ? En hoe ver zal men de open ie in basterd
woorden doorvoeren ?
Reclames.
40 cents per regel.
uiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiii
De Wiener medic. Wochenschrift 1894, Ko.
schrijft :
Een mondwater zal aannemende dat het
overigens onschadelijk zij des te beter zijn,
hoe langer het die werking uitoefent. Uit onder
zoekingen, waarbij o k proeven werden genomen
met sublimaat en permanganas kalicus, bleek dat
Oflol verreweg de langdm igste, _rotting
tegengaande, werking uitoefende.
De antiseptische bestanddeelen van het Odol
in de emulsie zetten zich overal in den mond
vast, zoodat dit het eerste mondwater verte
genwoordigt, dat zonder schadelijke bijwerking
op den duur de oorzaken van een kwalijk
riekenden reuk uit den mond en landziekten
wegneemt."
Prijs per heele flacon f 1. Alom verkrijgbaar.
Depot van het Dresdener Chemisch Laborato
rium, LINGNER, Amsterdam.
Hoofd-Depót
VAN
Dr. JAEGER'S OEIG.
Nomaal-Wolarttota.
Den Haag, Aug. '95.
W. RUTGEKS.
K. F. DEUSCHLE-BENGER,
Amsterdam, Kalverstraat 157.
Benig specialiteit in deze
artikelen in geheel Nederland.
Sedert l Mei Beduidend Verlaagde prijzen.
Magazijn KEIZERSHOF", Nieuwendijk 196.
Zjjdenstoffen. Grootste sorteering zwarte
en gekleurde, effen, gewerkte en gedamasseerde
Zode, Satijn en Surah. De nieuwste des
sins en kleuren steeds voorhanden.
SCHADE & OLDENKOTT.
H7RAHR te Utrecht.
Pianofabriek.
Binnen- en Buitenl. Mnziekhandel.
Amerikaansche Orgels.
Ruime keuze in Huurpiano's.
g«Sfsft LEESBIBLIOM
V ^*^ IN VIER TALEN.
j«i si.v<n,x j M c T r fl n il ui
?"i<;s'v<;i:'fc.Y, Ka?ln.?,,lcln A lll J i L A1J AllH '?'< IfOHinffi-^dn
Huurprijs per week 10 Cents.
iitiiiiiniiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiniiiiiniiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiHHu. iiiitiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiinniniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiHiiiiiiiiini
37 P d5
38 P c7
39 T adl
40 bc5:
41 P e6
42 T dl:
43 h4
Noodzakelijk, ten einde
h4 te voorkomen.
c6
P e4:
P c5:
T d8
T dl:
K e7
43
44 T hl
45 T h3:
46 g4
47 c±
gh3:e.p.
K f7
P e7
i P g6
Wit is nu gedwongen
de paarden af te ruilen,
daar 't witte paard ner
gens heen kan.
48 fg6: f K e6:
49 Si T g8
50 T h4: T
g751 K e3 K f7
Begin eener subtiele
combinatie. Hoewel Zwart
beter staat, zoo ia 't toch
zeer moeilijk 't voordeel
in winst om te zetten.
52 b4 K ^6
63 T h8 fö!
De beste zet. 't Lot der
partij hangt thans aan
een zijden draad.
54 gf5: f K f5:
55 T U5 f
56 T h6 f
57 ba
58 cl) 3:
59 K ei
60 T b6
61 T b5:
62 T a5
63 T
61 T
a7
a5
K e6
K d7
aba:
eb»:
T e7
K c7
K c6
T e8
T e6
T e7!
mise, doch Tschigorine
zag verder en bewees
hierdoor zgn
superieuriteit. 't Was een uiterst
moeilijke taak in deze
positie de winst te
forceeren.
Dit is de winnende zet.
De meeste meesters hiel
den de positie voor
re65 T al
66 T cl
67 T dl
68 T cl
69 T e5
70 T c2
71 T b2
K c5:
K d6
K c6
K d7
K d(>
1)5
K c5.
Wit geeft op.
AANSCHOUWELIJK EN VOLLEDIG OVERZICHT VAN DEN GROOTEN INTERNAT.
SCHAAKWEDSTRIJD te Hastings, 5 Aug.?3 Sept. 1895.
I = gewonnen.
O ~ verloren.
l'o = remise.
3
O j n!
5 ?*
l?i!|
S ' " \= ?
is SiSjS'o.
A. Albin, Amerika . . . .
C. Bardeleben, Duitschland
H. E. Bird, Engeland. . .
J. H. Blackburne, Engeland
A. Burn, Engeland. . .
I. Gvmsbevg, Engeland .
D. Janowski, Frankrijk .
E. Lasker, Engeland . .
G Marco, Oostenrijk .
J. Mason, Engeland . .
J. Mieses, Duitschland .
H. N. Pillsbury, Amerika
W. H. K. Pollock, Canada
E. Sehiffers, Rusland . .
C. Sjhlecliter, Oostenrijk
W. Steinitz, Amerika . .
Dr. arrasch, Duitschland
JI. Tchigorin, Rusland .
Pi. Teichmann, Engeland
S. Tinsley, Engeland . .
B. Vergaiu, Italië. . .
A. Walbrodt, Duitachland
,1/2 00 O
l/9 l_i l/2 i O l
l 'Vs' "'" "
o l l l i/s
0
O iüi l 11
1/3 i I o O OiO
O i l O Ijl
l O
l 'l
O ' l o-| l O 0,0"
l l l" l l o l ijl
O i l O O
i o; i; i i'.,
iöI'O'KS l
l ! u , l i "o
l o j l l f
o
1/2 ' O
l ! O
o ! o
O i O
l l l
O Ui
l l
l o O
o" o
l O
l'o l
r Vs
l r.i
i
o
o o
l'o l
l i O O i
O ! O
l O
l 1/2
o o
'/2 O
l l
l i '/S
1-1
1 M/a
111
il/3!'3! 1:011
o; i ;i'o
l'o1' O j O
O" l l '/o
o | o
O j O
i! o
O ! l
o ;i,v o
l l O
l 00
!'a OiO
'2 ''??
'?'a l
l l
l O
l l
l \ l
i! i
1/2 : O
: o: o
: l 'o i O
10 l
,1,'öjU
1/2 i O
:v2 i
10
00
i o j o
i l il/o
ergani.
lbrodt.
o" i o
l'o l/o] l l'oi l l 81'o
o"; 1/9 j o j f i o l n
" O , 1/2 l l 11/2 9
Ó l i l l l
O i l l
l l O l O
O l
'/2M/S
O i Vs
i O
l
' o
o
l i 1/5
O i , _ _
'o i o i o :i.
O j O ! O ' l
M1
o o
OU
o
0 1
l i
0,1:1
l i l
l'o' l
1/21 !
i's Vs l Va i'a
l l O . O l O
O ! O ' l j O
l/o' O jl'o' O
Ij 1
o[o! o ,
O 'lOl^j
i : 8 ' s
l" i 12
l i M
i'ailii
O [lli's
O '[ 71 j
O 3
? iio
Uitslag: Hte prijs (/ 1800) H. X. Pillsbury, New-York.
2db (? 1380) M. J. Tschigorin, St. Petersburg.
3de (? 1021)' E. Laalier, Londen.
4de (? 720) Dr. S. Tarrascb. Neurenberg.
5de (f 480) W. Steinitz, New-York.
Ode (? 300) E. Schillers, St. Petersburg.
5de (? 240) C. von Bardeleben) . , <? 10n
U R. Teichmann l loder f 12°'