Historisch Archief 1877-1940
No. 951
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
?bals met een rand van yzerdraad stijf te houden.
Het hoofd wordt dan als op een schotel ge
dragen ; een tweede kraag, als een officierskraag
tegen den hals op, voltooit het mathematisch
correcte der figuur. In concurrentie hiermede
moet de vierkant uitgeknipte hals der nieuwe
zomerblouses, zich aansluitend bij de breede
plooi van voren, het «wel gaan winnen.
Evenals vroeger maakt men blouses uit de
roode Indische foulards, maar men heeft er nu
?drie stuks voor noodig. Uit den een, ze zijn
ongeveer een vierkanten meter groot, maakt
men het corsage, uit de twee anderen ieder een
mouw. Van den rand knipt men een schouderstuk,
daaraan fronst men de roode zijde, die heel
ruim met een ceintuur van den rand om de
taille vastgehouden, en ergens op «Jen schouder
en onder den arm gesloten wordt. Met de randen
van de twee zakdoeken die de mouwen vormen,
kan men, van boven, van onderen, loodrecht,
dwars of schuins genomen, een heel aardige
?decoratie verkrijgen.
Van de poging om de ballonmouwen geheel
?over den elleboog te laten zinken en de smalle
aansluitende schouders van 1840 terug te krijgen,
hebben de goede faiseurs afgezien; het is te
onvoordeelig voor de figuur. Integendeel hecht
men de ballonmouwen nog hooger dan men ge
daan heeft en maakt de schoudernaden zóó kort,
dat ze vo* niet veel meer dan een paar bretels
van lint ruimte bieden. De benedenmouw ver
siert en garneert men steeds meer; zelfs zet men
?er een volant aan, die over de hand valt; wan
neer dit overdreven wordt, zooals het in vroeger
tyd wel eens overdreven is, hebben we een on
handig modedetail te meer.
Voor blouses, vooral voor sportblouses, zal men
in het najaar het aansluitend tricot, het vroegere
jersey-trieot, weer zien opduiken. Het is warm,
elastisch, hygiënisch en voor mooie vormen goed
kleedend. In plaats van de vroegere aansluitende
mouwen, zyn er natuurlijk groote ballons aan
toegevoegd.
*
* *
Een nieuwe hoed, die nog niet op straat ge
dragen wordt, maar in de badplaatsen reeds voor
avondconcerten, en in de stad voor
trouwplechtigheden, doop, receptie, enz. dient, is de
Princesse lointaine, naar de laatste rol die Sartfh
Uernhardt gecreëerd heeft. Het is een netje van
goud- of zilverdraad, bezaaid met amethisten of
kleine turkooizen, en aan iederen kant een kleine
bloemenguirlande. Men maakt ze van iris en
vooral van een paar roode of rose geraniums. De
geranium, die om zyn goedkoppte wat versmaad
?werd, komt als modebloem opduiken; op de hoeden,
maar vooral als borduursel op japonnen, of geschil
derd op zijden mousseline voldoet de kleurige bloem
foyzonder. Men neemt zulk een beschilderd kleed
?van zijden mousseline op een taffen transparant
van bleeker kleur. Jonge dames die goed teekenen
of aquarellen schilderen, kunnen zoo een aan
gename bezigheid vinden. Gravin Greffulhe en
3e jonge hertogin d'Uzès geboren Luynes zy'n
?er mee begonnen ; de koningin van Portugal heeft
?voor zich zelve een japon met geraniums ge
schilderd, en nu zal het mode worden. Als de
aanzienlijke jonge dames in de drukte van sport
en uitgaan, voor het afmaken der begonnen
patronen geen tijd hebben, is dit een heerlijke
gelegenheid voor tal van arme waaierschilderessen
-en aquarellisten om goedbetaald werk te vinden.
*
Aan het Duitsche hof vindt de wielersport
by'na even gunstige opname als in Engeland. De
Duitsche prinsessen van den bloede nemen er
-wel nog geen deel aan, zooals de prinses van
Wales en hare dochters, maar eene quadrille
werd reeds ingestudeerd, waaraan prinses
Elisabeth Batibor, gravin von Hohenstein, freifrau
von Beischach, prinses Hohenlohe, deelnemen,
en waar de keizerin veel belangstelling voor heeft.
De tuin van het Reichskanzlerpalais in de
Wilhelmstrasse heeft een prachtige wielerbaan, waar
de dames oefenen.
* *
*
Te Tonawanda, in den staat New-York, is een
industrie begonnen, die aan reclame in 't alge
meen en aan die der modemagazynen in 't
bij
1IIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIII Illlllllllllllllllllllllll
5de Jaargang. 15 September 1895.
Redacteur: RUD. J. LOMAN. Adres:
Stonehaven, Hitherfield Road, Streatham, Londen.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
Van E. B. Schwann, te Londen.
Vervaardigd voor den Internationalen
probleemwedstrijd in dit blad.
.No. 303. Mat in drie (3) zetten.
abcde fg h
Wit: K hl, D c5, T c8, K g8, P f7 en g2; b6,
f ? ??''» o2, d6, f5, h3, h4 en h6 = 13.
£ Zwart: K e4, E c6, P f3; b7 en f6 = 5.
Oplossing van No. 801.
T l E f5, K c6 2 D b7 f! enz.
EJNevenopl. l cb6: en l D b6:
zonder groote diensten kan bewijzen. De Niagara
Falls Ntw-York Gazette deelt mede, dat de
automatenfabriek der firma Gilly Goddard and Co,
oorspronkelijk vervaardigers van caroussels, zich
voortaan voornamelijk zal toeleggen op het maken
van menschelijke automaten, die zich door
electriciteit voortbewegen. Door de straten van To
nawanda loopt reeds een »electrische man", die
een wagen voortduwt met een zeepreclame ; hij
wandelt als een mensch; een phonographisch
toestel, van binnen aangebracht, stelt hem in staat
ook de voortreffelijke eigenschappen van de zeep
en het adres der firma uit te schreeuwen.
Een New-Yorksch magazijn heeft bij de firma
een aantal elegante jonge dames besteld, die met
mooie japonnen uitgedost, de levende
Probirmamsellen zullen vervangen, en in haar salon op en
neerwandelen. Een der bezwaren van den straat
automaat, zijn hulpeloosheid tegenover al de be
zwaren van het straatverkeer, komt hierbij te
vervallen.
***
Zijn er al veel schakende dames ? In de oude
romantiek werd voor haar het werkwoord schaken
enkel passief vervoegd, »ik word geschaakt," en
nog kwam dat maar sporadisch voor. Dat de
opvatting veranderd is, blijkt uit eene oproeping
in de schaakrubriek van dit nummer, waarnaar
wy verwezen, en waarbij alle Hollandsche dames
schaaksters tot deelneming worden uitgenoodigd.
* *
Tegen motten, muggen, enz. worden eene
nieuwe soort pastilles in den handel gebracht,
de fidibus Zampironi, uitgevonden door een
apotheker te Venetië. Het zijn kleine pyramides
die men aansteekt, onder de meubels of bij de
gordijnen, nadat men te voren raam en deur
goed gesloten heeft. De rook bedwelmt motten
en andere insecten; deze fladderen even of vallen
neder en kunnen dan gemakkelijk gedood worden.
Vooral probaat by' meubels waarvan de draperieën
tot op den grond hangen, omdat de rook daar
onder lang hangen blijft. De etiquette van de
doos vermeldt ook dat ze hygiënisch zijn, en
miasmen verdrijven; hoofdzaak intusschen is het
dooden der insecten. Het agentschap voor
Nederland is bij de wed. Sluiter, IGBreedstraat,
den Haag.
* *
*
Peren drogen. Nadat de peren geschild zijn,
liefst machinsal, worden ze in vieren of zessen
gesneden, van de klokhuizen ontdaan en terstond
in helder water gelegd, omdat ze anders in de
lucht bruin worden. Dan legt men ze op een
rooster, dicht bij elkaar en brengt ze 10 minuten
of langer in een met stoom gevulde ruimte, tot
ze zoo week zijn, dat men ze met een strootje
kan doorsteken. Uit dezen stoomketel gaan ze
terstond in den oven en men droogt ze er van
onderen naar boven, zoodat ze het eerst aan de
grootste hitte blootgesteld zijn.
* *
Aspic de pommes. Een koude zoete schotel,
die een dag vooruit kan klaargemaakt worden,
en waarvan men de rest in weinig oogenblikken
weer in orde kan brengen. Voor een vorm van
een liter inhoud, voldoende voor 10 a 12 per
sonen, neemt men: l kilo appels, reinetten, 375
gram suiker, 100 a 125 gram verschillende
geconfijte vruchten en sukade, en een weinig
citroenschil.
Men doet de suiker met 250 gram koud water
in eene pan en brengt ze langzaam aan de kook.
Vooraf heeft men de appels in vieren gesneden,
geschild, van klokhuis ontdaan en daarna in
vlakjes gesneden; als de siroop goed is, werpt
men ze erin, en laat onder dikwy'ls en voorzich
tig roeren op een zacht vuur koken. Dit duurt
20 a 45 minuten, naar den aard der appelen; het
meerendeel moet bijna doorschijnend worden, dan
legt men de citroenschil en de geconfijte vruchten
erin, in stukjes gesneden, schudt of roert een
weinig, neemt het van het vuur en vult er een
aarden of porceleinen vorm mee. Dezen zet men
een uur of vijf in koud water (als men wil in
ijs) en keert eerst wanneer de aspic op tafel zal
komen, den vorm om. Als de aspic haakt,
dompel den vorm een paar minuten in warm
water. Op den schotel omgeeft men hem met
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU
iiiiiiiiiitiiiiiitiiiiiiiinii
TWEEDE NAT. COEEESP.WEDSTBIJD.
Achttiende zet van Wit.
A
T gl
Pa7:f
D c4
R g3
K hl
P e2
T aó:
T e4:
T a6:
B
f3
1)4
P g6
P c2
K d2:
D di:
fe4:
f5
P có
D S*
D bB
R b7
P e6
b3
D
D g6:
Rh7:f
f6:e.p.
P do
R f5:
Dd5:t
D b2
P f4
P e5
R aB
E
Tael
Tfdl:
P d4
P c8:
P b5
T cl
F
P d2
Tacl
P d4;
T e3
D aB
D c2
R aB
P d4:
R c3
Pbd2
De 17e zet van Zwart was: A 2 P a5, B 7 K b.8,
B 9 P e6, C 2 T b7:. C 6 P d3: C 8 R d6.
In C 10 is gespeeld 16- P h7, 17 P e4 :
J. J. S.
UIT DE SCHAAKWEBELD.
De meeste meesters vertrokken van Hastings naar
Londen en hielden een geregeld rendez-vous in
Simpson's Divan. De gesprekkeu liepen uitsluitend
over 't Congres te Hastings, en over 't geheel was
men 't onderling eens dat de onderneming een groot
succes was geweest en dat deze wedstrijd meer dan
eenig vroeger concours had bijgedragen 't schaak
spel meer algemeen populair te maken.
Pillsbury wordt natuurlijk 't meest gevierd, hij
wordt in Londen met eeremaaltijden overladen en
daar 't aantal schaakclubs in de Mi-li'oj>i>lix zeer groot
is, zoo heeft hij wijselijk in tijds de vlucht genomen.
Bij zijn terugkeer in Amerika staan hem nog grootere
verrassingen te wachten en hij dient daarvoor zijn
krachten te sparen. Steinitz doet een kondwaterkuur
en na afloop daarvan is hij van plan een
schaaktournée door Frankrijk, Duitschland en zijne Heimath
Oostenrijk te ondernemen. In November zal hij aan
een vier- of vijf kamp te Petersburg deelnemen.
12000 roebels zijn voor dit doel reeds bijeen en
Tschigorine, Lasker en Steinitz hebben reeds hun
medewerking toegezegd. ? Tarrasch en Pillsbury zijn
nog twijfelachtig.
wat kersen-, bessen- of frambozensiroop, ver
sterkt met wat kirsch.
Als men de aspic met heele geconfijte vruchten
wil versieren, pruimen, kersen, chinois, dan legt
men deze in een figuur onder in den vorm. Wat
overblijft, gaat weer in den vorm met een paar
lepels koud water en is in drie minuten
opgesmolten.
E?e.
iiiiiiiiHimiiiitiumiiuiiimi
LLERLEI
Een preek van
Paul Krüger.
Dat de keizer van Duitschland tot zijn zee
lieden preekt, is bekend. Minder misschien, dat
Paul Krüger niet voor hem onderdoet. Hij was
te Loren<;o Marquez, bij de inwijding van den
Delegoabaai-spoorweg, en vroeg den consul van
Transvaal om een bijbel, want hy wilde preeken.
De oor sul echter, tot groote verbazing van den
bijbelschen president, had er geen ; den bijbel,
zeide nu Paul, moet gy altijd op uw schrijftafel
hebben liggen. Na lang zoeken werd echter te
Lorenco het begeerde boek gevonden. Toen
kondigde de president aan dat hij den volgenden
morgen een predikatie zou houden. En hij deed
alzoo, sprekende over de Drieëenheid, en daarbij
o. a. dit beeld gebruikende: De Drieëenheid is
als een kaars : gij hebt het smeer, de pit en de
vlam, en de drie zyn een. Het kan een interes
sante preek zijn geweest!
'ngzzonbzn.
IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlllllllllllHIIII
Aan W. Bufgers.
Ik moet onderstellen dat gij liever geen «Mijn
heer", laat staan »WelEd. Heer", wilt heeten;
althans bij de beginselen die u blijkbaar leiden
in zake taal en stijl, zou het zeer slecht voegen
de hoedanigheid van »heer" begeerlijk te achten.
Dit ter verklaring, waarom ik geenerlei
aanspreekwoord bezig. Ter zake.
lo. Ik weet niet wie de hoogst beschaafden
zyn, die volgens u niet kunnen schrijven zonder
woordenlijst, doch mijzelven ken ik geen hooger
beschaving toe, dan in een doctor in de Ned.
letteren verondersteld wordt; en kan u intusschen
op my'n woord van eer verzekeren, dat ik, die
tamelijk veel schrijf, voor geslacht of spelling
nooit een woordenlijst noodig heb. Er bestaan
echter, zegt men, in Nederland «hoogbeschaafde"
kringen, waar men 't zeer beschaafd vindt,
Nederlandsch te kennen.
2o. Dat de heer Den Hertog geen instemming 1)
zou hebben gevonden doet mij denken aan een
bewering die onlangs eenig gerucht heeft gemaakt;
n.l. dat er in Nederland niets over Indische kunst
geschreven is. Hadt gij u de moeite gegeven
Noord en Zuid, Jaarg. 1894 in te zien, dan zou,
naar ik voor u wil hopen, deze bewering achter
wege gebleven zyn. Dat de »beweging" zoovele
voorstanders zou hebben, strookt weinig met de
klachten op de jongste alg. verg. der
»Vereeniging" geuit; zie Cosijn in de Gids van Juli. En
van de mannen der onderwijspraktijk, die ik de
eer heb te kennen zelf ben ik er geen
behoort niemand tot die voorstanders.
3o. Indien de tegenwoordige schooljeugd geen
goed spellen meer leert, ligt dit niet aan de
moeilijkheid der bestaande spelling, maar aan de
wijze, waarop zij in vele scholen en schoolboekjes
geleerd wordt: veel te veel regels inpompen
die bovendien veel te afgetrokken zijn
voorkinderhersens ; en veel te weinig oefening; en
dan soms nog door «cacografieën" die de
ver1) Liever dan bastaardwoorden onkenbaar te ver
minken, vervang ik ze door Nederlandsche.
OPROEPING.
De buitengewone belangstelling in 't schaakspel
die de Engelsche dames tijdens den wedstrijd te
Hastings aan den dag hebben gelegd en 't groote succes
dat 't tournooi voor dames aldaar ten deel viel, deed
bij ons 't denkbeeld opkomen dat 't tijdstip aange
broken is om te onderzoeken hoever de belangstelling
onzer Hollandsche vrouwen in de edele schaakbunst
zich uitstrekt en op welken trap van
schaakontwikkeling zij zich bevinden.
Wij werden in ons voornemen versterkt door een
uitvoerig en dringend schrijven dat wij van een dame
uit Zutfen ontvingen, met verzoek een oproeping in
onze rubrieken te plaatsen met 't doel poolshoogte
in deze zaak te nemen en zoo mogelijk een middel
aan do hand te doen tot emancipatie der vrouw op
schaakgebied, 't Zijn voornan elijk menschlievende
gronden die de schrijfster noopten onze hulp in deze
zaak in te roepen. Zij ziet n.l. in 't schaakspel een
voortreffelijk middel om aan vele vrouwen nuttige
bezigheid te verschaffen en zoodoende haar levens
geluk te verhoogen. Voor haar was 't schaakspel
een ware uitkomst, in den nood ; 't verkortte haar
vele eenzame uren en zij wenscbt daarom ook an
deren, die in dergelijke omstandigheden verkeeren,
de gelegenheid te openen dit zelfde genot deelachtig
te worden.
De kwestie daargelaten of de kennis en beoefening
van 't schaakspel over 't algemeen 't levensgeluk
bevorderen, zoo meencn wij toch dat de voordealen
voldoende zijn om de aandacht onzer Hollandsche
dames hierop te vestigen. Mocht 't blijken dat de
liefhebberij en de gemiddelde capaciteiten groot
genoeg zijn dan zullen wij gaarne een middel aan
de hand doen om de verschillende dames schakers
met elkaar in aanraking te brengen en hunne krachten
ondeiling te meten.
Wij richten daarom tot alle dames in den lande,
die zich tot de schoonheden van 't spel voelen aan
getrokken, 't verzoek ons voorloopig hunne namen
en adressen bekend te maken en tevens ons hunne
resp. opinies in deze aangelegenheid mee te deelen.
Haar, die geneigd zijn zich door de gevreesde
moeilijkheid van 't spel te laten alschrikken, zouden
wij in bedenking willen geven wat Mra. Baird, de
beroemde probleemcomponiste heeft gezegd. De
mannen, beweert zij, respecteeren altijd een vrouw
keerde spelwijze even sterk zoo niet sterker
in 't geheugen prenten als de goede.
4. Gij wilt de beschaafde taal van tusschen
Maas en Y tot voorbeeld van Nederlandsen
spreken en schrijven verheifen 'i Eenige be
zwaren: Ie. spreken en schrijven kunnen niet
gelijk zijn ik verwijs u naar het uitvoerige
stuk in de Kunstwereld van iemand, dien niemand
voor een verstokt behoudsman zal aanzien : Dr.
Ch. M. van Deventer; 2e. er bestaat geen be
schaafde taal tusschen Maas en Y ; en alle Ne
derlanders, die niet in dat Arkadiëgeboren zyn,
zullen u zeggen, dat zij den daar gesproken
tongval zeer leelijk vinden; 3e. de spelling van
de HH. Kollewijn c.s. komt, tot hun eer gezegd,
met dien tongval nog lang niet geheel overeen,
zoodat ik u slechts kan aanraden een nieuwe
«Beweging" op touw te zetten, 4e er bestaat in
't geheel geen beschaafde Nederlandsche spreek
taal (redenaarstaai is iets anders); en die kan
ook niet bestaan, zoolang het tooneel niet even
goed als het onderwijs een voorwerp is van de
aanhoudende zorg der regeering. In afwachting,
dat het nog eens zoover komt, kunnen wij niet
beter doen dan tenminste in 't schrijven het zuiver
Nederlandsch te handhaven. En wie niet be
schaafd genoeg is om dat te doen, moet liever
in 't geheel niet schrijven, althans niets laten
drukken. Hij draagt dan tenminste niet bij tot
verergering van de Jan-en-allemans-meepraterij
waarover Douwes Dekker reeds klaagde ; en die
na zyn tijd nog niet weinig is toegenomen.
Met verschuldigde gevoelens
Uw. Dw. Dn.
DR. W. ZUIDEMA.
's-Hertogenbosch, 8 Sept. 1895.
40 cents per regel.
Miiiiitiitniiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiii IIIMII
iiiiiiimiiimiiiiiiMM
In No. 4 van de Therapeutische Blatter schrijft
docent Dr. PASCHKIS, de schrijver van het
bekende werk: Cosmetik für Aerzte" aan het
slot zy'ner met de grootste zorg uitgevoerde
proeven omtrent het Odol antisepticum:
In ieder geval is het het beste
mond-antisepticum, dat ik tot nu
toe heb leeren kennen."
Prijs per heele flacon f 1.?Alom verkrijgbaar.
Depot van het Dresdener Chemisch Laborato
rium, LINGNER, Amsterdam.
Magazijn KEIZERSHOF", Nieuweiidp 196.
Zij d en s t off en. Grootste sorteering zwarte
en gekleurde, effen, gewerkte en gedamasseerde
Zyde, Satijn en Surah. De nieuwste des
sins en kleuren steeds voorhanden.
SCHADE & OLDENKOTT.
H. RAHRte Utrecht
Pianofabriek.
Binnen- en Buitenl. Muziekhandel.
Amerikaansche Orgels.
Buime keuze in Huurpiano's.
iniiiimiiiiiuiiiiliilliilllHlimiiiillluiiiiii
iiiiiiiiiiiiimii
die blijk geeft van werkelijke bekwaamheid. Al zijn
zij over 't algemeen weinig gewillig vrouwenver
diensten te erkennen, waar van mededinging op eenig
gebied sprake is. Zoodra een vrouw getoond heeft
iets goeds te kunnen leveren, mag zij zeker zijn van
hun levendigen bijval.
WEENEE PAETIJ.
J. Mieses,
Leipzig.
l e4 e5
2 P c3 p f
3 R c4 R b4
4 f4
Dit geeft 't spel een
origineel karakter.
4 d6
5 P f3 0-0
6 P d5 P d5:
7 K da: P c6
8 c3 R có
9 f5?
Zwak gespeeld, zooals
spoedig blijkt.
9 P e7
10 R b3 do
11 d4
11 fC dan del:! 12 fe7:,
D e7: 13 P gl, ligl:, 14
T gl:, D h4 f 15 K fl,
D f 4 f N* K el, Rg4 17
D c2, D h2: en wint.
11 ed4:
12 f6 gft>:
13 P d4: edl:!
Zwart offert nu de
kwaZwart.
H. N. Pillsbury,
New York.
liteit op voor een meer
dau voldoende equivalent
in pionnen.
14 R h6 P g6
15 R f8: D f8:
16 T fl
16 0-0 dan f5, gevolgd
door D h6 enz.
16 D h6
17 D e2
T födan D hl f 18
T f2 enz.
17 R d4:
18 cd4: f5
19 £4
Dit maakt 't witte spel
onhoudbaar. Beter was
19 g3, R eO 20 R et):,
fe6: 21 D c4, P e7, maar
ook dan komt Zwart sterk
te staan.
19 P f4
20 D c4 P d3 f
21 K e2 D b2: f
22 K e3 f 4 f
Wit geeft op.