De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1896 23 februari pagina 7

23 februari 1896 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

No. 974 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. L STeqLLTTUlLN Verzen door EBUABD BROM. 1) Is' eenmaal God, het Hoogste Heil, gevonden, Tot wien de smart al loutrend heeft geleid, Daar heeft die smart zich heerelijk omwonden Met lauw'ren, bloeiend tot in eeuwigheid! Daar wordt nooit meer door andre smart geschonden Gods klare vreugde, liefelijk gespreid In vrygestreden ziel, nooit meer ontbonden De heiige bond, met traan en beêverbeid! Daar zal al wereldsmarte zijn voldragen... Toor haar gaat zegerjjk het leven dagen, Zij zal hoogheerljjk in dat leven staan! O! dan zal Smart zich weten God-geboorne, Zich weten enkel 't deel van Gods verkoorne, Smadend het leven, 't Godsgeluk ingaan! Ik kies dit sonnet als voorbeeld van wat de heer Brom kan, als hy op dreef is. En wat kunnen wj ter waardeering van zjjn talent uit ?dit staaltje afleiden ? Vooreerst een zekere kracht. Ik noem niet eenmaal kracht in het fcanteeren van het rjjm en de structuur van het sonnet, het is geen zeldzaamheid meer een vaardig ineengezet sonnet te ontmoeten , ik bedoel een kracht van wat hoogere orde. Het gedicht is met een zekeren aandrang ingezet, het gaat zonder val op dien aandrang door, en men kan zelfs zeggen, dat de aandrang tegen het «inde wat stijgt. De heer Brom is bekwaam in het afwerken van een lange frase, en weet inder daad door zijn periodenbouw een effekt te be reiken. En toch kan ik om deze kwaliteiten hem geen dichter noemen. Het sonnet, hier geciteerd, ik geloof, als het goed werd voorgedragen, het zou op verscheidenen indruk maken, doch die indruk zou naar mijn meening bedrieglijk zijn. Er is een oorzaak tot verblinden en tot verdooven in het werk van den heer Brom. Hij heeft niet wat men noemt klank of geluid, doch hij heeft een galm, -en die galm zou zijn hoorder ongevoelig maken voor wat hij eigenlijk te hooren en te zien kreeg, wijl er ?weinig meer tot zijn bewustzijn zou doordringen dan die galm. En die ongevoeligheid, die verdooving en verblinding, mér nog zouden zij over den hoorder gebracht worden n door de vaar digheid der versificatie, n door het afwerken der ingezette periode. Inderdaad geeft de heer Brom naar mijn meening den schijn van poëzie, den schijn van bezieling, maar noch poëzie, noch bezieling in waarheid. Wanneer men hem niet hoort, doch leest, bemerkt men al spoedig hoe slecht voorzien zijn poëtisch arsenaal is. De zegging, de verbeelding en de denking, zij zijn eentonig, weinig oorspronkelijk, «n weinig artistiek. Ik houd het er voor dat de heer Brom zelf misleid werd door zijn galm en zijn periode, en ?door het besef dat hij het altijd over zulke kost bare gevoelens heeft als over smart en twijfel en geloof. Zich krachtig wanend door de genoemde kwaliteiten, acht hij zich ook sterk, waar de gelegenheid tot het vertoonen dier kwaliteiten «r niet meer is. Want het is zeer eigenaardig hoe geheel hij mislukt, waar hij niets anders .moest zijn dan fijn en teer en krachtig en iiiiiiiinmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiuiiiiimiiKiiiiiiiHHniiiiiiiii Cd« Jaargang. 23 Februari 189G. Redacteur: RUD. J. LOMAN. Adres: Stonehaven, Hitherfleld Road, Streatham, Londen. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. «iiiiiiiiiniiiililiiiiiiliHlllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiUuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiHHiin Van L. A. Kuijers, te Amsterdam. Vervaardigd voor den Halfjaar]. Internationalen probleemwedstrijd in dit blad. 3STo. 324. Mat in twee (2) zetten. a bcdefgh "Wit K »6, T c4, R f5 en f6, P bi; e2 = 6. .Zwart K b3 ; a3 en a4 = 3. Oplossing van No. 322 (Jespersen). l T d8 !, K el 2 P d4 f, K e5 3 f4 f enz. R d7 2 P d6, K d6 : 3 K f6 B g6 2 D g6 :, K e4 3 P d4 f ef5 : 2 D f5: f I, K f5 : 3 T e8 : kinderlijk gevoelig, in kleine gedichten en in kleine strofen. Want wat anders dan zelfbedrog kan hem be wogen hebben om iets aan te bieden als dit: De herders waken Te nacht, te nacht, De herders droomen Zoo zacht, zoo zacht. De herders droomen Een lichten droom, Der ziele wake In sluimer loom om iets aan te bieden als dit en nog anderhalf dozijn coupletjes die niet beter zyn? Wat heeft h\j er aan om te schrijven en een ander om te lezen: Mijn hart droomt wondre droomen Van wondre heerlijkheid, In knoppen van groot verlangen Bloeit droome-leven uit ? Doch laat ik billijk z\jn en erkennen dat in dit zelfde gedicht een gevoeld coupletje voorkomt: De lente wijkt vér .... de zomer Vergaat in wintersmart .... De bloemen zi/jn nooit gekomen, Verbloeid is mijn arm hart. Natuurlijk is dit coupletje niet zonder een Heiniaansch tintje, maar de regel: De bloemen zyn nooit gekomen, die is lief. Maar ook in zijn plechtige gedichten is de heer Brom slachtoffer van zijn galm en den schijn der bezieling: want zij doen hem slecht zien. Althans wat moet men anders denken ? Een gedicht, Nacht betiteld, vangt aan aldus : Kom door mijn venster, liefelijke nacht, Klaar als de lichte dag door 't zonnegloeien Der gouden starren, heiige weelde lacht, Neerzijgend met het lavend stralen-vloeien. Die nacht is dus zoo helder als de dag door het zonnegloeien der gouden sterren. Zoo staat het er. Maar onmiddelijk volgt: Kom door mijn venster, wondere o! ik wacht U vol verlangen, met uw teeder bloeien Van stille heerlijkheid en blanke pracht, Die groot en machtig in uw duister groeien. Maar dat is geen zien meer, dat is uitrekenen. De heer Brom noemde eerst den nacht, en met veel nadruk , zoo helder als de dag, maar nu blijkt op eens dat hij hem zoo niet gezien heeft; want het licht wordt op eens teeder en daarnaast bestaat het duister. Zoo zou iemand niet gedaan hebben die of de natuur of zijn verbeelding duidelijk had gezien. En zeer leelijk van zien, en daarom vermoed ik niet gezien, is de verbeelding: Hoort, kreten stijgen uit de dichterzielen, Met bede en heiige hymnen, die door knielen Verdwaasden, die hun ijdel loochnen boeten In 't doffn iiiet-zijn ... van bet oog dier blinden Vallen de sluiers bij hun juichend vinden, De extaze van hun eerste God-ontmoeten! Dit bij hun juichend vinden is uitnemend smakeloos. En dat juichen heeft den heer Brom meer parten gespeeld, en zelfs een paar goede regel verknoeid. Kom, heiige Vrede, ik zal mijn 'ziel bereiden, Mi/jn liefde ah bed run witte rozen spreiden, Voor uwe komst, o lieflijk uitverkoren ! Maar hoe zal die minnaar zijn schoone en «iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiii iiiniiii iiiiiiiiniiiiiiii iiiniin Opgelost door Prof. Berger, Graz i2); C. Koekelkorn, Keulen (2); E. B Schwann. Londen (3); C. T v Ham, Gorredijk (i); R. R. R.. Amsterdam (3; Toegekend cijfer 2 4/7. Beoordeelingen (No. 322). Eine mehr auf Schwierigkeit a's Schönheit bö' rechnete Compositien. Au gul er Yerführung fehlt es nicht, gegen l K f8 (g8 oder h8) ist R h5 die einzige Parade. Dass von den beiden stillen Drohuugen (2 P d6 en 2 P h4) eine. entbchrlich ist, fiillt zwar wenig in's Gewicht, doch wiiide die Aufgabe nur eine Drohung (P hl) uud dafür zirei correcte Varian ten mehr haben, wenn der liauer b2 auf a3 stiuide (l?R d7 2 P e3 uud l?te 2 R h4). C. Kockelkorn. A good 4 mover, niarred somewhat by dual aftcr l R d2. There is au intoresting try in l P d4 for neither T. nor P. can be taken. Fdward B. Schwann. Een prachtig probleem. De zetten l T d2, K e4 2 P eS, K f3 3 D b2 enz. en l P d4, K d6 : 2 K fü, B d7 3 P eG : enz. zijn wel geschikt om den oplosser van de wijs te brengen. C. T. van Ham. Ich kann No. 322 nur 2 zu erkennen, weil das Hauptspiel (l T d8, et'ó : 2 D f5 f, K f5 : 3 T e8 :) nicht einheitlich herbei gtfiihrt wird und der Autor berdies den Uebergang zum zweizügigon Sehluszspiel nur durch das Seblagen des R. herbeizuführen vermochte. Die Nebei,spi-le (z. B. R d7 2 P düi bieten kein genügeudes Gegengewieht. Joh. Berger. TWEEDE NAT. CORRËSP.WEDSTRIJD. Acht en Twintigste zot van Wit. l A l R d4: 2 T ebl D b4 4 5 6 7 e6 8 9 P e2 10 R (15 zedige geliefde verder onthalen ? Het is inder daad om te schrikken: Luid juichend om uw bijzijn, zal 'k u danken En loven, zingen u in liefdeklanken De vreugde van uw licht, dat ik zag gloren. Ook hier, naar ik gis, heeft de heer Brom zijn verbeelding niet goed aangezien. De heer Brom dus, naar ik meen, heeft een cwaliteit van galm en van periodenbouw, maar dezen maken hem niet tot een dichter. CH. M. VAN DBVENTEB. li j) cg c4 D h5 P e2 T f6 T c7 u P f'3 T 1'6 u R f4 r; ? ? ? ? b» P d5 r D f2 T e8: i P f3 D b5 T bl e4 i b4 1) C. L. van Langenhuysen, Amsterdam 1895. In het exemplaar, dat mij ten dienste stond, was de pagineering van het tweede vel in de war. Nog eens de Historische Galery. Het bestuur van »Arti" heeft een uitvoerig rapport over zijn driejarige werkzaamheden uit gegeven. Wy nemen daaruit over de volgende argumentatie, waarmede het bestuur, behalve de reeds dikwijls gepubliceerde redenen, zich ver dedigt over de wijze van verkoop der Historische Galerij: Had men de collectiën hier in openbare veiling gebracht, de opbrengst zou wellicht hooger zijn geweest, maar vele stukken en daaronder ook van nog levende kunstenaars zouden voor luttele bedragen zijn van de hand gegaan. Dit meenden Bestuurderen der Maatschappij, Bestuurderen van het Fonds en Stemhebbende leden eenpariglijk te moeten voorkomen, uit de ferentie jegens de vervaardigers dezer aan de Maatschappij ten geschenke gegeven schilderijen. Daarom werd niet verkocht dan nadat de toe stemming der nog levende vervaardigers was ge vraagd en gegeven en werd de verkrop op zoodanigen voet gesloten, dat naar men meende, de zekerheid was verkregen dat de collectiën naar het buitenland zouden gaan en met uitzondering misschien van een enkel doek, dat bij vervolg van tijd zou kunnen terugkeeren, daar blijven. Dat de uitslag aan het gewettigd vertrouwen dat aldus zou geschieden, niet heeft beantwoord, is de schuld der verkoopers niet. Bij het onderhan delen over en het afsluiten van den verkoop heeft vervoer naar en verspreiding der collectiën in het buitenland steeds op den voorgrond staan. Hierdoor werd de koopprijs natuurlijk gedrukt, want ware geschied wat bij den verkoop werd overeengekomen, dan zouden er jaren noodig zijn geweest vóór de kooper deze Nederlandsche schilderijen in het buitenland zou hebben ge plaatst en voor zijne moeite beloond zou zijn geworden. By de veiling van oude en moderne schilderijen uit de collectie Vlierboom van Iloboken zijn onder meer de volgende prijzen besteed : Apol, Wintergezieht, ? 750 ; Bakker Korft', De Dochter van den Held /'4:->00, een siesta t .r>00, De her stellende zieke ? 5r>0, Bisschop, Oude Vrouw ?'2100, Van Borsselen, Landschap, ?700, Bosboom, Kerk /'IJOOO, Katholieke kerk /(J50, Garnior, Le roi's amuse /'IO(M), Goubie, Valkenjacht ? 1:200, Inno cent!, De komst der gehuwden ?1150. Israels Binnenhuis ?2400, Jacque, Haan en kippen / 1500, Landschap met schapen / 3700, Koekkoek Land schap ?2000, ,T. Maris, Stadsgezicht / l.'550, Mes dag, /ee / 825, Meijer,'Zee ?(>()(), Moreau, Feest onder het directoire / 4000, De Neuville, Soldaten in gevecht, ?2410, I'errault, Jonge boerin, / 1000, Portielje, liet feest, ? 1000, Runner, Hond en katten, ?575, Schelfhout, Wintergezicht, ?000, Schreijer, De karavaan, ? (5500, Troyon, Vee in de wt-ide, / 1200, Verbneckhoven, Dieren in de weide, / !)<)(), W. Verschuur, Hoefsmid, / 500, onbekende Hollandsche meester, Vrouweportret, ?1000 Maes, Mansportret, ?000. Mierevelt. Mans en Vrouweportret / 1500 en / 2000, samen ? 4(500, 1. Moreelse, Mans- en] Vrouweportret ?375 en / ,'Ï50, samen /!)()(), Netscher, Mans- en Vrouwe portret, ?':!()() en ?225, samen /'710 De velling bracht totaal, buiten de opcenten, /'7.">,7.HO Op. Op de tentoonstelling van moderne schilderijen in de Kunstzaal »Krasnapolsky" werd verkocht: Gezicht op Clovalley (Cornwall), door H. Koek koek Jr. Schilderyenveiling. Dinsdag den 25sten zal de firma Frederik Muller de belangry'ke schilderijen-collecties van wijlen den heer Eng. Bunge en mevr. E. S. G. Brugmans-v. Maanen verkoopen. De 247 nummers worden voornamelijk gevormd door werken van hedendaagsche Hollandsche meesters; van som mige zijn mooie lichtdrukken in den catalogus gegeven. Zoo van een Kerkinterieur van Bosbom, een paar Stranden van Mesdag, een Landschap van Willem Maris, en een werk van Ch. Rochussen. De partijen D 3, 7 en 8 worden door don hoer H. opgegeven. Van den heer Modderman in C 4 en 5 geen zetten ontvangen. In F 5 wordt gemakshalve de 25o zat de 28e genoemd. Gaarne ontving ik opgave in F 2 van den heer C. O. van hot gedwongen mat. In D 7 is nog gespeeld 25 ]{ e4: T h5, 2 (i D d3. In 13 4 was 27e zet van Zwart T aeS. J. J. S. UIT DE SCHAAKWERELD. De eerste kleine wedstrijd van den X. S, B. had op 8 en 9 Eebr. te Krommenie plaats, lébondsleden namen aan den strijd deel. lic uitslag was: I M. Gorter, 11 C. Gorter, IIL J. Bruin, IV 11. Reijne, V 1). Reijne, VI J. Esser, VII K. Krijgsman. Na af loop vergastte Jhr. A. E. v. Foreeat 't gezelschap op een simultaan voorstelling. Van 19 partijen won Foreest 15 en verloor 4. Rotterdam schijnt zich op 't oogcnblik in een recht bloeiend schaakleven te verheugen. Op 28 Jan. had een wedstrijd met af- en aauspel plaats die door den heer v. Roosendaol gewonnen werd. Den volgenden dag werd een Tombolawedstrijd georganiseerd, waar aan eveneens flink werd deelgenomen, t'e wedstrijd liep naar aller genoegen af; er heerschte een recht vroolijne stemming en de loten gingen vlug van de hand. 9 Febr. had een wedstrijd plaats tussehen de Rotterdammers (Leeskabinet) en de Hagenaars (Dieendo discimas) die met een overwinning voor don Haag eindigde. Da uitslag was : den Haag IC, Rot terdam 10. De strijd had in den Haag plaats en zal spoedig door een revanehe-match in Rotterdam g volgd worden. Ten slotte deelt onze verslaggever ons nog mede dat tnsschen Kotterdam en Leiden twee eorrosp. partijen gespeeld worden. Rotterdam opende met een Blackmar-Gambiet en Leiden met een Berlijnsche partij. VOOli GIFT PARTIJ. NIEUWE UITGAVEN. D. CANKEGIETER. Geschiedenis van het Martena-huis te Franéker, en zyn bewoners. Franeker, T. Telenga. P. H. VAN EDEN. De Samaritaan. Eerste hulp bij plotselinge ongevallen. Haarlem, H. N. Mul. ALBUM der Universiteit van Amsterdam. Am sterdam, Delsman en Nolthenius. TJALLING HALBERTSMA. Adversariaeiitica. E schedis defuncti selegit, disposuit, edidit Henricus van Herwerden. Accedit Epimetrum de codicibus bibliothecarum exterarum quos descripsit aut adhibuit Halbertsma. Leidse, E. J. Brill. PAUL ADAM. La force du mal. Roman. Paris, Armand, Colin et Cie. JEAN AICARD. Notre-dame d'amour. Roman. Paris, Ernest Flammarion. PAUL D'AIGREMONT. Monté-Léone. l. Intrigue mortelle. Paris, Librairie Illustrée (Montgredien et Cie). ANTOTNE ALHALAT. L'art d'écrix. Ouvriers et procédés. Paris, G. Havard fils. MARIE ANNE BDIIET. Roman de femmes. Paris, Alpbonse Lemerre. AmiANi) Duc os. Les trois Girondines. (Mme Roland, Charlotte de Corday, Mme Bouquey) et les Giror/dins. Etude de critique historique. Paris, Chevalier, Marescq et Cfk. ALFRED FUAXKLJN. La vie privée d'autrefois. L'enfant. Les magasins de Nouveautés III. Paris, E. Pion, Nourrit et Co. JOHX GUANT CAKTF.IÏET. Les almanachs francais publiés a Paris, 1(500?1895. Bibliographie. Iconographie. Paris, J. Alisiéet Cie. Una ES LE RUUX. O mon passé. Mémoires d'un enfant. Paris, Calmann Lévy, MME IltxToii MALOT. Lubeauté. Roman. Paris, Ernest Flammarion. Vioohchool. Theoretisch-Practische Handlei ding bij het onderwerp in het vioolspel door Chr. Poorman. Ie deel (.'ie druk) 2e deel te Groningen bij J. B. Wolters. Inhoud van Tijdschriften. Inhoud van Eigen Haard: Eene misdeelde, door Louise B. l!. VIII. De ontvangst van Dr. Ijeyd*. den staats secretaris der Ziiid-Afrikaansche Republiek, te Amsterdam (met eene afbeelding naar een potloodschets van John Braakensiek). Alma, 'J'udema, (Slot), door Jo. de Vries (met afbeeldingen). Zyn zaak niet, (bij de plaat). Een slachto/'/'tr t'in liet carnaval, (naar de teekening van II. Krabbé). In groen en bruin, door F. J. v. U. Kerstmis m Cornvall, (Slot), met afbeeldingen. Ambroisa Thomas, door S. van Milligen (met portret). Verscheidenheid : De Simp/on-tunnel. I toe hoog vogels kunnen vliegen, Visschende ratten. ??Amenkaansche Maeeennten. Wat een waterval waard is. Abnormale kippeneircn. Uit de hondenwereld. Inenting tegen hondsdolheid in Rusland. Wie zich aan een ander spiegelt... Schriftlezing. Verbetering. GIUOCO PIANISSIMO. Jlatchpartij, gespeeld te Amsterdam 10 Dec. j]. Wit. Zwart. Jhr. A. E. v. Foreest. D. Bleijkmans. l e4 e 5 25 de5: dc5: o l» ft V «.« 26 T e5: T d8 "" ->7 D f j. K c8 3 U t-4 K c5 is T g6 T d6 4 «13 P 16 29 P dl! T Ii4 5 R e3 II b6 30 1) c3 D c7 6 P c3 31 P «6: Hier komt de volgende Dit beteekent zooveel ontwikkelingswijze in aan- als zich met remise temerking : c3, R b3,Pbd2, vrcden stellen. Wit had P c4 enz. met K hl nog ui nige 6 d6 winstkans gehad. 7 P e2 P a5 31 T d2 f! 8 R d5 R e3: 32 D d?: D e5: t 9 fc3: c6 33 K hl D el: t 10 R f7: t K f7: 34 K h2 T h8 5 11 1)4 P g4 ^'' gooit de partij weg. l'7 baó' P e3' Met D e5 T ad Zwart't 1Q T» 'rlV P «*>'. + sPel remiHC gehouden. l.i l» (l- r gi. j q- p, 17 , , 11 K f-> P lii ** " a' ' l - > - * K K Deze zot W!IS Zwart la l gf> y K 6!> waarschijnlijk ontgaan. 16 K gS h6 35 K d7: 17 K h4: hg5:f 36 p c5 ^ K dS 18 K g3 g4 37 p e^. x e8 19 hl J 38 p ,i(; T e-2 f Wit. .E Lasker zonder P gl. l ei e5 2 K c4 P f6 3 d4 P e4: 4 de5: P f2: Zwart. N. N. 5 0-0! P dl: 6 E f7: f K e7 7 R go f!! Sterker was 19 K f»2, D hé20 D eSenz. 't Pi- ^Q p p^ ,p C2. onnenoffer was o. i. on- _ . . . £' gemotiveerd. *\ i »'? T «^ '" 19 sh3:te.p. ^2 P d6 T a2: 20 K 1.2 D e7 43Tb7:f K u8 21 T hgl K d8 W T c7 a Sterker waa R e6,. ge- 4o P c4 K «8 volgd door K d7 enz. 46 T c6 : T a4 22 T go R e6 47 T c5 T b4 23 T agl T h7 48 K g4 24 d4 K c7 Opgegeven»

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl