De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1896 9 februari pagina 7

9 februari 1896 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

No. 972 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Van Nn en M, Tweede Reeks, Eerste Aflevering. Het Vlaamsche tijdschrift Van Nu en Strak", ?eenmaal uitgegeven en gestaakt, is thans weder op poolen gezet, en doet zijn tweede intree in de wereld met een bescheiden aflevering, waarin de heer August Verjneylen een voortreflyk figuur maakt. Inderdaad, Van Nu en Straks doet geen beroep op Noord Nederland, vraagt om steun van abonnés noch medewerkers, doch het kon geen beter middel verzinnen om boven de Schelde sympathie te vinden, dan door met zulk een flink artikel voor den dag te komen, als het artikel van dea 'heer Vermeylen er een is. Want zoo vaak als wjj hier vernamen van een Vlaamsche beweging, was het ons moeilyk vol^jverig mede te gaan met onze taalverwanten in België, wjjl hun woordvoerders van een opge wondenheid, een chauvinisme en een doctrinariteit waren, die de onzen niet zy'n kónden, en ons eer moesten afstooten dan tot vriend maken. Maar thans is het een Vlaming zelf, die zich tegen het Vlaamsche chauvinisme verzet, en het kan wel niet anders, of hij moet bij ons veel instemming vinden. De mannen van de Vlaamsche beweging, zegt de heer Vermeylen, hebben gemeenlek een be krompen opvatting van hun taak; althans zoo zyn diegenen, die in politieke actie van zich hooren laten, en voor hen, die er buiten staan, de Vlaamsche Beweging vertegenwoordigen. Terwijl liet doel moest zijn om het Vlaamsche volk .geheel op te beuren, om het te leiden tot de ?oprechte ontwikkeling van zyn rassenaanleg, wordt door de luidsprekende woordvoerders uitsluitend de taalkwestie behandeld, en elke zaak alleen van de zyde der taalkwestie beschouwd. Is er ?sprake van om den Congostaat over te nemen, ?wat doet dan het Nationaal Vlaamsche Verbond? Het stelt den eisch, dal alle wetten, besluite i, "verordeningen en berichten aangaande de Kolo nie" in 't Fransch en in 't Vlaamsen zullen ?opgesteld worden, en aldus tegelijk afgekondigd, zoowel in Belgiëals in Afrika." Wordt die eisch ingewilligd, dan neme men den Congostaat over, zoo niet, dan verzoekt het Nationaal Vlaamsch Terbond onder geen voorwendsel die overneming .goed te keuren. En aldus zweept men zijn stokpaardje tot steigeren, en vraagt zich gansch niet af of een groote daad van koloniale politiek ook nog op andere wijze voor het land van be lang is, dan voor zoover de taalkwestie er mede gemoeid kan worden. Men vraagt niet of er financieel geknoei bij kan zijn; welk voordeel en welk nadeel voor Belgiëer uit zou voortkomen; of de overneming een geoorloofde dan wel een fchandelgke daad zou zijn: men vraagt enkel of er een winstje voor de taaibeweging kan worden behaald, en niets meer. Nog eens: dat men aandringt op onderricht gegeven in de Vlaamsche taal, is billijk en na tuurlijk. Maar of het onderricht voorts goed is of slecht, men moest daar nog mér naar vragen, «n de Vlaamsche chauvinist vraagt er niet naar. «Gewoonlijk", zegt de heer Vermeylen in een flink en scherp snijdend zinnetje, «gewoonlijk vraagt de flamingant alleen naar de taal waarin 'de leugen onderwezen wordt, hij ziet de leugen «IfflIlflffflIllllllllltlflIllllfltlllllllllllftlflflIlllllffflIMIIIIflIlllfltllllllllllllllll vfiaa&sml. Cd« Jaargang. 9 Februari 189G Eedacteur: RUD. J. LOMAN. Adres: Stonehaven, Hitherfield Road, Streatham, Londen. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. ffifffffifffiiiifiiiiiiifiiiiiiiiiiiiifiuffiififffififffmififfimiifrm CORRESPONDENTIE. v. S. te A. Eene hoofdvar, is voldoende. Bij 2 zetten slechts Ie zet. D. de C. te N. Er bestaat een werk over dit onder werp van S. v. d. Linde. Als een leerboek kunnen wij U Theorie en Praktijk" aanbevelen (Beijers te Utrecht). J. C. S. te A. Wij zullen de partij nazien en U in volgende rubriek mededeeling doen. Van ds. J. Jespersen, te Svendborg. Vervaardigd voor den Halfjaarl. Internationalen probleemwedstrijd in dit blad. No. 322. Mat in vier (4) zetten. a bcdefgh Wit: K g7, D h7, T d6, P f5; a5, b2, ei, f2, g3 «n h6 = 10. Zwart: K e5, K e8; c5, c6, e6 en gl = 6. niet meer, hy vergeet dat de grondige en algeheele hervorming van 't onderwijs noodig is om van Vlaanderen te maken wat het zijn kan." Nog eens: duidelijk is, dat men voor een Vlaamsche rechtbank Vlaamsch moet spreken ; geen mensch mag worden aangeklaagd en ver oordeeld in een taal die hij niet verstaat. Maar is de gansche zaak van wetgeving en rechts pleging afgeloopen zoo men in de taal zyn zin heeft gekregen ? Voor een nadenkend mensch niet, want van zér groot belang is het, hoe wet geving en rechtspleging zijn. Maar zoo denkt de flamingant niet. Als wet en recht in het Vlaamsch worden gegeven, dan hoef ik er verder niet over te denken, zegt de flamingant, die eerst en vooral flamingant is. »En, werpt het gezag hem die ver betering toe, de eenige die hem te verkrijgen scheen, dan blijft hij wijs zitten en acht zich voldaan en is beteid de vervlaamschste in stelling met den uitersten moed te verdedigen. De leugen staat er maar vaster door." Dit zij voldoende om het inzicht van den heer Vermeylen te schetsen, en de methode naar welke hij de Vlaamsche beweging kritiseert; en ik herhaal het, zijn wijze van aanvallen kan niet anders dan boven de Schelde bijval vinden. En nog om een andere reden zal de heer Vermeylen hier vrienden maken. Maar zeer zelden gebeurt het, dat men van een Vlaming een artikel onder de oogen krijgt, waarin wij onze eigen taal vinden, en ons niet behoeven te ergeren over een geschrijf dat in eenige op zichten de allure's van Hollandsche schryvery aanneemt, maar zoo menigmaal een groot gebrek aan vertrouwdheid met talrijke eigenaardigheden van het Hollandsch vertoont. De heer Buysse heeft menigmaal bewezen, dat er zoo iets is als een Vlaamsch idioom, voortreffelijk middel tot schildering van land en zeden: maar als hij Hollandsch wilde schrijven, zoo dikwijls hij dat beproefde.gevoelden wij hier dat hij het Hollandsch niet kende. De heer Vermeylen is verder. Hij is althans zoo ver, dat hij flink zijn woord kan doen, en zich met kracht laten hooren, zonder ons gevoel voor onze taal te kwetsen. Mooi zal men zijn proza nog niet noemen, maar althans heeft hij het pseudo-Hollandsch afgeleerd, waarvan zooveel Vlamingen zich bedienden, en waar het fleeren reeds een feit werd, kunnen wij veel ver wachten van het aanleeren. Een enkele maal, het is waar, vindt men nog bij hem woorden, die ons onaangenaam trefl'en. Hij schrijft »verschillig, bestatigen, onaantastelijk"; hij spreekt van »inkomrechten", en doet zoodoende wat een Hollander niet zal doen. Doch dit zijn kleinig heden, dit; hij zeker spoedig zal afleeren, en in dit artikel vergoed worden door andere kleinigheidjes, waarvan wij voordeel kunnen hebben. Er zijn in het Vlaamsch aardige, zuivere woorden, die goede termen voor de bedoelde zaak zijn, en ons weldadig treffen door een eigenaardig coloriet. Er zijn in het Vlaamsch woorden, die een Hollandsch auteur gaarne zal overnemen, zoo hij het met fatsoen doen kan, en zulke woorden vindt men ook in het artikel van den heer Vermeylen, en zelfs woorden, die een winst schynen te wezen, al moeten wij, al moet ik althans erkennen, dat ik ze niet versta. Ik vind bij den heer Vermeylen het woord mimiiiiHiiiniiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii TWEEDE NAT. COlUiESP.WEDSTIJD. Zeven-en-twintigste zet van Wit. 1 2 3 4 6 6 7 8 A T bl K c3 i * « 1 O * ? ? ? D c2 ? ? ? ? P c5 R e3 9 T e3 10l T el B D 2 T fel P f3 abt : P e5 : T cl C ? ? ? « ? ? ? ? ? ? ? ? bet: P t>8 + M- \.^J f cdl : T f8 f ? ? . ? D .... T cl: K i-2 P c2 .... E .... . . ? ? .... .... T del Pe7-» F D gl D c6: De8t D d2 P irf5 M- (.3 » c* R fl K h2 D ff2: Da heer v. d. P. is door tijdsgebrek genoodzaakt de partijen C 2 en te aband nneeren. De heer Oudejans kondigt iu F 2 mat aan in hoogstens zevea zetten. De 26e zet van Zwart in E 10 was P do. R. te A Ia F 5 is per abuis opgegeten 24 P deG : dit moet zijn P dc6f. De fout schuilt bij mij. Uw 24e zet mag dus niet. Wilt u s. v. p. verbeterde opgave zend' n aan den heer S. te B. Het zeer Iaat ontvangen van verscheidene brief kaarten en een kleine ongesteldheid beletten de vorige week de tijdige verzending der eopy. Hiervoor aan HH. deelnemers mijn excuus. J. J. S. Oplossing van No. 321 (Fothergül.) l D a3 enz. Opgelost door C. Kuckelkorn, Keulen (1) II .T. den Hertog, Amsterdam (3) E. B. Sehwann, Londen (3) C. T. v. Ham, Gorredijk (2) H. Mendes da Costa, Amsterdam (3) G. A. C., Parijs (3) Wara-Atti.' 's Hage H. E. R., Amsterdam (2) v. Steeuderen, Amsterdam (3: J. G. KlaasKen, Rhencn (3) B. v. Krimpen, Rot terdam (2) J v. Wijhe, Zwolle (3) S. te Gorssel (3J E. Wieling, Groningen (3) Beoordeel ingeu (No. 320). Die Aufgabe -stolit hinler No. 318 von Dr. Gold entsfhieden zurück; uur der einleitende ompozug und liöchstens zwei Varianten kennen einiges Interesse erwecken. C. Kockolkorn. Geen enkel onderdeel der oplossing maakt een be paald verrassend effect, 't Probleem is echter met zekere handigheid in elkaar gezet. In ieder geval verdient 't meer dan No. 318 van Dr. Gold. H. J. den Hertog. On the wholo ahove the average. Natural variety and varieties both praiseworthy. Eduard B. Sehwann. verdrietend, waar wy verdrietig zouden schryven, en ik meen datdeVlaming eigenlijk een beter woord heeft dan wy. Ik vind het woord schrootbraker, en geloof dat wij er blij om mogen zy'n. En ik vind de woorden kabberdoes en schremgruis, en al weet ik niet wat zij beteekenen, op den klank afgaand, meen ik woorden van literaire distinctie te hooren. Het artikel van den heer Vermeylen is onge veer de helft van de gansche eerste aflevering en moet waarschynlük de dienst van een pro gram verrichten. Van Nu en Straks zal geen zuiver letterkundig tijdschrift zijn. In overeen stemming met het inzicht, dat de Vlaamsche beweging slechts dan goed kan werken, zoo de ontwikkeling des volks aan vele zijden wordt aangegrepen, schijnt het tijdschrift veel plaats te willen afstaan ook aan beschouwingen over po litiek en samenleving. Ook is er een artikel van den heer Henry van de Velde, door een ander uit het Fransch vertaald, onder den niet zeer duidelijken titel Variatiën en Gevolgtrekkingen, en waarin, naar ik vrees, iemand de hand had, die of het Fransïh of het Hollandsch niet geheel verstaat. Want wat moet men zeggen van het volgende zinnetje ? »Zulks vermoeit ons erg, en daar ieder hetzelfde doet, is het tegenwoordig een beklagenswaardig wangeluid ! Het is de wilde wanorde van een gansch orkest, waarvan de uitvoerders zich op dezelfde speeltuigen hebben geworpen." Wat moet men er van zeggen ? Ik voor mij dit: het laatste deel begrijp ik niet, en het eerste is slecht gestyleerd. Is de redaktie een weinig overhaast te werk gegaan? Kon zij niet langer wachten tot er veel goede copie voorhanden was, en drongen de omstandigheden haar tot een spoedig uitgeven? Ik weet het niet, maar krijg den indruk, dat een weinig geduld geen kwaad had gedaan. Dat een tweemaandelijksch tijdschrift in zijn eerste aflevering slechts twee kleine zuiver belletristische bijdragen heeft, is wel wat al te zuinig omge sprongen met de literatuur. Zeker bevat de naturalistische lyriek van de heer de liom menig schoone zaak in zijn knokigen en knoestigen stijl en zijn bont coloriet. Maar deze kleine schets en een gedicht van gelijken omvang en minder belang, naar mij voorkomt, geven slechts een zeer vage belofte op de belletrie, die wij in de toe komst van Van Nu en Straks te verwachten hebben. Doch het flinke artikel van den heer Vermeylen maakt zeer veel goed, en doet veel verwachten. En gaarne zenden wij hem ons compliment, en onze beste wenscUen voor het succes der onder neming. Cn. M. VAN DKVENTBR. Swinburne is nu ook onder de penny-poets opgenomen. De heer Hedway heeft hem den dienst bewezen, die Stead hem nimmer waardig heeft gekeurd. Maar alleen A Word for the Navy is in de penny-editie opgenomen, en hier van zijn slechts tienduizend exemplaren gedrukt. De oplaag van Chaucer, Milton, liyron, Morris liep tot honderdduizend exemplaren. MiiiiliiniimiiiiiiiiiilliiiiiiiiinliiiiliiililllllllllllliiiiiiimillllliiiillllllllllllB Een goede tweezet zie de verleidingszetten l D al, D o2 en R e2 't D offer ligt echter te veel voor de hand. C. T. v. Ham. Mooie sleutelzet en verscheidenheid van varianten. H. Mendes da Costa. Van 319 (Lecomte) ontvingen wij nog goede op lossingen van C. T. v. Ham, Gorredijk (2; v. Sleenderea, Amsterdam |3) E. Wieling, Groningen (2) Toegekend cijfer 3. Do iioofdvar. in No. 319 is zeer goed, waardoor de leelijke stand der witte pionnen eenige genade kan vinden. De overige var. leveren niet veel moois op. C. T. v. Ham. 4 = uitmuntend, 3 = zeer goed, 2 = goed, l = onvoldoende, O ^= slecht. TWEE PAAHDSPEL IN DE NAHAND. Wedstrijd te Petersburg. Wit. Tsehigoi ine. l e4 e5 2 P f 3 P 06 3 R c4 P f6 4 d3 Tchigorinc vreesde waarschijnlijk dat Lasker eenige verrassingen in petto had en geeft daarom de voorkeur aan 't kalme Giuoco piano boven een kansspel als 't tweepaardepcl in de N.H. Kalm is dit Ginoco piano'' overi' gons alles behalve, vo ir een remise partij gaat 't er tamelijk fortissimo toe. 4 Rc5 5c3 Hiermede moduleert wit naar 't Giuoco Pianissiniü". 5 d6 6 P d2 0-0 7 P fl d5! Wellicht heeft Lasker Zwart. Lasker. hierin een weerlegging gevonden van de manoeu vre P d2, fl, g3. Ons heeft deze expeditie van 't paard, evenals in den Spanjaard na d3 en c3, nooit recht toegelachen. Een ontwikkelingswijze in 't Giuoco piano" die o. i. zeer do aandacht ver dient is: 6 R e3, R hG 7 II b3, gevolgd door P d2 en P el. 8 ed5: P d5: 9 II e3 Minder goed was 9 R da :, D d5 : 10 P e3, R t-3 : 11 R e3:, T (18 en de d pion gaat verloren. !) P e3: 10 fe3: P e3: was wel zoo sterk 10 e4! Hierdoor krijgt zwart een veel beloveuden aan val, 't Is duidelijk dat zwart den pion slechts tijdelijk prijs geeft, daar BOEKAANKONDIGING. Het «Jaarboekje van het Nederlandsch Werkliedenverbond Patrimonium" voor 1896, is ver schenen bij den uitgever A. Fernhout te Amster dam. Behalve wat een gewone almanak geeft, bevat het een volledig overzicht van de inwen dige organisatie van het verbond, met de geschie denis van het afgeloopen jaar en de statuten van den arbeidsraad teEnschede en de kamer van arbeid en landbouw te Bafloo. «Patrimonium" heeft op het oogenblik 170 afdeelingen. Inhoud van Tijdschriften. Inhoud van Eigen Haard No. G: Lwe mis deelde, door Louise B. B. VI. De Prins-Hendnkstichtrng te Egmond-aan-Z e, door A. C. Wertheim (met afbeeldingen). Etn woordje bi/j Johin Braakensiek's ^Gestoorde Bruiloft", door Justus van Maurik. De Gestoorde Bruiloft, naar een schets van Johan Braakensiek. Doelenstukken, door Dr. C. te Lintum. I. Jonkorouwe J. de Bosch Kempei, door Mevr. Tours (met portret). Namen van Italiaansche kunstenaars, door R. S. Tj. M. Prof. Dr. W. Röntgen, de ontdekker der X-stralen(portret). Verscheidenheid: Tdegraaf'-statistiek. Hoe de Boschjssminnen hun pijlen vergiftigen. Inhoud van Noord en Zuid, 19de Jaarg., No. 1. M. A. P. C. Poelhekke: J. A. Alberdingh Thrjm V; dr. F. A. Stoett: Verklaring van uitdrukkin gen; dr. J. A. Worp: Arlekijn's en Krispijn's op ons tooneel; W. Toose: In Staring's studeercel; dr F. A. Stoett: Muizennesten in het hoofd hebben; v. d. Mate: Wolff- en Deken-Tentoon> stelling; A. W. Stellwagen: Vertalingen van Vondel's Treurspelen; d. B.; Gids, Tijdschrif ten, enz. Cjsmopolis, No. 2. War of Hermiston (continued), Robert Louis Stevenson; Dumas and the Eng'ith Drama, William Archer; The Figure in thi Carpet (conclusion), Henry James; James Darmesteter m England, Mme J. Darmesteter (Mary Robinson); International Arbitration, J. Gennadius; Pas dans Ie Train, Gyp; Lettre sur l'Arbitragp, Jules Simon; Le Muuoeme-it des Idees en France, Edouard Rod; Alexandre Dum'is, Gustave Larroumet; Le Jubilédes Nibeluvigen, Gabriel Monod; L'Oeuvre Scientifiqtte de Léonard da Vittci, Eugène Müntz; Remi der Ruüber, Peter Rosegger; Die Neue Anivendung der Monroe Doctrin, Ludwig von Bar; Der Jiingere Dumas in Deutschland, Karl Frenzel; Die Franiösische Revolution und die Ktrche, Max Lenz; Die Alte Arabische Poes>e, Julius Wellhausen; Deutiches Christenthum vor Tausend Jahren, Anton E. Schönbach; Littérature, Ernile Faguet; FortignAffuirs, Henry Xorman; »Iynot^ls". De Htillandiche Kevue, jaarg. l, afl. 1. Uit gave van de Erven Loosjes, te Haarlem, redac teur F. Netscher. Wereldgeschiedenis, Belang rijke onderwerpen, Karakterschets: dr. A. Kuyper. Onze Prijsvraag; Revue der Tijdschriften; Het boek van de maand: «Wereldvrede", door L. Couperus; De Boekentafel. To. yiorrow, Jaarg. l afl. 1. Uitgave van II. Ilenry & Co., Londen, redacteur J. T. Grein; Tke Future of the Liberal P,irty, I, by L. A. Atherley Jones Q. C., M. P.; II, by C. W. Radcliffe Cooke M. P.; Penal Senitude, by John Kelsall; A Piea for a closer M,irri tge bond, by Dorothy Leighton ; Book Making, by L. Simons ; T/ie Financial Situatiim, by H. Tiedeman ; Science Notes, by J. J. Vezey; The Drama of IS'Jó, by J. T. Grein ; Music, by Louis Grein. niiiiuiiiiiiiiimiiiiiiiiiuiiii de geïsoleerde dubbel pion op den duur niet te verdedigen is. 11 de4: D e7 Had wit op den lOJen zet met 't paard genomen dan had 't spel 't zelfie verloop kunnen nemen, maar wit zou dan gun stiger staan, daar't slecht geposteerde paard fl tegen den sterten R c5 afgeruild was. 12 D c2 P c5 13 P e5: D e5: 14 0-0-0 Niet zonder ernstige gevaren, maar wat zal wit anders doen 'l 14 06 15 T el b5 16 14 d3 T d 8 Hier kwam R eG sterk in aanmerking. 17 P dJ! Lasker moende waar schijnlijk mot T d8 de ontwikkeling van 't paard tegen te hou len en over zag daarbij dat nu op D d6 kan volgen P b3 ! 17 D g» Lasker moetoverdexen zet 40 minuten hebben nagedacht. Hij laat den aanval momentaan varen ten einde den geoiïerden pion terug te winnen, ' " ' P K e3:i D c5 19 K bl 20 T hfl a5 21 D e2 R U6 22 P d4 bl! 23 R e4 bc3:! 24 P 1)3! Op T 17 : zou zwart met T (14 antwoorden. 24 D e 25 T f7: K Ii8 26 D 13 Op D f2 zou R g4 vol gen. 26 R c6! 27 T e7J Wit had niets beters dan R eG: T e7 was een grove fout, die Lasker echter niet ten nutte maakt. 27 c2f! Na a4was wit onherroe pelijk verloren geweest Lisker had zijn plan van aanval goed ontworpen en had hu meer tijd (ot zijn beschikking had, zoo had hij stellig gezien dat 't i iet 't zelfde was of eerst c2 f dan wel a4 ge schiedde. Na a4 kouden de vol gende mooie varianten ontstaan : 27 a4! 28 T eü:, ab3 : ! ! 29 T eö:, C 2 f 30 K al, T a2 : f mat. Of 29 R b3 :, C 2 f 31 K al ', D au en wint. Of 29 D c3 :, ba2 : f 30 R a2 :, D c3 : 31 bc3 , T db8f 32 kal, R d2 en wint. Of 29 au?, e2 t 30 Kal, T a3 : mat. Of ten slotte 29 bc3 , ba2: f 31 Kal, D c5 31 T hO:, D c,4:, gevolgd door T db8 en wint. Verder verdient nog de aandacht 28 l'al, T ab8 29 b3, T d2 30 P c2, T c2:! 31 T eC : (31 K c,2 : dan D dfi !) ab3:! 32 T e5:, T b2 t 33 Kal, T a2: 34 Kul, c2 f mat! Men ziet hoe bij sterke spelers een over haaste zet of een transpo sitie van zetten de bord jes kan verhangen! 28 K c2: a4 29 T e<5: al)3:f 30 D 1)3:! Dit is do eenige zet die 't spel kan redden 30 D h2: 31 K bl D f?2: 32 T c6: T ab8 33 D c3 R go 34 R b3 R U4

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl