Historisch Archief 1877-1940
No. 972
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Van Nn en M,
Tweede Reeks, Eerste Aflevering.
Het Vlaamsche tijdschrift Van Nu en Strak",
?eenmaal uitgegeven en gestaakt, is thans weder
op poolen gezet, en doet zijn tweede intree in
de wereld met een bescheiden aflevering, waarin
de heer August Verjneylen een voortreflyk figuur
maakt.
Inderdaad, Van Nu en Straks doet geen beroep
op Noord Nederland, vraagt om steun van abonnés
noch medewerkers, doch het kon geen beter
middel verzinnen om boven de Schelde sympathie
te vinden, dan door met zulk een flink artikel
voor den dag te komen, als het artikel van dea
'heer Vermeylen er een is.
Want zoo vaak als wjj hier vernamen van een
Vlaamsche beweging, was het ons moeilyk
vol^jverig mede te gaan met onze taalverwanten in
België, wjjl hun woordvoerders van een opge
wondenheid, een chauvinisme en een
doctrinariteit waren, die de onzen niet zy'n kónden, en
ons eer moesten afstooten dan tot vriend maken.
Maar thans is het een Vlaming zelf, die zich
tegen het Vlaamsche chauvinisme verzet, en het
kan wel niet anders, of hij moet bij ons veel
instemming vinden.
De mannen van de Vlaamsche beweging, zegt
de heer Vermeylen, hebben gemeenlek een be
krompen opvatting van hun taak; althans zoo zyn
diegenen, die in politieke actie van zich hooren
laten, en voor hen, die er buiten staan, de
Vlaamsche Beweging vertegenwoordigen. Terwijl
liet doel moest zijn om het Vlaamsche volk
.geheel op te beuren, om het te leiden tot de
?oprechte ontwikkeling van zyn rassenaanleg, wordt
door de luidsprekende woordvoerders uitsluitend
de taalkwestie behandeld, en elke zaak alleen
van de zyde der taalkwestie beschouwd. Is er
?sprake van om den Congostaat over te nemen,
?wat doet dan het Nationaal Vlaamsche Verbond?
Het stelt den eisch, dal alle wetten, besluite i,
"verordeningen en berichten aangaande de Kolo
nie" in 't Fransch en in 't Vlaamsen zullen
?opgesteld worden, en aldus tegelijk afgekondigd,
zoowel in Belgiëals in Afrika." Wordt die eisch
ingewilligd, dan neme men den Congostaat over,
zoo niet, dan verzoekt het Nationaal Vlaamsch
Terbond onder geen voorwendsel die overneming
.goed te keuren. En aldus zweept men zijn
stokpaardje tot steigeren, en vraagt zich gansch
niet af of een groote daad van koloniale politiek
ook nog op andere wijze voor het land van be
lang is, dan voor zoover de taalkwestie er mede
gemoeid kan worden. Men vraagt niet of er
financieel geknoei bij kan zijn; welk voordeel en
welk nadeel voor Belgiëer uit zou voortkomen;
of de overneming een geoorloofde dan wel een
fchandelgke daad zou zijn: men vraagt enkel
of er een winstje voor de taaibeweging kan worden
behaald, en niets meer.
Nog eens: dat men aandringt op onderricht
gegeven in de Vlaamsche taal, is billijk en na
tuurlijk. Maar of het onderricht voorts goed is
of slecht, men moest daar nog mér naar vragen,
«n de Vlaamsche chauvinist vraagt er niet naar.
«Gewoonlijk", zegt de heer Vermeylen in een
flink en scherp snijdend zinnetje, «gewoonlijk
vraagt de flamingant alleen naar de taal waarin
'de leugen onderwezen wordt, hij ziet de leugen
«IfflIlflffflIllllllllltlflIllllfltlllllllllllftlflflIlllllffflIMIIIIflIlllfltllllllllllllllll
vfiaa&sml.
Cd« Jaargang. 9 Februari 189G
Eedacteur: RUD. J. LOMAN. Adres:
Stonehaven, Hitherfield Road, Streatham, Londen.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
ffifffffifffiiiifiiiiiiifiiiiiiiiiiiiifiuffiififffififffmififfimiifrm
CORRESPONDENTIE.
v. S. te A. Eene hoofdvar, is voldoende. Bij 2 zetten
slechts Ie zet.
D. de C. te N. Er bestaat een werk over dit onder
werp van S. v. d. Linde. Als een leerboek kunnen
wij U Theorie en Praktijk" aanbevelen (Beijers te
Utrecht).
J. C. S. te A. Wij zullen de partij nazien en U in
volgende rubriek mededeeling doen.
Van ds. J. Jespersen, te Svendborg.
Vervaardigd voor den Halfjaarl. Internationalen
probleemwedstrijd in dit blad.
No. 322. Mat in vier (4) zetten.
a bcdefgh
Wit: K g7, D h7, T d6, P f5; a5, b2, ei, f2, g3
«n h6 = 10.
Zwart: K e5, K e8; c5, c6, e6 en gl = 6.
niet meer, hy vergeet dat de grondige en
algeheele hervorming van 't onderwijs noodig is om
van Vlaanderen te maken wat het zijn kan."
Nog eens: duidelijk is, dat men voor een
Vlaamsche rechtbank Vlaamsch moet spreken ;
geen mensch mag worden aangeklaagd en ver
oordeeld in een taal die hij niet verstaat. Maar
is de gansche zaak van wetgeving en rechts
pleging afgeloopen zoo men in de taal zyn zin
heeft gekregen ? Voor een nadenkend mensch
niet, want van zér groot belang is het, hoe wet
geving en rechtspleging zijn. Maar zoo denkt de
flamingant niet. Als wet en recht in het Vlaamsch
worden gegeven, dan hoef ik er verder niet over
te denken, zegt de flamingant, die eerst en vooral
flamingant is. »En, werpt het gezag hem die ver
betering toe, de eenige die hem te verkrijgen
scheen, dan blijft hij wijs zitten en acht zich
voldaan en is beteid de vervlaamschste in
stelling met den uitersten moed te verdedigen.
De leugen staat er maar vaster door."
Dit zij voldoende om het inzicht van den heer
Vermeylen te schetsen, en de methode naar welke
hij de Vlaamsche beweging kritiseert; en ik
herhaal het, zijn wijze van aanvallen kan niet
anders dan boven de Schelde bijval vinden.
En nog om een andere reden zal de heer
Vermeylen hier vrienden maken. Maar zeer
zelden gebeurt het, dat men van een Vlaming
een artikel onder de oogen krijgt, waarin wij
onze eigen taal vinden, en ons niet behoeven
te ergeren over een geschrijf dat in eenige op
zichten de allure's van Hollandsche schryvery
aanneemt, maar zoo menigmaal een groot gebrek
aan vertrouwdheid met talrijke eigenaardigheden
van het Hollandsch vertoont. De heer Buysse
heeft menigmaal bewezen, dat er zoo iets is als
een Vlaamsch idioom, voortreffelijk middel tot
schildering van land en zeden: maar als hij
Hollandsch wilde schrijven, zoo dikwijls hij dat
beproefde.gevoelden wij hier dat hij het Hollandsch
niet kende.
De heer Vermeylen is verder. Hij is althans
zoo ver, dat hij flink zijn woord kan doen, en
zich met kracht laten hooren, zonder ons gevoel
voor onze taal te kwetsen. Mooi zal men zijn
proza nog niet noemen, maar althans heeft hij
het pseudo-Hollandsch afgeleerd, waarvan zooveel
Vlamingen zich bedienden, en waar het fleeren
reeds een feit werd, kunnen wij veel ver
wachten van het aanleeren. Een enkele maal,
het is waar, vindt men nog bij hem woorden,
die ons onaangenaam trefl'en. Hij schrijft
»verschillig, bestatigen, onaantastelijk"; hij spreekt
van »inkomrechten", en doet zoodoende wat een
Hollander niet zal doen. Doch dit zijn kleinig
heden, dit; hij zeker spoedig zal afleeren, en in
dit artikel vergoed worden door andere
kleinigheidjes, waarvan wij voordeel kunnen hebben.
Er zijn in het Vlaamsch aardige, zuivere woorden,
die goede termen voor de bedoelde zaak zijn, en
ons weldadig treffen door een eigenaardig
coloriet. Er zijn in het Vlaamsch woorden, die een
Hollandsch auteur gaarne zal overnemen, zoo hij
het met fatsoen doen kan, en zulke woorden
vindt men ook in het artikel van den heer
Vermeylen, en zelfs woorden, die een winst
schynen te wezen, al moeten wij, al moet ik
althans erkennen, dat ik ze niet versta.
Ik vind bij den heer Vermeylen het woord
mimiiiiHiiiniiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii
TWEEDE NAT. COlUiESP.WEDSTIJD.
Zeven-en-twintigste zet van Wit.
1
2
3
4
6
6
7
8
A
T bl
K c3
i * «
1 O
* ? ? ?
D c2
? ? ? ?
P c5
R e3
9 T e3
10l T el
B
D 2
T fel
P f3
abt :
P e5 :
T cl
C
? ? ? «
? ? ? ?
? ? ? ?
bet:
P t>8 +
M- \.^J f
cdl :
T f8 f
? ? . ?
D
....
T cl:
K i-2
P c2
....
E
....
. . ? ?
....
....
T del
Pe7-»
F
D gl
D c6:
De8t
D d2
P irf5
M- (.3 » c*
R fl
K h2
D ff2:
Da heer v. d. P. is door tijdsgebrek genoodzaakt
de partijen C 2 en te aband nneeren. De heer
Oudejans kondigt iu F 2 mat aan in hoogstens zevea
zetten. De 26e zet van Zwart in E 10 was P do.
R. te A Ia F 5 is per abuis opgegeten 24 P deG :
dit moet zijn P dc6f. De fout schuilt bij mij. Uw
24e zet mag dus niet. Wilt u s. v. p. verbeterde
opgave zend' n aan den heer S. te B.
Het zeer Iaat ontvangen van verscheidene brief
kaarten en een kleine ongesteldheid beletten de
vorige week de tijdige verzending der eopy. Hiervoor
aan HH. deelnemers mijn excuus.
J. J. S.
Oplossing van No. 321 (Fothergül.)
l D a3 enz.
Opgelost door C. Kuckelkorn, Keulen (1) II .T.
den Hertog, Amsterdam (3) E. B. Sehwann,
Londen (3) C. T. v. Ham, Gorredijk (2) H.
Mendes da Costa, Amsterdam (3) G. A. C.,
Parijs (3) Wara-Atti.' 's Hage H. E. R.,
Amsterdam (2) v. Steeuderen, Amsterdam (3:
J. G. KlaasKen, Rhencn (3) B. v. Krimpen, Rot
terdam (2) J v. Wijhe, Zwolle (3) S. te
Gorssel (3J E. Wieling, Groningen (3)
Beoordeel ingeu (No. 320).
Die Aufgabe -stolit hinler No. 318 von Dr. Gold
entsfhieden zurück; uur der einleitende ompozug
und liöchstens zwei Varianten kennen einiges Interesse
erwecken.
C. Kockolkorn.
Geen enkel onderdeel der oplossing maakt een be
paald verrassend effect, 't Probleem is echter met
zekere handigheid in elkaar gezet. In ieder geval
verdient 't meer dan No. 318 van Dr. Gold.
H. J. den Hertog.
On the wholo ahove the average. Natural variety
and varieties both praiseworthy.
Eduard B. Sehwann.
verdrietend, waar wy verdrietig zouden schryven,
en ik meen datdeVlaming eigenlijk een beter woord
heeft dan wy. Ik vind het woord schrootbraker,
en geloof dat wij er blij om mogen zy'n. En ik
vind de woorden kabberdoes en schremgruis, en
al weet ik niet wat zij beteekenen, op den klank
afgaand, meen ik woorden van literaire distinctie
te hooren.
Het artikel van den heer Vermeylen is onge
veer de helft van de gansche eerste aflevering
en moet waarschynlük de dienst van een pro
gram verrichten. Van Nu en Straks zal geen
zuiver letterkundig tijdschrift zijn. In overeen
stemming met het inzicht, dat de Vlaamsche
beweging slechts dan goed kan werken, zoo de
ontwikkeling des volks aan vele zijden wordt
aangegrepen, schijnt het tijdschrift veel plaats te
willen afstaan ook aan beschouwingen over po
litiek en samenleving. Ook is er een artikel van
den heer Henry van de Velde, door een ander
uit het Fransch vertaald, onder den niet zeer
duidelijken titel Variatiën en Gevolgtrekkingen,
en waarin, naar ik vrees, iemand de hand had,
die of het Fransïh of het Hollandsch niet geheel
verstaat. Want wat moet men zeggen van het
volgende zinnetje ?
»Zulks vermoeit ons erg, en daar ieder hetzelfde
doet, is het tegenwoordig een beklagenswaardig
wangeluid ! Het is de wilde wanorde van een
gansch orkest, waarvan de uitvoerders zich op
dezelfde speeltuigen hebben geworpen."
Wat moet men er van zeggen ? Ik voor mij
dit: het laatste deel begrijp ik niet, en het eerste
is slecht gestyleerd.
Is de redaktie een weinig overhaast te werk
gegaan? Kon zij niet langer wachten tot er
veel goede copie voorhanden was, en drongen de
omstandigheden haar tot een spoedig uitgeven?
Ik weet het niet, maar krijg den indruk, dat
een weinig geduld geen kwaad had gedaan. Dat
een tweemaandelijksch tijdschrift in zijn eerste
aflevering slechts twee kleine zuiver belletristische
bijdragen heeft, is wel wat al te zuinig omge
sprongen met de literatuur. Zeker bevat de
naturalistische lyriek van de heer de liom menig
schoone zaak in zijn knokigen en knoestigen stijl
en zijn bont coloriet. Maar deze kleine schets
en een gedicht van gelijken omvang en minder
belang, naar mij voorkomt, geven slechts een zeer
vage belofte op de belletrie, die wij in de toe
komst van Van Nu en Straks te verwachten
hebben.
Doch het flinke artikel van den heer Vermeylen
maakt zeer veel goed, en doet veel verwachten.
En gaarne zenden wij hem ons compliment, en
onze beste wenscUen voor het succes der onder
neming.
Cn. M. VAN DKVENTBR.
Swinburne is nu ook onder de penny-poets
opgenomen. De heer Hedway heeft hem den
dienst bewezen, die Stead hem nimmer waardig
heeft gekeurd. Maar alleen A Word for the
Navy is in de penny-editie opgenomen, en hier
van zijn slechts tienduizend exemplaren gedrukt.
De oplaag van Chaucer, Milton, liyron, Morris
liep tot honderdduizend exemplaren.
MiiiiliiniimiiiiiiiiiilliiiiiiiiinliiiiliiililllllllllllliiiiiiimillllliiiillllllllllllB
Een goede tweezet zie de verleidingszetten
l D al, D o2 en R e2 't D offer ligt echter te veel
voor de hand.
C. T. v. Ham.
Mooie sleutelzet en verscheidenheid van varianten.
H. Mendes da Costa.
Van 319 (Lecomte) ontvingen wij nog goede op
lossingen van C. T. v. Ham, Gorredijk (2; v.
Sleenderea, Amsterdam |3) E. Wieling, Groningen (2)
Toegekend cijfer 3.
Do iioofdvar. in No. 319 is zeer goed, waardoor
de leelijke stand der witte pionnen eenige genade
kan vinden. De overige var. leveren niet veel moois op.
C. T. v. Ham.
4 = uitmuntend, 3 = zeer goed, 2 = goed, l =
onvoldoende, O ^= slecht.
TWEE PAAHDSPEL IN DE NAHAND.
Wedstrijd te Petersburg.
Wit.
Tsehigoi ine.
l e4 e5
2 P f 3 P 06
3 R c4 P f6
4 d3
Tchigorinc vreesde
waarschijnlijk dat Lasker
eenige verrassingen in
petto had en geeft daarom
de voorkeur aan 't kalme
Giuoco piano boven een
kansspel als 't
tweepaardepcl in de N.H. Kalm is
dit Ginoco piano'' overi'
gons alles behalve, vo ir
een remise partij gaat
't er tamelijk fortissimo
toe.
4 Rc5
5c3
Hiermede moduleert wit
naar 't Giuoco
Pianissiniü".
5 d6
6 P d2 0-0
7 P fl d5!
Wellicht heeft Lasker
Zwart.
Lasker.
hierin een weerlegging
gevonden van de manoeu
vre P d2, fl, g3. Ons
heeft deze expeditie van
't paard, evenals in den
Spanjaard na d3 en c3,
nooit recht toegelachen.
Een ontwikkelingswijze in
't Giuoco piano" die o. i.
zeer do aandacht ver
dient is: 6 R e3, R hG
7 II b3, gevolgd door
P d2 en P el.
8 ed5: P d5:
9 II e3
Minder goed was 9 R
da :, D d5 : 10 P e3, R t-3 :
11 R e3:, T (18 en de d
pion gaat verloren.
!) P e3:
10 fe3:
P e3: was wel zoo sterk
10 e4!
Hierdoor krijgt zwart
een veel beloveuden aan
val, 't Is duidelijk dat
zwart den pion slechts
tijdelijk prijs geeft, daar
BOEKAANKONDIGING.
Het «Jaarboekje van het Nederlandsch
Werkliedenverbond Patrimonium" voor 1896, is ver
schenen bij den uitgever A. Fernhout te Amster
dam. Behalve wat een gewone almanak geeft,
bevat het een volledig overzicht van de inwen
dige organisatie van het verbond, met de geschie
denis van het afgeloopen jaar en de statuten van
den arbeidsraad teEnschede en de kamer van
arbeid en landbouw te Bafloo. «Patrimonium"
heeft op het oogenblik 170 afdeelingen.
Inhoud van Tijdschriften.
Inhoud van Eigen Haard No. G: Lwe mis
deelde, door Louise B. B. VI. De
Prins-Hendnkstichtrng te Egmond-aan-Z e, door A. C. Wertheim
(met afbeeldingen). Etn woordje bi/j Johin
Braakensiek's ^Gestoorde Bruiloft", door Justus
van Maurik. De Gestoorde Bruiloft, naar een
schets van Johan Braakensiek. Doelenstukken,
door Dr. C. te Lintum. I. Jonkorouwe J. de
Bosch Kempei, door Mevr. Tours (met portret).
Namen van Italiaansche kunstenaars, door R. S.
Tj. M. Prof. Dr. W. Röntgen, de ontdekker
der X-stralen(portret). Verscheidenheid:
Tdegraaf'-statistiek. Hoe de Boschjssminnen hun
pijlen vergiftigen.
Inhoud van Noord en Zuid, 19de Jaarg., No. 1.
M. A. P. C. Poelhekke: J. A. Alberdingh Thrjm
V; dr. F. A. Stoett: Verklaring van uitdrukkin
gen; dr. J. A. Worp: Arlekijn's en Krispijn's op
ons tooneel; W. Toose: In Staring's studeercel;
dr F. A. Stoett: Muizennesten in het hoofd
hebben; v. d. Mate: Wolff- en Deken-Tentoon>
stelling; A. W. Stellwagen: Vertalingen van
Vondel's Treurspelen; d. B.; Gids, Tijdschrif
ten, enz.
Cjsmopolis, No. 2. War of Hermiston
(continued), Robert Louis Stevenson; Dumas and the
Eng'ith Drama, William Archer; The Figure in
thi Carpet (conclusion), Henry James; James
Darmesteter m England, Mme J. Darmesteter (Mary
Robinson); International Arbitration, J.
Gennadius; Pas dans Ie Train, Gyp; Lettre sur
l'Arbitragp, Jules Simon; Le Muuoeme-it des
Idees en France, Edouard Rod; Alexandre
Dum'is, Gustave Larroumet; Le Jubilédes
Nibeluvigen, Gabriel Monod; L'Oeuvre Scientifiqtte de
Léonard da Vittci, Eugène Müntz; Remi der
Ruüber, Peter Rosegger; Die Neue Anivendung
der Monroe Doctrin, Ludwig von Bar; Der
Jiingere Dumas in Deutschland, Karl Frenzel; Die
Franiösische Revolution und die Ktrche, Max
Lenz; Die Alte Arabische Poes>e, Julius
Wellhausen; Deutiches Christenthum vor Tausend
Jahren, Anton E. Schönbach; Littérature, Ernile
Faguet; FortignAffuirs, Henry Xorman; »Iynot^ls".
De Htillandiche Kevue, jaarg. l, afl. 1. Uit
gave van de Erven Loosjes, te Haarlem, redac
teur F. Netscher. Wereldgeschiedenis, Belang
rijke onderwerpen, Karakterschets: dr. A. Kuyper.
Onze Prijsvraag; Revue der Tijdschriften; Het
boek van de maand: «Wereldvrede", door L.
Couperus; De Boekentafel.
To. yiorrow, Jaarg. l afl. 1. Uitgave van II.
Ilenry & Co., Londen, redacteur J. T. Grein;
Tke Future of the Liberal P,irty, I, by L. A.
Atherley Jones Q. C., M. P.; II, by C. W.
Radcliffe Cooke M. P.; Penal Senitude, by John
Kelsall; A Piea for a closer M,irri tge bond, by
Dorothy Leighton ; Book Making, by L. Simons ;
T/ie Financial Situatiim, by H. Tiedeman ; Science
Notes, by J. J. Vezey; The Drama of IS'Jó, by
J. T. Grein ; Music, by Louis Grein.
niiiiuiiiiiiiiimiiiiiiiiiuiiii
de geïsoleerde dubbel
pion op den duur niet te
verdedigen is.
11 de4: D e7
Had wit op den lOJen
zet met 't paard genomen
dan had 't spel 't zelfie
verloop kunnen nemen,
maar wit zou dan gun
stiger staan, daar't slecht
geposteerde paard fl
tegen den sterten R c5
afgeruild was.
12 D c2 P c5
13 P e5: D e5:
14 0-0-0
Niet zonder ernstige
gevaren, maar wat zal
wit anders doen 'l
14 06
15 T el b5
16 14 d3 T d 8
Hier kwam R eG sterk
in aanmerking.
17 P dJ!
Lasker moende waar
schijnlijk mot T d8 de
ontwikkeling van 't paard
tegen te hou len en over
zag daarbij dat nu op
D d6 kan volgen P b3 !
17 D g»
Lasker moetoverdexen
zet 40 minuten hebben
nagedacht. Hij laat den
aanval momentaan varen
ten einde den geoiïerden
pion terug te winnen,
' " '
P
K e3:i
D c5
19 K bl
20 T hfl a5
21 D e2 R U6
22 P d4 bl!
23 R e4 bc3:!
24 P 1)3!
Op T 17 : zou zwart met
T (14 antwoorden.
24 D e
25 T f7: K Ii8
26 D 13
Op D f2 zou R g4 vol
gen.
26 R c6!
27 T e7J
Wit had niets beters dan
R eG: T e7 was een grove
fout, die Lasker echter
niet ten nutte maakt.
27 c2f!
Na a4was wit onherroe
pelijk verloren geweest
Lisker had zijn plan van
aanval goed ontworpen
en had hu meer tijd (ot
zijn beschikking had, zoo
had hij stellig gezien dat
't i iet 't zelfde was of
eerst c2 f dan wel a4 ge
schiedde.
Na a4 kouden de vol
gende mooie varianten
ontstaan : 27 a4! 28
T eü:, ab3 : ! ! 29 T eö:,
C 2 f 30 K al, T a2 : f
mat. Of 29 R b3 :, C 2 f
31 K al ', D au en wint.
Of 29 D c3 :, ba2 : f 30
R a2 :, D c3 : 31 bc3 , T
db8f 32 kal, R d2 en
wint. Of 29 au?, e2 t 30
Kal, T a3 : mat. Of ten
slotte 29 bc3 , ba2: f 31
Kal, D c5 31 T hO:, D
c,4:, gevolgd door T db8
en wint. Verder verdient
nog de aandacht 28 l'al,
T ab8 29 b3, T d2 30 P
c2, T c2:! 31 T eC : (31
K c,2 : dan D dfi !) ab3:!
32 T e5:, T b2 t 33 Kal,
T a2: 34 Kul, c2 f
mat! Men ziet hoe bij
sterke spelers een over
haaste zet of een transpo
sitie van zetten de bord
jes kan verhangen!
28 K c2: a4
29 T e<5: al)3:f
30 D 1)3:!
Dit is do eenige zet
die 't spel kan redden
30 D h2:
31 K bl D f?2:
32 T c6: T ab8
33 D c3 R go
34 R b3 R U4