DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 974 lingen een wreed spel raak waarin de meesten verliezen maar bestaat er niet zoo iets als revanche? Zouden de heeren- en dames-auteurs daar ook niet eens rekening mee willen houden? THÉEÈSE HOVEN. iiiiiiiuitiiiiiiiimiijiiiim Ond en Ara, Bijna negentien jaar geleden, in 't jaar 1877, zag bij den uitgever Hugo Suringar te Leeuwarden het licht een klein, net boekske,'getiteld: FKIJSSLAND EN DB FRIEZEN, Gids voor reizenden. In dat tamel|jk dikke boekske van ruim 300 bladzijden staat veel wetenswaardigs te lezen, en voor wie lust, tijd en geld heeft, om eens op z'n dooie gemak deze provincie te bekijken, kan het waarlijk een goede gids genoemd worden. Op bladzijde 92, onderaan, maakt de schrijver (of beter gezegd: een der schrijvers, want vele bekende namen vinden we onder de verschillende stukjes vermeld) zoo even in 't voorbijgaan gewag van een gesticht te Marssum tot verpleging van bedaagde vrouwtjes, omstreeks het jaar 1700 ge sticht door een Leeuwarder menschenvriend en naar hem het Dr. Henrieus van Popta-gasihuis genoemd." De schrijver zegt er verder van: .Het eigenlijke gesticht ligt niet aan den grooten weg, maar ten zuiden van het dorp: aan het einde van een ommuurden hof zijn een aantal kamers, met een rijk gebeeldhouwden gevel en van binnen zijn nog uitnemend fraai besneden wanden en meubelen in eikenhout." Er is daarbinnen dus voor liefhebbers van oud heden iets fraais te zien. Als kind is 't me eens vergund geweest, die oudheden en de inrichting zelve te bekijken, maar tot m'n spijt moet ik zeggen, dat me alleen de herinnering is overgebleven aan de toen in mijn oog kolossale poort, waardoor 't gezelschap, waarvan ik een aanhangsel was, binnengelaten werd. Ook herinner ik me nog flauw, hoe we een bezoek brachten bij een stokoud vrouwtje, dat met bevende stem haar geluk roemde, omdat zij daar zoo zonder zorgen voortleefde en alles kreeg wat zij maar bij mogelijkheid begeeren kon. Jong- en levenslustig als ik toen was, kwam me die taal van 't oude, gebogen menschje (ik meen dat zij vier en negentig jaren telde) erg overdre ven voor. Ik vond het daar binnen die poort zóó drukkend, zóó stil, zóó plechtig, en toen een der aanwezigen mij vroeg: of ik daar nu wel zou willen blijven, toen zei ik haastig: o neen, niet graag!" en 't vrouwtje zei, dat ze dat wel gelooven wou, want dat voor mij het leven ook pas begon. Op lateren leeftijd hoorde ik meermalen het Popta-gaathuis, zooals het in de wandeling genoemd wordt, roemen als eene der beste stichtingen van ons land. Meermalen werd in m'n bijzijn gezegd, soms op ernstigen, ook wel op schertsenden toon, dat die stichting voor bejaarden «.een paradijs" mocht heeten, dat het een voorrecht was, daarin als proveniersche" te worden opgenomen; maar altijd weer opnieuw kwam er de verzekering bij, dat er haast geen aankomen aan was" en dat men zich bizonder gelukkig mocht achten, als men bijvoorbeeld op zestigjarigen leeftijd om een ka mertje solliciteerde, en er na tien of vijftien jaar in slaagde, deze gunst deelachtig te worden. Het aantal kamertjes was toch zóó beperkt en de aan vragen zoovele van haar die naar een rustigen levensavond snakten! Wel werden er later aan de andere zijde van het dorp, aan den rijweg naar Beet gum en Beetgumermolen, nog eenige kamer tjes bijgebouwd, die ook zeer begerenswaardig zijn en ook geen oogenblik onbewoond behoefden te blijven; maar 't aantal sollicitanten steeg nog altijd en de kans om te slagen was haast even groot als die iemand heeft op de 100,000 in de staatsloterij als hij een twintigje" heeft. Hoop doet echter leven en die hoop bezielt nog zoo velen, die bij de Aeeren" komen om een ka mertje te Marssum, omdat ze oud zijn en geen middelen hebben, om zelve in haar onderhoud te voorzien. Die heeren'' die ieder een zeker aantal »te vergeven hebbeu", z'/oals de gewone uitdruk king luidt, wonen allen te Leeuwarden. Ik noem hunne namen niet, om lat ik geloof met ze te noemen, dien heeren geen dienst te bewijzen ; want hoe aaugenaam het ook moge zijn, als rentmeester van zoo'n stichting gelukkigen" te kunnen maken: het aantal «tele irgestelden" is bij iedere begeving zóó groot, dat men wel begrijpen kan, hoe zwaar zoo'n besluit weegt en hoe moeilijk de keuze veelal is. Tegen ne blijgemaakte staan soms een vijftig-tal anderen over, voor wie de nieuwe teleur stelling een schok is zóó groot, dat niet zelden dagen van smart er 't gevolg van zijn. Gewoonlijk wil dan ook de heer" van dit of dat vrijgekomen kamertje zelf liever niet met de aanvragende spreken, wanneer 'leze althans wat den naam be treft een oude bekende" is en laat hij haar door z'n bedienden zeggen, dat zij dezen keer" geen moeite behoeft te doen bij hem of andere heeren; want dat de keuze al reeds gevestigd is. iimmimimmmmimmimiiiimiiniiiiiimiiinMimiiMiii iiiiiiiiiiiniiiiii 111 iiiiiiiiimiiiiiimiiiniin i 't Overbrengen dier boodschappen is lam werk!" verzekerde mij zoo'n bediende eens, en ik geloofde die woorden, 'k Gevoelde hoe zwaar 't mij vallen zou, die uitdrukking van diepe teleurstelling op 't gelaat van zoo'n arme, oude ziel te moeten zien, de zucht te hooren die daar oprijst uit 't gemoed, dat zoo even nog zoo hoopvol gestemd was en zoo blijmoedig wachtte, terwijl haar bede aan «mijn heer" werd overgebracht... En bleef het nog bij mondelinge aanvragen, maar hoe dikwijls gebeurt het niet, dat na een sterfge val ook de post den begever" van 't weldra leeg komend kamertje een vloed van smeekbeden brengt, van een oude vrouw zelve, of van haar zoon of dochter, of wel vau een kleinkind, een dringende bede omdat de nood zou hoog steeg en dat ka mertje te Marssum alle leed en kommer van 't grijze hoofd zou kunnen verjagen. Van heinde en ver komen die brieven, en wie zich nu eenigszins indenken kan in de positie van hem die maar ne grijze den levensavond verhelderen kan en al die andereu afwijzen moet, die zal het billijken, dat ik hier geen namen noem der rentmeesters van de hierbovengenoemde stichting. Hun leven zou dan verre van benijdenswaard zijn, al is 't overigens een eer en een genoegen beide, wM te kunnen doen uit andermans beurs. Leeuwarden. G. 0. STEIXINGWKKI-'-JEXTIXK. (Slot volgt.) Mmiiiiiifiiiifffiftitifiiftiififffiiiiiifriiiitfirftiifiiiiiiifiiiiiifiuftiifiifliiiiiifimi Liefdadigheidsfeesten. Contracthuwelijken. Er wordt hier wel eens gespot met -dansen voor de armen" en andere liefdadigheidsfeesten ; in Amerika is het veel erger. In the tforum van Januari komt een artikel voor van een geestelijke in Massachusetts, de heer Hale, die uit de bladen van het laatste jaar verbazende dingen heeft bijeengegaarJ. Hy begint met de invitatiekaart voor een »kerkbazaar", en noemt deze een «programma vol vernuftige pogingen om onder valsche voorwendsels geld te verkrijgen." In het prospectus trouwens heette het: > u komt op den bazaar om u te laten bedriegen"; in zooverre was men dus gewaarschuwd. Maar er was meer; de Baptisten hadden een »propaganda-concert'!, de Universalisten een »tête champêtre"; de Vrije-wil-baptisten een Kchocolade-oefening'1; de Congregationalisten een »wassenbeeldenvertooning"; de Unitarianen een «gemaskerd bal"; de Swedenborgianen een-Meiboom-jubel"; de Episcopalen eeu <>cafó-chantant" ; de Zion-kerk een »taartpromenade". Dit alles met advertenties bewezen. De heer Hale ver meldt ook de loterijen en verwondert zich dat er onder de liefdadigheidsfeesten voor kerken geen »schoonheids-concours" vermeld wordt. Het verkoopen van kussen op die fancyfairs is nergens vermeld; maar de heer Hale weet zeker dat het vroeger gebeurde. »Is het gevoel van gepastheid dan vooruitgegaan?" vraagt hy. Maar hjj betwyfelt het, wanneer h\j ziet boe de advertentie van de People's Church te Boston een »veel vroolyker en afwisselender programma" adverteert dan een concurreerende specialiteitenzaal, en hoe de »Epiphany Church" te Winchester (Mass.) door de lokale pers geprezen wordt voor de op voering van The Mikado die zij georganiseerd heeft. De koordirigent van de Epiphany Church ver vulde de rol van Pish-tush. De Baptisten kerk te Avon gaf tableaux-vivants (niet enkel geeste lijke), maar de Universalistenkerk te Stoughton spande de kroon door >with an eye single to the glory of God" een vertooning van «vrouwelijke negro minstrels" te doen plaats hebben ! * * * In de Westminster Review pleit de heer J. A. Sewell voor eene uitbreiding der wettige redenen tot echtscheiding, die in Engeland, evenals bij ons, maar heel weinige zijn. Hij wil daarin ook opnemen gewoonte van dronkenschap en krank zinnigheid ; hij noemt het tegenwoordig stelsel wreed, en geeft er vooral de Kerk de schuld van. Maar hij gaat verder en zegt: »Als nu eens twee vooruitstrevende geesten overeenkwamen, zelf te doen wat de wet verzuimde voor hen te doen ?" Met andere woorden : «Als zij eens een huwelijkscontract sloten, dat geheel met het contract van staat en kerk overeenkwam, maar waarin ver meld werd, dat het, alleen wegens een van die bijzondere gevallen, niet wettig kon zijn ?" Hij geeft zelfs een formule met inleiding : ,A en B verlangen echtgenooten te worden, maar worden daarin verhinderd doordien A's eerste vrouw krankzinnig maar nog in leven is. Ileeds tal van jaren wordt zij op A's kosten verpleegd en is als ongeneeslijk opgegeven ; zij is dus onge schikt zoowel voor de voorrechten als voor de ver antwoordelijkheid die de huwelijksstaat meebrengt." Dan volgt de overeenkomst; »A en B verklaren dus den gezamenlijken naam van A-B aan te nemen, en bij advertenties in verschillende bladen daarvan kennis te geven. Zij komen overeen, voortaan samen te wonen, en getrouwelijk jegens elkander de plichten van echtgenooten waar te nemen. Zij verbinden zich, in het geval van vooroverlijcien van A's vrouw of zoodra wetsverandering zulks toelaat, dit huwelijk op wettige ?wijze te doen bevestigen, onder eene zekere gel delijke strafbepaling." De heer Sewell meent, dat wanneer eenige paren het waagden, op deze wijze de wetgeving te verbeteren, zij zelve wel volgen zou. Hij meent ook, dat nu reeds aan zulk eene verbin tenis volkomen «maatschappelijke erkenning en eerbied" zou ten deel vallen. Dit laatste is misschien wat stout gedacht. Ook zou volgens onze wet in veel gevallen de bedoelde verbintenis juist als beletsel voor het later trouwen kunnen gelden. E?e. llllMliniMIIMmttlllllimUllllllllMmimiMMinimilllllMM iiiimHiMiiilimiui nxr T i : INT. Trademark THEE-E. BRANDSMA alernark KOLDEWEIJ &. CORBIÈRE, Ofl LEIDSCHESTRAAT OH OU AMRTFRnAM OU AMSTERDAM Groot Beddenmagazyn Specialiteit van Slaapkamer-Ameublementen, in diverse houtsoorten. Springveeren-,Paardenhaar en Kapok-matrassen, Dekens, Sprijen enz. enz. Yraajt IOLDEWE1I & COEBlÈRE's geïllBstr. catalops. CHEMISCHE WASSCHEHI J F0F*VA\ïJiij»^ tahestraaKSHartesfraarëZ DEN HAAG. Passagell. ARNHEM. Groote Oorï10. RoiTEi\DftM. Zoefe steeg. Uitsluitend in busscnyooóienvaaons GEDEPONEERD PABRIEKSMERK Hoofdvertegenwoordiger voor Nederland de Heer A. OVERWEG, Rotterdam. Verkade's Honing Ontbijtkoek 30 cent. Een lekkeren koek in een zindelijke verpakking. Een koek, die niet droog wordt, gezond en goedkoop is. Een beerlijken koek ! In Kruideniers- en Commestibleswinkels verkrijgbaar. Let op de naam VEEKADE" en fabrieksmerk RUIJTER". VERKADE & (lomp., /aandain. PHILIPPONA KETELAAR, muRWfsisKVR n E ii A c ft va. K A L, V E B S T B A A T l 6 G, AMSTERDAM. Exposition SL"U- [premier, cL7-u.m. joli Trousseau complet au Mardi 25 au Yendredi 28 Février 1896. ?ooooooooooooooooooooooo » De NEDERLANDSCHE ZUIVELFABRIEK o Ie Kampen, Q Bekroond met de hoogste Onderscheidingen, Q rt levert geregeld A O ROOMBOTER van superieure kwaliteit O voor TAFEL en IlKtltK'V. Q Franco zending door het geheele Rijk in origineele verpakking. Q Vraagt Prijscourant met Orderblocs. Q ? ooooooooooooooooooooooo* PFAFF, VERITAS, PHÖIMIX NAAIMACHINES, met vele pralttjnche ver beteringen, uitsluitend t> A D L E R, CLAES-PYL & LAPERLE. fïtt'VtflELEN* Onder*eelen' Beparatie-Inrlchtiiig, Bonds-rywielhersteller. 10 maal te Dames HEMDEN . . . v. ? 1.30 vr ? 0.95 NACHTJAPONNEN - 2.30 - 1.70 PANTALONS . . - 1.80 - 1.35 veel voorraad da Heeren DAGHEMDEN van f 1.65 voor ?1.22 NACHTHEMDEN, -1.60 -1.20 Prima kwaliteit goed. arom 25 procent Kinder HEMDEN . van ?0.65 voor ?0.42 PONNEN . - 1.20 - 0.90 Best goed, net kantje. goedkooper. Beddelakens 155 cM. X Si/s El lang van ? 18.50 voor ? H. SLOOPEN - 8.?- 6. Vraag voor UITZETTEN de Geïllustreerde Prijscourant. Tafelgoed i ti meer dan 100 soorten 1 stel DAMAST voor slechts ?6.20 Keper iets vuil 20 El van ?6. voor /'4.20. 40 El on gebleekt KEPER ? . OTertnig U. Vraag Stalen en Monsters welke franco f omen toegezonden. H. H, KOLTHOF, Fabrikant, Al iel o.