Historisch Archief 1877-1940
No.96{
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Daarover kom ik juistement spreken,
d'r Is een manier op, weet u 'l Als ik twee
borgen kan krijgen, die guarandeereri willen
dat ik de echte eigenares ben, en die voor 't
preval dat ik wederrechtelijk het geld had en
de ware eigenaar kwaru t' avond of morgen
?opdagen, die zeventien honderd gulden zoude
bijpassen. Maar ik ben toch waarachtig de
?vrouw, die 't toekomt, 'k zal d'r toch niet om
staan liegen. U kan alles informeeren van
haver tot gort.
Nu, me dunkt 'n paar borgen zijn wel
voor je te vinden, in overleg mei de heeren
van de spaarbank.
- Niet zoo makkelijk, ik heb er al een
paar gehad, maar toen ik er mee bij de hee
ren kwam deugden ze niet; ze hebben zelf
niks weet u? Ik heb zoo geen kennis aan
meuschen die eigendommen hebben.
Zoo! dus als je twee goeie borgen hebt,
"kun je je spaarduitjes weerom krijgen ?
Juustement, meneer eii daarom kom ik
nou hier. Als u nou ereis voor zoo'n
vreeselijk geval, als 't mijne, een oproeping deed
in de groene, die wor.lt toch meestal onder
?den rijkdom gelezen, misschien vind ik dan
wel twee barmhartige menschen, die me
helpen, 't Kan navraag velen ; er is geen
woord leugentaal bij alles wat ik gesproken
heb. Och God! meneer 't is zoo hard. Nou
ik oud ben en 't geld, wat ik van kindsbeen
af spaarde, zoo goed kon gebruiken, moet ik
rn'n boeltje opeten. Toe meneer schrijft u
?d'reisis wat over. Wie weet of 't niet helptV
Ja! alles kon navraag velen, ik heb in loco
alles onderzocht. Politie en buren bevestigen
?de waarheid van alles wat de oude juflruuw
van Emeleii mij vertelde. De
spaarbankdirectie deed haar plicht en meer dan dien,
door alle gelegenheid te geven en allo moeite
te doen, om de dieven te doen aanhouden,
maar de reglementen van zulk een instelling
zijn streng en moeten streng worden gehand
haafd. Daarom blijft er niets anders over dan
te vragen: Zijn er ook twee barmhartige
menschen die borg willen blijven voor die
oude ziel ?
J. v. M.
Itiittttimtiiitmttuimitmtmmttimmmmtmmimmmtmt
SNUIFJES.
De Standaard .behandelt in een hoofdartikel
?de oude quaestie, die uien wel het eenvoudigst
omschrijft, in de vraag: wie onder het socia
listisch regime de kivietseieren en de oosters
zal opeten. Bij dit punt heb ook ife dikwijls
mijn aandacht bepaald. Hier moet een middel
zijn, meent het blad, om het beter- en liet
mindersoortisre te verdeelen. »Ge moet of denman
die het (beste) halen komt een middel geven
om zijn buurman te overtroeven, óf wel, ge
moet de voorkeur door de ambtenaren
latenbepalen; en dan naar welken maatstaf?''
Ons dunkt de Standaard maakt het zich
moeieliiker dan noodig is. De oplossing is zoo
eenvoudig, O,n de gelijkheid te bewaren, wor
den de oesters en de kievietseieren dan gegeven
aan de lui, die ze niet lusten, of die geen
onderscheid kennen tusschen een oesiertje en
een mossel, tusschen een kieviets- en een
eendenei. Dat gekke smullen raakt uit. Zon
derling, dat kijkt met scherpe oogen tot op
den bodem der kwestie, en ziet wat aan de
oppervlakte ligt voorbij ! *
** *
Hoe weinig invloed het moreele tegenwoor
dig bezit, bleek mij dezer dagen nog, toen ik
in een der dagbladen las, dat het centrum
van Toeelli's kger zich niet had kunnen
staande houden ondanks den moreel en. steun
van de batterij Anghera. Nietwaar, wanneer
het nu zelfs niet meer helpt of een batterij
moreel begint te werken, wie heeft dan nog
hoop op eenige verbetering van
hetmenschellik geslacht! Alleen, zoo heb ik mij zelf'
afgevraagd, was dit bericht wel geheel juist V
Het is geoorloofd nog twijfel te voeden, ook
al staat zoo iets 'n het best ingelicht blad.
De correspondent, die zulk eeu tijding heeft
afgezonden, kan zich vergist hebben ; ik zou
haast durven zeggen : moet zich vergist heb
ben, want de moreele steun van n kanons
kogel reeds werkt meestal wondereu uit.
*
# *
Eindelijk is Ruijs van B'renbroek, na zijn
tuchtiging van Roermond, gekomen waar hij
reeds lang had moeten zija. Hij heeft zijn
Barenbroek uitgetrokken. Zijn Ruijs is on
schuldig geworden. Hij heet in 't vervolg
Ruijs de Berenbrouck en dat is een klank,
waaraan niemand aanstoot zal kunnen nemen.
Ik kan mij best begrijpen d-it hij op die
naamsverandering gesteld was vóór zijn be
grafenis. De Roermondsehe geschiedenis blijft
nu voor den anderen Ruijs over die een
,,van" had!
Eenmaal is geenmaal.
GENERAAL VETTKR (tol y.naraal Baralieri) :
Itiliiiiiiiiiliiimtiliiiimiiiillllliillliiiiiiiiuiliiiiiiiiiiilliiiimiiii
«Troost je, kameraad, als je het zaakje even netjes opknapt als ik,
krij:< je thuis toch nog een ovatie."
Daar heeft hot Nederlandsen e volk weer
zonder reden iu scanning verkeerd. Eerst
werd gemeld, dat Klaas Boes, de moordenaar.
die in de gevangenis te Leeuwarden zit, dood
was, en even later dat Klaas Boes nog leeft.
Ik vermoed dat de justitie schuld heeft aan
dit onjuist bericht. Want die is tegenwoordig
zoo ongemanierd, onspraakzaam. Zoo las ik
van de week nog, dat een correspondent,
die bijna alles precies had gerapporteerd,
zich had vergist tusschen de vrouw van Van
Berkel en de ongehuwde zuster van
Hoogsteden, doch, zoo als de man er dadelijk op
liet volgen, een vergissing die eigenlijk niet
kon meetellen, want de justitie liet maar
niets los. Ja dat is onder een net volk,
als het Nederlandsche, haast niet te dulden.
Waarom houdt <le_ justitie ons zoo slecht op
de hoogte, en geeft zij b.v Keen bulletins
over den toestand van Klaas Boes ?
Het doet mij genoegen, dat het zedelijk ge
halte van onze marine-officieren in de Kamer
is ter sprake gebracht, want dit heeft, den
Minister de gelegenheid gegeven, to verzekeren,
dat het verre boven zijn lof verheven was.
Nu, daaraan heb ik nooit getwijfeld. Behalve
de menschen, die in de gevangenis Kitten,
heb ik van mijn prilste jeugd af, het
geheele Nederlandsche volk voor een zedelijk
volk gehouden, en hoe meer ik het heb ieeren
kennen, hoe beter ik er van overtuigd ben
geworden, dat de Ht:ialm:itis nog niet eens
boven het gemiddelde peil staan, omdat
het gemiddelde hier reeds zóó hun? is, dat
de braafste Hendrik er geen hoofdslengte
boven uit zou kunnen steken. Nu echter dat
zedelijk gehalte van onze marine-of'iKiieren
een onderwerp van bespreking in onze Tweede
Kamer heeft gevormd, hoop ik, dat ook het
zedelijk gehalte der ofli lieven van de land
macht e;i dat der onderofficieren en der man
schappen eens aan de orde zat komen, opdat
we nu weldra ook.daaromtrent een ol'ti-;ieele
verklaring zullen kunnen lezen. Egenlijkzou
ik er wel op gesteld zijn zoo iets
docutneuteels, als een getuigenis in de Handelingen, ook
aangaande de leden der rechterlijke colleges,
van den hoogen raad tot de kantongerechten.
toe. de notarissen, het, personeel bij de
Rijkspost en telegraaf, de post-spaarbank incluis,
kortom nopens de ambtenaren bij alle overige
takken van staatsdienst te ontvangen, en dan
z:;u misschien een commissie uit de Kamer
een rapport kunnen uitbrengen over het
zedelijk gehalte van ons ministerie, en het
ministerie op zijn beurteen verklaring kunnen
afleggen aangaande het zed'lijk gehalte van
de leden der beide Knmers der Hiaten-Generaal.
En dat, zou zoo moeilijk niet wezen, wanteenig
onderzoek daarbij zou men gerust overbodig
kunnen achten, in aanmerking genomen het
Nederlandseh peil van zedelijkheid, dat, ook
waar hot op het, laagst gezonken is, toch
nog altijd een heel eind boven loff-'lijk staat.
Waarom, zoo heb ik mij zelf al meermalen
afgevraagd, zouden wij aile;i, op het voetsnoor
van den heer Staalman en J h r. v. d. 'Wijck,
elkander dat genoegen niet doen ?
M ;t de meeste hoogachting schrijft S.
G.-,rson mij, dat mijo g<v .'rd adres he-it dooreen
handeUvi'iend is opgegeven, en hij zich nu
veroorlooft mij dientengevolge ingesloten het
prospectus tn doen toekomen van de OiJj
Ham burger S'aatsloterij.
(i.-lijk u daaruit z'.ilt, 7,'en''. 7,00 vervolgt hij,
>iS de^e iolei'ij dooi' de Hunburyr regeering
goedgekeurd en m'the! e-h-'1'! > S-, aatsvermo
go n güvaarborgd. Zij biedt, daardoor de/.e'fde
7-ekeiheid als de Hoüand-die S.aatsloterij.
Maar de winstkansen zija aanzienlijk irrooter,
daar van elke 2 loten n. lot steeds' moet
winnen.
D i,/.^nden worden vaak in zaken gewaagd,
waarbij d,; in uitzio'it staande winst in g->en
veriioAding staal, tot den inleg. 1) uxrom is het
des te meer aan te bevelen, met eon betrekke
lijk gering risico het geluk de hand t<- bieden".
En daar de heer (i ;rson natuurliJK meer
brieven heeft te schrijven, dan die aan mij
en zijn handelsvriend, had hij inderhaast nog
iets vergeten, zoodat hij een P. S. er aan
toevoegt:
-?Daar het grootste gedeelte der loten reeds
is verkocht, verzoek ik met uwe ev. bestelling
niet, te dralen".
Uw eerst gevoel zij dankbaarheid, sprak
mijn hart, toen het deze lieve attentie genoten
had, maar mijn tweede gevoel was vader
landsliefde. Neen, zei ik bij mij zelf en
ik heb het o >k dadelijk den heer Gdrson ge
schreven hoe vereerd door u-.ve vriende
lijkheid en hoe erkentelijk ook voor_ de wel
willendheid van den handelsvriend, ik kan er
niet toe besluiten in de 'M)c Hamburger te
soelen, daar ik uit principe mij altijd tot de
Nederlandsche staatsloterij bepaal. Het _ is
mijn vaste stelregel, alle goede ondernemin
gen, die van onzen staat uitgaan, zooveel mo
gelijk te begunstigen, en de Nederlandsche
staatsloterij vind ik onder die allen wel de
beste, waarop wij ons beroemen kunnen.
Alleen heeft dat min of meer intiem schrij
ven van den heer Gei sou de vraag bii mij
doen opkomen, of de Nederlandsche Staat
niet een voorbeeld kan nemon aan dat
Hamburgi-che Huis en hij ook niet een dergelijke
circulaire behoord.; te ontwerpe.i en haar te
verzenden aan al die burgers, welke blijkens
de kohieren der vermogensbelasting het nog
niet gebracht hebben tot een belastingplichtig
inkomen. Het zou, dunkt, me. een goeden indruk
maken, als de Hiaat der Nederlanden, die voor
namelijk voor dit soort van menschen er een
loterij op nahoudt, ook met een ietwat hartelijk
woordje kwam. om hen uit te noodigen »met
een betrekkelijk gering risico het geluk de
hand L: bieden'1.
Sprenger van Eyk lijkt me juist de man,
om daarvoor den goeden, toon te vinden
en als opperste direct'-ar van onze
vailerlandsche loterij zou niemand hem het recht
kunnen betwisten in die richting werkzaam
te zijn.