De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1895 1 december pagina 10

1 december 1895 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No 962 Mlle. Desprez, (Hilde Wangel in Ibsen's Bouwmeester Solnets.) MMIIMIIII1I1MHIIIIIIIIIIIIHII Mooie Bceken.' De firma Scheltema & Holkema alhier heeft «en catalogus uitgegeven, dien wij het best met haar eigen woorden aankondigen: »Met de aangevangen herleving der verschillende decoratieve kunsten doet zich het verblijdend yerscbynsel voor, dat het »boek'' daarin zijn aandeel kreeg. Dit gaf ons aanleiding om voor liefhebbers yan werkelijk »mooie" boeken een catalogus samen te steller, waarin wij naast de titels van oudere zeer merkwaardige werken ook opnamen, die van nieuwe weinig bekende maar met groote toewij ding verzorgde boeken, welke een bekendheid in ruimer kring ten volle waard zijn. Behalve de kennismaking met deze als kunstwerk op zich zelve bedoelde »mooie" boeken, beoogt deze cata logus tevens een overzicht te geven van uitgaven ?waarbij niet het bovengenoemde doel voorlag, maar welke bevatten of mt-,stuke Etsin, H<,utgneden en Lithograph een van levende meesters of reproducties naar de groote ouderen. Het ligt voor de hand dat tevens opgenomen werd een reeks standaardwerken over kunttc/esehiedenis en decoratiece kunsten." Het doorbladeren van dezen catalogus is een denkbeeldige smulparty; met ingenomenheid maken wij er dus melding van. In de kunstveiling van moderne schilderyen der firma Koekkoek Jr. en Co. te Londen, heden in de Brakke Grond te Amsterdam gehouden, gingen boven ?500: Billet, Normanditche boerin, f 1025 ; Blommers, visschers, f 1425 ; Bosboom, kerk, ?560; Cazin, avondlandschap, ?1175; Corot, boschgezicht, f 11,000 ; dezelfde, morgen stond, ?2625; Danbigny, strand, ?4150; dezelfde, riviergezicht, /' 1475 ; dezelfde, ondergaande zon, ? 700; dezelfde, baden aan strand, ? 875; Diaz de la Pens, kindergroep, ?7000; dezelfde, heide, (studie) ? 600; Harlamoff. kindergroep, ? 2400 : Henner, jonge vrouw, /2550; Jozef Israëls, jonge visschersvrouw, ?3200; dezelfde, Adagio con amore, ? 600; Jacque, kudde schapen, ? 4000; dezelfde, herderin met schapen, ? 2850; dezelfde, schapenstal, ? i800; Jacquet, jonge dame, ?1425; Lesrel, geweermaker, ? 620; Lewis Brown, militairer, ?1050; Madou, / 760; Van Marcken, jachthonden, ?1420; idem, vallei, ?1200; de zelfde, weide, ? 800 ; dezelfde, herders met vee, f 1000 ; Mauve, boerin met koeien, ? 1000; Georges Michel, Scheveningsche duii en, ? 660; Monticelli, zaal met dames, ? 870; Munkacsy, drie dames in een woud, ? 1250; dezelfde, laatste levensuur Lnpé-Poë, van Mozart, f 3000; De Neuville, Beiersche sol daat, f 750; Roybet, Edelman, f 1625; dezelfde, edelman kostuum Lodewijk XIII, /' 8.r.0; Sadee, f 620; C. Springer, f 810 ; Troyon, boerin op ezel, f 5000; idem, weide met vee, ? l(JOO;Un terberger, Venetië, ? 860 ; Verlat. ? 750; Vibert, f 1000; Ziem, gondelvaart te Venetië, f 2000, alles zonder opcenten. De concerttn van de Opéra. Ka velerlei plannen gemaakt en weer verworpen te hebben, heeft de directie van da Groote Opera te Parijs eindelijk het eerste van de Ctinetrts de VOpéra gegeven. Zij stelt zich voor op die con certen de jongere componisten gelegenheid te geven hunne werken te doen uitvoeren. Het eerste woord heeft men op dit concert gegeven aan Vii cent d'Indy die van zijne opera Fenal, waaraan bij ongeveer acht jaar heeft gearbeid, een fragment u;t de tweede acte heeft gedirigeerd. D'Indy heeft het libretto eveneers gedicht. Het stuk speelt in de ('éeennes. Meermalen het ft d'Indy in zijne vacantie die streek bezocht en daar werkte hij bij voorkeur aan zijne partitie. Deze scène ortdaan van de tooneelschikking en het spel heeft de toehoorders meer verbaasd dan wel verrukt. Toch is men onder den invloed van d'Indy's meesterschap gekomen en heeft men den componist-dirigent stormachtig toegejuicht. De mees'e critici hebben echter hun oordeel opgeschort tot na de opvoering van dit werk, die over een paar maanden in de Monnaie te Brussel zal plaats hebben. Behalve dit werk zijn uitgevoerd de ouverture Le Corsaire van Berlioz, Prélude de la Rfdemption van César Franck, 2me Tableau a'A/ceste van Glnck en twee stukken uit Hercidanum van F. David. Verder hebben de beroemde danseuses-étoile Mlle Mauri en Mlle Subra met het corps de ballet een Intermede chorfgraphtque gegeven o. a. eene Sarabande, eene P.ivane met koorbegeleiding, eene Garotte van Lulli, twee fragmenten van : Les Fêtes a'Hëbe (musette et tambourin) van Rameau en een Menwt van Haendel. Behalve d'Indy, dirigeerden de jonge componisdaar zijn het peillooze diepten waar de trein over heen snort, altijd in sterk dalende richting. Maar het uitzicht wordt al interessanter en schooner en er is een oogeublik, dat u als verbijsterd, aan balkon of raam doet, vastgrijpen. Dat is als de vlakte van Leles zich ontvouwt heeft en in al haar prac ht en majesteit voor u ligt, omringd en omketeiid door een bergreeks, en waar in Sawali aan Sawali ligt, waarop de paddie zachtwiegelend staat te rijpen met zijn goudgele tinten. Dat is Java in a! zijn heerlijkheid! Dat is het schoone en rijke land, dat jaarlijks, barende als de volrijpe vrouw, zijn aanmerkelijke oogsten aan dui zenden en millioenen toewerpt! Zaclitsclmivei.d beweegt de trein zich op dit hellend vlak, alle tijd latend om u te doen ge nieten van dit verrukkelijke tafereel; het is een vermoeiende tocht, waut de indrukken wisselen zich telkens snel af en het oog is onafgebroken gekluisterd aan het zich ontplooiende panorama. Het is alsof de locomotief, zelf ook moegewerkt u het wil doen voelen en hooren in een lang gerekt g>fluit, als hij voor de halte Leles ophoudt. Van Leles via jikatoe naar Garoet is zoo ver niet meer en na de lange reis die men echter in een dag ook kan doen, heeft men dan eindelijk het lieve Garoet, bereikt. Garoet met zijn warme baden en bronnen, met het, Bagendik-mi er, en door de Papendaja en Tjikoray omsloten, biedt zooveel gelegenheden tot uitstapjes aan de wegen zijn er goed, en het, hotel is aangenaam gelegen dat ik er niet aan twijfel of uw holydays zult, gij er best, klein krijsen en met, een zucht er aan betimmerd worden, dat de tijd van werken weer daar is. Ik moet hen, die met mij naar Garoet stoomden, aan hun lot overlaten en de/en brief eindigen met nog eenige Indische nieuwtjes. Op persgebied valt allereerst te vermelden dat de ProcureurGeneraal attent gemaakt is geworden op een artikel van De Locomotief van 21 Sept. Vroeger werd zoo iets op geheel andere wijze behandeld en het is te hopen dat de ProcureurGeneraal de Regeering er op zal wijzen, dat, men hier een heel dwaas ding heeft, htt Drukpeis-reglemeut genaamd, dat hoe eer hoe beter naar de rommelkamer dient te verhuizen. Het is zoo dwaas, want zoo'n artikel doet nu M118. Glary. Keizer Heli's teekening. »Volkeren van Europa, bewaakt uw heiligste goederen !" ten Paul Vidal en G. Marty, de eers'e de orkest werken en de tweede de koorwerken. Beide componisten die aan de opera verbonden zyn, openbaarden zoo groote gaven als dirigenten en deden de schoonheden van de werken zoo in alle opzichten uitkomen, dat velen er op aangedron gen hebben, niet meer de directie uitsluitend aan bekende instrumentale solisten op te dragen, doch liever aan begaafde componisten. HETSJES Van Jaya's blawe bergen, Halvard Solness in Ibsen's Houivineeater Solness.) Particuliere correspondentie. (Slot). " Banrlong is een mooi plaatsje met een Hink resi dentie huis, en een zeer goed aangehad park bij de woning van den Ass.-Resident. Vooral de tegeutwoordige residei.t van Japara heeft veel gedaan voor de verfraaiing der plaats. De inrichting waar zonen van inlandsche hoofden onderwijs krijgen, het tooneelgebouw //Braga", de moskee en de regeatswoning zijn met de kortelings geopende werkplaatsen van de Staatsspoor een bezoek waard. De koude nacht, de heerlijke rustige slaap wer ken opfnsschend, zoodat men daags daarop de tod,t kan aanvaarden naar Garoet. Eerst, stoomt men door de onafzienbare Sawahvlakte van Bindoug, omlijst door de bergen ankoeban prakoe, Boekit Toenggoel in het JS!oorden en door den Malebar eii Goentoer in het Zuiden, dan lanss het lief ge legen Tjitjalangka en eindelijk door liet heerlijk stuk natuur tusschen Nagrak en Leles. Er valt veel te zien en te bewonderen op Java, maar ik geloof dat onze spooriugenieurs dat pl< kje voor zich uitkozen om den menschen te tooneu wat verrassende effecten zij nog bovendien wisten te looveren voor hen, die zich langs bun kronkclenden baan van ijzer en hout laten medevoeren. Hier zijn het kale rotswanden, links, en rechte. juist opgeld en ik deuk dat menigeen nu nog eens zal willen lezen wat De Locnmotiff schreef over den held van Lombok. Van heiden gesproken. Te Soerabaia hadden wij de uitreiking; van den eeresabel aan den krauigen Rost van Toiiuingen. Jammer dat er in de Lombokhulde reeds zoo een ebbe is gekomen, jammer vóór hem, want hij was zeker een held n te Edi ril te Lombok, en hoe gelukkig het ook is dat de menschcu weer uormaul denken en doen, ik betreur het toch dat voor een der schoonste gureu van de Lombok-tragedie die uitreiking zoo laat kwam. Een groote sta-in-den-weg voor de ambtelijke promotie, de Resident, Wegener, die al allerlei jubüea vierde als ambtenaar, zal dan eindelijk de vorstelijke woning aan het einde van den Badjaugselien weg verlaten ... ik meld het u wel later, ik beu helaas niet erg' geloovig! en constateer liever feiten dan op gissingen af te gaau! En gegist wordt er veel, o zoo veel in ons goed Indië! Zoo gist men ook naar de motieven waarom plotseling de sereh nu een zoo en.stig karakter heeft in Tangerang en in Batavia's ommelanden, waar die in IMIf ai geconstateerd werd. De bibitvoorraadschuur, die Maiaug ernstig concurrentie aandeed, te sluiten... voor in- en doorvoer in de Preang'er. Diezelfde Preanger die thans bij bouderde bouws bil.it (rietstekken) produceert, afkom stig van . .. Tangerang. En Taugerang dat blijft afvoeren via Priok! naar Java's oosthoek. Is liet ernst of kortswijl vraagt men zich af? Is dat der noodlijdende industrie helpen en steu nen? ut' is dat. bevoorrechting van sommigen? Maar dan al een heel vreemde, want de Staat als spoor\veg-ondeneiner benadeelt zichzelve deerlijk door dien maatregel en dat, in dezen tijd, waarin de Regrering zeil veiklaarde dat noch bibit, noch suiker gwdkooper vervoerd konden worden, wat UIL belanghebbenden in de suiker toch anders aan toonden ! En de Kon. Pakketvaart och er vallen altijd kruimels van een eettafel ontvangt daardoor weer een verhoogd vervoer van uit Tangerang. Men blijft hier klagen over de zaken, maar toch schijnt Indiëhet Dorado voor de Europeesche handelaren waut er is geen mail of men wordt overstrtomd met allerlei annonces of aanbiedingen en dan brengt de dagelijktche post ons nog tal van prospec tussen voor opte richten naamlooze vennootschappen, (Kaia Fosli in Ibsen's Bouwmcttter Solness.) die onder zeer schoon klinkende verwachtingen oi.s altijd . . . winst bezorgen! Gelukkige aandeel houders! Dat brengt mij onwillekeurig op den Hr. K. van de oprechte Haarlemmer die zoo op recht" de zaken van de Mpij. tot Expl. der Painanackan en Tjiassemlanden behandelt, dat het de aai.~ deelhouders van N.-I. Handelsbank en N.-I. Land bouw Mpij. wel een nachtmerrie bezorgd zal hebben. Wat een cijfer! Nu die landen met een oppervlakte, naar ik meen, vau 300,000 bouws, vormen zeker de grootste onderneming in ons Indio, en dat vekr oogen daarop gevestigd zijn is duidelijk. Maak'e K. de herinnering levendig aan het verhaal van den grooten stier, den draak en den schildpad, aardiger was het verhaal van een aandeelhouder dat aaik de Kali-besaar te Batavia nog al op geld deed. Want al gaan de zaken slecht, de Indische moppeu': houden prijs. Het verhaal kwam in het kort hierop neer: Een groot aandeelhouder vau de N. I. II. ver voegt zich te Batavia ten kantore vau den hoofd agent en zegt: //Kijk eens, Mr., ik heb veel aandeeleu iu de Bank en zou van u nu wel eens willen weten welke waarden tegenover die aaudeeleu staan?'' En vol plichtplegingen staat, de Hoofdagent op. opeut de zware ijzeren deuren der brandkamer en op een stapel papieren wijzend zegt hij: Ziedaar, mijnheer, allemaal aandeeleu in de X. L Landbouw Maatschappij." Zoo, zoo,'' zegt, de aandeelhouder, //maar zou u mij dan eeus kunnen zeggen waar ik den agent of vertegenwoordiger dier maatschappij kan spreken? /,O ! dat ben ik" antwoordt de hoofdagent. //Nu, dan kan u mij wel zeggen wat voor waarde de N. i. Landbouw Maatschappij bezit?" Zeker, zeker," zegt de hoofdagent terwijl hij een andere brandkamer opeut en opnieuw op een stapel papieren wijst: ,/Allemaal aaudeelen in de Mpij. tot Expl. der Pain. en Tjiassein lauden." //Dat is dat groote land niet waar, maar nviu' ik dan de directeur van dat land eens spreken. Dat ben ik ook," zegt de hoofdagent. //Dat 's gemakkelijk," herneemt de verbaasde aandeelhouder, //maar lioe staan daar de zaken dan': ' i/Och," zegt de hoofdagent, daarvan zijn de papieren niet hier, het spijt n ij u de eigendomsacten niet te kunnen tooueu, die zijn beleend bij ... de weeskamer!" Tableau ! Maar, waar of niet waar, zóó erg zijn de zakeut nu niet, niet alles lijdt onder de ontzettend lage rijst en suikerprijzen, maar niet waar, na lijden komt verblijden. WOM;SO. De Keizerlijke prentenyeiloopcr. (PwwaV.) KKI/KH WII.IIKJ.M (u-hi et o>'6i): »llet n.oet ieders vurige wensch zgn, een exemplaar \an dit werk te bezitten. liet zal een prachtig en beteekenisvol sieraad zijn voor ieder huis, vcor uwe kamer, voor uwen haard. De prijs is onder ie Iers bereik: zes Mark op gewoon, negen M rk op Chineesch papier. Korting bij gr< ote ho veel heden. Het succes van den dng ! !"

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl