Historisch Archief 1877-1940
No. 974
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
L
STeqLLTTUlLN
Verzen door EBUABD BROM. 1)
Is' eenmaal God, het Hoogste Heil, gevonden,
Tot wien de smart al loutrend heeft geleid,
Daar heeft die smart zich heerelijk omwonden
Met lauw'ren, bloeiend tot in eeuwigheid!
Daar wordt nooit meer door andre smart geschonden
Gods klare vreugde, liefelijk gespreid
In vrygestreden ziel, nooit meer ontbonden
De heiige bond, met traan en beêverbeid!
Daar zal al wereldsmarte zijn voldragen...
Toor haar gaat zegerjjk het leven dagen,
Zij zal hoogheerljjk in dat leven staan!
O! dan zal Smart zich weten God-geboorne,
Zich weten enkel 't deel van Gods verkoorne,
Smadend het leven, 't Godsgeluk ingaan!
Ik kies dit sonnet als voorbeeld van wat de
heer Brom kan, als hy op dreef is. En wat
kunnen wj ter waardeering van zjjn talent uit
?dit staaltje afleiden ? Vooreerst een zekere
kracht. Ik noem niet eenmaal kracht in het
fcanteeren van het rjjm en de structuur van het
sonnet, het is geen zeldzaamheid meer een
vaardig ineengezet sonnet te ontmoeten , ik
bedoel een kracht van wat hoogere orde. Het
gedicht is met een zekeren aandrang ingezet, het
gaat zonder val op dien aandrang door, en men
kan zelfs zeggen, dat de aandrang tegen het
«inde wat stijgt. De heer Brom is bekwaam in
het afwerken van een lange frase, en weet inder
daad door zijn periodenbouw een effekt te be
reiken.
En toch kan ik om deze kwaliteiten hem geen
dichter noemen. Het sonnet, hier geciteerd, ik
geloof, als het goed werd voorgedragen, het zou
op verscheidenen indruk maken, doch die indruk
zou naar mijn meening bedrieglijk zijn. Er is
een oorzaak tot verblinden en tot verdooven in het
werk van den heer Brom. Hij heeft niet wat men
noemt klank of geluid, doch hij heeft een galm,
-en die galm zou zijn hoorder ongevoelig maken voor
wat hij eigenlijk te hooren en te zien kreeg, wijl er
?weinig meer tot zijn bewustzijn zou doordringen
dan die galm. En die ongevoeligheid, die
verdooving en verblinding, mér nog zouden zij over
den hoorder gebracht worden n door de vaar
digheid der versificatie, n door het afwerken der
ingezette periode.
Inderdaad geeft de heer Brom naar mijn meening
den schijn van poëzie, den schijn van bezieling,
maar noch poëzie, noch bezieling in waarheid.
Wanneer men hem niet hoort, doch leest, bemerkt
men al spoedig hoe slecht voorzien zijn poëtisch
arsenaal is. De zegging, de verbeelding en de
denking, zij zijn eentonig, weinig oorspronkelijk,
«n weinig artistiek.
Ik houd het er voor dat de heer Brom zelf
misleid werd door zijn galm en zijn periode, en
?door het besef dat hij het altijd over zulke kost
bare gevoelens heeft als over smart en twijfel en
geloof. Zich krachtig wanend door de genoemde
kwaliteiten, acht hij zich ook sterk, waar de
gelegenheid tot het vertoonen dier kwaliteiten
«r niet meer is. Want het is zeer eigenaardig
hoe geheel hij mislukt, waar hij niets anders
.moest zijn dan fijn en teer en krachtig en
iiiiiiiinmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiuiiiiimiiKiiiiiiiHHniiiiiiiii
Cd« Jaargang. 23 Februari 189G.
Redacteur: RUD. J. LOMAN. Adres:
Stonehaven, Hitherfleld Road, Streatham, Londen.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
«iiiiiiiiiniiiililiiiiiiliHlllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiUuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiHHiin
Van L. A. Kuijers, te Amsterdam.
Vervaardigd voor den Halfjaar]. Internationalen
probleemwedstrijd in dit blad.
3STo. 324. Mat in twee (2) zetten.
a bcdefgh
"Wit K »6, T c4, R f5 en f6, P bi; e2 = 6.
.Zwart K b3 ; a3 en a4 = 3.
Oplossing van No. 322 (Jespersen).
l T d8 !, K el 2 P d4 f, K e5 3 f4 f enz.
R d7 2 P d6, K d6 : 3 K f6
B g6 2 D g6 :, K e4 3 P d4 f
ef5 : 2 D f5: f I, K f5 : 3 T e8 :
kinderlijk gevoelig, in kleine gedichten en in
kleine strofen.
Want wat anders dan zelfbedrog kan hem be
wogen hebben om iets aan te bieden als dit:
De herders waken
Te nacht, te nacht,
De herders droomen
Zoo zacht, zoo zacht.
De herders droomen
Een lichten droom,
Der ziele wake
In sluimer loom
om iets aan te bieden als dit en nog anderhalf
dozijn coupletjes die niet beter zyn?
Wat heeft h\j er aan om te schrijven en een
ander om te lezen:
Mijn hart droomt wondre droomen
Van wondre heerlijkheid,
In knoppen van groot verlangen
Bloeit droome-leven uit ?
Doch laat ik billijk z\jn en erkennen dat in dit
zelfde gedicht een gevoeld coupletje voorkomt:
De lente wijkt vér .... de zomer
Vergaat in wintersmart ....
De bloemen zi/jn nooit gekomen,
Verbloeid is mijn arm hart.
Natuurlijk is dit coupletje niet zonder een
Heiniaansch tintje, maar de regel:
De bloemen zyn nooit gekomen,
die is lief.
Maar ook in zijn plechtige gedichten is de
heer Brom slachtoffer van zijn galm en den
schijn der bezieling: want zij doen hem slecht zien.
Althans wat moet men anders denken ?
Een gedicht, Nacht betiteld, vangt aan aldus :
Kom door mijn venster, liefelijke nacht,
Klaar als de lichte dag door 't zonnegloeien
Der gouden starren, heiige weelde lacht,
Neerzijgend met het lavend stralen-vloeien.
Die nacht is dus zoo helder als de dag door
het zonnegloeien der gouden sterren. Zoo staat
het er. Maar onmiddelijk volgt:
Kom door mijn venster, wondere o! ik wacht
U vol verlangen, met uw teeder bloeien
Van stille heerlijkheid en blanke pracht,
Die groot en machtig in uw duister groeien.
Maar dat is geen zien meer, dat is uitrekenen.
De heer Brom noemde eerst den nacht, en
met veel nadruk , zoo helder als de dag,
maar nu blijkt op eens dat hij hem zoo niet
gezien heeft; want het licht wordt op eens teeder
en daarnaast bestaat het duister.
Zoo zou iemand niet gedaan hebben die of de
natuur of zijn verbeelding duidelijk had gezien.
En zeer leelijk van zien, en daarom vermoed
ik niet gezien, is de verbeelding:
Hoort, kreten stijgen uit de dichterzielen,
Met bede en heiige hymnen, die door knielen
Verdwaasden, die hun ijdel loochnen boeten
In 't doffn iiiet-zijn ... van bet oog dier blinden
Vallen de sluiers bij hun juichend vinden,
De extaze van hun eerste God-ontmoeten!
Dit bij hun juichend vinden is uitnemend
smakeloos.
En dat juichen heeft den heer Brom meer
parten gespeeld, en zelfs een paar goede regel
verknoeid.
Kom, heiige Vrede, ik zal mijn 'ziel bereiden,
Mi/jn liefde ah bed run witte rozen spreiden,
Voor uwe komst, o lieflijk uitverkoren !
Maar hoe zal die minnaar zijn schoone en
«iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiii iiiniiii iiiiiiiiniiiiiiii iiiniin
Opgelost door Prof. Berger, Graz i2); C.
Koekelkorn, Keulen (2); E. B Schwann. Londen (3); C. T
v Ham, Gorredijk (i); R. R. R.. Amsterdam (3;
Toegekend cijfer 2 4/7.
Beoordeelingen (No. 322).
Eine mehr auf Schwierigkeit a's Schönheit bö'
rechnete Compositien. Au gul er Yerführung fehlt es
nicht, gegen l K f8 (g8 oder h8) ist R h5 die einzige
Parade. Dass von den beiden stillen Drohuugen
(2 P d6 en 2 P h4) eine. entbchrlich ist, fiillt zwar
wenig in's Gewicht, doch wiiide die Aufgabe nur
eine Drohung (P hl) uud dafür zirei correcte Varian
ten mehr haben, wenn der liauer b2 auf a3 stiuide
(l?R d7 2 P e3 uud l?te 2 R h4).
C. Kockelkorn.
A good 4 mover, niarred somewhat by dual aftcr
l R d2. There is au intoresting try in l P d4 for
neither T. nor P. can be taken.
Fdward B. Schwann.
Een prachtig probleem. De zetten l T d2, K e4
2 P eS, K f3 3 D b2 enz. en l P d4, K d6 : 2 K fü,
B d7 3 P eG : enz. zijn wel geschikt om den oplosser
van de wijs te brengen.
C. T. van Ham.
Ich kann No. 322 nur 2 zu erkennen, weil das
Hauptspiel (l T d8, et'ó : 2 D f5 f, K f5 : 3 T e8 :)
nicht einheitlich herbei gtfiihrt wird und der Autor
berdies den Uebergang zum zweizügigon
Sehluszspiel nur durch das Seblagen des R. herbeizuführen
vermochte. Die Nebei,spi-le (z. B. R d7 2 P düi
bieten kein genügeudes Gegengewieht.
Joh. Berger.
TWEEDE NAT. CORRËSP.WEDSTRIJD.
Acht en Twintigste zot van Wit.
l A
l R d4:
2 T ebl
D b4
4
5
6
7 e6
8
9 P e2
10 R (15
zedige geliefde verder onthalen ? Het is inder
daad om te schrikken:
Luid juichend om uw bijzijn, zal 'k u danken
En loven, zingen u in liefdeklanken
De vreugde van uw licht, dat ik zag gloren.
Ook hier, naar ik gis, heeft de heer Brom zijn
verbeelding niet goed aangezien.
De heer Brom dus, naar ik meen, heeft een
cwaliteit van galm en van periodenbouw, maar
dezen maken hem niet tot een dichter.
CH. M. VAN DBVENTEB.
li
j) cg
c4
D h5
P e2
T f6
T
c7
u
P f'3
T
1'6
u
R f4
r;
? ? ? ?
b»
P d5
r
D f2
T e8: i
P f3
D b5
T bl
e4 i
b4
1) C. L. van Langenhuysen, Amsterdam 1895.
In het exemplaar, dat mij ten dienste stond,
was de pagineering van het tweede vel in de war.
Nog eens de Historische Galery.
Het bestuur van »Arti" heeft een uitvoerig
rapport over zijn driejarige werkzaamheden uit
gegeven. Wy nemen daaruit over de volgende
argumentatie, waarmede het bestuur, behalve de
reeds dikwijls gepubliceerde redenen, zich ver
dedigt over de wijze van verkoop der Historische
Galerij:
Had men de collectiën hier in openbare
veiling gebracht, de opbrengst zou wellicht hooger
zijn geweest, maar vele stukken en daaronder
ook van nog levende kunstenaars zouden voor
luttele bedragen zijn van de hand gegaan.
Dit meenden Bestuurderen der Maatschappij,
Bestuurderen van het Fonds en Stemhebbende
leden eenpariglijk te moeten voorkomen, uit de
ferentie jegens de vervaardigers dezer aan de
Maatschappij ten geschenke gegeven schilderijen.
Daarom werd niet verkocht dan nadat de toe
stemming der nog levende vervaardigers was ge
vraagd en gegeven en werd de verkrop op
zoodanigen voet gesloten, dat naar men meende, de
zekerheid was verkregen dat de collectiën naar
het buitenland zouden gaan en met uitzondering
misschien van een enkel doek, dat bij vervolg
van tijd zou kunnen terugkeeren, daar blijven.
Dat de uitslag aan het gewettigd vertrouwen dat
aldus zou geschieden, niet heeft beantwoord, is
de schuld der verkoopers niet. Bij het onderhan
delen over en het afsluiten van den verkoop
heeft vervoer naar en verspreiding der collectiën
in het buitenland steeds op den voorgrond staan.
Hierdoor werd de koopprijs natuurlijk gedrukt,
want ware geschied wat bij den verkoop werd
overeengekomen, dan zouden er jaren noodig
zijn geweest vóór de kooper deze Nederlandsche
schilderijen in het buitenland zou hebben ge
plaatst en voor zijne moeite beloond zou zijn
geworden.
By de veiling van oude en moderne schilderijen
uit de collectie Vlierboom van Iloboken zijn
onder meer de volgende prijzen besteed : Apol,
Wintergezieht, ? 750 ; Bakker Korft', De Dochter
van den Held /'4:->00, een siesta t .r>00, De her
stellende zieke ? 5r>0, Bisschop, Oude Vrouw ?'2100,
Van Borsselen, Landschap, ?700, Bosboom, Kerk
/'IJOOO, Katholieke kerk /(J50, Garnior, Le roi's
amuse /'IO(M), Goubie, Valkenjacht ? 1:200, Inno
cent!, De komst der gehuwden ?1150. Israels
Binnenhuis ?2400, Jacque, Haan en kippen / 1500,
Landschap met schapen / 3700, Koekkoek Land
schap ?2000, ,T. Maris, Stadsgezicht / l.'550, Mes
dag, /ee / 825, Meijer,'Zee ?(>()(), Moreau, Feest
onder het directoire / 4000, De Neuville, Soldaten
in gevecht, ?2410, I'errault, Jonge boerin, / 1000,
Portielje, liet feest, ? 1000, Runner, Hond en
katten, ?575, Schelfhout, Wintergezicht, ?000,
Schreijer, De karavaan, ? (5500, Troyon, Vee in
de wt-ide, / 1200, Verbneckhoven, Dieren in de
weide, / !)<)(), W. Verschuur, Hoefsmid, / 500,
onbekende Hollandsche meester, Vrouweportret,
?1000 Maes, Mansportret, ?000. Mierevelt. Mans
en Vrouweportret / 1500 en / 2000, samen ? 4(500,
1. Moreelse, Mans- en] Vrouweportret ?375 en
/ ,'Ï50, samen /!)()(), Netscher, Mans- en Vrouwe
portret, ?':!()() en ?225, samen /'710
De velling bracht totaal, buiten de opcenten,
/'7.">,7.HO Op.
Op de tentoonstelling van moderne schilderijen
in de Kunstzaal »Krasnapolsky" werd verkocht:
Gezicht op Clovalley (Cornwall), door H. Koek
koek Jr.
Schilderyenveiling.
Dinsdag den 25sten zal de firma Frederik
Muller de belangry'ke schilderijen-collecties van
wijlen den heer Eng. Bunge en mevr. E. S. G.
Brugmans-v. Maanen verkoopen. De 247 nummers
worden voornamelijk gevormd door werken van
hedendaagsche Hollandsche meesters; van som
mige zijn mooie lichtdrukken in den catalogus
gegeven. Zoo van een Kerkinterieur van Bosbom,
een paar Stranden van Mesdag, een Landschap
van Willem Maris, en een werk van Ch. Rochussen.
De partijen D 3, 7 en 8 worden door don hoer H.
opgegeven.
Van den heer Modderman in C 4 en 5 geen zetten
ontvangen. In F 5 wordt gemakshalve de 25o zat de
28e genoemd. Gaarne ontving ik opgave in F 2 van
den heer C. O. van hot gedwongen mat. In D 7 is nog
gespeeld 25 ]{ e4: T h5, 2 (i D d3. In 13 4 was 27e
zet van Zwart T aeS. J. J. S.
UIT DE SCHAAKWERELD.
De eerste kleine wedstrijd van den X. S, B. had
op 8 en 9 Eebr. te Krommenie plaats, lébondsleden
namen aan den strijd deel. lic uitslag was: I M.
Gorter, 11 C. Gorter, IIL J. Bruin, IV 11. Reijne, V
1). Reijne, VI J. Esser, VII K. Krijgsman. Na af
loop vergastte Jhr. A. E. v. Foreeat 't gezelschap op
een simultaan voorstelling. Van 19 partijen won
Foreest 15 en verloor 4.
Rotterdam schijnt zich op 't oogcnblik in een recht
bloeiend schaakleven te verheugen. Op 28 Jan. had
een wedstrijd met af- en aauspel plaats die door den
heer v. Roosendaol gewonnen werd. Den volgenden
dag werd een Tombolawedstrijd georganiseerd, waar
aan eveneens flink werd deelgenomen, t'e wedstrijd
liep naar aller genoegen af; er heerschte een recht
vroolijne stemming en de loten gingen vlug van de
hand. 9 Febr. had een wedstrijd plaats tussehen de
Rotterdammers (Leeskabinet) en de Hagenaars
(Dieendo discimas) die met een overwinning voor don
Haag eindigde. Da uitslag was : den Haag IC, Rot
terdam 10. De strijd had in den Haag plaats en zal
spoedig door een revanehe-match in Rotterdam g
volgd worden.
Ten slotte deelt onze verslaggever ons nog mede
dat tnsschen Kotterdam en Leiden twee eorrosp.
partijen gespeeld worden. Rotterdam opende met
een Blackmar-Gambiet en Leiden met een Berlijnsche
partij.
VOOli GIFT PARTIJ.
NIEUWE UITGAVEN.
D. CANKEGIETER. Geschiedenis van het
Martena-huis te Franéker, en zyn bewoners.
Franeker, T. Telenga.
P. H. VAN EDEN. De Samaritaan. Eerste hulp
bij plotselinge ongevallen. Haarlem, H. N. Mul.
ALBUM der Universiteit van Amsterdam. Am
sterdam, Delsman en Nolthenius.
TJALLING HALBERTSMA. Adversariaeiitica. E
schedis defuncti selegit, disposuit, edidit Henricus
van Herwerden. Accedit Epimetrum de codicibus
bibliothecarum exterarum quos descripsit aut
adhibuit Halbertsma. Leidse, E. J. Brill.
PAUL ADAM. La force du mal. Roman. Paris,
Armand, Colin et Cie.
JEAN AICARD. Notre-dame d'amour. Roman.
Paris, Ernest Flammarion.
PAUL D'AIGREMONT. Monté-Léone. l. Intrigue
mortelle. Paris, Librairie Illustrée (Montgredien
et Cie).
ANTOTNE ALHALAT. L'art d'écrix. Ouvriers et
procédés. Paris, G. Havard fils.
MARIE ANNE BDIIET. Roman de femmes. Paris,
Alpbonse Lemerre.
AmiANi) Duc os. Les trois Girondines. (Mme
Roland, Charlotte de Corday, Mme Bouquey) et
les Giror/dins. Etude de critique historique.
Paris, Chevalier, Marescq et Cfk.
ALFRED FUAXKLJN. La vie privée d'autrefois.
L'enfant. Les magasins de Nouveautés III.
Paris, E. Pion, Nourrit et Co.
JOHX GUANT CAKTF.IÏET. Les almanachs francais
publiés a Paris, 1(500?1895. Bibliographie.
Iconographie. Paris, J. Alisiéet Cie.
Una ES LE RUUX. O mon passé. Mémoires
d'un enfant. Paris, Calmann Lévy,
MME IltxToii MALOT. Lubeauté. Roman. Paris,
Ernest Flammarion.
Vioohchool. Theoretisch-Practische Handlei
ding bij het onderwerp in het vioolspel door
Chr. Poorman. Ie deel (.'ie druk) 2e deel te
Groningen bij J. B. Wolters.
Inhoud van Tijdschriften.
Inhoud van Eigen Haard: Eene misdeelde,
door Louise B. l!. VIII. De ontvangst van Dr.
Ijeyd*. den staats secretaris der Ziiid-Afrikaansche
Republiek, te Amsterdam (met eene afbeelding
naar een potloodschets van John Braakensiek).
Alma, 'J'udema, (Slot), door Jo. de Vries (met
afbeeldingen). Zyn zaak niet, (bij de plaat).
Een slachto/'/'tr t'in liet carnaval, (naar de
teekening van II. Krabbé). In groen en bruin,
door F. J. v. U. Kerstmis m Cornvall, (Slot),
met afbeeldingen. Ambroisa Thomas, door S.
van Milligen (met portret). Verscheidenheid :
De Simp/on-tunnel. I toe hoog vogels kunnen
vliegen, Visschende ratten. ??Amenkaansche
Maeeennten. Wat een waterval waard is.
Abnormale kippeneircn. Uit de hondenwereld.
Inenting tegen hondsdolheid in Rusland. Wie
zich aan een ander spiegelt... Schriftlezing.
Verbetering.
GIUOCO PIANISSIMO.
Jlatchpartij, gespeeld te Amsterdam 10 Dec. j].
Wit. Zwart.
Jhr. A. E. v. Foreest. D. Bleijkmans.
l e4 e 5 25 de5: dc5:
o l» ft V «.« 26 T e5: T d8
"" ->7 D f j. K c8
3 U t-4 K c5 is T g6 T d6
4 «13 P 16 29 P dl! T Ii4
5 R e3 II b6 30 1) c3 D c7
6 P c3 31 P «6:
Hier komt de volgende Dit beteekent zooveel
ontwikkelingswijze in aan- als zich met remise
temerking : c3, R b3,Pbd2, vrcden stellen. Wit had
P c4 enz. met K hl nog ui nige
6 d6 winstkans gehad.
7 P e2 P a5 31 T d2 f!
8 R d5 R e3: 32 D d?: D e5: t
9 fc3: c6 33 K hl D el: t
10 R f7: t K f7: 34 K h2 T h8 5
11 1)4 P g4 ^'' gooit de partij weg.
l'7 baó' P e3' Met D e5 T ad Zwart't
1Q T» 'rlV P «*>'. + sPel remiHC gehouden.
l.i l» (l- r gi. j q- p, 17 , ,
11 K f-> P lii ** " a' ' l
- > - * K K Deze zot W!IS Zwart
la l gf> y K 6!> waarschijnlijk ontgaan.
16 K gS h6 35 K d7:
17 K h4: hg5:f 36 p c5 ^ K dS
18 K g3 g4 37 p e^. x e8
19 hl J 38 p ,i(; T e-2 f
Wit.
.E Lasker zonder P gl.
l ei e5
2 K c4 P f6
3 d4 P e4:
4 de5: P f2:
Zwart.
N. N.
5 0-0! P dl:
6 E f7: f K e7
7 R go f!!
Sterker was 19 K f»2,
D hé20 D eSenz. 't Pi- ^Q p p^ ,p C2.
onnenoffer was o. i. on- _ . . . £'
gemotiveerd. *\ i »'? T «^ '"
19 sh3:te.p. ^2 P d6 T a2:
20 K 1.2 D e7 43Tb7:f K u8
21 T hgl K d8 W T c7 a
Sterker waa R e6,. ge- 4o P c4 K «8
volgd door K d7 enz. 46 T c6 : T a4
22 T go R e6 47 T c5 T b4
23 T agl T h7 48 K g4
24 d4 K c7 Opgegeven»