No. 958 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. tTtNSCHAP Het eeuwfeest ?an het Institnt de France1'. i Artikel 298 van de grondwet der Fransche Republiek wel te verstaan de eerste gedag teekend 5 fruetidor, jaar III (22 Augustus 1795) beval de instelling van het »Institut", de wet van 3 brumaire, jaar IV (25 October 1795), gaf daaraan uitvoering. Den 25sten October vierde dus het beroemde lichaam zijn eeuwfeest. Niettemin dateert het van vele jaren vroeger; het bestond alleen in anderen vorm. De vijf Académies, de Académie franchise, de Académie des inscriptions et des belles lettres, de Académie des sciences, de Académie des beaux arts en de Académie des «ciences morclis et politiques, bestonden, alleen de laaatste uitgezonderd, lang vóór 1795. De oudste is de meest beroemde, de Académie fransaise, het lichaam der veertig onsterfelyken, waarvan menigeen lid was, wiens naam niemand zich meer herinnert, en waarbuiten steeds eenige lieden worden gehouden, die den roem en de karakteristiek van hun tydperk uitmaken. Men herinnere zich slechts de namen Molière en Zola. Omstreeks 1629 kwamen eens of tweemaal per ?week eenige Parysche burgers by'een ten huize van Valentin Conrart, secretaris van den koning. «Zij voerden vriendschappelyke gesprekken, gelyk zy op een gewoon bezoek zouden hebben gedaan, over zaken, nieuws en literatuur ;.. .. ?en wanneer een van het gezelschap een werk gereed had, gaf hij het gul aan de anderen ten beoordeeling. Zij zeiden er rondweg hun oordeel over". Deze mannen heetten Godeau, Chapelain, Oombault, Giry, Habert, de abbéde Cérisy, Malleville en Serizay; zij waren allen, of bijna allen letterkundigen, en hadden meer smaak, ge zond verstand althans, dan sommige van hun boeken, hapelain's La Pucelle, of Gombault's fEndymion, zouden doen vermoeden. Vier of vijf jaar lang hielden zij reeds deze bijeenkomsten, »met een buitengewoongenoegeneneenongeloofelykprofy't," toen Richelieu door een indiscretie van de BoisRobert erop opmerkzaam werd gemaakt. Hetzij b\j, een waar despoot, wantrouwen had in het gezelschap, en zyn invloed er wilde doen gel den, hetzij hij werkelijk ermede was ingenomen, hy liet de heeren vragen, of zy' geen lust hadden zich tot »een lichaam" te constitueeren, en geregeld vergaderen, «sous une autoritépubliquev. Dit was in het begin van 1634. De toekomstige académiciens aarzelden, er waren bij hen mannen die zich rekenden tot de vyanden van den kardinaal; maar tegenstand zou moeilijkheden hebben gegeven: zij gaven toe. In de eerste plaats verzocht Riehelieu hen toen, het gezel schap te vergrooten; zy waren reeds met hun twaalven; nu kwamen er 28; zonder dralen moesten zij vervolgens den vorm, de statuten en ?de werkzaamheden van hun college vaststellen. Welnu, na een klein jaar beraadslagens waren zij gereed. De Académie frangaise kreeg haar patentbrief den 29sten Januari 1635, de statuten, door den kardinaal in zijn hoedanigheid van beschermheer goedgekeurd, werden den 22sten Februari van kracht. wiiiitiiiiiimiiitiniiiii iiiHiiuiiiiiiiiiiniiniiiiiiiiiii 5de Jaargang. 3 November 1895. Redacteur: RUD. J. LOMAN. Adres: Stonehaven, Hitherfield Road, Streatham, Londen. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. liiiiiiiiiillililiiiiiiiiiiiiiiiinliiiiiiliiiiill Van Konrad Erlin, te Weenen. Vervaardigd voor den Halfjaarl. Internationalen probleem-wedstry d in dit blad. No. 310. Mat in twee (3) zetten. ? abcde fg h Wit; K b.5, D c8, T d2 en gi, K gl, P d3 en d5; ai, e2 en f6 = 10. Zwart: K d6, T d7, E b5: a5. a6, a7, e5 g3 en h6 = 9. N. 308 (Eslin) blijkt behalve E f6: f nog de ne?venopl. l D c8 toe te laten. CORKESPONDENTIE. W. v. H. ie D. No. 306 komt in geen geval voor ?een prijs in aanmerking. H. Mendes A. Tot onze verwondering vernemen Weldra werden de wedstrijden in dichtkunst en welsprekendheid ingesteld. Balzac was de eerste die een prijs voor welsprekendheid vast stelde : een gouden medaille van 300 livres waarde, aan den eenen kant met den heiligen Lodewijk versierd, aan de keerzijde met een lauwerkrans, waarin het devies der Académie: A l'Immortalité. Een gelijke som werd toegekend aan den winner in den wedstrijd der dichters. In den beginne droegen drie of vier der leden de kosten ervan; later de geheele Académie; nog later de acad micien, de bisschop van Noyon. Omstreeks den dag van den heiligen Lodewijk werden de prijzen toegekend. Op sommige punten waren de bepalingen voor den wedstryd vrij biza. De stukken moesten om te beginnen de goedkeuring wegdragen van twee doctoren der Facultéde Paris; zij moesten verder eindigen in een kort gedeelte, »tot JezusChristus gericht". Het stuk poëzie moest bo vendien een tirade bevatten »tot God, voor den koning.'' De lof van den koning werd weldra zelfs het verplicht onderwerp voor dezen wedstrijd, en de heer de Clermont-Tonnerre verklaarde dit rondweg, toen hij zijn prijs instelde : »Het voornaamste onderwerp voor de Académie is het wijden van den naam van den onvergelijkelijken Lodewijk tot onsterfelijkheid." ilichelieu werd als beschermheer niet opgevolgd door Mazarin. Deze verhaspelde het fransch op een te zonderlinge manier, dan dat hy met fatsoen een gezelschap kon presideeren, dat tot eenig doel had, de fransche taal te zuiveren; Séguier, de kanselier, verving hem, en na Séguier de koning zelf. Séguier had het eerst lieden van hooge aikomst tot het lidmaatschap der Académie toe gelaten. Dezen meenden, evenals overal elders, ook hier op hun plaats te zijn, maar zy hadden weinig lust, met het schunnige volkje der mannen van talent op n lijn te worden gesteld. »Men zal toch", zeide de graaf van Bussy, «altijd een zeker aantal letterkundigen moeten binnen laten, al was het alleen om de dictionnaire af te maken en om de volhardende werkzaamheid waarvoorlieden als wij niet in de wieg zijn gelegd." De abb Bignon bedacht er toen op, de Académie te verdeelen in twee klassen, n van honoraire leden en n van leden die eene toelage ontvingen. Lodewijk XIV had te beslissen. Hij ging op het voorstel riet in. De letterkundigen juichten, en de edel lieden bleven even begeerig om deel uit te maken van het illustre gezelschap. In 1663 stichtte Colbert de »petite Académie", die later de Académie der inscriptions et des belles lettres zou worden. Vier leden der Aca démie franchise werden door hem aangewezen, om inscripties te maken, deviezen te bedenken en gedenkpenningen te ontwerpen, en »in al die mo numenten den smaak en den eenvoud te brengen, die er de waarde van uitmaken". Maar de werk kracht van vier académiciens was met het vol brengen van deze taak niet uitgeput, en zoo gingen zij in de fabelleer zoeken naar onder werpen, geschikt om op behangsels van den koning als dessin te dienen; ontwierpen zij »een geschiedenis in metaal" van de pas begonnen regeering. De abbéBignon verkreeg van den koning voor haar een reglement en statuten, in 1701. Haar taak werd toen aldus omschreven: penningen maken, die betrekking hebben op de voornaamste gebeurtenissen der geschiedenis van Frankrijk onder alle regeeringen, zich bezighouden IIIIUIIIIIIIIIIIIIIMIIIIII wij, dat No. 307 reeds vroeger in Amst. gepubliceerd is. Laat ons s. v. p. weten of dit ook met de andere inzendingen 't geval is. Alleen oorspronkelijke bij dragen komen in aanmerking. G. A. C. te P. Vriendelijk dank voor bijdrage. Strategie'' ontvangt u zoodra de jaargang compleet is, in Januari a.s. F. P. S. te G. Niet later dan een week na pu blicatie. J. K. v. O te H. Met genoegen zien wij dat onze lessen indertijd viucht hebben gedragen! Hartelijk gegroet. Erratum (zie vorig nummer). 2de kolom 27ste regel staat: prachtige methode enz., lees: practiache" methode. UIT DE SCHAAKWERELD. 't Y. A. S. heeft weder zijn tenten opgeslagen in 't oude kwartier in De Eoode Leeuw", op den Vijgendam. Tot April a.s. zullen de wekelijksche ver gaderingen op Dinsdag- en Zaterdagavond gehouden worden. De secretaris deelt ons mede, dat de a.a. onderlinge wedstrijd veel belooft. Hoewel de lijsten nog niet gesloten zijn, is men in alle klassen reeds van een flinke deelneming zeker. In de commissie der corresp partij met Elberfeld zijn de heeren v. Lennep en Sohlbsrg vervangen door de heeren D. Bleykmaus en A. de Lslie, en de be slissende stem is van v. Lennep op Jhr. A. E. v. ! Foreest overgegaan. De stand der match tusschen Bleykmana en v. Foreest is op 't oogenblik: Ieder 3, 2 'remise. Wij ontvingen uit New. York een uitvoerig verslag van 't banket, ter eere van Pillaburv's overwinning te llastings. Op't menu prijkten drie diagrammen mot de be- j kende posities uit Pülsbury's partijen met Janowdki, ? Tarrasch en Gunsbovg. De zaal waar 't diner plaats ; vond, was met vlaggen behangen, en de tafels waren met kostbare planten en bloemen versierd, zoodat 't geheel een uiterst feestelijk aanzien hal. Zoaals een der BrooUlijnsche kranten opmerkte, moet menig schaker bij 't binnentreden gemeend hebben, dat een vergissing had plaats gehad, want ; men was in de schaakwereld tot nog toe aan meer j bescheiden huldeblijken gewend. Pillabury zelf was zeker allerminst op zulk een uitbundige ovatie voor bereid twee uur lang, van alle kanten in toasten te worden bewierookt zou zelfs voor een minder bescheiden natuur dan Pillsbury geen onverinengd met het verklaren van alle gedenkpenningen, medail lons, muntstukken en andere antieke en moderne rariteiten van het kabinet van Zijne Majesteit; ten slotte een beschrijving te geven van de oud heden en de gedenkteekenen van Frankrijk. Het eerste deel van haar Memoires is verschenen in 1717 ; tot op dezen tyd toe zijn zij voortgezet. De Académie des sciences wasvoor 1666 een vrije vereeniging, waarvan Descartes, Etienne, Blaise Pas cal, Gassendi en andere lid waren. Ook zij heeft, door bemiddeling van Colbert de koninklijke goedkeuring gekregen. Het eerste deel vanhaar processen-verbaal begint aldus: »Den 22sten December 1666 is vastgesteld, dat de vereeniging tweemaal in de week zal vergaderen, des Woens dags en des Zaterdags ; den eenen dag, te weten Woensdag, zal men wiskunde behandelen, Zater dag natuurkunde." Er waren toen 21 leden, van wie 3 astronoom waren, l botanicus, 2 scheikun digen, 7 geometrici, l werktuigkundige, 3 physici; een was niet ingedeeld. Er werden eenige jaar gelden uitbetaald, en men vervaardigde een medaille voor deze Académie. De Académie des beaux arts heeft een afwij» kende geschiedenis gehad. >De schilder Lebrun en de heer de Charmays", zoo verhaalt Olivier Merson, »waren de stichters van de Académie voor schilder- en beeldhouwkunst. Van den eerste was het denkbeeld; de tweede, gewezen secre taris van den maarschalk Schomberg, nam op zich het den byval van hooger hand te bezorgen. Het gelukte hem. Na een lange en geleerde studie te hebben in elkander gezet, vroeg en verkreeg hij toegang bij de koningin, den 20sten Januari 1548, en de raad van regentschap gaf onmiddellijk toe, dat er reden was om het plan uit te voeren." Maar er kwam tegenstand van het schilders- en beeldhouwersgilde van de stad en d* baulieue van Parijs; er werd gekibbeld, geprocedeerd, en zoovoorts. Ook hier was het weder Colbert, die de Académie tot overwinning bracht; de koning schonk haar een patentbrief, maar eerst in 1777 maakte een decreet van Lodewijk XVI een einde aan de tegenwerking van het gilde. De Académie voor de muziek werd in 1666, die voor de bouwkunst in 1671 gesticht; alleen de Académie des sciences morales et politiques dateert van de eerste republiek. Vóór de revolutie hadden de verschillende Académies geen of zeer weinig onderling verband gehouden, haar verhouding was zelfs vrij gespan nen. Wel had Colbert reeds in 1666 het plan voor een Instituut gevormd, maar de Académie fran^aise weigerde er toe mede te werken. De revolutie kwam. Den 8sten Augustus 17f)3 beklom Grégoire de tribune der Conventie, en sprak : «.Burgers, het oogenblik nadert, dat de natie, door middel van haar tegenwoordigers te aanschouwe van het firmament en in het veld der natuur het wetboek zal bekrachtigen dat de vrijheid in ons midden vestigt. Overmorgen zal de fransche republiek haar plechtige intrede doen in het heelal. Op dien dag, waarop de zon zal schijnen over een volk van louter broederen, moeten onze blikken op den franschen grond geen instellingen meer ontmoeten die afbreuk doen aan de eeuwige beginselen, door ons ge huldigd. Toch zijn er nog eenigen, die het merk van het despotisme dragen, of wier inrichting vloekt met de gelykheid, aan de algemeene her vorming ontsnapt; het zijn de Académies genot kunnen heeten geen wonder dan ook dat hjj met moeite woorden kon vinden om voor zooveel eer te bedanken. Als herinnering aan dezen onvergeteljjken avond werd hem een gouden horloge ter waarde van ? 500 aangeboden. Aan dit horloge is een wekker verbonden die alle i minuten afloopt en zoodoende op een wedstrijd zijn bezitter aan den gemiddelden bedenktijd voor iederen zet herinnert. Waar men in Amerika al niet op komt! Met genoegen maakten wij uit een en ander op dat Pillsbury vast besloten schijnt zich opnieuw met de Europeesche grootheden (in December te Peters burg) te meten. Jammer dat Dr. Tarrasch even vast besloten schijnt dit keer niet mee te doen. Zonder den Meisterspieler von Nürnherg", den overwinnaar van vier achtereen volgende Internat, tournooien kan die match o.i. ter nauwernood als een championship matcli worden aangemerkt. De prijs van bet in onze vorige rubriek aangekon digde werk: Het Sehaakprobleem Theorie en Praktijk" bedraagt ? 0.90. In 't Caféde la Brgenee" te Parijs deed zich on langs de volgende interessante positie voor. Wit 13 Zwart 14 stukken. Wit (Baehmann) aan den zet kondigde in deze positie mat in 5 zotten aan. l ga f. E ga. 2 P d5: f, P d5 : 3 E g5 f, K go: l P ei: f f, K gi 5 D go of D dl f. De patriotten zijn er bijna altijd in de minder heid ; de tyrannen waren zoo politiek, op de bazuin der Pteclame de hand te leggen. Pericles deed het, Augustus deed het, Richelieu deed het, Lodewijk XIV deed het. De Académie fran^aise, die uit haar midden den goeden abb de Saint-Pierre verdreef, was bijna altijd een instrument in de hand der despoten. En de Conventie besloot: »Alle Académies en letterkundige vereenigingen, door de natie gepatenteerd of begiftigd, worden opgeheven." Maar Grégoire was niet van plan, af te breken zonder weder op te bouwen. «Burgers", zeide hij «afbreken is gemakkelijk, en de wetgever toont zyn wijsheid minder in het afbreken dan in het weder opbouwen", op de ruïien van de oude Académies wilde hy het Institut vestigen; dat ze allen in een lichaam zou vereenigen. Den 25sten October 1795 sprak Daunou van de zelfde tribune: »Wy hebben aan Talleyrand en Condorcet het plan ontleend voor een Institut National, grootsch en majestueus idee, welks uitvoering alle Académies der koningen zal over schaduwen". In deze zitting werd het Instituut opgericht. Het bestond eerst uit die afdeelingen, »Sciences physiques et mathématiques", »Sciences morales et politiques" en littérature en beaux-arts". Een arrest van den 3den Pluviöse, jaar XI (1803), deelde de afdeeling letteren en schoone kunsten in drieën, en schafte de tweede af, die eerst den 26sten Octoher 1832, door Louis Philippe weder in het leven werd geroepen. Op het oogenblik heeft het Instituut nominaal 546 leden en correspondenten, over vijf afdeelingen verdeeld. Zij houden wekelijks zitting, en eens in het jaar, den 25sten October, komen zij allen bijeen, en houden een gemeenschappelijke open bare vergadering. Bij uitzondering heeft zij ditmaal den 24sten plaats gehad, onder voorzitter schap van Ambroise Thomas. De praktische Engelschman. De Engelschman die met zijn Horatius door het leven gaaf, sshijnt aan het verleden te zullen worden gelaten: de jongens van Rugby College die voor een vijf-en-twintig jaer nog uitsluitend met de klassieken werden gevoerd, en hoogstens wat mathesis als specerij kregen, worden blijkens het jongste examen, thans grootgebracht met de allernieuwste geschiedenis, geschiedenis die om zoo te zeggen nog ongeschreven is, omdat alleen de couranten en de specialiteiten zich nog met haar hebben bezig gehouden. Het examenpro gramma van Rugby College toch bevatte dit jaar de volgende opgaven: Geef een beschrij ving van de Eastern en de Wester spoorwegen, die Londen met Schotland verbinden. Verhaal den jongsten wedstrijd tusschen de twee spoor wegen. Waar liggen Foc-Tsjau, Madagascar, Sofia, Cuba en de Congo? Welke gebeurtenissen hebben kortelings in genoemde landen en steden plaats gevonden? Wat weet gij van Ivhama. van kolonel Shervington, van Nasr Ulla Khan, en van Sher Afzul ? Wat is een »cabinet-minister", een Privy Councillor, een geestelijke pair ? Wie is minister van Binnenlandsche Zaken, wie is minister van Koloniën en wie van Buitenlandsche Zaken? Wat is de beteekenis van de poli tiek van Goschen, Long en Lord Landsdowne in het kabinet? Over welk onderwerp liepen voor namelijk de discussies in de tegenwoordige zittings periode? Men ziet: de Engelschman is praktisch. Naar de eischen des tijds heeft hij van een pépinière van classicisme de meest up to date" onderwijs instelling gemaakt, die men zich kan denken ! Illlllllllll IIIIHIHIIIIIIII III H Illllllllllllllll Partij uit 't Amateurtournooi te Hastinga. Stand na den Hen zet van Zwart. Marriott. f g h Zwart. Loman. 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 f3 fg4: B e3: R cl D a7: D f2 R e2 P a:5 P ba g5 gl'3: R f l R h3 R gr5! E e3: f f4 P d4: P c6 P ce5 T hf8 f3 D f6 » n ef3: P £4 P e5 28 P d4 29 D fl 30 K &2 31 D el: 32 R eS 33 R gl 34 K hl 35 D g3 36 R g2 37 D g2: 38 K g2: 39 R c3: D h5 fat fel: D K b8 P c4 D g5: P ge3 D d5 f P g:2: en Zwart wint. e3 f e3s