No. 973 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. in ie oofffl. Joacbim en Brahms! Hoelang zijn deze beide namen'reeds wet elkander verbonden! Was Joachim .voor Braluns de groote kracht die zijn con cert voor viool wist te doen zegevieren, of was Brahms voor Joachim de bezielende kracht die hem, den meester-vertolker van de oudere werken ook dra blik op het heden deed richten? Ik geloof dat beide magen bevestigend moeten beantwoord worden. Want al heeft Joachim noch bij zijn eerste ver tolking v-an het vioolconcert van Brahms, noch bij zijn laatste (want men zegt dat wij den GeigerKönig voor het laatste gehoord hebben) de rechte sympathie voor dit werk weten in te boezemen, toch zou zonder Joachim dit. werk wellicht nooit sterk de aandacht getrokken hebben, want Brahms wordt ons hier niet in ^höclster Potenz" geopen baard, .«n het wil inij steeds voorkomen dat de technische moeielijkheden meer voor een ander instrument dan wel voor viool gedaeht zijn m.a.w. deze compositie lijkt mij voor viool alles behalve practisch gtschrevtn. Ik heb dit werk door Joachim wel eens heel mooi hooren spelen en wel te Utrecht en die vertolkisg stond wat de techniek betreft ver boven de beide vertolkingen te Amsterdam. Doch wie dezen meester recht wil kennen, moet niet het zwaartepunt op zijne techniek leggen. Burmester e.a. zijn hem in dit opzicht boven het hoofd gegroeid. Do h wat adel van stijl, wat artistieke voordracht betreft, blijft deze kunstenaar de onovertroffen meester. Zooals hij Bach speelt zal niemand het hem ijadoen. Dat monumentale is nog door nie mand geëvenaard. En hiermede is tevens aangegeven, tot welke werken Joachim zich als solist eigenlijk moest bepalen. Waar hij een concert voordraagt, zou ik willen hooren een concert van Viotti of Rode, een adagio van Spoiir, of wel het Se concert van dien componist. Hij toch heeft de virtuozen-periode achter zich. Wanneer hij optreedt, wil hij dit als kunstenaar doen, en dit vermag hij zooals niemand anders. Waarom dan zich bloot te stellen aan vergelijkinetn met andere virtuozen? Wanneer men den winter des levens nadert of bereikt hetft, en het bloed wat langzamer door de aderen vloeit, is het eerste, wat ons gaat begeven, de volkomen macht over de gewrichten en spieren. Alles gaat langzamer, meer weise und bediichtig". Doch wie denkt nog aan techniek, wai neer hij den gottbegnadeten" kunstenaar hoort spelen, zooals hij de werken van Bach vertolkte? Dan komt er weemoed in de ziel, dat het voor het laatst is geweest, dat men den kunstenaar zich in volle kracht heeft hooren openbaren, en dan vraagt men zich af: wie zal in staat zijn deze erfenis te aanvaarden ? En dan moet, voor zoover wij wrten, het antwoord luiden: niemand. Want virtuoseu bezitten wij te over, doch voordrachts kunstenaars, zooals Joachim, bezitten wij niet. En daar er v«n het virtuozendom zoo weinig in den geest blijft hangen bij hen, die de kunst liefhebben om der kunst wille, en de teekeuen er op wijzen, dat de smaak voor dit genre ook zal voorbijgaan evenals zooveel reeds is vergaan, zal ieder gevoelen hoe men te moede is, wanneer een waar kuustenaar ydór ons staat. Doch werpen wij liever nog een laatsten blik op de eigenschappen van het spel van dezen meester, dan te klagen over wat wellicht niet meer komen zal. Ik sprak hierboven van: monumentaal spel. Ik weet geen woord dat juister uitdrukt hoe Joachim speelt. iiitlllliilllllliiiliimiiiliiilliimmitiiliiiiiiiiiliHiiiititimmiiiiit iiiHiiiiHiiiiiiiiiiiiHtiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii EEN BLASÉ!" DOOK JEROME K. JEROME. (Slot) De profetie van den kapitein kwam niet uit. Onze geblaseerde vriend als men hem nog ?»bla?é'' kon noemen ? - bezocht na zijn huwelijk hoogst zelden de sociëteit. Maar ik was werkelijk van hem gaan houden, en, gelijk hij mij voorspeld had, ook van zijn vrouw. Hun kalme onverschilligheid voor de brandende vraagstukken van den dag werkte weldadig na al het gekijf en gekrieuw in letterkundige- en kunstkringen. In het sa'.on van hun eenvoudig huis in Enlun RUW vond men het der moeite niet waard te gaan uitmeten, wie grooter was: (leorge Meiedith of George R. Sims. Daar vond men den een zoowel als den ander een man, die zorgde voor wat afleiding en ontspanning, waarvoor hij een hoopje guldens in ruil kreeg. 's \Voensdagsmiddags konden Henrick Ibsen en Arthur Roberts beiden even welkom zijn geweest, zoodra ze iets piquants gaven aan het kleine comité. Ware //,: veroordeeld ge weest mijn leven door te brengen in zulk een klein huis, misschien had deze Philisterhouding mij verveeld, maar zoo-.ils de omstan digheden nu waren, deed het mij aangenaam Nemen wij eerst de rhythmiek. i)ie alleen is eene studie waard. Daarbij is het of de grijsaard een jongeling is geworden. Hoe gespierd, hoe vol levenskracht is die rhythmiek en tevens hoe vrij en gemakkelijk beweegt hij zich in dien band die voor zoovelen een keurslijf is. Hij schroomt ook niet zich van dien band los te maken, zoo schijnt het althans, doch: der Meister kann die Form verbrechen" en waar hij hetzij als solist hetzij als enseinblespeler iets durft wagen wat anderen niet of althans niet straffeloos zouden kunnen doen, daar ontziet hij het niet, want hij weet waarom en hoe. 'Men weet dat Joachim behalve in het Concertfebouw ook in de Kamermu/.ieksoirce van Toonunst is opgetreden in het Kwartet opus 2üvan Scliubert, de K r enter-sonate van Beethoven eu het Strij/cku-intet in G. kl. t. van Mozart medewerkte. Dit. laatste is het meest bekende van de 9 strijkkwintetten van den genialen meesrer (serie 13 No. 6 der Gesammtausgabe van Beitko|)f und Hiirtel.) Dit werk is het meest gespeelde van de 9. Hierin kunnen wij dan ook ten volle genieten van den hartstochtelijken stroom dien men bij Mozart soms zoo verrassend kan waarnemen. En geen wonder ook. Wanneer men bij Mozart's werken soms zoo ongelijke waarde cons ateert, dan ziet n.en wel eens over het hoofd dat een compo nist van die dagen zoo veel op bestelling moest werken, vaak ouder voor hem zeer belemmerende omstandigheden. Het kwintet nu is niet op bestelling, doch uit innerlijkeri aandrang geschreven. En toch was het in die dagen dat Hoffmeister hem schreef: Schreib' popularer, sonst kauu ich rjichts mehr von Dir druckeii und bezahlen" waarop Mo zart antwoordde; //Nun, so verdieue ich uichts mehr und hungere und scheer' mich doch den Teufel darum." En hij schreef in dat eu het volgende jaar niet alleen het schoone kwintet (waarvan wij nu weder genoten) doch ook drie symphomën in Es, in G. kl. t. en in C met de slot.fuga (Jupitrr). En zoo ben ik van Joachim op Mozart geko men. Reeds meermaltn is mij gevraagd of ik niet iets zou kunnen mededeeleu over de voorvaderen van Mozart. Voor hen die met die bijzonderheden onbekend zijn voldoe ik aan dien wensch. De oudste bekende voorvader is David Mozart, geboren te Ffersen bij Auasburg, die den 17 Jan. 1648 als burger van Augsburg werd opgenomen tegen betaling van 100 flor. Hij was metselaar en stierf in 1685. Hij had twee zonen, Hans Georg en Eranz. De eerste verkreeg na aflegging van een proefstuk ook den meestergraad van metselaar. Hans Georg Mozart, alhiesiger Burger und Maurer solm meldet sich heut dato an, dass er die Mauerer Gereclitigkeit von seinem Vat ter David Mozert ererbt, so ihm darauf ertheilt worden." Franz verkreeg eveneens dien titel. O'ik de zoon van Hans Georg, Johaun Georg komt in het Stambuch van Augsburg 1717 nog als in leven zijnde voor en in de Grundbuchanzeiger als: Domcapitelischer Maurermeister. Zijne moeder, de wed. Anna Marie Mozart verkocht dit recht den 19en Juni 1720. De zoon van Johann Georg, evenals zijn vader genaamd, is in het Hochzeitamt prot.okoll 7 Oct. 1708 Fol. 8. als volgt, ingeschreven: Joliann Georg Mozart, Buchbinder ledig, und Anna Maria Petrein, weyl Augustin Barmegerss, Buchbinder seel Wittib, beede hiesig, (volgens de opsomming van getuigen). Uit dit huwelijk wartn verscheidene kinderen geboren, waarouder een oudere zoon Auton Aloïs (ook boekbinder) en een jongere Johauii Georg, Leopold. Deze laatste was Mozart's vader. In de KunstGewerks und Haudwerksgeschichte der Reiehsstadt Augsburs, wordt, ook melding gemaakt van Auton Mozart, die de schildeikunst met succes heeft uit geoefend. Het geboortehuis van Leopold te Augsliurg is door den Magistraat van een steen tot aandenken voorzien, met het volgende opschrift: In de>scm Hause wourde Leopold Mozart an 14 December 1719 geboren. Er war der Vater des grossen Wolfgang Amadeus Mozart, dessen musikalische nmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimniniimimiiiliiiiiiiiiiMiuiiiiiiiimiiiHiiiiiiiiiiiMiimi aan, voelde ik er mij door opgefrischt, en ik maakte een ruim gebruik van de gastvrije uitnoodiging dikwijls aan te loopen, die ge loof ik hartelijk gemeend was. Het scheen mij, terwijl de eene maand na de andere verliep, dat zij steeds inniger met elkaar werden, hoewel ik meermalen gehoord heb, dat dit in de haute uolée meestal niet het geval is. Eens op een avond kwam ik een beetje vroeger dan gewoonlijk, en werd door den onhoorbaar zich bewegenden knecht terstond in het salon gelaten. Zij zaten te schemeren, hand in hand. Ik kon niet meer terug; ik deed wat mij het beste scheen, en kuchte. Een pas geëngageerd paartje had niet meer verschrikt en verlegen kunnen zijn. Maar het gebeurde bracht ons nader tot elkander; men begon mij te beschouwen als een vriend, voor wieri men zich toon en kan zooals men ie. En terwijl ik hen bestu deerde, kwam ik tot de conclusie, dat de manieren en de uiting van menschen die elkaar liefhebhen, heel de wereld door, vrij wel dezelfde zijn ; dat de dwaze knaap Amor, zonder op den vooruitgang der meusehheid te letten, slechts n leerschool er op nahoudt voor mijnwerker, dichter en loopjongen, voor modiste en aristocratisch nufje ; dat hij in de negentiende eeuw dezelfde les non leert, aan den verliefden jonker, als vier duizend jaar geleden aan den gebaarden l'ich en (Hm. 7oo gingen zomer en winter gelukkig voorbij voor den Hooggeboren Willey, en toen wilde het ongeluk dat hij ziek werd, midden in den Londenschen HCUXOH, toen het van alle kan ten invitaties regende voor bals en diners, voor luncheons en >-jours''; toen de grasvelden van Hurlingham op hun mooist waren, en men overal partij maakte tot het bijwonen Bildung grösstenthils sein Verdienst war. Auch als Componist und Verfasser der berühmten Violinschule machte er seinen Namen nsterblich. De Mozart's uit, Augsburg hielden evenals die uit Salzburg van veel doopnamen, met den laatsten werden zij altijd aangesproken. Hij noemde zich zelf Leopold en zijn broeder Aloïs. Deze laatste is de vader van Jungfrau Marianne Mozart met wie Wolfgang op zijn doorreis naar Parijs m Augsburg in het jaar 1772 had keunis gemaakt, waaruit een liefde-episode ontstond die echter niet van blijvenden aard was. Op Wolfgaug's verzoek zond zij hem later een portret, in potloodt^ekening dat, ik in het Mozart-Museum te Salzburg heb zien hangen. Leopild heeft 7 kinderen gehad, waarvauJFelfyaxff rle jnngste was. Hij is ingeschreven als Joaunes, Chrisostomus Wol/gawyus. De naam Amndeus is er later bijgevoegd ter eere van zijn Taufpatheu. Johann Theophilus Goltlieb Pergmaier. (Amadeus beteekent: Liebgott of Got'lieb.) Deze bijzonderheden heb ik ontleend aan mededeelingen van Joliatin Ev. Engel, secretaris van het Mozarteum, die zich wat de mededeelingen van de Mozart's uit, Augsburg betreft weer beroept op de autoriteit van Dr. Adolf Buff, gemeente-archivarus te Augs'iurfir, die de geboorte-, trouw- en belastingboeken aldaar geraadpleegd heeft en op deze wijze den geheelen keten heeft kunnen samenstellen. De H.H. Prof Joachim, Julius Röntgen, Joseph Cramer, H. W. Hofmet ster en Henri Bosmans, hebben ons een groot kunstgenot verschaft op bovengenoemde soiree. Het, kwartet v <n Schubert (vooral wat de beide laatste deelen betreft) bracht, stemming onder de hoordeis. In de sonate van Beethoven hebben de heeren Joachim en Röntgen in een voortreffelijk samernspel dit werk in een artistiek licht geplaatst zooals men niet vaak zal hooreu. Ik heb niet zonder opzet over Mozart eu zijn werk zooveel gezegd, want hoe schoon ook het vorige was. de vertolking van het kwintet van dezen componist heeft bij mij den grootsteu indruk nagelaten. Als samenspel was dit werk door de vijf heeren (de heer Röntgeu was nu als tweede altist gi'.metamorphoseerd) bijzonder te roemen. De suggestie van JoRt'him op zijne partners was hier het meest te bespeuren, waut eeue bij/.ondere persoonlijke opvatting, die door allen gaarne werd gevolgd, gaf ons dit werk in een nieuw licht. Met enthousiasme werd de groote en eenvoudige meester toegejuicht, die met hartelijkheid zijn partners deed deeleii in die hulde. De Algemeene Muziekliaudel alhier had de miniatuur-uitgave van de verschillende werken (Pnyne's Partitur-Ausgabo) beschikbaar gesteld, waarvan zeer velen gebruik maakten. Deze partituurtjes kosten slechts .30 cent: daarom zij ieder toehoorder aanbevolen, bij volgende opvoeringen zich daarvan te voorzien. Een volgende maal schrijf ik over enkele andere concerten, die ik heb bijgewoond. VAN MlLLIGEX. Beethoven en werken vermoedelijk van Brahms, Liszt, Stransz, Schubert, Cornelins, e. a. lUIIIIIIIIIUIUUIIIIIIMIMIUIIMIIIUBIIU iiiHMiiinuiiMnu Muziekfeest te Dusseldorf. Het Niederrheinisches Musikfest zal dit jaar te Dusseldorf plaats hebben, onder leiding van den stedelijken Muziekdirecteur Prof. Julien Buths en van den Ilofkapelmeester Richard Strausz uit Miinchen. Als solisten worden genoemd mevrouw Strausz de Ahna, Mej. Marcella Pregi uit Parijs, Mej. Haas en de heer n H. von Zur Mühlen en Messchaert. Ook met een uitstekenden instrumentalen solist wordt onderhandeld. Het program zal o. a. bevatten: Ie dag: Twee Antlwmn van Handel, Kuisermarsch van Wagner, Miigm/tctit van Bach en Negende Mjmphome van Beethoven. '2e dag : Das Paradies und (Ue Peri van Schumann. ,'3e dag: Koor-Fantasie van luiiimmittttmiiitiiiiuitiiimimimuiut itiiitmnitimiimtiiim der verschillende wedrennen. Ook trof het ongelukkig, dat de mode, dat seizoen, de Hooggeboren Mrs. Stanley Drayton beter stond dan in jaren 't, geval geweest was. Vroeg in het voorjaar waren zij en Willy druk aan 't werk geweest om toiletjes te ontwerpen, die heel Mayfair en. cxluaa zouden bren en; en de japonnetjes en de hoedjes elk op zichzelf een kunstproduct wachtten om hun rol (e vervullen, terwijl de Hoog geboren Mrs. Drayton, voor de eerste maal i in haar leven, er onverschillig voor was. Het speet hun vrienden geducht, want, kon hij uitgaan, dan was Willy in zijn element, altijd vol grappen en zijn gezelschap waard. | Maar, zooals Lady (J-ower zei er was i immers g<'en n reden voor haar om zich zoo op te sluiten?! Het kon hém toch niet helpen, dat ze zich van de wereld afzonderde, en lieusch, de menschen zouden het overdreven vinden. Dus bracht de Hooggeboren Mrs Drayton, die niet overdreven wilde zijn, en die naar de stem van Lady (ïower luisterde als naar de stem van den plicht, haar wenschen ten offer op het altaar der wereld, reeg de nieuwe toiletjes in over haar angstig klop pend hart, en ... >ging uit". Doch de Hoog geboren Mrs. Stanley Drayton had niet, het succes van vroeger. Haar onbeduidende op merkingen werden zóó onbeduidend, dat zelfs J'iir!,' Lmtc er den neus voor optrok. Haar ? beroemde lach klonk mat. Zij glimlachte : over de geestigheden van hertogen, en werd treurig bij de dwaze verhalen van millionairs. De wereld vond haar een beste, brave vrouw. : maai' vervelend, en schonk haar aandacht i aan andere dingen, waarvoor de Hoogge boren Mrs. Drayton innig dankbaar was, i XJTÖfcN Oosteclie Kunst. Sedert eenige dagen is in de Galeries Durand Ruel een dier talrij-ke kleine «salons" geopend, die hier bijna het geheele jaar door gehouden worden, de tentoonstelling der Peintres Oriënta listen, die zich onderscheidt door haar mooi ge heel en de onbetwistbare qualiteiten harer onderdeelen. 't Geeft zoo'n verkwikkelijke gewaarwording in die twee zalen geruischloos over het roode tapijt rond te wandelen, uit te rusten op die gemak kelijke breede sofa's, in die zachtwarme atmosfeer, die zoo weldadig aandoet wanneer men van buiten komt uit de vochtige weifelkou van een hybridischen winter, met overal in het rond die beelden uit het zonnige Oosten, gezien zooals de artiest dit bij uitnemendheid kan, dat is van die zyde en onder dat licht, die aan het geziene het meeste relief verleenen, en dit geziene gegeven met een deel van de ziel des kunstenaars er in. Afrika, bijna van af de plaats waar in de tweede helft der zevende eeuw de arabiscbe veldheer Okbah de voeten van zijn kameel in het zilte water wiesch toen de Oceaan een eindpaal stelde aan zijn zegetocht van uit het Oosten, tot aan de moderne groeve die twee werelddeelen heeft gescheiden om twee zeeën te verbinden, verleent de overgroote meerderheid van onderwerpen voor deze tentoonstelling: Marokko, Algerië, Tunis, Egypte. Ook aan Indo-China, Turkeije en Andaloeziëzijn enkele motieven ontleend, en met voorliefde noem ik de twee keurige schilderijtjes van Girardat: La porie de la Justiee en Le bain de la Rf.ine, beide uit de Alhamra te Granada. liet is een herleven in het land van de zon, met zijn scherp omlijnde schaduwen, zijn helle kleuren, zijn vrolijke tinten en ook zijn droomerige nachten en z\jn zoete zinnenbekoring. Het is voor een wijl het weerzien van, het zich terugdenken in de verrukkelijkste streken der wereld voor mij althans. Bijzonder mooi zijn de schilderijen van Chudant. L'Amirautéte Algiers: over het oud-moorsche gebouw op den achtergrond, over het evengerimpelde water waarin de schaarsche lichten der kade en van enkele schepen trillen, en voor den wolkloozen hemel daarboven hangt de avond schemering als een groenig blauw gordijn, zoo dun, zoo tijn dat van de onderdeelen niets ver loren gaat; La Kasbab, ook een winteravoi:dgezicht, zoo mooi stil : de rechte huizenmuren, waarvan wij de ondergedeelten niet zien, de rijzige minaret met zijn uitgewerkte venstertralies, daartusschen en daar overheen de strakke hemel waarin n ster fonkelt; La Mofqiiée El-Djedid: wij zien nog de half-ei-vormige koe pels en iets van de terrassen dezer bekende moskee te Algiers, maar wij zien vooral daar over heen de baai waarin de groote schepen op af standen van elkaar liggen en daarachter breed-om het panorama van de terrasvormig oploopende «iiiiliituiiiiiiiiiimiuiiiiiiiimiii luiitmiiiiiiiiiiiiiiiiimiiitiittttii want Willy werd hoe langer hoe zwakker! In de wereld van schaduwen waarin zij zich bewoog, was hij haar eenige werkelijkheid. Zij kon feitelijk hem weinig helpen, maar het denkbeeld dat zij wol hielp verplegen vertroostte haar. Will v evenwel agiteerde het. »Ik wou toch dat je wat meer uitging," zei hij dikwijls. »'11 jij kt zoo egoïstisch dat ik je hier altijd bij me houd in dit benauwde kleine huis. Bovendien," voegde hij er bij, »de menschen zullen je missen, er mij een verwijt van maken.'1 Want ten opzichte van zijn vrouw, schoot Willy's menschenkennis te kort! Hij dacht wezenlijk dat de uitgaande wereld snakte naar het gezelschap van de Hooggeboren Mrs. Stanley Drayton, en ontroostbaar was over haar wegblijven. »Ik blijf veel liever bij jou, lieve man/' was dan het antwoord. »!K geef er niet om alleen uit te gaan. Maak maar dat je gauw beter bent, dan gaan we samen." Dit werd telkens herhaald, tot op zekeren avond, toen zij alleen zat. de verpleegster de kamer binnensloop en, de deur sluitend, zei: «Mevrouw, zoudt u van avond niet eens uit willen gaan, --al was 't maar vooreen paar uurtjes ? Ik geloof dat het meneer plezier zou doen; hij is zoo onrustig, omdat hij denkt dat het zijn schuld is, dat u altijd thuis zit; en ik zou meneer... vooral op het oogenblik ..." de zuster aarzelde, »graag zoo rustig mogelijk houden.'' >:Ts hij dan minder, zuster?" »Wel, . .. beter is hij niet, mevrouw, en ik geloof'... wij doen verstandig met hem zijn zin te geven." \ De Hooggeboren Mrs. Drayton stond op, liep naar het raam en keek een poos de straat op.