Historisch Archief 1877-1940
No. 967
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
ZD acpip ei\b.eicL.
door JEEOME K. JEKOME.
Ik herinner mjj, dat by een diner een discussie
?werd gevoerd over de dapperheid. Een Duitsche
heer vertelde een anekdote, waarvan de held een
.jonge pruisische officier was.
>Ik mag u den naam niet noemen", verklaarde
?onze Duitsche vriend, »de man zelf vertelde my
de geschiedenis in vertrouwen. Hoewel hijzelf,
in aanmerking genomen zyn daden van later, er
niets op tegen behoefde te hebben, dat zij bekend
werd, zyn er toch redenen voor geheimhouding.
»De zaak was, naar ik vernam, de volgende:
Toor een speciale heldendaad gedurende den
korten oorlog tegen Oostenrijk was hem de orde
3>our Ie mérite verleend. Dat is, gelyk gij weet,
de hoogste onderscheiding in het leger; lieden
die haar dragen laten er zich gewoonlijk veel op
voorstaan, en hebben daar meestal eenigzins reden
voor. Maar hy bewaarde haar in een gesloten
lade van zyn lessenaar, en droeg haar alleen
?wanneer de etiquette van den dienst dat voor
schreef. Het zien alleen van de orde scheen
hem zeer te doen. Op een goeden dag vroeg ik
hem de reden daarvan. Wy zijn zeer oude,
intieme vrienden, en hij vertelde ze my'.
»Het gebeurde, toen hy nog een jonge luitenant
-was. Het was zyn eerste eigenlijk gevecht. Op
?de een of andere manier was hy' van zyn com
pagnie afgeraakt; om haar weder te bereiken
had hy zich aangesloten bij een linieregiment,
?dat aan den uitersten rechtervleugel der Pruisen
?was opgesteld.
»De aanvallen der vijanden waren voornamelijk
gericht tegen het linker-centrum, en een ty'dlang
was onze jonge luitenant by het gevecht maar
«en toeschouwer van uit de verte. Plotseling
?echter nam de aanval een andere wending, en
het regiment bevond 'zich in een zeer gewichtigen
«n kritieken toestand. De bommen begonnen
onaangenaam dichtbij te vallen, en er werd bevel
gegeven om te gaan liggen.
»De soldaten gingen liggen en blever? wachten.
De bommen woelden rondom de aarde los en
bedekten hen met slyk. My'n jonge vriend kreeg
?een ontzettende, nopende pijn in de maag, die
zich langzaam verder uitbreidde. Zijn hoofd en
Tiart schenen ineen te krimpen en koud te worden.
Een schot verbrijzelde het hoofd van zijn tegen
stander, en sloeg hem het bloed in het gelaat;
een minuut later scheurde een tweede granaat
een armen kerel, die voor hem lag, de rug open.
»Het scheen dat zijn lichaam niet meer by
hem was. Een zonderling, meer en meer ineen
schrompelend wezen had het in bezit genomen.
Hy lichtte het hoofd op, en zag rondom zich.
Hy, en drie andere soldaten, die evenals hij,
nooit van te voren een gevecht hadden medege
maakt schenen in deze het geheel alleen te zijn.
Zy' waren op den uitersten vleugel, en de glooiing
van den grond verborg hen geheel en al voor
hun kameraden.
»Zy' zagen elkander aan, deze vier, en ieder
Jas de gedachte der anderen. Hun geweren lieten
.zij in het gras liggen, en zy begonnen ter sluiks
lltltllllllllllllllllHlMlIlllllllftlllt
6de Jaargang. 5 Januari 1896
Redacteur: RUD. J. LOMAN. Adres:
Stonehaven, Hitherfield Road, Streatham, Londen.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
miiiiiiiiiinii minimum iiiiiiiiiiiniii
Auslandische Schachredactionen werden höflichst
gebeten iiber unseres Internat. Dauerturnier in ihren
resp Blattern und Spalten zu berichten.
Halbjahrliche Preisen von 20 Mk., 10 Mk. und 5 Mk. Es
werden verlangt biaher unveröffentlichte 4, 3 oder
2 zügige Aufgaben.
Die Bedaetion: Bud. Loman Stonehaven,
Hitherield Ed Streatham London S W.
Our English and American exchanges are kindly
requeated to notice our Third Halfyearly Continuous
Problem Tourney, which opens on Jan. Ist 1*96.
Three half yearly prizes of £ l, 10/ and 5/ for the
best origiual and unpublished direct mates in 2, 3
«r 4 moves.
The editor Bud. Loman Stonehaven Hitherfield Kd
Streatham London S.W.
COBBESPONDENTIE.
Dr. D. v. F. te O. Dank voor brief en partij.
M. E. te Z. Dank voor partij, die wij later, indien
geschikt, zullen opnemen.
G. J. G. te A. Vriendelijk bedankt voor belang
rijke bijdragen.
B. te Brooklyn. Uw problemen alle in goede orde
?ontvangen. Vriendelijk bedankt.
P. J. C. te A. Probleem en rectificatie in dank
ontvangen.
H. J. den H. te A. Wij hopen dat uwe bezigheden
u zullen toelaten uw plan ten uitvoer te brengen.
Hartelijk gegroet.
Eerste prijs.
Ds. J. Jespersen te Svendborg (Denemarken).
Mat in vier (4) zetten.
abcde fg h
Wit 10, zwart 8 stukken.
op den buik weg te kruipen, de luitenant vooraan,
de andere drie achter hem.
«Ongeveer honderd meter van hen verwyderd
was een kleine, steile heuvel. Als zij daar kon
den komen, zouden zij geheel verscholen liggen.
Zy gingen zoo snel zy konden vooruit, hielden
telkens na ongeveer dertig meter halt, om stil
te liggen en adem te scheppen, kropen dan weder
vooruit, sneller dan ooir, en drukten hun lichaam
sty'f tegen den doorwoelden grond aan.
»Ten slotte bereikten zij den voet van de helling,
slopen een klein stuk eromheen, hieven het hoofd
op, en keken rond. Daar waar zij waren, konden
de Pruissen hen onmogelijk zien. Zy sprongen
overeind, en sloegen in een wilde vlucht. Een
dozy'n schreden verder, en zij stonden tegenover
een Oostenryksche veldbatterij.
»De demon van wien zij bezeten waren, had
meer en meer macht over hen gekregen, naar
mate zy' verder vluchtten. Zij waren niet meer
menschen, zij waren beesten, gek van vrees.
Aangegrepen door denzelfden waanzin die an
deren zich van een steile rots in zee doet werpen,
stortten deze vier mannen met het zwaard in de
hand, onder woest geschreeuw op de geheele
battery, en de geheele batterij, verschrikt door
den plotselingen, onverwachten aanval, en in de
meening dat het geheele bataljon op haar
losstormde, maakte rechtsomkeert, en stoof in
groote verwarring den heuvel af.
«Tegenover deze vluchtende Oostenrijkers ver
dween zijn vrees gelijk zy was gekomen, en hij
had alleen nog maar begeerte, er op los te slaan
en te moorden. De vier Pruisen vlogen hen
achterna en sloegen al loopend op hen in, en
toen de Pruisische kavallerie donderend achter
hen aankwam, hadden de jonge luitenant en
zyn drie vrienden twee kanonnen veroverd en
een half dozijn Oostenrijkers nedergesabeld.
«Den volgenden dag werd hij in het hoofd
kwartier geroepen.
»»Wees zoo goed, er voortaan aan te denken
luitenant", zeide de chef van den generalen staf,
«dat Zijne Majesteit niet van zijne officieren ver
langt, op eigen verantwoording manoeuvres uit
te voeren, en dat een aanval op een batterij met
drie man niet meer vechten is, maar een ver
vloekt dolle kwajongensstreek. Gij moest voor
den krijgsraad worden gebracht, luitenant!"
«Daarop voegde de oude soldaat, en zijn gelaat
plooide zich tot een lach, er aan toe: »Intusschen,
jonge vriend, snelheid en onverschrokkenheid zijn
goede eigenschappen, vooral wanneer zij succes
hebben. Was het de Oostenrijkers gelukt, een
batterij op den heuvel te brengen, dan zou het
moeilijk zijn geweest, ze er af te halen. Mis
schien zal Zijne Majesteit met het oog op deze
omstandigheden uw eigenmachtig optreden door
de vingers zien".
«Zy'ne Majesteit zag het niet alleen door de
vingers, maar gaf mij ook de orde pour Ie mérite",
besloot mijn vriend. Ter wille van het leger
vond ik het beter, niets te zeggen, en de orde
aan te nemen. Maar, gij begrijpt, als ik ze zie,
komen niet de aangenaamste herinneringen bij
mij boven."
itlllHlllliiliiliillllltlllltiiitiMilillllMiiiliiiiiiiiiiiiiiilllimmiiilllH
Tweede p r ij s.
Emile Pradignat te Saujon (Frankryk).
Mat in drie (3) zetten.
? m m*.
abcdefgh
Wit C, zwart 7 stukken.
Derde prijs.
E. li. Sehwann, te Londen.
Mat in drie (3) zetten.
abcdefgh
Wit 13, zwart 5 stukken.
TWEEDE NAT. CORRESP.WEDSTIJD.
A
K gl:
cd4:
T e3:
K g2
D e2
D et-J
D e6
Yijf-en-twintigste zet van Wit.
B
R f6
D c6
de5:
K c2
bc3T dl
D e5:
C
f'6
P i'5:
P e4
D a2
ed6:
Td8f
D
R cl
T d3
T cdl
E
?3
R c2
R M'.:
P dl
P c6
F
T e7
D e6
D f2
a3
h3
Tf8:f
In de Dinsdag 24 December j.l. gehouden ver
gadering van stemhebbende leden der maatschappij
«Arti et Amicitiae" is het aftredende bestuur in
zyn geheel met groote meerderheid herkozen en
is derhalve opnieuw als volgt samengesteld:
C. L. Dake, voorzitter; J. H. Wysmuller, 2e voor
zitter; Gerard Muller, secretaris-penningmeester;
Ferd. G. W. Oldewelt, plaatsvervangend secre
taris en H. W. Jansen, plaatsvervangend pen
ningmeester.
In de verschillende commissiën hebben voor
1896 de navolgende heeren zitting genomen:
a. Weduwenfonds. Gerard Muller, voorzitter;
Bart van Hove, secretaris; H. A. Sangster, pen
ningmeester; H. A. C. Dekker en E. A. Wit
kamp Jr. b. Commissie kunstzalen. H. W. Jan
sen, Bart van Hove, Ed. Frankfort, Geo
Poggenbeek en E. S. Witkamp Jr. c. Commissie
kunstbeschouwingen. N. v. d. Waay, G. H.
Breitner, Ed. Jacobs, W. Steelink en Mart. Heijl.
d. Commissie van de sociéteitzalen. H. W. Jan
sen, Mart. Hey'l, H. Valkenburg, A. Lefébure Jr.
en G. W. van Nyenhoff. Bibliothecaris, E. S.
Witkamp Jr.
BOEKBEOORDEELING'
Oud Israël's Volksleven en Godsdienst, in
beeld en schrift getchetst, door ds. F. W.
DEIJVER. Utrecht, Kemink & Zn.
Een boekje met 112 illustraties, die een aardigen
ky'k geven op het oud-Israëlitisch volksleven,
en waarvan de tekst zich aangenaam laat lezen.
In nog geen 80 pagina's worden behandeld klee
derdracht, schoeisel, hoofdbedekking, lijfsieraden,
woningen, huisraad, kookkunst, landbouw, schaaps
kooien, ambachten, muziek, munten, gewichten,
schryfkunst, voedingsmiddelen, gebruiken,
lykverzorging, krygsuitrusting, het heiligdom, de
priesterschap, beeldendienst, plaatsbeschrijving,
plantenrijk en dierenrijk. R.
Onder den titel van De kostschool van Mevroaw
Amand, vrij naar het Fransch, door Catharina
S. M. Kuenen, verscheen bij de firma
Blankenberg & Co. te Leiden een meisjesboek, dat zich
prettig laat lezen, maar waarvan de uitvoering
volstrekt niet voldoet aan de eisenen, die men
tegenwoordig stelt. Vooral de band en de illu
stratie laten te wenschen over.
Inhoud van Tijdschriften.
Inhoud van Eigen Haard, Xo. l, 1896 : Een
misdeelde, door Louise B. B. Een kijkje in een
Mirinierskazerne, door L. (met af beeldingen naar
H. M. Krabbé). Donkere luchten (bij de plaat).
Botter op het strand (naar de schilderij van J.
Maris). Eene proefneming,
pleegsusterherinnering, door Geertruida Carelsen. De Maleische
kolonie in de Kaapstad, door (wijlen) prof. dr.
P. J. Veth (met af b.) Kunstcritici (met af b.).
Verscheidenheid: Gedenkpenning Kiel-Keizer
Wilhelm Kanaal (met af b.). Schelknoppen
voor artsen (met af b.). Hoe dik de mist te Lon
den kan zijn. Schriftlezing. Feuilleton : Mijn
heer Martin. Advertentiën.
Geen zetten ontvangen in A 7, C 9 en 10, D 7, F 2,
5 en 6.
De heer W. abandonneert partij C 3 en de heer
Gazan, wegens tijdgebrek, de partijen D 2, 9 en 10.
In D 7 is gespeeld: 23 T e2, D d6. In F 2: 24
b6 en in F 6: 24 D g6.
B. te A. Uw opgave in E 3 en 8 moest zeker zijn
als boven opgegeven, zoo niet verzoeke verbeterde
opgave.
Aan alle deelnemers van den C.W. een gelukkig
nieuwjaar.
J. J. S.
UITSLAG VAN DEN TWEEDEN HALFJ. INTERNAT.
PROBLEEMWEDSTltUD IN DIT BLAD.
l Juli-31 December 1895.
N». K. J3.
295 Srhuitc, 's H;ige (4)nevenopl.
296 Chirus", l'trerht (3)
297 Lecomte, Soerab. (3)
298 Jcspersen, Svemlb. (S) 2 5,7 3 2
2W9 Mevr. Buird, «rijjlit. (3) 2 2,7 2 2
300 Palétsky, Pctersb. (3) nevcnopl.
301 ' (3)
302 Kiiijcrs, A'Jam (3)21,2 2 3
303 Schwann, Londen (3)27,9 3 3 111
304 Jespersen, Svemlb. (4) 3 l', l O 331
305 Aiulrew, Londen (2)15,7 l l
306 Gold, N.-York(3i24J9 2 2
307 MenJcs da Costa, A'Jam (3)21,9 2 2
308 Eiiin, Weenen (3) nevenopl.
309 Clanis,", Kt recht (2) l 8 15 2 l
310 Krlin, Weenen (3) neveiiopl.
311 Mevr. liair.l, Bri^lil. (3) 2 3 5 2 2
312 Lecomte, Suurab. (3)21/2 '2 3
313 MenJes Ja Costa, A'Jam (4) nevrnopl.
31-lSchivann, Londen (2)2313 2 2
315 Meijer, Jersev (3) neveuopl.
316 Prailiguat, San j? (3)2fi,7 3 3 11
317 Kiiijers, A'Jam (3) nevenopl. 29! 29!
K, = Kockelkorn, B. = Borger.
Evenals bij den eersten halfjaarlijkschen wedstrijd
stemmen de cijfers der beide Duitsche autoriteiten
geheel overeen met de eindcijfers. Alleen aan de 3 be
kroonde problemen werd een 3 toegekend door beide
meesters.
Oplossing van No. 316 (Pradignat).
l P f3, K f5 2 D d3 f enz.
P go 2 T f7!
c2 2 T fel
E gC 2 T e5 f
Opgelost door Prof. Berger, Graz (3). C. Koc
kelkorn (3). Mevr. W. J. Baird, Brighton (3).
E. B. Schwann, Londen (3). C. T. v. Ham,
Qorredijk (4). H. Mendes da Costa, Amsterdam (2).
E. Wieling, Groningen (3). G. A. C , Parijs (2).
J. R. v. O., Hellevoetsluis (3). R. R. R., Amster
dam (2). J. Zier, 's-Hage (3). J. II. Zaaijer,
Leiden . S. te Gorssel i3). Eindcijfer 2 0/7.
Beoordeelingen (No. 316).
Für den geübten Loser liegt der erste Zug zwar
selir natie, auch sind die Wendungen des Hauptspiels
nicht nou, doch die gute Variante l?P g(i und der
zu Grunde liegende Zugzwang verleihen der Aufgabe
grössern Werth.
C. Kockelkorn.
No. 316 ist ohne Zweifel sehr geachickt
ausgearbeitet; man vergleiche nur die Var. l P g6 2Tf7!
und l?c2 2 T f4. Es fehlt aber jedwede Verf
hrung. Der Lüser wird förmlich gezwungen l P f3
LLERLEI
Bookmakers.
Een Londensche rechter verklaarde onlangs bij
een voor hem gebrachte zaak, dat het werk der
bookmakers een vloek is voor de maatschappij.
Sommige vertegenwoordigers van het vak pro
testeerden tegen de aanranding van hun beroep
door dezen magistraat, en de engelsche bladen
maakten dit onderwerp tot een punt van discus
sie. Ten slotte ging men het oordeel vragen van
Gladstone en Herbert Spencer. De great old man
is van meening, dat het dobbelen bij wedrennen
is »een ondeugd, even verachtelijk als gevaar
lijk". Spencer denkt het volgende ervan : »Het
uit spel gewonnen geld is geld dat niet verdiend
is, en de winst van den een is het ongeluk
van den ander. Dit zijn de twee karakteristieke
eigenschappen van den diefstal". Deze uitspra
ken, die klinken als klokken, hebben de book
makers-party tot zwy'gen gebracht. Het spel ook?
De gevaren van zonsverduistering.
Niet de geheele wereld zal het bestaan kennen
van de volgende resolutie, uit 1748 dateerende:
Ehrenbreitstein, 22 Juli. Keurvorstelijk hofraad.
»Nademaal op aanstaanden Donderdag by het feest
van den heiligenJacobus, een algemeene groote zons
verduistering zal plaats vinden, waardoor, naar te
vreezen is, veel vergift op het veld en elders in
de bronnen en beken zal komen te vallen",
worden de gezamentlijke ambtenaren aangeschre
ven het ophanden zijn van deze gebeurtenis in
alle dorpen en buurten af te kondigen, met het
bevel, dat op dien dag »ter verhoeding en af
wending van alle mogelijke ongelukken" geen
vee in de wei mag worden gedreven, en dat alle
bronnen zorgvuldig moeten worden bedekt en
ingepakt.
De index in Rusland.
De russische minister van Binnenlandsche Zaken
heeft de volgende boeken ongeschikt verklaard
voor de circulatie in openbare bibliotheken:
Wssewolod Garschln's vertellingen De Lafaard,
Vier dagen na den slag, Uit de aanteekemngen
van den soldaat Iwanow, en Tolstoï's Wandelt
in het licht zoolang het dag is, Godsdienst en
Zedelijkheid, Mazzini's brief' over de
onsteiflijkheid, Het koffiehuis te Sarak, Karma, en Drie
Parabels. Dientengevolge mogen deze werken
noch afzonderlijk, noch in bloemlezingen of
verzamelwerken worden uitgeleend, noch aan de
hoeken der straten of op publieke pleinen door
ventende kooplieden worden verspreid.
MiiiiiiniiiiiiHiiinmiiiiiiimiiimHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiniiiini
zu versuchen und wenn er einmal sieht, das auf
l?K f5 2 D d3 f durchgreift, so ist das Uebrige
bald aufgedeckt. Ich kacn daher doch nur die Jlarke
3 ansetzen.
Joh. Berger.
A very pretty little thing, the pure mates and the
play of the knight on k2 are very good, but the
short matea and dual mate do not add to its merit.
Mrs. W. J. Baird.
Een probleem, zooals ik er in lang geen zag. De
2de zetten T 17 en T f4 zijn bijzonder mooi. Zoo
ooit dan aan dit probleem een 4.
C. T. v. Ham.
The variation K f5: though neat is rather
liacknoyed, and the whole position seems too obviously
built up. lts merits however outweigh these defects
and also the short mates and enti Ie it to 3.
E. B. Schwann.
Wij besluiten 't verslag van onzen Tweeden
Ilalfjaarl.-Wedstrijd met een woord van dank aan de
heeren Berger en Kockelkorn voor hunne alom ge
waardeerde medewerking en aan allen die tot zijn
succes hebben bijgedragen.
Wedstrijd te
>>
St. Petersburg, j £
Stand na de 7de
ronde 31 Dee.
Pillsbury
Lasker
Steinitz
Tddiigorine
&
Pn
_.
0 0
n/2 '2
0 0
tH
o
N
rt
a 'S
l-l
1.1
0 0
0 1 '3 0
-^
'Jl
0 1/2 1/2
1 1
1 0
i
I 1
i
115
1 12 1' 1 L.
0 1 3
' 1 H.
UIT DE SCHAAKWERELD.
Het Rottordamsch Schaakgenootschap" hiel! Zater.
dag 21 December zijne Jaarlijksehe Algemeene Ver
gadering, die bijgewoond werd door den heer J. J. R.
Moqnette, de nieuw benoemde hoofdredacteur van
het tijdschrift.
Door den president, den hoer Smalt, aan de beurt
van aftreden zijnde, werd medegedeeld dat hij om
to billijken redenen, niet meer voor een herbe
noeming in aanmerking wenschte te komen, terwijl
de secretaris, de heer Geverding, door drukke ambts
bezigheden ontslag nam uit het bestuur. De heer
Bauur bleef gelukkig zijn post van penningmeester
vervullen.
lu de plaats der aftredende, werden benoemd de
heeren J. H Hoezoo en J. Hoes, resp. tot president
en secretaris, die beiden ofschoon eenigöbe/.waren
uitbrengende, ten slotte zich de benoeming lieten
welgevallen.
Verder kwam ter sprake het verplicht stellen der
leden i vooral van de nieuwe) tot lidmaatschap van den
Bond, waartoe de Benige goede oplossing zou zijn,
dat het Rotterd. Hchaakgenootschap" buitengewoon
lid van den Bond werd.
Met algemeene stemmen werd daartoe besloten.
De afdeeling Rotterdam zal hierdoor met Januari
vervallen, daar hare leden behooren tot het Rutterd.
Schaakgenootschap.
Ten slotte sprak de nieuw benoemde presilent een
hartelijk woord van dank tot de heeren Smalt en
Geverding voor het vele goeds dat zij aan hot R. S.
gedaan hadden, daarbij de hoop koesterende, dat zij
denzelfden ijver zouden betoonen voor de vereeniging,
die hen steeds gekenmerkt had.