DE AMSTERDAMMER, WEEEBLAD VOOR NEDERLAND. No. 951 zitten in een doctrinair harnas, maar zooveel mogelijk hun pogen richten op het onmiddel lijk verkrijgbare. Vandaar talrijke besluiten, te lokaal van karakter om ze hier te vermel den, en talrijke herhalingen van vroeger uit gesproken wenschelijkheden. Zoo de afschaffing van het Hoogerhuis, omdat dit aan maatre gelen, in het belang der arbeiders te nemen, in den weg staat; afschaffing van de dood straf; het stellen van betere wettelijke waar borgen voor het recht van vereenigen en ver gaderen ; het uitbreiden der arbeidsinspectie, en het opdragen er van aan mannelijke en vrouwelijke deskundigen; het wijzigen van de armenwet naar een meer mensonwaardige opvatting; het bezoldigen der Parlementsleden, en het vergoeden van reiskosten en verzuim aan de leden der graafschapsraden, opdat de vertegenwoordiging van werklieden door werk lieden in deze lichamen niet door den zwaren geldelijken last eraan verbonden, gelijk tot nog toe worde beperkt. Dat zijn allen pun ten, die op het program van des heeren Heldt's werkliedenverbond zouden kunnen staan. Misschien zou daarin ooke en verlan gen als het volgende passen, uitgesproken op instigatie van Ben Tillet: Het gouvernement wordt uitgenoodigd, een herfstzitting van het Parlement te houden met het speciale doel om onmiddelijk nuttigen arbeid te vinden voor de werkloozen, en een wet in het leven te roepen voor Londen en andere groote middenpunten van nijverheid, waardoor met tijdelijke mid delen de tijdelijke ellende zal worden bestreden. Aanbeveling verdient daarbij het stelsel om de verantwoordelijkheid voor het vinden van werk voor de buiten hun schuld ledigloopenden te leggen op de plaatselijke besturen." Andere besluiten hebben een meer utopistisch uiterlijk voor onzen landgenoot; maar wat voor Nederland utopistisch lijkt, behoort vaak in Engeland tot het zeer spoedig be reikbare. Het streven naar een wettelijken achturendag bijvoorbeeld, heeft voor de mijn werkers aan zijn verwezenlijking zeer nabij gestaan, en in de formule, waarbij de wenschelijkheid van den achturendag voor alle vakken werd uitgesproken, is daarmede reke ning gehouden. Schijnt de proclamatie voor alle vakken van een wettelijken achturigen arbeidsdag in tegenspraak met wat ik over den practischen zin van het congres zeide men denke aan de behoeften van landbouw en veeteelt te meer daar nadrukkelijk werd bepaald dat iedere dag zijn acht uur of minder moest hebben, maar geen enkele meer, toen de practische toepassing van deze formule aan de orde kwam bij het rege len van den werktijd der bakkers, werd be sloten, dat ook 48 uren per week zouden zij n toegestaan. En een voorstel van den afge vaardigde der «onafhankelijke kleedermakers "> om indien het gouvernement mocht weigeren > een ontwerp tot invoering van den acht" urendag in te voeren, agitatie te gaan mak en voor algemeene werkstaking, werd niet onder steund, en kwam dus in het geheel niet in behandeling. Van eenig actueel belang voor Nederland is de uitspraak, dat dit congres «meent dat de vereenigingen die samenwerking weigeren tot het behalen van overwinningen bij geschillen met patroons, zich lijnrecht stellen tegenover het .Trade Unionisme; het doet een beroep pp alle vereenigingen, ooi hun statuten zóó in te richten, dat ntrnmsr de eene werkliedenvereeniging de andere belemmsrt in haar streven; het sluit vereenigingen die zich schuldig maken, aan het tegenwerken der ge organiseerde werklieden van haar district uit van de congressen,, totdat het parlementair comitévan oordeel is, dat zij behoorlijk re paratie hebben gedaan." EênstemTiig werd deze mitie aanareno-nen. 03 bedoeling ervan is klaar: dat b'j de werklieden, zoodra zij tegenover hun patroon konmn te staan, elk verschil van godsdienstige of politieke meening behoort plaats te maken voor economische solidariteit. Te meer beteekenis krijgt zij hierdoor, dat een poging om de politieke verbrokkeling der arbeiders wereld af te keuren met groote meerderheid: 614,000 tegen 170,000 stemmen, werd verworpen. Het zou ook te d waas zijn geweest, indien de behoudende meerderheid na door middel van een staatsgreap de mannen der «Social Democratie Federation" en der »Independant Labour Party'' te hebben ge slagen, op den. koop toe ging decreteeren dat dezen nu ook hunne taktiek behoorden over te nemen. Het was ai fraai genoeg, dat zij met een braaf gezicht besloot, nimmer meer zulke onregelmatigheden als nu gebeurd waren aan het parlementair comitéte zullen toe staan. Voortaan zullen wijzigingen in het huishoudelijk reglement van het congres een meerderheid moeten hebben behaald, voor zij van kracht zijn. De Engelsche werklieden zijn protectionis tisch. Zij hebben zich door eigen kracht ontworsteld aan den toestand van laag loon en langen werktijd, die op het vasteland nog algemeen is. Z;j bevinden zich daarbij wel en zien met leedwezen, hoe het continent tal van armen invoert op hun eiland, die aan een lagen levensstandaard gewoon, gemakke lijk onderkruipers worden, en soms een geheel vak bederven. De ergsten zijn de uit Rus land verdreven joden. Om zich tegen deze invasie te beschermen vragen de Trade Unions een' wet, plaatselijk, gewestelijk of geldig voor het geheele rijk, die het aan wal gaan op Engelschen grond verbiedt aan arme lieden, die zonder middel van bestaan willen immigreeren. Ook hebben zij aan het parlementair comitéopgedragen, te trachten van de regeering gedaan te krygen, dat zij bij haar aanbestedingen als vereischte voor de te gebruiken grondstoffen voorschrijft, dat zij zijn gemaakt in Engeland. Bijvoorbeeld dat bij een aanbesteding van drukwerk, voor het papier Engelsch fabrikaat wordt vereischt. Van overdreven internatio naal solidariteitsgevoel kunnen de Trade Unions dus niet worden beschuldigd, al mag een gepaste hoeveelheid van dit sentiment worden aangetroffen in de eenige motie, die die geen betrekking had op de onmiddellijke belangen van den Engelschen werkman : »Dit congres, vernomen hebbende uit de drukpers) dat de Keizer van Duitschland repressieve maatregelen neemt tegen de werklieden ; dat de heer Pfund, redacteur van het duitsche arbeidersblad Vorwarts is gevangen genomen op grond van majesteitsbeleediging, en dat twee nummers* van dit blad om dezelfde reden zijn geconfisqueerd, protesteert tegen deze inbreuk op de vrijheid van drukpers, en geeft zijn sympathie te kennen met de duitsche werklieden in hun worsteling om zich vrij te maken." Tot slot deze opmerking. Het laatste bewijs, dat de Engelsche werklieden practisch zijn is, dat de jongeren niet, gelijk sommigen in den beginne dreigden, zich van de groote organisatie der Trade Unions hebben afge scheiden. Na nog eenmaal, en wel met een zeer negatieven uitslag te hebben gepoogd, het congres zich te laten uitspreken ten gunste van de nationalisatie van grond en arbeids middelen, tot voorwendsel nemende het motief, dat dit de eenige wijze zou zijn om de kwestie der werkeloosheid uit de wereld te helpen, stelden zij zich tevreden met een votum ten gunste van landnationalisatie, en staatseigen dom van alle mijnen en spoorwegen, en vereenigden zij zich, na een week van inge spannen arbeid, broederlijk met de ouden aan den feestdisch. Ziedaar een voorbeeld, waar van aan deze zijde van het Kanaal party kan worden getrokken! Het twee en twintigste verslag der «Vereniging tot oprichting en instandhouding eener inrichting voor ooglijders te Amsterdam", na geklaagd te hebben over het als minvermogenden' gebruik maken van hare inrichting door personen die in maatschappelijken zin staan boven deze;categorie en na te hebben gewezen op de bezwaren voor den werkman, om zijn eigen verpleegkosten te betalen, schrijft: «Wanneer men rekening houdt met den maatschappelyken toestand der z.g. arbeidende klasse, dan wekt het inderdaad verbazing dat er nog zoo velen gevonden werden die in stóat waren hunne eigene verpleegkosten te voldoen. Het bly'kt toch, dat dit aantal van de verpleegden -uit Amsterdam van '75 tot '94 gemiddeld 46-9 pCt., vóór '85 zelfs GG.7 pCt. en dat der bw.ten Amsterdam wonende verpleegden gem. 83.4 pCt. vóór '85 zelfs 87 pCt. bedroeg. Wel is waar zijn deze cijfers te hoog. Maar al brengt men ze tot de helft terug dan zouden ze toch nog aanzienlyk mogen heeten. Groot genoeg in elk geval, om, bij de stellige wetenschap dat zij door uitbreiding van den werkkring der ziekenfondsen *>f coöperatie onder anderen vorm nog belangrijk hooger kun nen worden opgevoerd, de verwachting te wet tigen dat ook hier eene volledige toepassing van het beginsel der »self-help" blijken zai volstrekt geen utopie te zijn. Vooral in verband met de resultaten die van steeds ruimere toepassing der cooporatie ook op ander gebied mógen worden verwacht." ; Tegelijk met deze merkwaardige mededeeling, zij op de inrichting zelf, die geheel een particuliere instelling is, de aandacht gevestigd. iiMiiiiiiiiiiiiiiimmiiMHKHiimiiiiin ..... '» Inhoud van verschillende bladen. Het Handelsblad, 8 Sept. Gabrek aan ver trouwen". 10 Sept. Het beheer van Indische landbouwondernemingen IV (Slot) door H. Joh. Smid. 11 Sept. Directe aanwinning van ondiepe Zuiderzee-polders" door A. Huet. 11 Sepi. De vrijstellingen ia het ontwerp op het personeel". 13 Sept. Het Indisch leger''. De Standaard. 9 Sep. Da politieke bijsmaak" (van het socialisme). 11 Sept. Concessies." 13 Sept. Geneeskundige Bijstand." Het Centrum. 9 Sept. Gemis aan Eenheid". (onder de Katholieken). 10 Sept. Een oude quaestie" (de organisatie der katholieke pers). De T ij d, 9 Sept. De wetenschap en de land bouwcrisis". 10 Sept. De Eiiropoeschfi mogendheden en de 20ste September". I, 11 Sept. II (slot)13 Sept. Nog eens : De wetenschap en de land bouw." Het Nieuws van den Dag, 7 Sept. Ziel kunde". 9 Sept. Geestdrift", door L. K. te A. 10 Sept. »De beurt der indirecte belastingen" I ; 12 Sept II; 13 Sept. III (slot). 11 Sept. Uoloniale zaken." De Telegraaf. 10 Sept. Een visschershaven te Scheveningen of een spoorweg van Scheveningen naar den Hoek van Holland aansluitende aan een vlnchthaven aldaar". (Ingezonden) door Euonoom. D e (ant.) Nederlander. 9 Sept. Het verslag van de Staatscommissie voor de administratieve rechtspraak" VI. (slot). 11 Sept. Antirevolutionair standpunt". Maasbode, 6 Sept. Leeken en Vakmannen" I, 7 Sept. II (slot). 8 Sept. De grondslag des levens", door H. B. 11 Sept. De kieswet in de Sectien". 12 Sept. Correctieven." Het Vaderland. 8/9 Sept. Correctieven" Haagsen Dagblad. 6 Sept. De gemeentebegrooting voor 1896." 8/9 Sept. Christelijke democratie." (Polemiek met het C e n t rum). 10 S pt Jeugdige misdadigers", door v. M. 12 Sept. Kiesdwang." L i m b. Koerier. 10 Sept. Da wetenschap en de landbouwcrisis. M i d d e l b. C t. 10 Sept. Minimum-loon en maximum-werktyd in bestekken van gemeentewerken." 12 Sept. Arbeidsloon en arbeidsduur in bestekken voor gemeertewerken." 13 Sept. Het wetsvoorstel-Gerritsen." Arnh. C t. 9 Sept. Twee stemmen, die niet samenstemmen", (Prof. Cort v. d. Linden en den oud minister Hartsen). ?Prov. Gron. C t. 9 Sept. De Gemeentereke ning,'' Yder stad Groningen.) De Delftsehe Opmerker en Zaanl. Ct., 7 Sept. Breekt het licht door ?" (Personeel en kies recht). Winsch. O t., 8 Sept. Het wetsvoorstel-Gerritsen". U t r echt s oh Dagblad. 8 Sept. De grensregeling." De Volksstem. 14 Sept. Kinderfeesten," door A. Gerhard. De Ned. B: K. Volk-bond en de werk." Weer tet stelletje compleet?" (Wethouders.) De Nederlander (Weekblad), 31 Aug. en 7 Sept. De liberale partij" I en II. De Liberaal, 7 Sept. Kiesdwang" (het Haagsche Dagblad). De kieswet, een hard oordeel". Het nieuwe Gideartikel van prof. Cort v. d. Linden". Sociaal Weekblad. 7 Sept. Ondernemersvereenigingen" (vervolg) door F. M. Wibaut. Het bevolkingscijfer van Friesland" I door Dr. Yitus Bruinsma. Venloosch Weeklad. 8 Sept. Eene oorzaak der landbouwcrisis." De Wachter. (Soc-democr. Volksblad). 7 Sept. Seksueele verhoudingen" De Volksbanier. 12 Sept. Binnen Amstel's Veste." (congres). F r i e s c h Volksblad. 8 Sept. Friesland en da Jenever", (Gemeentebelang en drankbestrijding.) Il e c h t voor Allen. 7/8 Sept. Moeten wij steeds ontberen'!" 10/11 Sept. Patroon en Werklieden." 12/13 Sept. Iets over de Duitsche Sociaal-Demo cratie." D e B a a n breker, 7 Sept. Twee vakcongressen." Weekblad van den Alg. N ed. Diam.bond, 13 Sept De nieuwe koers." De Volkstribuun, 7 Sept. De duurte van het leder." De Wekker. 7 Sept Het nazien." De V r ij denke r. 7 Sept. Geloof en Weten schap. Weekblad voor de burgerlijke admi nistratie. 12 Sept. Art. 51 nos. 7 en 8 en art. 127, laatste lid, der militiewet." N e e r l a n d 's Werkman. 7 Sept. De sterke drank een sociale kwestie." Patrimonium, 14 Sept. De achtuurswerkdag". niitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiii u ziek in de Hoofdstad, Dat er verschil van kunstsmaak bestaat, behoeft niet meer te worden gereleveerd, doch nergens komt dit sterker uit dan bij opera bezoekers, en daar men de meerderheid van het operalievend publiek weinig op de voor naamste concerten ziet en het ware concertpubliek nog niet recht tot de opera is bekeerd, heeft de verslaggever die aan beide takken van kunst evenveel aandacht moet wijden, alle ge legenheid, interessante waarnemingen te doen. Vooral wanneer de Hugenoten wordt gegeven, kan men er zeker van zijn de hoogste rangen geheel gevuld te zien met toehoorders, die de melodieën van dit werk haast van buiten kennen en vooral alle gedeelten, waarin bijzonder hooge tonen voorkomen, met spanning verwachten,want dat is de quintessens van de opvoering. Wanneer de hooge tonen mislukken, is de zaak bedorven, en gelukken die wel, nu dan be hoeft het overige niet zoo erg in orde te zijn. Daarom heeft de Hugenoten in operakringen dan ook reeds den naam van de Hooge noten gekregen. Een ander geval dat zich wel eens voor doet is de uiting van persoonlijke sympathie of antipathie voor een of ander van de medewerkenden. Wat het eerste geval betreft, dit kon men bespeuren toen mevr. Dirckx van de Weghe het in de derde acte een oogenblik te kwaad had met een paar hooge tonen. Een groot deel.van het publiek vond dit blijkbaar heel erg en scheen niet op te merken dat zij overigens niet zonder talent hare partij had vertolkt, en wat het tweede geval betreft toonde de meerderheid niet ondui delijk dat men boos was op een van de voor naamste zangers die zijne partij toch met evenveel talent en meesterschap vervulde als bij vroegere gelegenheden. Zonder in te stemmen met die uitingen van het publiek bij verschillende gedeelten, moet ik verklaren, dat ik in de Ned. Opera nog nooit eene opvoering van dit werk heb bijgewoond, die in het algemeen genomen van zoo goed ge halte was, hetgeen in de eerste plaats te danken is aan de voortreffelijke leiding van den heer de la Fuente, aan de samenstelling van het orkest dat nu reeds getoond heeft, van een gehalte te zijn dat zeer veel voor dit seizoen belooft en aan aller toewijding en veler gaven. Het was een genot, de arpeggio's voor violoncellen in de J e en 3e acte nu eens zuiver te hooren spelen, de soli voor viola d'amore, alt, fluit, clarinet, enz. trokken eveneens de aandacht en in het geheel was gang en leven. Bij deze opera wordt het echter altijd zeer laat en daar het reeds elf uur was, toen de 3e acte was geëindigd, heb ik de beide laatste acten niet meer gehoord, doch die bedrijven zijn voldoende om by' eene repertoire-opera de verschillende trachten te beoordeelen. Als debutanten kregen wij mej. Fransman te looren, aan wie de gewichtige rol van Koningin was toevertrouwd. Naar ik verneem, studeert deze jonge dame nog maar kort onder goede leiding. Dat in aan merking genomen, moet men erkennen dat de debutante getoond heeft eene stem te bezitten, waarmede heel wat te bereiken zal zyn en voor coloratuur beslisten aanleg te hebben. Het zou mij echter spijten indien deze jonge dame nu reeds het zware emplooi van coloratuurzangeres moest dragen, want tusschen de belofte en de vervulling er van ligt een lange weg en die moet mej. Fransman natuurly'k nog dooroopen. Ik zou daarom veel liever gezien hebben dat zij met een kleinere partg had gedebuteerd om eerst met het tooneel vertrouwd te geraken, want hoe conventioneel hare partij ook is, geheele afwezigheid van spel kan er in deze partij even min mede door als in andere. Met haar eerste optreden heeft zij succes ged bij het publiek en dus hoop ik dat mej. Fransman daaruit kracht en moed putte op het zoo moeilyke pad, dat zij is ingeslagen, voort te gaan. Iets te zeggen over de heeren Pauwels en Orelio lijkt mij overbodig. Wij weten hoeveel glans beide heeren steeds aan hunne partyen in dit werk weten te geven, en dat deden zij ook thans weer. De heer de Nobel kon als Marcel niet geven wat de eisch is. Het geluid is op zich zelf van schoone kwaliteit, doch de macht daarover en de »Ausdauer" laten nog te veel te wenschen over. Ik geloof bovendien niet dat deze stem ook bij meer ontwikkeling berekend is voor dit zoo moeilijk emplooi. De heer Dons debuteerde als St. Bris. Bij de gedeelten die ik van hem hoorde bespeurde ik dat deze zanger zich meer dan vroeger had toe gelegd op beheersching van zijne zoo krachtige stemmiddelen. Gaat hij op dien weg voort dan zal het vibrato en het nu en dan detoneeren ook wel verdwijnen; wat stem betreft is hem zeer veel geschonken. Mevr. Thijssen-Bremerkamp was een lieve page die hoewel in de melodische gedeelten geluk kiger dan in de coloratuurpassages, toch toonde voor deze partij zeer geschikt te zijn. Er werd dien avond weer ruime uitdeeling van kransen en bloemen gehouden. Kan de directie niet een maatregel nemen, dat de kransen worden beperkt tot de benefice of (zoo als het tegenwoordig heet), tot de eere-avonden V Op gewone avonden geeft dit m. i. minder pas. Ook schijnt er iets onbillijks in, dat sommigen wél, anderen niet bekranst worden, die het toch evengoed (of ook wel eens) meer verdiend hadden. Doch om reeds bloemen te bestellen voor eene debutante, van wie het nog blijken rnoet of zij geschikt of ongeschikt zal bevonden worden, is in ieder geval onoordeelkundig en gevaarlijk en leidt tot overschatting van krachten. De kransen en bloemen zijn bovendien door vereenigingen van geringer beteekenis zoo in discrediet gebracht, dat een gezelschap dat ernstig wil arbeiden zich m. i. ten doel moet stellen dien hartstocht te bedwingen. Zou eene Ned. Maatschappij tot beteugeling van de heerschende kransen-epidemie bij operagezelschappen, geen recht van bestaan hebben ? Er liggen nog eenige kleinere werkjes ter aan kondiging waarop ik met een enkel woord de aandacht in dit en een volgend artikel wil vestigen. In de eerste plaats noem ik de: Wenken bij de beoefening van den zang, door Cornelie van Zanten. Dit beknopt boekske is voor den ge ringen prijs van ?0.40 in den handel gebracht, (bij den Algemeenen Muziekhandel) en bevat behalve mededeelingen welke ervaringen Mej. van Zanten bij haar eigen studie onder verschillende leer meesters heeft opgedaan, vele wenken die de ervaring haar geleerd hebben en waarvan zij al het gewicht heeft leeren inzien. Er veel uit mede te deelen is niet mijn plan, want het boekje is beknopt en goedkoop en men doet beter het zelf te lezen, doch wel wil ik er met aandrang op wijzen hoe nuttig en gewichtig die wenken zijn voor ieder, die eene stem gekre gen heeft en die stem wil ontwikkelen. Boven dien is de practische, heldere wijze van vertellen mede een aanbeveling voor dit werkje. Zulke praktische boekjes werken er bovendien toe nede, dat de onverkwikkelijke zangkwesties eens tot oplossing komen en dat langs'eenvoudi ger, natuurlijker weg meer kan worden bereikt. Moge dus dit geschrift daartoe medewerken. Voor korten tijd is door mij besproken de uitgave van .Fuga's uit het: Woliltemperirte Glavier van Bach door Bern. Boekelmann, waarbij door verschillende kleuren de analyse wordt aangetoond en tevens de harmonische bouw is aangegeven. Ik heb eenigszins uitvoerig stil gestaan by een viertal fuga's die mij waren toegezonden. De heer Boekelman zet de uitgave voort, zooals blijkt uit eene nieuwe serie die ik kort geleden ontving. Het zijn thans de Fugas in d. kl. t. D. gr. t, l'Vgr. t. en C. gr. t. die door dezen deskun digen musicus zijn bewerkt. Na hetgeen vroeger gezegd is behoef ik alleen te vermelden dat ook deze nummers getuigen van de zorg en nauw gezetheid waarmede de bewerker zijn taak heeft opgevat. Ik hoop dus dat deze Fuga's in ruimen kring verspreid zullen worden. VAN MiLi/iGKN'. MMMIMtlllMMIMIHim Een BeetnoTGii-relieL De kleine As-sonate, op. (Slot.) III. Prie^er doet de gefacsimileerde sonate door een hoogst belangwekkende inleiding?Vorbemerkung een. model-arbeid in haar soort, voorafgaan: een