No 971 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Het Centrum. 27 Jan. Hetonderwijs-vraagstuk in Engeland." 28 en 30 Jan. Een belangrijke her/orming'' (voorwaardelijke veroordeeling). 31 Jan. Ia de lucht" (aan de Maasbode) Het N i en wa T. d. Dag. 23 Jan. Armenzorg", door N. 21 Jan. Nog eena de doodstraf'. 27 Jon. Verstompen'', door K. te H. A m s t. C t. 21 Jan. Politieke preutschheid". 22 Jan. Een vraag en een antwoord. 23 Jan. Een socialistische utopie?" 21 Jao. Een leemte in onze wetgeving" (de hist. galerij). 25 Jan. Wij en Tiansva»!". 27 Jan. Een beroep op de Kerk." De T ij d. 17, 18 Jan. Jeugdige misdadigers" I en II. 20-23 Jan. Tot de eenheid" I?IV. Het Volksdagblad. 27 Jan. De doodstraf.'' 28 Jau. Armenzorg en overheid." 30 Jan. Tegenstander en bondgenoot tegelijk" (B. v. A over de Statistiek en Werklieden). D e (antir.) Nederlander. 27 Jan. De kamers. van arbeid en de politiek." 30 Jan Onbillijke klachten" (l >odwitfabriek). 31 Jan. Adviseeren of dwingen" (kamera van arbeid). N. Botterd. C r t. 26 Jan. De verd«re be handeling van het wetsontwerp op het personeel." 28 Jau. De Tramconcessie te Amsterdam," do >r den Amsterdamschen correspondent. De Maasbode. 23 Jan. Eeu agrarische be weging?" Het Vaderland. 26 en 27 Jan. «Sociale Pol.tiek." Haagsch Dagblad, 21 Jan. Academisch Socialisme in Duitschland," III, 22 Jan. IV. 23 Jan. Balfour'o Bede", ingezonden door Mr H. H. A. Neys. Suzereiniteit en Souvereiuiteit," door van Vredenburch. 24 Jan. Een practische les" (ontwerp-Hart igh). 26 en 27 Jan. unie". De Avondpos t, 26-27 Jan. Terug naar de woestijn". 3L Jan De gewapende vrede", door It. L. S. De Avondpos t. 28 Jan. Een wonde plek in ons Staatsrecht,' door E Utrechtsch Degblad. 21 Jan. Naar Trans vaal". 22 Jan. Blaffen en bijten". L i lu b. K o a r i e r. 23 Jan. Waarom is generaal v. d. Heyden destijds uit A'jeh teruggeroepen ge worden?" (door M. de BHS). Arnh. C t. 24 Jan. Verkeerd gelezen of verkeerd begrepen.'' (Het Volksdagblad over de Transvalers.) 27 Jan. De Duitsche Keizer en zijn telegram aan Pre» Krüger." 29 Jan. De algemeene beschouwingen van de Eerste Kamer over de begrooting." M i d d e l b. C t. 27 Jan. Een uitstekend idee" (Volksbadhuis). 28 Jan. Nog f ens de Transvaal'1 (aan de Standaard). 29 Jan. Zee in!' (De Evertsen). Pro v. Gron. C t. 27 J in. Onze Eerste Kamer/' Nieuwe Winsch. C t. 26 Jan. De Zondags rust." Venloosch Weekblad, 25 Jan. De Haard steden". N Arnh. C r t. 28 Jan. Vrijland." 30 Jan. Het verzoek der werkloozen aan den Gemeenteraad". (Ingezonden door S. W. Middelkoop.) N. Leeuw. C r t. 25 Jan. Kamers van Arbeid en arbeidsraden". (Ingezonden door C. W. Holman) Noord-Hol l a n ds c h Weekblad. 25 Jan. ,.Medico Mechani-cb Zander-instituut". (Ingezonden). De Nederlander (weekblad). 25 Jan. De Kamers van Arbeid." De Volksstem. 25 Jan. Arnhem, 17 Januari" (aan de Arnh. Ct. naar aanleiding van liet Lib. Uuieprogram). De soc. democraat en de kiesrechtnitbrei?ling" Een woord van Verweer" (van Van Loenen Hartmet). De officieele kandelaar bij ons armwezen " Gemeentezaken" (Toch Praten). Het onderwijs voor meisjes." S o c. W e e kb l a d. 25 Jan. De Utrechtiche huis houdschool". Het arnarchisme en de Nederlandsche arbeidersbeweging", door W. H. Vliegen. Patrimonium, 25 Jan. Welken weg wijst ons de historie der werkliedenbeweging in Nederland als den jasten aan?" (Ontstaan dnr werkliedenbeweging.) De Volksbanier (B. K. Volksbond), 30 Jan. Een sluitrede", ("an het congres). Becht v. Allen. 28 en 29 Jan. De Statistiek en de Werklieden." De Sociaal-democraat. 25 Jan. Over denkingen bij het graf van de Amsterdammer"." Weekblad v. d. A l g. Diam Bond, 2tJ*n. De Verstellerskwestie". Ingezonden door C. Hester. c/'&milefon. llllllllllllllllilIllllllltllllllllllllllMIIMIIIIIIIIMIIMIIIIinillllllMIIIIIIIIMIIIIIIlll De Vrouw van den Cipiei'. Naar het Engelsclt VAN R. A. S A VAGE. (Slot) Grey zette zijn muts op. »'t Is de laatste nacht. LT weet niet wat het is een gevoel te hebben, alsof onzichtbare handen u met loodzwaren druk in duisternis dompelen. U kunt u niet voorstellen wat ik uitsta bij de gedachte, dat, als de slar.p mij overmant, mijn echtgenoot zal worden ver moord. En morgen als ik 't zoo lang nog maar kan uithouden zal zijn Jijden geëindigd zijn, zal ik kunnen spreken ; maar wanneer ik geen slaap krijg word ik gek ik kan er niet langer buiten of ik word ook krankzinnig.'' Grey stak zijn arm door den haren... »Kom ! we zullen dadelijk gaan." Zij leunde tegen hem aan, worstelend tegen den slaap, die haar meer en meer beving. »'t Is zoo lekker warm hier en zoo gezellig," mompelde zij op droomerigen toon. »Laten wij nog even blijven zit..." Maar eensklaps werd zij voor een oogenblik weer klaar wakker. »Neen neen naar huis. Die lamp brandt zoo rood 't lijkt bloed.... Houd mij wakker om Godswil. .. houd ... mij ... wak..." En haar oogen vielen weer dicht. 81 Jan. Een en ander uit het ontwerp-huishoudeljjk reglement", II. De Volkstribuun. 25 Jan. Liefdadigheid", door Yo que soy contrabandiste. Neerland'a Volksblad. 25 Jan. Losse gedachten en opmerkingen". De Wekk«r. 25 Jan. De praktijk van het onderwijs. Voorheen en Na". Statistiek van het schoolverzuim in onze volkbscholen''. Het Schoolblad, 28 Jan. Pestalozzi en zijne volgelingen" (slot). »Een idee, ter overweging voor de moedertaal-onderwijzers", (samenwerking en vereeniging). Het nieuwe Schoolblad, 21 Jan. De Vaderl. Geschiedenis en de mannen der nieuwe Bichting". De V r ij d e n k e r. 25 Jan. De vrouw en de wetenschap". De N ij v e r h e i d. 29 Jan. Het arbeidersvraag stuk in Engeland", XIII. Weekblad v. d. Burg. A d m i n. 30 Jan. Aanbesteding voor hooger cijfer dan bij de begroo ting is toegestaan". N. S u r i n a a m s c h e C r t. 29 Dec. De kleine Landbouw". l Jan, 1896. GoudwetuiUoering", 5 Ji,n. Suriname in de Tweede Kamer". Wekelijksche Vracht- en Scheeps berichten. 27 Jan. Nederlandsche Seheepsbouw", door O. K. O. miillliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMimiiiiiiiiiimiiiiiiifiiiiiiiiiiii u z i e -k. in de Hoofflstafl,' Amsterdam kan het verwijt niet treffen dat bij weldadiglieids-concerteu de wil voor de daad moet wordc-n genomen, en dat ter wille van liet goede doel men zich maar tevreden moet stellen met voordrachten die anders den toets der kritiek niet zouden kunnen doorstaan. Men wachtte er zich vroeger vaak voor kritiek te geven over zulke avonden. De gewone kritikus werd verzocht tehuis te blijven en in zijn plaats iemand anders te zenden die alleen verklaarde dat //alles" heel mooi was geweest, - dat den mede werkers alle hulde toekwam dat zij hunne (of hare) talenten voor dat edele doel hadden beschikbaar gesteld ei) dat uioa niet wist wat meer te bewonde ren : den kunstzin of den liefdadigheidszin van de medewerkers enz. enz. Doch dat alles is veranderd. Wanneer ten onzent niet zeer goede krachten zich voor een edel doel vereeniaeu, heeft het edele doel alle kans van mislukken. Daardoor kan er bij zulke concerten van eene kunstuiting sprake ziju en daarom maak ik melding van het con cert ten bate der Fereeniging: Hulp voor Minver mogende Ooglijilers en der cereenif/iiiij lot verbetering vau hel lot der IHimlen. en het dineert tan t/e Tereenigi'ig tot iiuiimoediying xa/i het arme schoulkiiid. Mej. Léonie Wilsou (rang), en de lieeren: Willem Mengeloerg (piano), AudréSpoor (viool) en J. Mossel (violoncel) hadden zich bereid verklaard op liet eerste concert mede te werken eu het be hoeft voorzeker niet veel toelichting wat men ver wachten kou. Doch er is meer gegeven dan ik zelfs nu had durven hopen, want het 'trio es gr. t van Brahms opus 40 eigenlijk voor piano, viool en hoorn geschreven doch zich veel beter leenende voor violoncel, omdat het voor den hoornist ondoenlijk is in liet tempo zooals het uu werd uitgevoerd zijne partij te bladen werd op eeiie wijze ver tolkt die aau hooge eischen beantwoordde. Ik heb den heer Spoor als solist indertijd niet al te gelukkig hooren debuteereu, doch dezen avond heeft hij niet, alleen als solist, doch ook vooral als ensemble-speler (en dat zegt nog heel wat meer) een zeer goeden indruk gemaakt, hij heeft uu vooral bewezen dat hij voor zijne gewichtige be trekking ten volle berekend is. Grey deed een wanhopige poging om zijn bezoekster uit het warme vertrek en buiten het hotel te krijgen. Toen zij eenmaal op straat was, knapte de frissche lucht haar op. De sneeuw had opgehouden. Roodgouden spranken van het Noorderlicht straalden golvend uitschietend aan het staalgrijze uit spansel. De ijzige wind drong Grey door merg en been, terwijl hij zijn gezellin half ondersteunde, half voorttrok naar de gevan genis, een groot, steenen gebouw, aan het eind van het dorp. De versch gevallen sneeuw had haar vorige voetstappen reeds bedekt. Werktuigelijk liet zij zich door Grey voort trekken. Haar donker haar was losgeraakt en hing zwaar op zijn schouder, maar zij merkte het niet. Eerst toen zij de gevangenis naderden, scheen zij weer tot de werkelijkheid te ontwaken en naar het licht wijzend, dat in het portaal brandde, fluisterde zij gejaagd: »Daar is 't daar is 't! Loop zacht, anders wordt hij wakker. Hier is de sleutel. Maak toch zoo'n leven niet. Kunt u 't slot niet, open krijgen? Zoo! gelukkig. Hier heen; deze kamer door. Pas op, stoot niet aan de wieg. U zult zien hoe knap, hoc edel hij is. Zelfs in zijn slaap. Ach! gaf de Heer hem mij toch maar weerom. Stil! st! Hij mag niet wakker worden. Een slaapdrank werkt nooit lang bij hem. Hier kijk...." Met een teederen glimlach op de lippen hield zij het licht omhoog in de richting van het bed. Met een onderdrukten kreet liet zij eensklaps de lamp vallen, die nog juist bij tijds door Grey werd opgevangen. »Weg 't bed is leeg!'1 gilde zij. Een doodelijke bleekheid overtoog haar gelaat, terwijl zij Grey aanstaarde. Het kind werd wakker en begon ie schreeuwen. In Ik heb van de vertolking bijzonder genoten, uit zeer interessante en te weinig gehoorde werk vau Brahms kreeg door de zeer muzikale vertolking nieuwe bekoring. Vooral ook de rythmiek trof mij. Voor dezen zoo gewichtigen en maar al te vaak verwaarloosden factor hebben de heeren Mengelberg. Spior en Mossel groote zorg getoond en zonder te veel in nadere détails te treden breng ik dezen heeren zonder eenig voorbehoud mijn compliment. Niet minder schoon waren de zangen die mej. Wilson voordroeg. Ik heb met verrassing bespsurd hoeveel bare stem en wijze van zingen in den laatsten tijd weer gewonnen hebben. Dat mej. Wilson eene zangeres met schoone stem, veel muzi kaliteit en temperament is, die ook door lu,re al gemeene ontwikkeling in staat is aan het woord evenveel kracht te geven als aan den toon, wisten wij reeds lang, doch uu gaat haar alles gemakke lijker af, alles klinkt natuurlijker. Zoowel in de vijf zanden uit Dulorosa van .Jensen even als in de twee liederen van Viotta en Waldesyespriieh van Sehumanu hadden wij gelegenheid dit op te merken. Ik heb vroeger reeds met een enkel woord de twaalf liederen van Viotta voorloop^g aangekon digd. Van deze liederen zong mej. Wilson W ir j'in deifi He-ra mein. Anker en Fremlrnll ttnd leii/voll. Beide liederen stellen, hoe sober ook bewerkt, hooge eischen aan de declamatie en op bijzonder schoone wijze wist mej. Wilson deze zeer&ehoone liederen zur Geltung zu bring.-Mi". Naar aanleiding vau het lied van Goethe is eene kwtstie te opperen. In de compositicn van Beet hoven en Schubert op dit lied leest men : Hangen uad Bangen en zoo komt liet ook meen ik in oudere Goethe-uitgaven voor. Viotta heeft ge schreven Langen -und Bungen en daarmede heeft hij liet m. i. bij het rechte, want in al de nieuwere uitgaven staat: Langen. In de uitgave van Cotta (Schulausgabc) bewerkt door den conscientieusenGoethe-keiiuer Prof.Schaefer is tevens een noot opgenomen waarin Langen als een ouder stamwoord van Verlangen wordt ver klaard. In de Heinpelsclie Ausgabe" is die noot eveneens opgenomen, ok in het geïllustreerde praehtwerk van Ed. Düiitzer (waarin een regisseur tal van gegevens kan vinden voor de opvoering van dramatische werken van Goethe) staat: Jjini/eii. evennls in de uitgave van Ilcc'.am. De uitdrukking Mii'/i lanyet so sehr ttacfi dir is als ik mij goed herinner ook elders bij Goethe te vinden. Ik iioodig dus alle zangeressen en zangers uit ook bij de liederen van Schubert en Beethoven, Hangen in L/m/j -n te veranderen. Behalve de klavierpirtij in het Trio, speelde de lieer Aleagelberg de Chi'O'iuitixt-he t'aiilaxie en. F/if/<i van Bach. en de Einden iSy/iiji/ioniq/iex vau Scliiiiiiaun waarin hij vooral uit een artistiek oogpunt veel schoons gaf. Kortom het was een schoon sreslaaïde soiree. In het concert van het Concertgebouw vau 23 Januari heeft du medewerking van mej. f.'l. Kleeberg (i)iauiste) mij ook groot genot versclnft. Deze dame is geen onbekende en dus mag men als be kend veronderstellen hoe artistiek, hoe vol dis tinctie vooral, haar spel is en hoezeer zij de werken beheerscilt die zij voordraagt, /oo'.vel in het vierde concert van Beethoven als iu de kleinere stukken waren al die gaven in ruime mate op te merken. Dat mej. Kleeberg tevens een techniek bezit die aller bewondering opwekt, zij hierbij vermeld aan allen die het nog niet wisten. Doch deze dame is reeds gekend en gewaardeerd ten onzent. Bekend is ook de lieer von Zur Miihleii die dit maal echter minder gelukkig was. Ik bedoel hier niet mede dat zijn hooge C niet al te best lukte, iets wat het publiek altijd heel erg vindt, doch hij was er eerst niet in". Hij scheen mij niet «dans son assiette ordinaire". Nu, zoo iets komt meer voor eii dus nemen wij dit, voor kennisgeving aau. Het toegiftje liet l'rausche liedje zong hij liet mooist. De heer Mengelberg begeleidde hem voortreffelijk. Ook de begeleiding van het concert vau Beet hoven slaagde zeer goed, evenals de orkest-wcrken die ik hoorde (vooral de Leonore-ouverture). Ik heb een schrijven van den heer M. II. van 't Kruys te llotterdam O'itvatigzu, waarin hij een oogenblik ]ag de vrouw op haar knieën voor de wieg en suste het. Daarna dekte zij het toe in weerwil van zijn schreeuwen en wendde zich tot Grey, die besluiteloos was blijven staan. »Korn!" riep zij heesch, zijn pols grijpend »korn!" Grey tastte werktuigelijk naar zijn pistool en volgde haar. Eerst liepen zij door een keuken, waar een poes behaaglijk voor het fornuis lag te spinnen. Achter die keuken met haar rijen glimmende koperen en vertinde pannen, helder vaatwerk en gezellige warmte, was een nauwe gang en aan het eind daarvan, somber dreigend, de ijzeren deur, die liet woonhuis vau de gevangenis scheidde. Met haar hand nog' steeds om Grey's pols geklemd, snelde de vrouw schielijk de gang door naar de ijzeren deur, die bij haar aan raking geruischloos opendraaide en hij volgde haar. II. Grey tuurde over haar schouder heen in het donker voor zich. Eerst kon hij niets onderscheiden, maar toen zijn oogen van lieverlede aan het scbemenichtig licht ge wend raakten, zag hij, dat, zij in een groot vertrek stonden. In de hoeken was het vol slagen duister, want de kamer had geen ramen en ontving haar Jicht alleen dooreen kleine lantaren in liet dak. Midden op den vloer stond een UII'H], waaraan tegen over elkander, twee mannen zaten, met een lamp lusschen hen in. De lichtkring was nog jui-t wijd genoeg om Grev te doen onderscheiden, dat zich in de wanden van het vertivk. rondom, op gemij mededeelt dat zijne opera De Watergeuzen reeds in Augustus ter opvoering in de Ned. opera was aangenomen. Zelfs de conditiëii waren vastgesteld. Doch nu ontving hij een schrijven van de directie, dat de Raad van Beheer met het oog op den fLiantieelen toestand geen opera's durft monteeren waarvan het succes slechts eenigziiis onzek-r is. Alleen wanneer de componist voor de drie eerste avonden ?1000 per avond wil garandeeren bestaat er kans op de opvoering. De heer Van der Linden schrijft echter dit te betreuren, omdat Lij overtuigd is, dat alleen door het uitvoeren van Ned. opera's de muz. drama tische kunst, in ons land kan bloeien. Op dit schrijven zij het mij vergund eenige aanteekeningeii te maken. Ik weet, met, of de mus. dramatisch:; kunst iu ons land alleen kan bloeien door het opvoeren van Ned. opera's, doch ik weet wel, dat wanneer de Ned. Opera alles opvoert l/tliulce Ned. opera's, haar recht vau bestaan niet voldoende bewezen is. Ik begrijp zeer goed, dat, m u som m ge werken niet dan met schroom ten tooneele brengt; doch er is immers eene commissie vau kunstenaars, die zoo streng mogelijk kan zijn in het afkeuren van al wat niet bü'menfahig", of van te geringe muzi kale waarde is. Doch laat men vooral in het, oog houden, dat, wil men de componisten aanmoedigen om ook op dit, gebied hunne krachten te beproeven, men niet moet beginnen ze te behandelen alsof zij millionairs waren. Bovendien, waarom moeten de Ned. componisten alleen boeten voor de vrees voor een wiel geheel .zeker succes? Weet men dat dan vooraf van de andere werken, die men monteert? Heeft Hdnsi'l v.nd (Irelel, hier aan de verwachting beantwoord ? Eu dan Jeruzalem van Verdi? De heer Vau 't Kruys heeft zich tot de Muz. dram. Vereeniging gewend (eeu voordeel is het tenminste dat wij nu weten dat, die Vereeuiging nog leeft) doch die heeft geantwoord dat het niet op haar we<* lag steun te verleeiien. Die zelfde commissie heeft den heer de Groot wel finantieel gesteund wanneer er eeue Ned. Opera werd opgevoerd. Waarom dan nu niet meer? Of was die Vereenigiug er speciaal ten dienste van den heer de; Groot ? Dan had zij uu ontbonden moeten woiden! Hoe het, ook zij. di; Ned. Opera dient eens te deuken aau den naam dien zij zich zelf gegeven heeft. Laat men anders dien naam b.v. veranderen in De 'cerÜHille Fraitxche ()/>ei'(t. Men is toch den heer Ricli. Hol ook nog altijd eene genoegdoening schuldig voor de zeer slechte opvoering van zijn nieuwste werk : l'il de ISrandin// in het vorige saizoen, waardoor het niet mogelijk was eeu juist oordeel over de muziek te vellen. Wat de Muz. dram. commissie bovendien m. i. wel moest doen, is eeu prijsvraag uitschrijven voor ecu goed libretto, welk bekroond libretto dan weer beschikbaar zou kunnen worden gesteld voor een prijsvraag ter compositie. Dan zou er ten minste leven en streven komen en dit zou zeker der Ned. Opera teil goede komen cu het publiek meer tot de overtuiging brengen dat wij hier te doen hebben niet, eene -nationale instelling. Na het, schrijven vau deze kroniek (het Week blad drukt tegenwoordig een dag vroeger af) heb ik liet, concert ten voordeele vau het arme schoolkind gehoord, waarin Mevr. J. Franco \,endes-?Calisch eii de heeren Ed. '/eldenrust, Joh. J. Rogmans en S van Adelberg als solisten optraden. De ruimte ontbreekt, mij thans, iu hijzoi,derlieden over dit concert te treden. Mij voorbe houdende er in een volgend artikel uitvoeriger op terug te komen, vermeld ik heden, dat, ook dit weidadigheidseoucert eeu beslist, succes had, en dat de vier solisten in alle opzichten reden hebbeu. tevreden te ziju over hetgeen zij gepresteerd hebben. VAX MILLI&BN. UIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1I1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIII regelde afstanden, met ijzeren tralies afge sloten openingen bevonden. Elk dier hokken gaf toegang tot een cel, en het daarachter opeengestapelde beddegoed gaf den indruk, alsof in al die hokken een lijk lag. E?n der hokken stond open. In zijn ontroering legde Grey de hand op den schouder der vrouw en bemerkte hij, dat zij van top tot teen beefde. Van de plaats waar hij stond zag Grev de twee mannen bij de tafel en profiel. De oudste, die in zijn trekken iets van een apostel had, las op afgemeten toon uit den bijbel. Maar het meest trof Grey de uitdrukking op het gezicht van den moordenaar, die tegen over hem zat. Hij had dunne lippen, een pu tige kin en een laag voorhoofd met een bos verward rood haar, dat de oogen, die slechts smalle streepjes geleken, bijna over schaduwde. Het hoofd was peervormig. Voor 7,ijn leeftijd hij zag er niet ouder dan twintig jaren uit was hij verbazend gespierd. Zijn behaarde hand lag op de tafel en werd. terwijl de niets vermoedende cipier voortlas. krampachtig dichtgeklemd en weer geopend en tegelijkertijd gluiperig vooruitgeschoven : telkens iets nader naar het boek en dan weer teruggetrokken, alsof hij er bang voor was. Grey volgde de moordzuchtige bedoeling van den gevangene in elke beweging van zijn hand, eiken glurenden blik van zijn roodgerande oogen, eiken zwaren ademtocht. Een razende lust om bloed te vergieten had zich van den boosdoener meester gemaakt,. Hij speelde met zijn slachtotfor als de kat met een muis. En elke seconde kroop zijn groote harige hand verder op het tafelblad en durfde toch niet voorbij het boek, waaruit de krank zinnige cipier de Bergrede voorlas.