8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 968 het recht van voorkeur overschrijden, zijn geen inschrijvingen op het »Cahier des charges" ingekomen, niet om de z. g. sociale bepalin gen, daarin opgenomen, maar omdat de grens van het recht van voorkeur alle hoofdrich tingen van het verkeer doorsnijdt, omdat dus de ceintuur evenals alle andere lijnen, die buiten die fictieve grens moeten blijven, slechts gevoed kunnen worden door neven stroomen van het verkeer, dus niet anders dan verlies opleverende lijnen kunnen zijn. Gelukkig echter is de opvatting van de commissie en van den raad van de toepas sing van het recht van voorkeur eene ruime geweest; zooals wij zagen, heeft zij gezocht en gevonden eene oplossing, die voor de ge meente het recht van voorkeur, dat nu een maal moest worden gegeven, niet te bezwarend zou maken, die haar de vrije hand laat het toe te passen, volgens de behoeften van het verkeer, volgens het belang der gemeente. Men is dus in staat eindelijk de fictieve grens te verbreken en kan daardoor ook komen tot den aanleg der: LIJNEN LANGS DE HANDELSKADE EN DE DE KUITEKKADE EN NAAE ZAANDAM EN HAARLEM. Want zonder aansluitende buitenlijnen en doorgaande stadslijnen is het onmogelijk ook deze lijnen anders dan met verlies te exploiteeren. En toch zijn ook de lijnen langs de kaden door de Spaarndammerbuurt, naar de Hout en Petroleumhavens en naar de Wester begraafplaats eene dringende behoefte. Dit nader aan te toonen zal wel onnoodig zijn. Wij willen er alleen op wijzen, dat voorloopig een kwartierdienst hier zal worden ingevoerd, die echter, met de ontwikkeling van het verkeer geleidelijk in een eigentlijken stadsdienst, om de vijf minuten zal kunnen overgaan, voor zoover de bebouwde kom der gemeeente reikt. Komt men verder westelijk buiten de bebouwing, dan is men aan het einde van den Hemweg, bij de Westerbegraafplaats en tevens aan de grens der gemeente gekomen, bij de bestaande veerpont over het Noordzee kanaal, juist op het punt waar aan de over zijde op de grens der gemeente Zaanda'm de nieuwe centrale Rykspatronenfabriek in aanbouw is, die wanneer zij geheel voltooid is aan 600 a 800 werklieden werk zal verschaffen. Dezen moeten met hunne gezinnen daar ter plaatse wonen, en daar zal dus binnen enkele i aren eene geheel nieuwe nederzetting, een dorp met + 2000 inwoners ontstaan, die om hun geïsoleerde ligging, tot bevrediging hnnner behoeften aan verkeer met Am sterdam en met het centrum hunner gemeente Zaandam, wel niet anders afdoende kunnen worden geholpen dan met een tramweg. De tram gaat van hier door de geheele gemeente Zaandam tot aan haar noordelijk eindpunt. Zij zal dus ook voor Zaandam niet alleen dienen als verbindingsmiddel met Amsterdam, maar in hoofdzaak ook aan plaatselijke behoeften voldoen. Een latere doortrekking naar Westzaan, Zaandijk, Koog en Wormerveer wordt bedoeld. De tram zal dan eerst recht aan de behoef ten der zoo nijvere en bedrijvige Zaanstreek voldoen. Eindelijk de locaalspoorweg naar Haarlem. Deze lijn staat meer op zichzelf, en houdt alleen als zoodanig verband met het nieuwe tramnet in Amsterdam, dat haar eindstation noodzakelijk een knooppunt van stadslijnen moet zijn, omdat het anders te ver uit de stad zou ligggen. Dus hier heeft de lijn Haarlem de stads lijnen wel noodig, maar zijn anderzijds de stadslijnen bestaanbaar zonder en onafhan kelijk van dezen spoorweg. De spoorweg, die te Amsterdam achter het Kljks-Museum begint, loopt in westelijke richting over Sloten door de Haarlemmer meer naar de Haarlemmerhout. Hij verbindt dus de zuidelijke deelen der beide steden. Aan eene Memorie over dezen spoorweg ontleenen wij het volgende: »Waar de bevolking der beide steden zich sedert 1839 (jaar van den aanleg van den Hollandschen Spoorweg Amsterdam?Haar lem) heeft verdubbeld; »waar Haarlem als het ware de voorstad is geworden van Amsterdam; »waar voor de bewoners der zuidelijke stadsdeelen, van beide gemeenten, de af standen zoo groot zijn geworden, dat de spoorreis slechts een klein onderdeel uitmaakt van den tijd, noodig om de bestemming te bereiken; »waar Vondelpark en Hout, benevens vele aantrekkingspunten, in het zuidelijk deel der steden gelegen zijn; »waar ook de aangrenzende gemeenten, ten zuiden van Amsterdam en Haarlem, als Nieuwer-Amstel. Watergraafsmeer, Heem stede, enz. zich zoo sterk hebben ontwikkeld ns de aanleg eener Zuidelijke lijn, naast de Noordelijke, een eisch des tijds geworden. »Door vergelijking, met gelijksoortige dub bele lijnen, tusschen Rotterdam en Schiedam, Delft en Den Haag, enz., toonde ik verder aan, dat hier van eene sterk concurreerende paralellijn geen spraak kan zijn, dat hier de opeenhooping der bevolking veel grooter is dan elders; dat de afstanden der beide lijnen grooter zijn en dat in sterker mate, dan ergens anders, er zich geheel nieuw en groot buurt-verkeer zal ontwikkelen, waaraan de behoefte latent doch intens is." Ook deze lijn zal electrisch geëxploiteerd worden met een kwartiersdienst evenals die naar Zaandam, en waar in ons land geen twee andere plaatsen zijn aan te wijzen waartusschen het verkeer onderling zoo groot is en waar de behoefte zoo groot blijkt, valt er aan een druk verkeer, ook op de nieuwe lijn, niet te twijfelen. De aanleg van dezen weg is duur, om de belangrijke bruggen, die in haar voorkomen, maar «ij zal juist daardoor dienstbaar kunnen gemaakt worden om later goedkoope ver bindingen te maken, met de Zuidelijk ge legen dorpen, met Haarlemmermeer, Aals meer, enz. * Alle nieuwe lijnen zullen gezamenlijk lang zijn 48 Kilometer waarvan ruim 24.5 in Amsterdam. De A. O. M. heeft 28 Kilometer in ex ploitatie, waarvan 3.5 in N.-Amstel en ook 24.5 in Amsterdam. Tot vergelijking van den bestaanden toetand en den nieuwen, wanneer het electrische tramnet in werking zal zijn, met het oog op Amsterdam, N.Amstel, Rotterdam en den Haag kan het volgende staatje dienen. Kilom. Kilora. Tramw. Bevolking Tramweg op 10.000 inw. Rotterdam 234.000 18.?0.77 Den Haag 180.000 24.?1.33 'S.. Amstel stedelyk deel Amsterdam 450.000 25.000 ? 24.5 0.54 thans l 49.?1.08 met nieuwe lynen waarbij valt op te merken, dat van de lijnen der Haagsche Tramweg-Maatschappij niet alleen zijn afgetrokken, die welke buiten de gemeente liggen, maar ook die, welke, als zomerlijnen slechts gedurende een deel van het jaar in exploitatie zijn. Uit deze cijfers blijkt dus ten duidelijkste, dat Amsterdam thans, wat tramwegen betreft, verre bij de andere steden achter staat en dat het, als het nieuwe net voltooid zal zijn, niet meer dan een gemiddeld zal hebben tusschen Rotterdam en den Haag. Wat N.-Amstel betreft, spreken de cijfers nog duidelijker. Ook wanneer het nieuwe net voltooid zal zijn, zal N.-Amstel nog veel beter van tram wegen voorzien zijn dan Amsterdam zelf. Thans voorziet de A. O. M. ruim driemaal zooveel in de behoeften aan tramverkeer in N.-Amstel dan in de stad zelf, wat nog ster ker wordt, wanneer men er op let, dat de meeste hoofdlijnen hare eindpunten in N.Amstel hebben en deze dus in hoofdzaak dienen om de forensen-bevolking gemak kelijk met de middelpunten der stad t3 ver binden. Afgescheiden van de fiscale belangen der gemeente, zou dit op zichzelf zulk een groot kwaad niet zijn, maar dat zij dit doet door achterstelling der stad zelf, door de buiten wijken van het verkeer uit te sluiten, waar door deze kwijnen, de belangen der eigen burgerij worden benadeeld, en de bloei der N.-Amstelsche wijken juist wordt bevorderd, dat is erger. Het stelsel van tramaanleg, door de A. O. M. tot dusver gevolgd, is niet alleen principieel te veroordeelen, als te sterk concentreerend, maar het is ook direct in strijd met de be langen der stad en harer bewoners. Men zou met het oog hierop de A. O. M. eigenlijk moeten herdoopen in Nieuwer-Amstelsche Tramweg-Maatschappij. De nieuwe electrische lijnen zijn daaren tegen over haar volle 24.5 kilometer op grondgebied van Amsterdam gelegen; zij zullen dienen tot verbinding van de buiten wijken onderling en met de binnenstad. Zij zullen de onrechtmatige verdeeling der tramlijnen ten deele opheffen en daardoor het zekerste middel zijn om de buitenwijken tot bloei te brengen. De volgende week hopen wij enkele be schouwingen te geven over de nieuwe Amstelbrug en het stelsel van electrische trekkracht. IMIIIIIMIIIIIIMHIIIIIIIMIIIIIItllMIIIIMnlIMHIIMMIUIIIIMIIUmillMlMllimilllllMlllMimn mlllMIIIIIIMIIIMIMMIlmiMIIIIIIIMiml HNT. Trademark THEE-E. BRANDSMA Traiemark KOLDEWEIJ &, CORBIËRE, O A LEIDSCHESTRAAT O H U AMSTERDAM U Gr 1*001 B edde n m ag-az \j n. Van 6 tot 20 Januari a. a. offreeren w\j de TW~*TVrr2rT7''TV ?"kU'ti" IPT^Sl JLX^yj.^1 f_A t^jm UJtLilA.Mitl.Tl JSj wegens einde van het seizoen en de WOLLE1N 1>EKEIVS. door taleeren of op zichtzenden beschadigd tegen Inventarisprijzen. P,S. De gekochte wollen dekens laten wy alsdan GRATIS bij onzen fabrikant bewasschen. UhïchtschesIraaKS Harfesfraa \ 32 DEN HAAG. P; ARNHEM. Groore ROTTERDAM. Zoefe II A MUUMJL ?l*J 33, .Amsterdam. DAGELIJKS CONSULT. _ Jonn...^^ Uifsluitendinbusscn.vootzièn'varLans' GEDEPONEERD FABRIEKSMERK. Hoofdvertegenwoordiger voor Nederland de Heer A. OVERWEG, Botterdam. f- en Copieeriakl MATHIEU PLESSY". Beste en goedkoopste. Prijzen en mon sters by de agenten VAN EDEN & Co. te Krommenie. PHILIPPONA KETELAAR, 'KR.^N Cl EB. KALTERSTRAAT 166, AMSTERDAM. SPECIALE INRICHTING voor het vervaardigen van volledige Uitzetten en Luiermanden. Op aanvraag worden prijsopgaven en modellen franco toegezonden. GEVESTIGD TE NIJMEGEN. Abonnementsprijs per kwartaal voor piano 2-handig ? 3,50, voor piano 4-handig ?4,00, voor zang ?3,00. Elke maand een portefeuille met minstens 10 nieuwe en degelijke, niet te zware muziekwerken, waaronder vooral die van Nederlandsche Componisten. Volledige prospectus wordt op franco aanvrage gaarne toegezonden. Deze inrichting wordt, wegens hare strekking, aanbevolen door de Heeren Musici RD. HOL, DL. DB LANGE en W. F. G. NICOLAÏ. De Directeur H. D. A. GöTZ, Nymegen, Waalplein 42. ?ooooooooooooooooooooooo* g De NEDERLANDSCHE ZUIVELFABRIEK Q Ie JK.atnpen9 Q Bekroond met de hoogste Onderscheidingen, A levert geregeld O ROOMBOTER van superieure kwaliteit voor TAFEt en UKUItElV. Franco zending door het geheele Kijk in origineele verpakking. Vraagt Prijscourant met Orderblocs. ?ooooooooooooooooooooooo» 10 maal te Dames HEMDEN . . . v./ 1.30 vr ?0.95 NACHTJAPONNEN - 2.30 - 1.70 PANTALONS . . - 1.80 - 1.85 veel voorraad da Heeren DAGHEMDEN van f 1.65 voor ?1.22 NACHTHEMDEN - 1.60 - 1.20 Prima kwaliteit goed. arom 25 procent Kinder HEMDEN . van ? 0.65 voor ? 0.42 PONNEN . - 1.20 - 0.90 Best goed, net kantje. goedkooper. Beddelakens 155 cM. X 3Vs El lang van ? 18.50 voor ? 14. SLOOPEN - 8.?- 6. Vraag voor UITZETTEN de Geïllustreerde Prijscourant. Tafelgoed in meer dan 100 soorten 1 stel DAMAST voor slechts ?6.20 Keper iets vuil 20 El van ? 6. voor / 4.20. 40 El on gebleekt KEPER ? 6. Overtuig . Vraag Stalen en Monsters felle franco worden toegezonden. H. H. KOLTHOF, Fabrikant, Almelo.