Historisch Archief 1877-1940
No. 961
DE AMSTEKDAMMEB, WEEKBLAD VOOK NEDEKLAND.
Maison HIRSCH & C1E
AMSTERDAM.
x Lundi25Novembre et jours suivants
Mise en Vente et Exposition
d'articles pratiques et nouveaux ponr cadeaux de Si Nicolas.
Afin de donner a notre clientèle la facilitéde faire un choix rapide, nous avons préparéune grande quantitéde Robes de
Laine, de Robes de Soie, de Robes de Velours, etc. etc.; dont Ie bas prix extreme joint a l'élégance de l'arrangement est
tout & fait appropriéa des cadeaux pratiques.
Exposition générale IMiiumche 94 Novemlire»
A notre caisse nous mettons a la disposition de notre clientèle des JBOiVSr, nouvant servir au ?
norteur a choisir dans nos ntagasins l'objel a son gré. l
I*
?l
ferkTerscliafflng?KMerMeeiling.
Van 15 December '94 tot 23 Maart '95
werd aan 15?19 kleermakers tegen een loon
van f 6.?per week, aan 56 naaisters en 3
breisters gedurende dienzelfden tyd £ ? 2.50
gemiddeld per week arbeid gegeven, terwyl
20 naaisters gedurende de slappe zomermaanden
werkten. Naar al deze lieden was natuurlijk
vooraf een onderzoek ingesteld en zy waren zeer
dankbaar voor het ontvangen werk. Door een
kundig kleermaker en twee ervaren naaisters
werden de goederen geknipt en in ontvangst
genomen.
Vervaardigd werden:
Voor meisjes.
1280 Jurken, 1241 Boezelaars,
534 Broeken, 422 Rokken,
1330 Chemisetten.
Voor jongens.
1238 Pantalons, 1288 Blouses,
839 Borstrokken.
837 Hemden en 500 paar Kousen.
By de verdeeling zorgden de Hoofden dor
O. L. S. Ie klasse, der diaconie- en andere
byzondere scholen voor goede inlichtingen, zy' gaven
op aan de comitéleden welke kinderen een stel
. kleederen het meest behoefden en verdienden.
Daar het aantal candidaatjes voor nieuwe kleeren
voortdurend zeer groot was, moest een
alphabetische lyst worden opgemaakt van al die kinderen;
zij werd gecontroleerd door de Commissie voor
Werkverschaffing, vele districtspresidenten van
Liefdadigheid naar Vermogen en een Bestuurderes
van Eindervoeding.
De aldus aangewezen kinderen werden per
gedrukte kaart opgeroepen om op Woensdag of
Zaterdagmiddag te verschenen in school 71, tot
dit doel afgestaan. De firma de Gruyter & Co.
had welwillend kisten afgestaan voor het vervoer,
dat steeds door werkeloozen geschiedde.
Op genoemde middagen werden door de dames
mej. C. Tilanus, P. Spakier, H. Kruseman en
C. Oolgaardt, de goederen aan de kinderen uit
gedeeld. Ieder ontving een stel bovenkleeren
en ondergoed.
Aan 1163 meisjes en 1217 jongens werd eon
stel kleeren uitgereikt. Wat dezen zomer ver
vaardigd werd, wordt nog in voorraad gehouden
tot het begin van den winter.
De dames Marie Verkouteren, Met a, A.
Hugenholtz en de heer dr. C. W. Janssen,
die gedurende het afgeloopen jaar met
onbezweken y ver en volharding hun krachten wydden
aan deze nuttige werkverschaffing zullen
trachtten ook gedurende dezen winter weder een
aantal werkeloozen icerk en daardoor aan veel arme
stumpers van kinderen kleeren te verschaffen,
indien zy daartoe in staat worden gesteld door
bijdragen van weldadige stadgenooten.
Een werkverschaffing waar de vrouwen
vooraan komen, is zeker een merkwaardig feit,
en reeds daarom sympathie en aandacht waard.
Het comitéstelt zich voor om in dezen winter
vooral aan vrouwen werk te verschaffen, door haar
zooveel mogelijk kleeren te laten vervaardigen.
Is een weduwe met een talrijk kroost niet maar
al te dikwyls buiten staat om brood voor haar
kinderen te verdienen ? Hoeveel uitgeputte moe
ders zyn er niet, die hard moeten werken om
een karig onderhoud voor haar gezin te vinden.
Velen zyn te zwak om als schoonmaakster uit
werken te gaan en zoeken haar troost in naai
en breiwerk maar hoevele vinden dien troost,
den kost dien zjj zoo jjverig zoeken? Bij parti
culieren is niet altijd werk voor haar. Te huis
zitten ze voor winkels te werken, ja, maar wat ver
dienen zy ? Och, er wordt zoo'n bitter beetje voor
dat winkelwerk betaald; de concurrentie is zoo
wreed, zoo scherp ! En toch zy doen het zoo
gaarne omdat het ten minste iets geeft. Hoe
weinig blijft er van haar tyd over voor haar
gezin, dat dan wél een stukje brood, maar geen
andere moederlyke zorg of teederheid kan ont
vangen.
Die arme vrouwen zyn de wereld te rijk, wan
neer zy by de Werkv er s chaffing kun
nen worden aangenomen, want haar arbeid wordt
daar tenminste redetvjk, al is 't dan niet ruim,
betaald, terwijl zo tevens de voldoening smaken,
dat haar werk, niet aan concurreerende han
delaren, maar aan arme kinderen van moeders,
even arm als zij, ten goede komt.
Onlangs las men in een dagblad: «veel geven
maakt de arme menschen niet beter, misschien
luier en onverschilliger" maar n stel goede
kleeren per jaar, zal toch een arm kind niet beder
ven. In ieder geval zal het eergevoel van het kind
geprikkeld worden door de wetenschap, dat het
er fatsoenlek en knap uitziet. Hoeveel school
verzuim kan niet worden voorkomen door
ordentelyke kleertjes, want, och! er zyn nog maar al
te veel kleinen die vaak niet op school komen,
»omdat ze er zóó uitzien."
Goed onderricht kweekt goede werklieden voor
de toekomst, wellicht zouden er later minder onte
vreden en oproerig gestemde belhamels zyn, wan
neer er meer knappe,blauw gekielde,warm gekleede
knapen op de schoolbanken zaten. Misschien
vond men minder vuile, onhebbelijke vrouwen en
moeders, als de scholen meer zindelyk gekleede
meisjes konden aanwijzen.
Het is nu het seizoen om te geven, daarom
is het te hopen dat het comitévan W e r k v e
rschaffing-Kinderkleeding niet te
vergeefs zyn stem laat hooren. Die iets over
heeft voor het dubbele doel dezer Werkverschaf
fing kan een jaarlyksche bijdrage geven of een
gift ineens zenden aan de dames Marie
Verkouteren, Prinsengracht 683, Meta A. Hugenholtz,
Parkweg 6, of dr. C. W. Janssen, Roemer
Visscherstraat 11, alhier.
iHiiiiiiiiiiimillliliiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiliiiiiiiiiiiiiliiiiiiiliiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiill
Myjnheer de Redacteur!
Myn stukje in uw vorig nummer heeft mij
eenige anonyme brieven bezorgd.
Aan de schrijvers (of schrijfsters) zy gezegd dat
een anonyme brief altijd laf en deloyaal is.
Als men zyn naam niet durft zetten onder eene
persoonlyke opinie, dat men zwijge! Ik ver
keerde in het denkbeeld dat eenigszins beschaafde
menschen wisten dat anonyme brieven aldus ge
brandmerkt worden;.... is het niet dezelfde
daad als die van een sluipmoordenaar ? of iemand
die gemaskerd, een anderen, met open gelaat,
aan zou vallen ?
Mag ik 't zeggen, mijnheer de Redacteur, er
zijn eenige zaken die ik haat, en ik zou het
willen uitgalmen over alle daken.
Anonyme brieven noem ik niet meer, daar is
de vuilnisbak nog te goed voor, maar de
schreeuwende onrechtvaardigheid van de wet, van
't gerecht die alles wat zwak is eenvoudig
verplettert, onder den schijn van het te be
schermen ....
De indiscretie van de ^liefdadigheid", die door
haar napluizen en nazoeken het den gevallen
mensch onmogelijk maakt zich op te heffen !
Neen, zeker niet, ik geloof niet meer van
armenzorg af te weten dan zoovele groote, rijke (/),
machtige armbesturen, die dertig of veertig jaar
bestaan; maar waarlijk, ook d Aar zou een
practische revisie van de gebruiken evenveel nut
kunnen stichten als een revisie van de wet.
Hoe is het mogelijk nieuwe toestanden door
oude reglementen te beheerschen? Van elk een
voorbeeld, ik zal kort zijn.
Sinds ik onder de armen leef, heb ik deze
week het 5e geval in 't zelfde genre. Eene
jonge getrouwde vrouw, 7 kinderen; (bij de vorige
varieerde dat getal tusschen 2?6) de man, een
liederlijke kerel, heeft alles opgemaakt, den boel
verkocht en de vrouw, met de door hem ge
schonken kinderen, alleen, in de kale woning
achtergelaten, waar zij de huur niet van betalen
kon. Met behulp van eenige vrienden zijn de
kinderen geplaatst, de moeder aan een betrek
king geholpen, die lucratief genoeg is, dat
zy van de zeven, vier kinderen zal kunnen
onderhouden. Wat doet de man ? Hij hoort niet
pas van de verdienste van zyn vrouw, of, ge
wapend met zyn trouwakte, komt hy bij haar
patroons en eischt haar loon op, dat hem volgens
de wet moet gegeven worden l... Met het geld
door zyn wettige vrouw verdiend, voor zijn kin
deren gespaard, gaat hij »pret" maken. Op nieuw
zyn moeder en kinderen, niettegenstaande het
werken der moeder ... broodeloos ! Is een wet
die zoo iets mogelijk maakt, niet hemeltergend
van onrechtvaardigheid ? Ik vraag in allen eenvoud,
waarom is de parlementaire vorm zóó, dat er
jaren en tiental jaren verloopen, voordat een
nieuwe wet deze onrechtvaardigheid herstelt ?
Een voorbeeld van de onrechtvaardigheid van
't gerecht.
Een meisje, dat bekend staat als half idioot,
trouwt. Men waarschuwt den man wél, doch hij
antwoordt: »Als zij maar een aardappel kan koken
en een kous stoppen, wil ik haar toch hebben."
Nu, hij krijgt haar. Zij toont dadelijk volstrekt
niet met geld te kunnen omgaan, geen orde en
reinheid te hebben; na eenige jaren, die de
noodige kinderen brachten, heeft de man er ge
noeg van; hy zal naar 't buitenland gaan om
«lotsverbetering" te zoeken; zijn vrouw bidt en
smeekt hem te blijven ; zij kent haar eigen hulp
behoevendheid, maar hij gaat. Wat moet er
van de vrouw met de kinderen worden ? Hij
laat haar 400 gld. achter voor de eerste zes
maanden en gaat ver ver weg. De arme!
Zij kon vroeger niet eens de 12 gulden beheeren
die haar man wekelijks voor 't huishouden gaf;
wat zal zij nu met die 400 doen ? Binnen
8 dagen, lezer, zijn de 400 Gl. op ; Goede vriendjes
zijn komen vragen en leenen ..., er is feest ge
vierd by de verlaten vrouw ; men heeft haar laten
drinken.... drinken; 16 en 17 jarige bengels
hebben daar kermis gehouden, de ruiten kort en
klein geslagen de vrouw gaat bedelen met
haar kinderen .... zy leeft als .... een beest....
ja, als een beest, met de kinderen er bij, en
houdt een herinnering aan een van die jonge
grappenmakers.... De tijd verloopt in de
diepste ellende en armoede, en schande, men be
richt het den verren echtgenoot; hy vraagt en
verkrijgt echtscheiding, ziehier de uitspraak van
't gerecht (het stuk ligt voor me, ik copieer):
«Aangezien de eischer met medeweten en
goedvinden (.') van gedaagde vertrokken is ....
»Aangezien hij bij vertrek een voldoend bedrag
voor levensonderhoud achterliet....
«Aangezien gedaagde van dat geld tt zeer
slecht gebruik maakte ....
«Aangezien gedaagde, twee jaar na eischers
vertrek bevallen is van een kind ....
»Aangezien gedaagde zich dus heeft schuldig
gemaakt aan overspel....
enz. enz. enz."
Of die vrouw toerekenbaar is ? Dadr wordt
geen rekening mee gehouden; dat wordt niet
onderzocht! Niet idioot genoeg om in een
gesticht opgesloten te worden, maar toch niet in
staat op eigen beenen, alleen in de maatschappij
te staan, en nog veel minder in staat voor
kinderen te zorgen. Daar ligt zy ! Het ver
trapte wurm !... De man is een heele baas ge
worden, verdient drie entachtig gulden in de week,
(de papieren die 't bewijzen zijn onder my'n blik)
en zij, de verlatene, de zwakke vrouw, met haar
basterdkindje, dadr zit zy, zonder hemd, zonder
brood, zonder dak ! Dat is het gerecht!
Verstand genoeg om haar eigen ongeluk te be
seffen heeft zy gelukkig niet! Zy wiegt maar
steeds het weenende kind, en kust het en kust
het weer als eene affamée de caresses.... (hoe
zal ik dat in het Hollandsch zeggen ?)
Wie maakt den wind zacht voor 't geschoren
lam ? Wie heft weer op het gebroken riet ?
Mijn pen moet stilstaan, mijnheer de Redacteur,
ik mag geen misbruik maken van de ruimte en
van 't geduld van den lezer, en toch
Maar: au revoir.
A ALBEBDINGK THTM.
MHiiiiiiiiimiiiiiiiiinii
iiiiiiiiiiiiimmii
Wintermode, cravate rosse, halsruches,
soiree-toilet, hoeden. Getrouw 'e
actrices. Een verjaringskoek.
Echte oude dames.
In alle vormen, in alle soorten, regeert het
bont. Chèvre de Mongolië, chèvre du Thibet,
met alle andere soorten bijeengevoegd,
metsealskin en astrakan afgewisseld, zijn bijna een
noodzakelyk deel van het wintertoilet. Hoe de wereld
de tallooze pelzen kan opleveren, die door heel
Europa gedragen worden, is een raadsel. Toch
is er niet zooveel imitatie als men zou vermoe
den en dit vooral omdat de imitatieatoffen, wan
neer ze een beetje de illusie zullen geven, bijna
even duur zijn als het echt.
Gemakkelijk is het, de bonten capes van het
vorig jaar te laten veranderen in de zooveel
ruimere van dit jaar. Men laat er eenvoudig
geeren van een andere soort bont, of ook wel
van fluweel of pluche of laken met passement
tusscheninzetten. Men moet dan ook den kraag,
die bij veel modellen heel hoog is, met hetzelfde
bont voeren, of zet er, als men hem hooger wil
hebben, eenvoudig een rand van chèvre de
Mongoliëboven op. De voering van den mantel
neemt men dit jaar weer changeant of ere vette
of crème; ook de liberty silks, in al hun mo
derne kleuren, passen hier heel goed voor.
Een dwaze en onnatuurlijke mode blijft nog
de Cravate BMsse,een sabeldier dat men om den hals
legt, maar dan met tallooze staarten en koppen
versiert, die soms tot op het midden afhangen.
Het is alsof men op de jacht geweest is, en zoo
als de polsdragers met hazen doen, zijn buit maar
ordeloos, en vies, om den hals heeft ge
slingerd. De halsruches worden eer breeder
dan smaller; eenige zijn van onderen voorzien
van steeds wijder en platter wordende plissés, die
aan de draagster iets van een fazant geven. Een
andere variatie is deze: hooge strakke halsband
van zwart saty'n, van achteren met een paar