Historisch Archief 1877-1940
No. 955
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
ongeregeltheid der dienstboden en derzelver
Besteedsters of voorloopers" verschillende
prent-verbeeldingen van terechtstellingen, curieuse
doodbriefjes, afbeeldingen van vroegere kermissen,
schouwburgen, concert- en speelhuizen enz. enz.
Voor liefhebbers van griezelige oudheden,
vindt men er het echte scherprechterszwaard van
Jan van Aanhout. 1797. Richter van den scherpen
zwaarde te Amsterdam en 't model van de
guillotine. Mes, ijzerwerk en lederwerk, behoord
hebbende aan de guillotine in 1812 alhier ge
bruikt. De inbrekerswerktuigen, 't laddertje,
wapens, enz van Sjaco, den beruchten inbreker,
naar wien, tot voor korten tjjd, nog twee huizen
op de Elandsgracht, »het fort van Sjacoo" werden
genoemd.
Voor elck wat wils is de leuze geweest van
hen die deze goedgeschikte Tentoonstelling sa
menstelden. Waarschy'nlyk wordt zy reeds on
geveer half October gesloten, daarom verzuime
men niet er heen te gaan.
«IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIII
VO
DAMES.
Grand prix. De hooikist.
Sportcostuum. Linnen.
Bij den «grand prix d'automne" te Longchamps
?was het in zoover een glorieus gezicht voor de
Paryzenaars, dat de heer en mevrouw Félix Faure
in hun loge geflankeerd werden door twee
keizerlijke en twee koninklijke hoogheden, den
koning van Portugal, prins Nicolaas van
Grie?kenland, grootvorst Constantyn en zijn vrouw
maar een andere aantrekkelijkheid werd gemist, de
tentoonstellig van najaarstoiletten. Het goot en men
kon keur van regenmantels en parapluies zien, maar
? dat was alles. Toch was uit hetgeen men zag, op
te maken, dat de modekleur voor dezen winter
blauw is, hoogstens met blauwachtig ponceau en
blauwachtig lilas afgewisseld. De Russische groot
vorstin droeg zwart, een heel mooi toilet; men
beweerde dat zy onhandig geblanket wa», zoodat
'ly het daglicht en den regen de illusie niet
behouden bleef.
Als zeer gewild voor het najaarstoilet werden
'behalve de tallooze boa's veel opgemerkt de
tours-de-cou van blauw fluweel, met een coquill
Tan zwarte veeren of zwarte zijden mous eline.
Zwart met blauw zal dezen winter een zeer ge
liefde combinatie zijn; zwarte zijde of zwart
satyn voor demi-toilette wordt veel genomen.
Wat de vormen der mode betreft, van de zoo
lang geprofeteerde versmalling van mouwen en
rokken ziet men nog niet veel. Er zou een
geheele verandering van mouw voor noodig zyn,
b.v. a la juive. maar daaraan denkt niemand.
Wel spreekt men van eene verandering in dien
zin, dat de benedenmouw heel aansluitend over
de hand zou vallen en dan wijder worden, en
de ballon pas een handbreed boven den elleboog
zou beginnen, maar dit beduidt niet veel, want
deze kleinere ballon stygt dan weer naar den
schouder, terwijl in het voorjaar de richting der
mode was, hem naar den elleboog afhangend te
?maken.
Ds wydte der rokken zal wel inkrimpen, nu
men ze met volants, passementen en randen gaat
versieren. Er is inderdaad te veel overtollige
ruimte in en al het overtollige zou met de
garneering dubbel duur worden. Een ander
voor?uitzicht is minder aanlokke'y't. Men wil het
geeren en schuin toeknippen der banen af
schaffen, en ze, boven en onder even breed,
aan den band dicht ingehaald bevestigen,
als een boerinnenrok. Een stijve voeringrok met
volants zou daaronder gedragen worden. Hierby
wordt ook de tournure weer genoemd. Een feit
is het intusschen dat de costumes die uit de
'«iiiiiiiiiiiiiiiiiitfiiiiiiiiiiiiiiiitmiiittiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiitMiiiiiiitiiiitiiiiiii
5d°Jaargang. 13 October 1895.
Redacteur: RUD. J. LOMAN. Adres:
Stonehaven, Hitherfield Road, Streatham, Londen.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
IIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiilllM
CORRESPONDENTIE
A. J. B. te Br. 't Probleem l P b6 heeft een lee'
lijke dnal. Na l?bl voert R d8 zoowel als R e? tot
't doel. Jammer van dit overigens mooie probleem
Van H. Mendes da Costa, te Amsterdam.
"Vervaardigd voor den Internationalen probleem
wedstrijd in dit blad.
:No. 307. Mat in drie (3) zetten.
?'"*WA"A-"-'""
abcde fg h
Wit: K h2, D h7, T c8, R cl en g2, P e5; c2 = 7.
.Zwart: K d4, T a6, R a2 en f6, P o5; ai, b3, b6,
e6 en f4 = 10.
ateliers aan de modedames geleverd worden, nog
niets van dit streven vertoonen, zy hebben den
rok van zeven meter wydte en de beide ballons
als kinderjurkjes. Alleen de blouse heeft gedeci
deerd afgedaan; zij is vervangen door gladde
corsages die niet meer in het ceintuur gestoken
worden, maar in kleine basques eindigen; de
basques vierkant, of in godets, of als een volant.
Eene leerlinge van de Amsterdamsche
Kookschool zendt ons de volgende belangrijke
mededeeling :
»De hooikist is eene Deensche vinding, die
gebaseerd is op de slechte warmtegeleiding van
hout en van eenige veel lucht bevattende stoffen
als watten, hooi, stroo, houtwol enz.
Uitwendig is het eene net afgewerkte, gewone
vierkante houten kist van ongeveer 2 cM. dikte,
voorzien van twee handvatsels en een hangslot.
Openen wy het deksel, dat met twee scharnieren
aan de kist bevestigd is, dan zien we dat het
deksel hol is. Deze holte is gevuld met
saamgeperst hooi, met grijs zakkengoed bekleed,
evenals alle wanden van de kist, zoodat er in
het midden slechts eene ronde opening overblijft
om eene vrij groote pan in te plaatsen. Boven
over het hooi is weer zakkengoed tot aan de
opening. Om de opening is de stof rondom zoo
aangezet, dat zij een zak of koker vormt, waar
door men de opening ziet. Telkens na gebruik
kan men de kist open zetten, den zak omrollen
en de versche kcht kan overal bij om haar weer
frisch te maken.
Deze kisten worden nu in Denemarken door
het volk gebruikt om op zuinige wijs het eten
gaar te maken of warm te houden. De woningen
liggen daar in de bergstreken zeer uit elkaar
en dikwijls heel ver van de kerk. Om nu toch
van de kerk thuis komende een warm maal te
vinden, gaan de bergbewoners op de volgende
wyze te werk. Ze maken op de kachel of op een
petroleumstel het eten aan de kook, zorgen dat
de hooikist bij de hand staat, openen het deksel
en zetten de pan van het vuur met den flink
kokenden inhoud vlug in de hooikist en sluiten
die onmiddellijk dicht. Ze kunnen nu het petro
leumstel" uitdoen, de kachel uit laten gaan en
zich rustig ter kerke begeven.
Veronderstellen we dat ze na drie uur thuis
komen, dan zullen ze hun maal gaar en dam
pende op kunnen doen. Zonder brandgevaar,
zonder aanbranden, zonder toezicht, zonder brand
stof verstoken en zonder tijdverlies is hier een
smakelyk maal bereid.
Verwonderlijk is het dat deze nuttige toepas
sing van een eenvoudige natuurwet nog niet in
andere landen is overgegaan.
De kist is door iederen timmerman gemakke
lijk na te maken; alleen dient men er op te
letten, indien men hooi gebruikt, vooral hooi te
nemen, dat alle geur verloren heeft, anders zou
den de spyzen er naar smaken.
De hier beschrevene kist is slechts met ne
opening, zoodat er slechts ne groote of twee
kleinere pannen op elkaar in kunnen. In Dene
marken bestaan ze van verschillende afmetingen
met meer openingen voor meer pannen.
De hier beschrevene kist heeft de Amsterdam
sche kook- en huishoudschool uit Denemarken
laten komen. De prijs is met de vracht f 7.50.
Verscheidene proeven met verschillende gerechten
werden er mee genomen, en het resultaat is van
dien aard, dat het bestuur de verspreiding van
dit nuttig en weinig kostbaar kooktoestel met
warmte kan aanbevelen. Belangstellenden kunnen
het komen zien, en inlichtingen omtrent de be
reiding worden steeds gaarne verstrekt.
Ten slotte nog eenige opmerkingen. Hoe vlug
men de pan met kokenden inhoud van het vuur
in de kist plaatst, de temperatuur zal toch
eenigzins dalen, doordat de pan wat van hare
warmte aan de hooikist moet afstaan. Dit zou
men eenigszins kunnen verhinderen, door er
vooraf eene pau met kokend water in te plaatsen
en die even voordat de andere pan er in moet,
er uit te nemen. Ook moet men voor sommige
Oplossing van No. 3 5 (Andrew).
l P c5 enz.
Opgelost door Prof. Berger, Graz (1). C.
Kockelkorn, Keulen (1). Hrs. W J. Baird, Brigatou
(2). Clarus", Utrecht (1). - E. Wieling, Gronin
gen (3J. W. v. H., Delft (3). C. T. v. Ham,
Gorredijk (1). R. R. R., Amsterdam (3). H. C. Beets,
's-Hage (2). J. G. Klaassen, Khenen (2). H Men
des da Costa, Amsterdam (2). J. S A., Woudsend
(1). To -gekend cijfer l 5/6.
Beoordeelingen (305, Andrew).
No. 305 verstösst vollkommen gegen meine
Auffassung der Problemkunst. So etwae ist nicht
turnierfahig und gehort in die Schach-Kinderstube Wenn
ich l setze, eo mache ioh bereits dem angeblichen
engl.-amerik. Geschmack" eine Concession
Joh. Berger.
A somewhat crowded position but the key is nice
and the black Q works well, also apretty matefollows
P k5, thongh it is pity it requires an othenvise useless
Bishop. The ceeessity of the B on R 7 is also anuoying.
Mrs. W. J. Baird. "
No. 305. Nur l (eigentlich müsste ich sagen 0).
Acht verschiedene Matzügeund kcinen eiuzigen Dual!
Was für eine Leistungl Eine Problemidee oder eino
gefiillige Pointe sucht man in solchen Aufgaben
allerdings vergebens.
C. Kockelkorn.
Dreiging P d7 te sterk. Na B g6: 2 TgG: of P d7:
=)= matstellingen niet fraai.
C. T. v. Ham.
TWEEDE NAT. CORRESP.WEDSTRIJD.
Twintigste zet van Wit.
A
D e4:
R c6;
f4
D b3
P c5
T' is
D h3
D h5
T el
B
fel: D f2
a5 c4
P dl;
D f7
D h3
P b4
T adl D e4
T fl T el
b4 c4
R a3 f3
D
e7
K hl
T adl
P f6
R g6:
E
"s-i
P gb
D g4
P b6: c3
Pfdt
B c5;
F
T efl
P ed4
T ael
gT ndl
D 1>2:
R d3:
P f3
D (13f
T f2
In partijen D 6 en 7, 'J en 10 geen zetten ontvan
gen. De heeren Zier en Gazan gelieven hun zetten
volksspijzen de volgorde der ingrediënten een
weinig wijzigen.
De gewone manier voor gestoofde pot is b.v.
van andyvie, aardappelen, ry'st en vet; eerst de
aardappelen, dan de rijst, dan de gekookte andyvie
en eindelijk het vet. Dit werd zoo gedaan om
dat de warmte van het fornuis van onder werd
aangebracht en daarom kwamen de aardappelen
en rijst (als deze niet vooraf gekookt was) het
eerst in de pan, omdat ze de meeste warmte noo
dig hadden om gaar te worden. In de hooikist
zal de pan van boven warmer blijven, omdat
warm water of warme damp altijd de hoogste
ruimte willen innemen en dus stijgen. Men doet
dus voor de hooikist de gare andyvie eerst, dan
de aardappelen, het vet en het laatst de ry'st in
de pan.
Bereidt men dit recept op de kachel, dan vult
men de pan tot op '/s met het nat, waarin de
andijvie gekookt is. Voor de hooikist neemt men
slechts '?4 van het nat, daar er hier niets ver
dampt en er dus minder vocht noodig is.
Zoo ook by rijst. De gewone verhouding is l
deel rijst op 3 deelen water; doch voor de hooi
kist is op l deel rijst 2'/2 deel water voldoende.
De rijst op deze wijze aan de kookschool gekookt
was prachtig! Voor groote gezinnen, waar men
des morgens havermeel eet, is de hooikist zeer
aan te bevelen. Men brengt het meel op de kachel
aan de kook, l doel havermeel op 3','2 deelen
melk of water, zet het kokende in de kist en
den volgenden morgen haalt men er de pap warm
en smakelijk uit. Geen gebrom meer over aange
brande pap. Ook om eten warm te houden voor
laat van de kantoren komende heeren, is de hooi
kist een ware uitkomst."
Het is daarom een goed werk deze spaarkachel,
in den volsten zin des woords, populair te maken.
* *
*
De Parijsche pers en de praters op den bou
levard hebben zich eene week bezig gehouden
met het bespreken der moreel-aesthetische vraag:
mogen de vrouwen in knickerbockers wandelen?
De quaestie was begonnen door het arresteeren
van drie dames, die in sportcostuum in den tuin
van het Luxembourg vertoefden en na gedaan
onderzoek moesten toegeven, dat zij nog nooit
bicycle gereden hadden. Het geval baarde veel
opzien; degenen die de arrestatie goedkeurden
beriepen zich op art. 230 van den Code, dat
«maskerades" buiten carnavalstijd verbiedt.
Terstond is eene enquête begonnen bij de
actrices; er is gesproken (door tragédiennes
vooral) over «vrouwelijke waardigheid"; Yvette
Guilbert profeteerde het verval van de knicker
bockers, omdat de Parisienne niet spoedig de
bekoring van de »dessous", haar fraai en
gesoigneerd ondergoed, zal opgeven.
In de sportcostumen zelf intusschen weet de
Parisienne, bij de schijnbare eenvoudigheid, ook
reeds een heel eigenaardige persoonlijke gratie
te leggen. De bicycle is verbazend in de mode.
»Ce que Paris aime, il l'aime bienv. In de
Champs-Elysées, dus op het kostbaarste terrein,
heeft eene bicycle-maatschappij met drie
millioen kapitaal, eene wielerbaan en magazijn ge
vestigd, en in de andere deelen van de stad zijn
er dergelijke. Het Bois de Boulogne is uitmuntend
ingericht voor de wielrijders. Zij hebben er hun
eigen wegen en banen, bij de poort van Suresnes
hun eigen restaurants, en verder de heerlijke
groote chaussées naar Saint-Germain, Saint-Cloud,
overal heen.
De elegante wereld heeft zijn clubs in het Bois,
of neemt den wieier in de equipage mee daar
heen. Maar ook in het eenvoudiger Bois de
Vincennes ziet men heele bourgeois- en
werkliedengezinnen 's Zondags op bicycles; of met
n bicycle, waar beurtelings vader, moeder en
de kinderen op leeren, en heel wat pret hebben.
Toen de quaestie wat bepraat was, heeft de
chef der politie laten weten, dat hij er niet aan
dacht, dames in het dragen van sportcostumen
te bemoeielijken, maar dat de drie in den tuin
van het Luxembourg gearresteerden zich over
iets anders te verantwoorden hadden.
liiiitiiiiiiiimHiiiiiiiiiiiimimiiitiiiiHiliiiiiiimiiiiiiiniimiiHiiiimiiiiiiiiiii
per omgaande aan hun tegenpartijen te zenden.
De heer M. te D. De uiterste termijn voor verzen
ding der zetten is Dinsdagavond vóór 12 uur. Latere
zending veroorzaakt veel last.
J. J. S.
UIT DE SCHAAKWERELD.
Te P<aag werd een schaakpartij met levende figu
ren gespeeld, waaraan nagenoeg alle leden der schaak
club aldaar deelnamen. Ieder stuk werd door een
klein legercorps voorgesteld van 8 tot 10 personen.
De partij stelde een slag tusschen Boheemsche en
Hongaarsche legers voor; de witten droegen de
Boheeruscke, de zwarten de Hongaarsche uniform, 't Ge
vecht had op een uitgestrekt veld buiten Praag plaats
en werd door niet minder dan 8 00 menschen bijge
woond. De leiding der partij had de heer Jloucka
op zich genomen, van wien 't denkbeeld 't eerst was
uitgegaan en die geen zorg en kosten gespaard had
om de zaak een waarlijk grandioos aanzien te
verleenen. De muziek -was gecomponeerd door den be
kenden Praagschen probleemdichter Josef Pospisü.
De meesterwedstrijil, in November te St. Peters
burg, zal waarschijnlijk op een vietkarup nitloopen
tusschen Pilisbury, Tschigorine. Lasker en S:einitz.
Nadere bizonclerheden zijn nog niet bekend.
SCHOTSCHE PARTIJ,
Amateurtournooi te Hastings, 4de ronde.
Wit. Zwart.
ftlioosmith, Brighton. Pt. J. Loman, Londen.
l e4 e5 6 K d3 d5
2 P f3 P e6 ' edö: c«15:
3 «14 ecl4: 8 R b5 t
f K» l f T. Stemitz Chess
In4 f U4 . P 16 structor" geeft dit als de
5 P C'6: bcö: beste voortzetting aan.
Eene welbekende zaak in linnengoederen, die der
firma Zurbrüggen & Ströning, Nieuwendijk 158,
werd in het voorjaar gesloten. Zy is nu heropend
door den heer B. Schnitger, die jarenlang in de
firma is werkzaam geweest; de winkel is
sierly'ker opgebouwd en naar de eisenen des tyds
ingericht; de oude klanten der firma weten dus
weer waar zij terecht kunnen.
E-e.
iiiiiiiiiiiiiiiiiniiHHim
Reclames.
40 cents per regel.
Hij, die geregeld dage
lijks 's avonds en 's mor
gens met O dol mond
en tanden reinigt, vrij
waart deze bepaald tegen
holworden.
Prys per heele flacon ?!.?Alom verkrijgbaar.
Depot van het Dresdener Chemisch Laborato
rium, LINGNER, Amsterdam.
TRA DB
MARE.
MARTELIS COGNAC
Dit beroemde merk is verkrijg
baar bij alle soliede Wijnhandelaars
en bjj de representanten
KOOPMANS «& BRUINIER,
te Amsterdam.
waf/150 jffïtacl
Magazijn KEIZERS HO F", Menwendyk 196.
Zydensto f f en. Gro3tste sorteering zwarte
en gekleurde, effen, gewerkte en gedamasseerde
Zyde, Satyn en Surah. De nieuwste des
sins en kleuren steeds voorhanden.
SCHADE & OLDENKOTT.
H. RAHRte Utrecht.
Pianofabriek.
Binnen- en Buitenl. Ituziekhandel.
Amerikaansche Orgels.
Ruime keuze in Huurpiano's.
IIIimilllHIIIIIIIIUHIIII
8 R d7
9 R d7: f D d7:
10 0-0 R e7
11 P d2 0-0
12 P f3 T ab8
13 c3 R do
14 D c2 T feS
15 R g5 P e4
16 T fel h6
17 R e3 c6
18 T e 2 f5
19 T ael f4
20 R cl g52
Zeer
Wit treft
legging.
21 P d2!
22 P et:
P f3 : wa? sterker Wit
zag :t plan dat Zwart op
't oog had, en dat mooi
van stapel loopt, over
't hoofd.
22
23 gf3:
24 D dl
/svart had
gen van dezen zet goed
berekend. 25 T e8:, T e8;
2CTe8:, De8: 27DeS:?
dan D el f.
25 D d4 t
26 T eS: f
27 T e8: f
28 R e3
Dreigt D Ii3.
29 D 43 c5
1) h3 dan D gC f enz.
30 K fl c4
31 D d4 D f5
32 D c4: f K f8
33 K el!
De eenige redding.
spel.
de beste
weer
f3
K g7!
de4:
ef3:
de gevol
K g8
T e8:
D e8:
D e
33 D bl f
34 K d2 D b2: f
35 K d3 D e2 f
36 K d4 D c4: f
37 K c4: R h2:
38 K d5 a6
39 K e4 g4
40 R h6: f K f7
41 R f42 g3
42 K f3:
42 fg3: dan f 2 en wint.
42 gf2:
43 K f2: R f4:
44 K e2 K e6
45 K d3 K do
46 c4 f K ca
47 K c3 a5
48 K b3
49 a3
50 K at
Bl K b3
52 K a4
R d2
R el
R d2
R f4
R o 7
Zwart treft den juisten
weg om te winnen.
53 K b3
54 K a4
55 K b5
56 a4
57 K c6
K (14
K c3
K 1>3
K a3
R d8!
De winnende zet. K a4:'.J
58 K c7:, K 1)4 59 K bG
remise. 57 - K b4y 58
K c7:, K c4: 59 K cG,
K b4 60 K do, K a4: Cl
K céremise.
58 K b5
59 c5
60 K c6
61 K d7
62 c
Wit geeft op.
K 1)3
K a3
K al:
K b5
at