Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 967
de aanrechtbank in de keuken. Zy is een heel
goede dienstbode en de keuken is heel zindelyk.
Zjj gaat vanavond in groot avondtoilet naar het
bal van de W.-roeivereeniging Deze club bestaat
voor een groot deel uit jonge werklieden. Haar
invitatie heeft zjj gekregen door een bekend
advokaat, -die als secretaris en penningmeester
fungeert; hij zal haar tal van dansers, allen in
zwarten rok, presenteeren; ik ben zeker dat haar
danskaart in een oogenblik vol zal zjjn. Z\j zal
daar de dochters van onzen eersten minister
ontmoeten; misschien zal zy met hen in dezelfde
quadrille staan."
Het land waaruit dit geschreven wordt, is
Nieuw-Zeeland. De curieuze toestand spruit er
voor een deel uit economische gronden, voor een
deel uit de wetgeving voort. De wetgeving is er
zoo ingericht (rapport van den consul der Ver.
Staten te Auckland) dat opeenhooping van
eigendom in n hand zooveel mogelyk tegen
gegaan wordt, dat de armeren, werkman, kleine
boer of fabriekarbeider, zoo weinig mogelijk
belasting betalen, dat b\j achturigen werkdag, de
goede werkman nog een halven vrijen dag per
week en minstens zes vrije dagen in het jaar
heeft, alles met behoud van loon, dat er bijna
geen armoede en geen enkele millionnair is. De
economische toestand is er zoo (artikel van den
heer Reeves in de Weslminster Review) dat het
loon laag is, maar het voedsel ook heel goed
koop; groenten heeft men er voor het kweeken,
aardappelen kosten er een penny de drie pond
en havermeel een penny het pond. De armste
kan er geen gebrek lyden, want de regeering
heeft zaagmolens in het onuitputtelijk bosch en
ontgint er woeste gronden; het bureau van arbeid
zorgt voor ieder. Vooral schy'nt de oorzaak van
welvaart volgens de verslaggevers daarin te bestaan,
dat de rjjke er niet rijk is. Er is geen andere
school voor de kinderen der ryken; geen weelde
is mogelyk voor zyn vrouw en dochters, die niet
binnen ieders bereik valt. Dit verklaart ook
den waaier en de lange handschoenen van de
meid-alleen; maar de slotindruk lijkt ons toch
te zjjn: het moet er een vervelend, oninteressant
land zy'n; deze toestand zal wel niet lang duren ook.
**.
In The Forum staat een artikel van H. H.
Boyesen, over de positie der vrouw in de
»heidensche tjjden" en de vraag, in hoeverre de loop
der beschavingsgeschiedenis haar goed of kwaad
gedaan heeft. De schrijver meent dat zij er veel
bij verloren heeft, en eerst langzaam aan het
terugwinnen gaat. «Zoolang wy' onze meisjes de
verderfelijke dwaasheid leeren, dat liefde het
doel van haar leven is, zullen z\j haast niet
waard zjjn dat men ze liefheeft, en uiterst
moeilyk om mee te leven."
De riddertyd en ridderlijkheid acht hij een
vloek voor de vrouwen die er onder zuchtten.
«Haar gansche leven, al hare emotiën werden
geconcentreerd op liefde en hartstocht. Zy waren
geliefden, echtgenooten, moeders (waarschijnlijk
vrjj goede) en anders niet. Zij hadden geen
individueel bestaan, geen publieke belangstelling;
hare persoonlijkheid werd dus van geslacht tot
geslacht verminderd, verarmd, verkleind. Haar
sekse kreeg langzamerhand den boventoon boven
haar menschely'kheid, en dit is wel het onge
lukkigste wat of man of vrouw kan overkomen."
Ook het Christendom droeg volgens Boyesen
tot die vernedering b\j. «Het zou overdrijving
zijn te beweren dat het Christendom alleen al
de schuld draagt van die ontwijfelbare daling der
vrouw, in burgerwaarde, in kracht van
persoonly'kheid. in gewicht van karakter; maar de voor
naamste der oorzaken is het zeker geweest. Weelde,
veiligheid, beschaving met al hare steeds veran
derende idealen deden de rest; de verschillende
oorzaken grijpen zoo in elkaar, dat het onmoge
lijk te zeggen is, waar de eene begint en de
andere eindigt."
Interessant is het, hiermede een artikel in
verband te brengen, (in de Nineteenth Century),
waarin de heer Morley de brieven van Matthew
Arnold aan verschillende vrouwen bespreekt.
Matthew Arnold ried aan zijn correspondenten aan,
geregeld, als geestesbad, iederen dag een uur te
lezen; «sporadisch lezen geeft niets, geregeld
lezen van goedgekozen boeken is uitrustend en
verfrisschend." Morley zegt hierna :
»De toekomstige geschiedschrijver van deze
eeuw zal, als verst strekkende verandering in
de Engelsche maatschappij in deze periode, de
wonderbaarlijke, uitbreiding van de opvoeding der
vrouw, van haar positie en werkkring aanduiden.
Van de aanzienlijke dame in haar grootsche
woning, langs de dochters van advokaten, dokters
en handelaars, tot het winkeljuffertje en haar
vriendinnen, is er eene revolutie gistende, enkel
onder vrouwen, die meer beteekent dan al wat
politiek en godsdienst in dien ty'd gewonnen
of verloren hebben. De vrouw is bezig in onze
dagen in allerlei kringen een invloed te
verkry'gen die, van geheel anderen aard, maar in
kracht te vergelijken is met den invloed dien in
vroeger eeuwen de vrouwen herhaaldelijk op de
geschiedenis van Frankrijk hebben uitgeoefend."
Onlangs werd de lof gezongen van de vrouw
in Birma en Siam, als intelligenter, werkzamer,
beter voor zaken en bestuur, dan haar man.
Van de vrouwen op Formosa, dus betrekkelijk
in dezelfde buurt, wordt wel iets dergelijks ver
meid. In het Scottish Geographical Magazine
vertelt de heer John Dodd: »De vrouwelijke
wilden zijn in veel opzichten veel belangwek
kender dan de mannen; de jonge meisjes en
jonge vrouwen hebben ondanks de woeste omge
ving iets welopgevoeds; zij zijn ijverige en
goedwillige arbeidsters. Bij het verhuizen of
rondtrekken dragen zij het heele huishouden,
soms een kind erbij, in een net dat van het
voorhoofd afhangt. Op zulke tochten ziet men
de vrouw vijftig a tachtig pond dragen, terwijl
de man alleen boog en pijlen of geweer draagt.
De vrouwen zijn vriendelijk; zij geven hulp en
raad; zij doen niet enkel spionnendienst in den
oorlog, maar worden ook afgezonden om te
onderhandelen en vrede te maken. Zij zijn be
scheiden, en kennen noch vrees, noch overdreven
preutschheid. Wie in het land reist, doet goed,
eene vrouw als geleidster te vragen; zij ruimt
voor hem de moeiely'kheden uit den weg, en
verhindert dat een ongevederde pyl, uit het
kreupelhout afgeschoten, een ontijdig eind maakt
aan zijn onderzoekingstochten."
** *
De hygiëne van handen en nagels is, nu de
winter komt, een belangry'k punt. Al dineerende,
is het prettig, mooie handen te hebben; en
juist in dezen tijd, met noordewind en y'skoud
water, loopt de teedere opperhuid gevaar.
Moet men de handen met ijskoud, lauw of
warm water wasschen ? Dat hangt van de handen
af; ieder is hier door ondervinding zy'n eigen
dokter. In 't algemeen is lauw water aan te
bevelen,' maar dan moet men ook de scherpte
van de zeep temperen door een zakje zemelen
erin te bewegen, een beetje styfsel er in te mengen
of, zooals de Amerikaansche dames doen, er een
snuifje oatmeal (havermeel) in te roeren. Nog
beter is het, tweemaal in lauw water te wasschen,
eerst gewoon met zeep, waarbij men dan tegelijk
de nagels borstelt, en daarna in lauw water, met
styfsel of iets anders zacht gemaakt. Het nood
zakelijkste van het wasschen intusschen is het
afdrogen; het is niet goed voor de handen, als
er vocht of zeep aan bly'ft.
Wat de nagels betreft, men vijlt ze even af;
goed onderhouden nagels behoeven eigenlijk nooit
geknipt te worden, dan om hun vorm te ver
beteren. Dan neemt men op een lapje flanel een
drupje rozenolie (vette rozenolie) om er de nagels
mee te polijsten, veegt ze met den handdoek
goed af, en poetst ze na met een weinig
poetspoeder.
Als de nagels niet doorschijnend genoeg zijn,
kan men ze met citroen wry'ven, maar niet meer
dan ns of tweemaal per week, omdat anders het
randje vel dat den nagel omgeeft, te droog wordt
en allicht barst. Dit randje moet natuurlijk los
blijven, maar men moet ook oppassen er niet
overdreven aan te peuteren. Zoo is het ook niet
geraden de binnenzijde van den nagel met een
scherp instrument te schuren; als die rand ruw
wordt is hij te wit, wat leelijk staat, en hij wordt
te spoedig vuil.
Recepten voor een pate om de handen mee
zacht te wrijven zijn:
I. 60 gram amandelolie; 150 gram honig;
4 gram essence van verveine, (JO gram bittere
amandelen.
II. 4 eierdooiers kloppen met 4 lepels fijne
geparfumeerde olie ; onder het kloppen er 4 gram
tinctura benzoo in mengen; eindelijk 50 gram
kastanjemeel.
III. GO gram bittere en 60 gram zoete aman
delen ; 30 gram citroensap ; 50 gram amandelen;
90 gram brandewijn a 20 graden.
Voorts heeft men :
IV. Poetspoeder: zuiver tinoxyde, met
karmijn gekleurd.
V. Poeder om het water zacht te maken:
125 gram rijstmeel; 125 gram bittere amandelen,
5 gram bergamotolie. Men neemt, al wasschende,
telkens beetjes van dit poeder tusschen twee
vingers en wascht het zoo weg.
VI. Idem : 100 gram kastanjemeel; 25 gram
irispoeder; 05 gram bittere amandelen ; 3 gram
carbonas potassii.
VIL Middel om al te roode of al te magere
handen in te wry'ven : 100 gram lanolin ; 25 gram
vloeibare parafflne; 10 centigram vanilline en
l druppel echte rozenolie.
VIII. Nacht-handschoenen : Men neemt glac
of peau de Suède handschoenen, te lang en te
ruim; keert ze het binnenst buiten en wrjjft ze
in met styfsel en oranjebloesemwater; laat ze
droog worden, en wry'ft ze dan in met een pomade
van 6 eierdooiers en anderhalven lepel
amandel(of olijf-) olie, waarin men 10 a 12 gram was
heeft laten smelten (au bain-marie). Dit strykt
men lauw op de handschoenen, laat ze drogen,
legt ze op een plank, rolt er met een stok
over heen om er de overvloedige olie uit te
persen, en keert ze recht. In een oud recept
vinden wy' in plaats van was voor de helft
spermaceti.
E-e.
MIII1IIIIIIIIIIIIIIIIII
naazon
iiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiiiiHiiiiiiiimiiiiiiiniiiiiiiu
Aan de Redactie van
de Amsterdammer, Weekblad voor Nederland.
In uw blad No. 965 las ik met belangstelling
»Iets over gestichten en weeshuizen".
Ik twijfel niet of hare groote liefde voor »de
menschen van de toekomst" heeft de schrijfster,
niet op losse gronden, genoemde beschouwing
uit de pen doen vloeien.
Ik veroorloof mij echter de vrees uit te drukken
dat deze beschouwing eenen te algemeenen indruk
zal doen ontstaan, dat de daarin geschilderde
toestanden »regel" zijn, terwijl zij
»uitzonderingen" kunnen genoemd worden.
Is het onpartijdigheid, dat de schry'fster de
namen van de in haar beschouwing beoordeelde
gestichten verzwijgt ?
Ik vermeen echter haar er op te moeten wijzen
dat juist tegen de leemten, die zij in de opvoe
ding misprijst, in de kleinere gestichten en
weeshuizen zooveel doenlijk wordt gewaakt en
zij dus, die deze instellingen verlaten, komen
met de door haar gewenschte eigenschappen
toegerust in de maatschappij, terwijl de belang
stelling in haar lot ook na het verlaten van de
instelling voortduurt.
Over de teleurstellingen, die elk gesticht
ondervindt, wensch ik niet uit te wijden.
De ervaring, door elke inrichting in deze op
gedaan, zoude zeker eene veelzeggende statistiek
geven, doch ongetwijfeld eene schitterende getui
genis afleggen vóór de heilzame resultaten van
eene, zonder overdrijving, op levensernst geba
seerde opvoeding.
Ik, en zeker velen met mij, hopen dat de
schrijfster de aandacht blijft vestigen op mis
standen in de maatschappelijke instellingen, doch
geef haar in bedenking waar «uitzonderingen"
wor.len gecritiseerd, den gunstigen »regel" wat
helderder op den voorgrond te plaatsen.
U dankzeggende voor de te verleenen plaats
ruimte, verblijve
Hoogachtend,
Amsterdam, UEd. dw. dienaar,
27 December 1895. W. G. L. MEYER
Trademark
THEE-E. BRANDSMA
Trademark
KOLDEWEIJ & CORBIÈRE,
Ofi LEIDSCHESTRAAT OH
w U AMSTERDAM OU
r o o t
Van 6 tot 20 Januari a. a. offreeren wy' de
I3OIVZEIV
wegens einde van het seizoen en de
WOLL.EIV JOKKENS,
door taleeren of op zichtzenden beschadigd
tegen Inventarispr ijzen.
P.S. De gekochte wollen dekens laten wy alsdan GRATIS bij onzen fabrikant
bewasschen.
WJ P VAN HAM
^ l* Ai J> Y *;*? ^J *'i~if- ^--^ *
UtochtechesIraaKSHarfesh-aarêZ
DEN HAAG. Passage
ARNHEM. Groot-e Gort 10.
ROTTERDAM. Zoel-e st-eeg.
>? A UJJLMMJ, ??*!
33, (Amsterdam.
DAGELIJKS CONSULT.
Uitsluitend in bussen VcotzTerfvsnons'
GEDEPONEERD PABRIEKSMERK
Hoofdvertegenwoordiger voor Nederland
de Heer A. OVERWEG, Rotterdam.
3ehr|)f- en Copieerlakt
MATHIEU PLESSY".
Beste en goedkoopste. Prijzen en mon
sters bij de agenten VAN EDEN & Co.
te Krommenie.
PHILIPPONA KETELAAR,
Fournisseur de la Cour.
KA I, VERSTRAAT 166, AMSTERDAM.
GRANDE SPÉCIALITÉPOÜR
Trousseaux & Layettes,
Sur demande envoi franco de Devis et de modèles.
4OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO*
De NEDERLANDSCHE ZUIVELFABRIEK
te Kampen,
Bekroond met de hoogste Onderscheidingen, A
levert geregeld A
ROOMBOTER van superieure kwaliteit O
voor TAFEfj en I4KlHiK>.
Franco zending door het geheele Kijk in origineele verpakking.
Vraagt Prijscourant met Orderllocs. A
?ooooooooooooooooooooooo»
v
l
GEVESTIGD TE NIJMEGEN.
Abonnementsprijs per kwartaal voor piano 2-handig ?3,50, voor piano
4-handig ?4,00, voor zang ?3,00. Elke maand een portefeuille met minstens
10 nieuwe en degelijke, niet te zware muziekwerken, waaronder
vooral die van Nederlandsche Componisten. Volledige prospectus wordt op
franco aanvrage gaarne toegezonden.
Deze inrichting wordt, wegens hare strekking, aanbevolen door de Heeren
Musici RD. HOL, DL. DE LANGE en W. F. G. NICOLAÏ.
De Directeur H. D, A. GöTZ, Nijmegen, Waalplein 42.
10 maal te veel voorraad daarom 25 procent goedkooper.
Dames
HEMDEN . . . v./1.30 vr ?0.95
NACHTJAPONNEN - 2.30 -1.70
PANTALONS. . -1.80.-1.S5
Heeren
DAGHEMDEN van f 1.65 voor ?1.22
NACHTHEMDEN -1.60 -1.20
Prima kivaliteit goed.
Kinder
HEMDEN . van ?0.65 voor ?0.42
PONNEN . - 1.20 - 0.90
Best goed, net kantje.
Beddelakens
155 cM. X 31/2 El lang
van f 18.50 voor ?
14.SLOOPEN - 8.?, -
6.Vraag voor UITZETTEN
Geïllustreerde Prijscourant.
de
Tafelgoed
in meer dan 100 soorten
l stel DAMAST
voor slechts ?6.20
Keper
iets vuil 20 El van ?6.?|
voor / 4.20. 40 El on
gebleekt KEPER ? 6.?!
Orertnig . Vraag Stalen en Monsters welke franco worden toegezonden. H. H, KOLTBOF, Fabrikant, Al ie l o.