No.960 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Fransche Kinderversies. Een nieuw werk van den sympathieken dichter Maurice Bouchor is sedert kort verschenen en voldoet aan een in Frankrijk reeds lang gevoelde behoefte. Het is n.l. een bundeltje gedichten, samengesteld voor de lagere scholen en bekroond bij het concours, uitgeschreven door de »Correspondance générale de l'Instruction primaire". Hoewel voornamelijk voor zang, op bekende Fransche volksmelodieën, verzameld door Julien Tiersot, zijn ze ook zeer geschikt om voorgedra gen te worden en zoodoende ernstig aan te bevelen ook voor Nederlandsche scholen waar Fransch onderwezen wordt. Menigmaal heb ik klachten hooren uiten over de moeielykheid om geschikte versjes voor kinderen te vinden en hen dikwijls gedichten hooren opzeggen welke hunne bevatting te boven gingen en zooals van zelf spreekt met den grootsten tegenzin werden van buiten geleerd en 'zonder eenige intelligentie ?opgerammeld. De »Chants populaires" zijn lief, vol gevoel en naïviteit en zullen zeer zeker in den smaak vallen van en begrepen worden door kinderen van 12 tot 15 jaar, omdat ze zoo recht tot het kinderhart spreken en onderwerpen behandelen die in geen enkel opzicht boven hun gedachtenkring gaan. Welk kind voelt niet warm zijn hart kloppen voor gesneuvelde helden en zou geen behagen scheppen in gedichtjes zooals »Aux morts pour la patrie": Martyrs sacrës ou flers vainqueurs, O morts pour la Patrie'. A vous la gloire, a vous, grands coeurs, Les hymnes et les fleurs! La France, qui vous prie, Dans l'ombre est a genoux. O morts j,our la Patrie Toujours veillez sur nous ! en als »la Chanson de Roland" dat in zijn 5 coupletjes het geheele roerende antieke helden epos resumeert: Le noble Charles, roi des Francs, Avait passémonts et torrents. Restait l'arrière-garde, Ayant pour chef Roland Ie preux. Voila qu'il se hasarde Au fond d'un val bien ténébreux. Hélas ! Ie traitre Ganelon A fait garder ce noir vallon; Car une armee immense Soudain. descend des pies voisins. La lutte a mort commence, Aux cris stridents des Sarrasins. L'épée au poing, fier et sanglant, II crie aussi, Ie bon Roland. Il court dans la ba'aille, Jonchant de morts Ie sombre val. Il frappe, il brise, il taille; Partout rayonne Durandal. Blessétrois fois, sire Olivier Dit a Roland: »Beau chevalier. La-bas est Charlemagne. Sonnez vers lui, sonnez du cor, Sonnez par la montagne!" Le bon Foland dit: »Pas encor." Enfin percéde part en part, Roland sonna: c'était trop tard. Autour de lui. dans l'ombre, Ralaient les gens et les chevaux. Vaincu, mais par Ie nombre, Roland mourut a Roncevaux. Bovendien geeft dit laatste den onderwijzer gelegenheid door zijn toelichtingen het kind reeds vroeg eenig denkbeeld van epische poëzie te geven. Verder vindt men onder de 37 gedichtjes die dit bundetje bevat en alle »de petits chefs d'oeuvre" mogen genoemd worden, nog het eenvoudige, iiiiiiniiiiiimiiiimiiniiittitiiiMii 5de Jaargang. 17 November 1895. Redacteur: RÜD. J. LOMAN. Adres: ?Stonehaven, Hitherfield Road, Streatham, Londen. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. Minimi mm ui immuun IIIIHIIIIIIIIIIIIIIIUI Van J. W. Lecomte, te Soerabaia. Vervaardigd voor den Halfjaarl. Internationalen probleem-wedstrijd in dit blad. No. 312. Mat in drie (3) zetten. abcde fg h Wit: K f l, D hl, T a7, P f5, E e6 en e7; e3 = 7. Zwart: K b5, B c3, P g5; b6, c6 en g4 = 6. diepgevoelde »Amour filial", de liefelijke legende van Sainte Geneviève : Aux pres fleuris, la blonde Geneviève, Dont les regards désarment les méchants, Les jeux ravis par l'aube qui se léve, Murmure de beaux chants. Salut a la bergere aux champs! Quand vers Paris, aux sombres jours du glaive, On vit marcher les Huns poussant des cris, Le coeur serre, la tendre Geneviève Se dit aux pres fleuris : »C'est moi qui sauverai Paris!" en die van »la Belle au bois dormant Noël aux champs la chanson du Pêcheur", en dan het innig schoone, diep treffende en tegelyk zoo naïve »Fête des morts" : Morts bien-aimés, c'est votre fête; Le cimetière est plein de fleurs. Pres d'un tombeau chacun s'arrête, Triste et muet, courbant la tête, Puis léve au ciel ses jeux en pleurs. Ames des morts, toujours chéries, Lorsque vos tombes sont fleuries Respirez-vous leurs frais parfums? Slechts de verheven reine dichter van »les Symbol es" heeft zóó de ziel der jeugd weten te doorgronden, en hij alleen kon haar geven wat haar toekomt. CAROLiyA BEELOO. HIIIIIIHIIIIIIUIIIIIimilllltlll ETENSCHAP Nog eens: De Wetenschap yan flen Godsdienst, Den 2Gsten October maakte ik in dit blad enkele opmerkingen naar aanleiding van prof. Lamers arbeid over. De Wetenschap van den Godsdienst Ik verkeerde in de meening, dat het werk voltooid was. Nu had ik tevergeefs naar alle metafysica gezocht, naar een hoofdstuk, aan het verstandelijk element in de beweringen der verschillende godsdiensten gewijd ; en ik schreef daarom, dat aan het gebouw het dak ontbreekt erbij voegende, dat wij geenerlei reden hebben om slechts aan uitstel te denken. Prof. Lamers heeft de goedheid gehad, mij onder het oog te brengen, dat ik mij in dit laatste opzicht te eenen male vergiste. Zijn werk is nog niet voltooid ; en bovendien haalde hij verschei dene plaatsen aan, waar hij het bedoelde hoofd stuk in het vooruitzicht stelde. Of al die plaatsen mij even duidelijk werden als zij hem blijkbaar zy'n, laat ik rusten. Doch op bladzij 49.'! 494 (II) staat volkomen duidelijk te lezen, dat »de metaphysica van den godsdienst" nog volgen moet en met »een overzicht van de geschiedenis van de leer aangaande God" zal ingeleid worden. Het doet mij leed, dat dit mij ontging. Thans echter is het, gelijk vanzelf spreekt, niet meer dan ordentelijk, mijne aanmerking over de ont stentenis van een dak terug te nemen, wat ik dan ook openlijk doe. Och hemel, in het ergste geval krijgt mijne ijdelheid er een slootje door. Dit is wel eens nuttig voor een mensch. Maar daarenboven heb ik zulke stootjes bij do zijnen veil voor de herinnering mijner hoop om iets vroeger of later bij voorkeur iets vroeger te leeren, welke objectieve en dus blijvende waarheid prof. Lamers gevonden heeft te midden van het subjectieve, wisselvallige en dus op den duur onverschillige, dat wij in eiken godsdienst aantreffen. Ondertusschen moeten wij reeds dankbaar wezen, tegen-woor mmiiiniiiiinm*mummumiiiumiii»»iiiiiii»iuiiiuiuumiiiiiiiiuinitm Oplossing van No. 310 (Eslin). l f7 enz. nevenopl. l ab5 : enz Deze nevenopl., die allen oplossers ontgaan is, werd door Altmeister Steinitz ontdekt. De heer Eslin is bizonder ongelukkig in dezen wedstrijd, want dit pro bleem werd zeer gunstig beoordeeld, de heer Kockelkojn o. a. kende er een 4 aan toe. TWEEDE NAT. CORRESP.WEDSTIJD. Twee-en-twintigste zet van Wit. D g8; T ea K fl P f3 B C K g2 D f'3 P d4: K f2 T h4: P 1)5 T hel D P e5 P c3 P d2 e6 f5 Tcbl K dl T b3 D b4 a4 Pbd2 D c2 T nel ghó: D 1)4 g4 T gS: 8 T fal E h4 T a6 b3 P h3 9 D g5 T e4 D d2 R f4 D a3 10 R d2 R g4 P U5: T fel Van de H.H. Modderman en Zier weder geen zetten ontvangen. Er is nog gespeeld in A l : 21 T e 6, in A 5 : 21 R b 6, en in B 4 ; 21 D e 3. Door het vroeger afdrukken van het Weekblad kon in het nnmmev van 3 Xov. 11. geen opgave van zetten plaats hebben. Om dezelfde reden verzoek ik H.H. deelnemers aan den Wedstrijd nogmaals beleefd maar dringend hun zetten bijtijds te vereenden en vooral nauwkeurig en duidelijk op te geven, daar het onmo gelijk is geworden de opgaven na te zien. E. H. E. v. W. ZooaU U zult hebben bemerkt is de zaak reeds in orde. Beste groeten. J. \ H. Geluk gewenscht met herstel. Beste groeten. J. J. S. Door de Amersft. Schaakvereeniging zijn 2 corres pondentiepartijen gespeeld, tegen de vereeniging Heemskerk" te Leiden. Beide partijen werden door de Amerafoorters gewonnen. De heer Faure, op richter der club, deelt ons verder mede dat de club dig ook in godgeleerde kringen die tweeër lei bestanddeelen van den godsdienst erkent te doen. Zoolang de geloovigen hun geloof voor onbetwistbare waarheid of zelfs voor bovenmenschelijke wijsheid hielden, viel er in het geheel niet met hen te redeneeren. De heer Lamers beklaagt zich ook nog over mijn verwijt, dat hij in zijn historisch deel het christendom «verdonkeremaande". Aan dien term ben ik volstrekt niet gehecht. Doch dat het christendom er niet of slechts terloops behandeld w.ord, blijf ik op mijn standpunt van gewonen lezer betreuren. Dit is evenwel eene quaestie van opvatting, waarover ik niet zal uitweiden. DR. H. J. BETZ. Berthelot over de rol der Chemie in de Maatschappij der toekomst. Berthelot, de nieuwe Fransche minister van Buitenlandsche Zaken, heeft nog geen twee jaren geleden de volgende fantasmagone van de maat schappij der toekomst gegeven: De chemie heeft in de laatste tientallen jaren groote dingen tot stand gebracht, maar dit is nog enkel het begin; weldra zullen vraagstukken van nog heel wat grooter beteekenis worden op gelost. Omstreeks het jaar 2000 zal er geen land bouw en geen boerenstand meer zijn ; de chemie zal de tegenwoordige bewerking van den grond hebben doen verdwijnen. Er zullen geen kolenmijnen, dus ook geen werkstakingen van mijnwerkers meer zijn, want de brandstoffen zullen zijn vervangen door chemische en physische verwarmingsmethoden. In voerrechten en oorlogen zullen zijn afgeschaft, de luchtscheepvaart, die zich van chemische stoffen als beweegkracht bedient, heeft over deze ver ouderde instellingen het doodvonnis gestreken. De taak der industrie is, onuitputtelijke bronnen van kracht te vinden, die zoo weinig mogelijk verbruiken. Tot nu toe werd stoom door de chemische energie van verbrande steenkolen voortgebracht, maar de steenkool is moeilijk te winnen, en de voorraad vermindert van dag tot dag. Men moet erop bedacht zijn, de zomerwarmte en de hitte van het binnenste der aarde te exploiteeren. Er bestaat gegronde hoop, dat van beide warmtebronnen een onbeperkt gebruik zal kunnen worden ge maakt. Een put van :>000 a 4I.K O meter diepte te boren valt binnen het bereik van het kunnen onzer ingenieurs: die van de toekomst zullen het dus ongetwijfeld doen. Dan is de bron van alle warmte, van alle nijverheid geopend, denkt men het water nog daarbij, dan kan men op aarde alle machines laten loopen die de verbeelding uitvindt, en deze bron van kracht zal gedu rende eeuwen nauwlijks merkbaar in capaci teit verminderen. Met de warmte der aarde zouden tal van chemische problemen worden op gelost, o. a. het moeilijkste vraagstuk waar voor zij staat: de voortbrenging der voedings middelen. In beginsel is het reeds opgelost: de synthese der vetten en oliën is bekend, ook van de elementen der stikstof zal men weldra de samenstelling kennen. Het probleem der levens middelen is van louter chemischen aard, denzelf den dag dat men goedkoop kracht krijgt, zal men met koolstof uit de koolzuren, met waterstof en zuurstof uit het water, en met stikstof uit de atmosfeer levensmiddelen maken van allerlei soort. Wat tot nu de planten deden, zal dan de nijver heid doen, en dat volmaakter dan de natuur. Er zal dan een omwenteling komen, waarvan men zich thans nog geen begrip kan maken ; moes tuinen, wijnbergen en weiden zullen verdwijnen, de mensch zal zachtaardiger en beter worden, want hij zal niet meer leven van moord, van de vernietiging van levende wezens. Het onderscheid tusschen vruchtbare en onvruchtbare oorden zal vervallen, wie weet, of de woestijnen niet de lievelingsplekken der menschheid worden, omdat het daar gezonder is dan op den doorsypelden moerasgrond, en <1e vervuilde velden waarop thans de landbouw wordt gedreven. De aarde zal een tuin zijn, waarin men naar eigen lust gras en bloemen, bosschen en struikgewas zal kunnen laten groeien, en waar de menschheid zal leven in den overvloed der gouden eeuw. Daarom zal «iiHiiUiUiuiiHiiiiiiiiiiiniuiiiuiiHuiiiiiiiiiiiiinminuiniuiiiiiiimiiiiiiini te Amersfoort in bloeienden toestand verkeert en sinds een jaar ongeveer bu.tengewoon lid is van den Ned. Schaakbond. Hier volgen de beide partijen. FALKBEER-GAMBIET. Amersfoort. Leiden. Wit. Zwart. l c4 c5 later toch tot dezen zet «> f* ,itc gedwongen. 3 ed5: e4 Hierdoor gaat Zwart over in het Falkbeergambiet, in een corresp.partij een vrij gevaarlijke excursie. . r . . . 4- L Do -f Cb 5 dt'G: beo: P cC : is beter. 13 dc5: ]4: K hl L có: 6 L ('4 7 d4 8 P i-3 9 P ge2 10 L b3 P l'(t L d6 P I)d7 P bC 0-0 P bdó was veel beter; voor de rochade bestond nog niets geen haast. Op d5 had het zwarte paard goed gestaan, torwijl hot nu tot heleinde van het spel nagenoeg doelloos blijft staan op bü. 11 0-0 L g-4 '. Op b7 had de witte looper beter gestaan. 12 D el h3 was beter, Wit wordt jg f f 3 j^ jjj 17 r «, n 7 >, 17 'm Q i r i , Op 17 T g3 had kunnen volgen P h5; 18 T g5, p f4: Wit had met verseheidene moeilijkheden te kampen kunnen krijgen. 18 L cö: D có: 19 T g3 T fe8 20 T g5 D e 7 21 D sS g6 D f 8 was iets beter. 22 P d4 Dreigende zoowel P go, als g5. 22 P Il5 .' J Onbegrijpelijk in een corresp. partij. o-j f ^j, . Zwart geeft op, wat trouwens reeds na den 17den zet gevoegeljk had kunnen geschieden. l e4 2 pr;$ 3 L, b5 SPAANSCHE PARTIJ, p .-s 4 L a4 fa " 5 d4 fel: r <**> CL c6: deö: ii6 7 P e5 P n hij nog niet ontaarden, want een deel van het geluk is de arbeid, en de mensen zal arbeiden zoo goed als ooit, omdat hij alleen arbeidt voor oichzelf, om zijn geestelijke, mor ele en artistieke zntwikkeling tot den hoogsten trap te brengen. De Geschiedenis van Punch". Punch mag dan niet serieus zijn, al is het blad in alle opzichten serieuser dan zijn omslag en titel aangeven, zeer serieus is de geschiedenis, die mr. Spielmann naar officieele bronnen bij Cassell and Co. heeft uitgegeven van het week blad. Het is een boek, niet alleen vol geschied kundige merkwaardigheden, maar ook aantrek kelijk door het groot aantal reproducties van do voornaamste punten die Punch in den loop van zijn bestaan heeft gepubliceerd. Het belangrijkst echter is de beschryving van den huidigen staf van het blad, waarop wij nog wel gelegenheid zullen hebben, terug te komen. iiiiiiimiiiiiiiiiiiiiHiimm iiiiiiiiiiiiiiimiimiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHM NIEUWE BOEKEN. Ingekomen bij de redactie : In, 't Voorbijgaan. Herinneringen en indruk ken van QUIXTI s. Haarlem, H. D. Tjeenk Willink. Litteratuur en tooneel te Amsterdam in de 17de eeuw, door dr. G. KALFP. Haarlem, de Erven F. Bohn. Kinderen van hun tijd, door ES.TEU. Haarlem, II. D. Tjeenk Willink. Een derde druk van C. BTSKEN HUET'S Van Nupets naar Amsterdam, herzien door G. Busken Huet. Haarlem, H. D. Tjeenk Willink. Een tweede druk van De Kunstnijverheid, naar dr. BRUNO BUCIIEK, met een inleidend woord van den heer J. R. de Kruijff. En : B. BAAS. Help u zelf, II. 2de druk. W. ZI.ILSTRA. Grepen uit de Methodiek van het zangonderwijs. W. II. WISSKUNK. Kern van de Algebra. 2do druk. H. DE RAAF en B. BAAS. Een klaverblad, I. Ode druk. J. N. VAT.KMOKF. Leercursus der Engelsche taal, III, ode druk. W. II. 11 K GROOT W/. Zangoefeningen, 1,4de druk. G. BUJIIAM. Kijkjes in het boek der natuur, I, 1ste stukje. D. AITTOX. Aardrijkskunde van Nederland. ode druk. J. X. VALKHOFK. Volledige Leercursus der Duitsche taal. 1ste stuk. 7de druk. De Rattenvanger van Hamtin. Tekstboekje, door Dr. II. P. SCHIM VAN DEIJ LOIOKF. V. A. SEKHT. Cours de langue fran^aise, III. O. VKKNSTHA. Nieuw Duitsch Leerboek, I. Al deze werken verschenen bij P. Xoordhoff, Groningen. TIIKHKSK HOVEN, Kleine Gerrit. No. 70 van Warendorf's Xovellenbibliotheek. De firma W. J. Thieme & Co. te Zutphen, geeft een editie van de Veiligheidswet, bewerkt door den heer R. H. LOKF SCHAL-IIOVEN. De koopers ontvangen de ->maatregelen van bestuur". krachtens deze wet te vaardigen, voorzoover zij bij het in werking treden verschijnen, gratis. Een Handvol Spreuken, door Sprokkelaar. H. A/N., is bij den uitgever M. E. de Grauw, Ouderkerk bij Amsterdam verschenen, als geschrift van Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Te Middelburg, bij J. C. & W. Altorfer : Ziekenfondsen in Nederland. Hunne gebreken. Hunne verbetering. Niet-officieel bijvoegsel tot het rapport der Nutscommissie over die instel lingen, door haar medelid Dr. J. C. SNIJDERS. No. 2Co van den Catalogus der oude en mo derne boeken, bij de firma Martinus Nijhoff in voorraad (IV Pays-Bas ; III Hollande Meridio nale et Septentionale. Verslag van de wiskundigen adviseur der onderhnr/e levensverzekering Eigen Hulp, over het vijfjarig tijdvak 189094. MARIK, Duvekes Huis, vertaald door Mej. A. M. GKKTIÏVAN WIJK. Amsterdam, A. M. van den Broeeke. K. BES, Voor bezoekers van het Koninklijk Paleis te Amsterdam, J. II. & G. van Ileteren, Amsterdam. imiliiimimiliiliHiiHliiiii IIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIII 8 L g5 L f5 9 g4J Deze zet verzwakt den koningsvleugel zeer en is de eigenlijke oorzaak van het verlies der partij, 9 10 L e3 S L e6! L do P d5 0-0 ca 12 D e2 13 P d2 14 P e4:2 Wit schijnt het gevaar lijke van den toestand niet in te zien. 14 cd4: 15 L d4: P f4 16 D d2 Op D fl was gevolgd L bi f 17 c3, D dl:! enz. 16 L d5 17 f3 Wit heeft niet anders. 17 L c4: 18 fe4: L ea: 19 L e5: D h4 f Wit geeft op. N B. Aan prob'.eem No. 311 (Clarus) zgn nog do volgende punten toe te kennen : L. Slagter, 's Sago (3) en E. Wieling, Groningen (2i. Toegekend cijfer l 11,17. UIT DE SCHAAKWERELD. De match te Weenen tusschen Marco en Weiss, oorspronkelijk door baron Rothschild op touw gezet als vooroefening voor Hastings, werd eerst dezer dagen geëindigd. Marco schijnt to Hastings den smaak voor verliezen zoozeer beet te hebben ge kregen, dat de verleiding hem, bij hervatting zijner werkzaamheden te Weenen, te machtig was ; met dit gevolg dat hij alle partijen meesterlijk verloor. Uit slag : Jlax Woiss 5, Marco l, l remise. Walbrodt en Janowski zijn overeengekomen bin nenkort een lans te breben en wel te Berlijn, om een inzet van HOO Mk. De datum voor 't begin der vijandelijkheden te Petersburg is thans diünitief op 8 Deo. gesteld. Wij vernemen tot ons genoegen, dat aan den winterwodstrijd in 't V. A. 8. met veel animo wordt deelgenomen. Niet minder dan 29 leden nemen deel aan den strijd.