No. 975 DE AMSTERDAM MKR WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Roman van PROSPEE VAN HAAMSTEDE *). Ik weet niet of Prosper van Haamstede een auteur van naam is. Ik hoop van niet; ik hoop dat hu nog jong is en nog wil aanleeren en afJeeren vóór bjj meent zyn formule gevonden te hebben. Want leeft hij nog in de periode van een aanvangend schryver te zijn, dan kunnen wij verwachten met der ty'd een goeden roman van hem te krijgen. Want er is in Sascha veel dat wijst op een .goede toekomst, en veel ook naar ik mij ver beeld, dat aan de toekomst niet schaden zal, wijl de schry'ver zeer zeker spoedig zal leeren veel na te laten, van wat thans niet in orde is. En die goede belofte vindt men vooral in de hoofdpersoon zelve, en in de schildering van haar omgeving. Prosper van Haamstede toont zich in de behandeling van Sascha en haar familie als een realist van aanleg, wien het noch aan inzicht en opmerkingsgave, noch aan sympathie «n aan gevoel voor het dramatische ontbreekt. Er is inderdaad iets treffends in de oprecht heid, waarmede Prosper van Haamstede den demoraliseerenden invloed der armoede en der bedrogen illusie van rijkdom aangeeft. Ik zal hem geen pessimist noemen, doch te treffender is juist zy'n objectiviteit, wijl hy daardoor ons doet gelooven, dat inderdaad ook menschen van gemoed en beminlykheid niet bestand zyn tegen <le teleurstelling, en in hun wrok uitkomen met alle naarheid van leugen, bitterheid en haat. Daar is een gezinnetje, waarde lezer, tevreden levend in fatsoenlijke armoe, een weduwe met drie dochters. En zy' leven tevreden in hun fatsoenly'ke armoede, en hebben hun kleine genoe gens in een vriendschappely'ken omgang met -elkaar, in kleine grapjes en plagerijtjes en verrassinkjes. Zij leven tevreden als lieve menschen die van elkander houden, elkaar het leven licht maken en zelfs er vreugde in brergen. Doch het blijft niet zoo. Want het jongste meisje krijgt een schitterend huwelijksaanzoek en zij weigert, omdat zij den rijken jonkheer niet liefheeft. Zij weigert, flink en eerlijk als zij eerst is en trouw aan haar oprechte liefde. Doch de zusters hebben reeds gedronken van den droom der weelde, en ?de armoe dringt in huis, en de slechtheid volgt haar. O, het is zeer bedroevend om te leeren ?en te gevoelen, dat wij zoo armzalig klein van ziel zy'n, wij beschaafde menschen, die wanen sterk te wezen in de kracht onzer opvoeding, in onze overtuiging van wat goed en schoon is. Het is zeer bedroevend om te zien hoe machteloos opvoeding en overtuiging zijn tegen honger en koude, en hoe meedogenloos dan de liefde door den haat verstikt wordt. Want zij komen in het lieve gezin, de honger en de koude, en er is geen redding meer voor wat lief en beminnelijk was. De zusters, die eerst zoo'n schik hadden in hun lieve jonge zusje, zij plagen en sarren en tergen «n verwijten haar; Sascha had hen voor ellende *) 's Gravenhage, Loman en Funke, 2 dln. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII 6d« Jaargang. l Maart 1896. Redacteur: RUD. J. LOMAN. Adres: Stonehaven, Hitherfield Road, Streatham, Londen. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. vniiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiniiiiiiniiiimiiiiiiiuititiiimniiiiitiiiiiiiiim CORRESPONDENTIE. B. J. M. M. te L. No. l heeft een nevenopl. n.l. l T c7. NOS. 4, 7 en 3 komen voor den wedstrijd in aanmerking Dan. de C. te N. Met genoegen vernamen wij dat onze zending u aangenaam was. 't Werk bevat veel aardige lectuur dat velen allicht zal aanmoedigen tot verdere studie. X. te IJ. Dank voor berichten. H. J. d. H. te A. Wij hopen dat ons antwoord, verkeerdelijk geadresseerd aan 143, u heeft bereikt ? Van Max. J. Meyer, te Gorey (Jersey). Vervaardigd voor den Halfjaarl. Internationalen probleemwedstrijd in dit blad. .'No. 325. Mat in drie (3) zetten. a b c d e f g h Wit: K b8, D bl, R cl, P b5 en f8; a3, g2 en h4 = 8. Zwart: K e4 ; d3, e5, g4 en g? = 5. De heer den Hertog's beoordeeling van no. 322 ?(Jespersen) luidt aldus : Een superieur probleem". j)e oplossing is niet gemakkelijk; men wil toch zoo kunnen behoeden, en zij weigerde alleen, wijl zy niet met een man wil huwen, dien zy niet liefheeft. Alleen om dat dwaze gemoedsbezwaar laat zij zusters en moeders gebrek lijden, terwijl zy' aan allen met n enkel woord welvaart kon bezorgen. Zoo houden de zusters zich, en ach, de moeder gedraagt zich niet veel beter. Want ook haar kiest de zorg tot slachtoffer, en willens en wetens al is het ook met eenige bedektheid, dry'ft zij haar dochter tot liegen aan, en tot het uit spreken van het ne woord, dat het groote be drog insluit. En Sascha ? Moet men het bezwijken noemen ? Ik weet het niet; haar probleem van plicht is zér moeilijk om op te lossen. Maar zeker is, dat gén oplossing haar bevredigt. Daar is geen slechtheid en laagheid in haar ziel; zij wordt niet gejaagd door zucht naar weelde, maar zy is geen heldin al is zij lief; zij kan nu niet flink han delen, waar flink handelen noodig is; zij kan haar liefde niet vergeten, noch vergeten dat zij bedriegt. Want zy doet het; zy' buigt voor de bitterheid van haar zusters, voor de politiek van haar moeder, en zy laat zich het ne woord aanleunen. Maar de straf blijft niet uit, want zij heeft haar rechter in haar eigen gemoed. Zij ziet den leugen steeds, en de vriendelijke ontvangst van haar aanstaande familie kan haar geweten evenmin tot zwijgen brengen, als de weelde dat kan. Zij blijft ongelukkig en weinig vreugd weet zy aan haar verloofde te geven. Neen, zij is geen heldin, maar ook geheel zwak is zy' niet. Want er komt een oogenblik dat zij den moed heeft met den leugen te breken, en zelfs denkt den moed te hebben voor een fanatiek idealisme zich op te offeren maar zij is geen heldin en zij merkt het, want zij wil zich ver giftigen en zij durft niet. Dit alles is het kleine, het nare, het miserabele, het ponéron, dat volgens den ouden dichter de dichter verbergen moet, maar wij modernen wel af aan toe eens zien mogen, waar wij ons zoo licht verbeelden schoon en edel en heroïsch te zijn. En gelukkig mogen wij ons nog achten, zoo iemand ons die harde les leest, maar tegelijk zegt, dat er ook nog wel iets goeds naast dat leelijke is, en een mensch toonbaar kan zijn, al is hij niet zoo'n held, als hij gaarne meent. Meer dan n groote kunstenaar las ons die harde les, en Prosper van Haamstede, nog geen groot artist, ik mott het zeggen, leest ze ons ook; maar al is hij nog geen groot artist, zijn voordracht van de les bevat menige deugd, en laat ons iets belangrijks voor de toekomst ver wachten. En ik wil nog een deugd van fiascha noemen. Daar is zoo iets van de New Woman in dit werk, en dat thema heeft de schrijver juist zoo willen op vatten als het in een vertelling mag worden opgevat. Sascha is geen werk van propaganda voor de vrije liefde, maar gedachten over de vrije liefde hebben invloed op het gemoed van twee menschen, en werken mede in het drama van hun gemoeds leven. Sascha is geen heldin, en Albert geen held, al spreekt hij veel te dikwijls als een tractaatje, IIIIIIIIIIIIIIIII11IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1II1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHU graag in zulk een stelling l P d4 spelen. Dat de witte K 't veld hti dekt, en dat de zw. op c7 komt (immers pion a5 wijst daarop!) na op de 't P en nicl den T genomen te hebben, valt evenmin licht in 't oog. Een flinke 3. Toegekend cijfer 323. Oplossing van no. 323. (Kuijers). l B g3, K d5 : 2 R f5 ! enz. K d3: 2 D h5 ba4: 2 R g2f Opgelost door prof. Berger, Graz (2); C Kockelkorn, Keulen (2); H. J. den Hertog, Amsterdam (2); E. B. Sehwann, Londen (2i; H. Mendes da Costa, Amsterdam |2|; J. d. G., Amsterdam (4) ; E. Wieling, Groningen (3J ; R R R, Amsterdam (31; C. T. v. Ham, Gorredrjk (2J. Toegekend cijfer 2 1,3. Beoordeelingen (No. 323.) Ware diese Aufgabo nur nach der Schwierigkeit der Lösung zu beurtheilen, so müsste ich ihr einc höhere Marke zu erkennen, aber beide Hauptspiele (l K d3 und l?K d5| verstossen so sehr gegen die Figurenkonomie, und jedes liesse sich einzeln namentlich das erste so viel vollkommener darstellen, dass ihre Verbindung hier wenig b friedigen kann. Der Einleitungszug ist allerdings, trotzdem zwei Eortsetzungen mit Schachgebot drohen, nicht ohne Pointe. C. Kockelkorn. Die Aufgabe ist nicht gerade all zu leicht zu lösen, aber die Sehluszstellungcn lassen zu wünsehen brig. Auch sind mit dem ersten /uge zwei starke Drohangen verblinden. Joh. Berger. De varianten l K d3 : en l - K do : zijn niet onaar dig, de sleutelzet minder fraai, en de grove, dubbele dreiging bepaald hinderlijk. H. J. den Hertog. No. 323 contains some vtry good matter, but the construction suffers owing to the square böhaving to be occupied by a black piece. Edward B. Schwann. De hoofdvar, is mooi ; ook K d5, 2 R f5 enz. vol doet goed. De meeste matstellingen in deze var, zijn zuiver. Jammer dat de overige varianten op een paar na, allen d«<al* hebben. C. T. v. Ham. TWEEDE NAT. CORRESP.WEDSTRIJD. Acht en Twintigste zet van Zwart. A P dt: T bl: K c8 R 5e ? ? * ? P d6 R g5: P d5 R d7 B b' d T el1 R f4 f K c7 T e8 C ? ? ? ? T e2: h4 K d7: D ? ? ? ? T h8 E ? ? ? ? ? ? ? ? T c7 R d5 T d8 Ple3 K c7 D e6 R c6 K f6 K b8 en zy' merken beiden, dat zij maar gewone men schen zyn, veel te veel verlangend naar het ge wone geluk van gewone menschen om martelaars te zy'n, en in hun opoffering troost te vinden. Was het des schryvers bedoeling om dat andere jonge meisje, dat wél wat van een heldin heeft, dat met kloek beraad een rijken man wil ver overen om haar zuster te helpen ; dat zonder aarzeling den veroveringstocht voortzet tot het einde, en eerst na de overwinning terugdeinst voor haar leugen, was het zijn bedoeling dat meisje als contrast van de zwakkere Sascha te geven ? Ik weet het niet, doch naar mijn mee ning had Prosper van Haamstede beter gedaan de gansche episode van deze huwelijkscampagne achterwege te laten, wijl hij geen kans heeft gezien die napoleontische dame verder in zijn verhaal een rol te geven. Het geval van George Eliot leert ons hoe ge vaarlijk het kan zy'n om er over te theoretiseeren of de auteur van een boek een man dan wel een vrouw is. Maar toch heb ik de lust tot zulk getheoretiseer by' de lezing van Sascha niet geheel kunnen bedwingen. Het is een vreemd probleem : de auteur brengt ons in dit boek verscheidene vrouwen voor oogen, en in deze allen herkennen wij levende wezens; hij toont ons verscheidene mannen en deze allen haast zy'n schepselen met een gebrekkig mechanisme. Alleen de onvormelijke Herman, een bijfiguur, waarmede de schrijver later ook niet meer overweg kon, alleen in dezen Herman en den kolonel is teekening; maar de twee voornaamste mannen figuren, Rutger en Albert, het is alsof zij van was en stopverf zijn gemaakt. Geen vrouw, zelfs George Eliot niet, heeft een knap novellist gezegd, is er in geslaagd een man zóó te schilderen, dat een man er niet wat raars aan vindt. Ik voor mij zal zelfs aan Stevenson niet gauw toegeven, dat er aan de creatie van Tito Melema mér ontbreekt, dan aan die van Romola, maar laat ons zijn bewering als een regel met uitzonderingen opvatten, en zien hoe Prosper van Haamstede er dan afkomt. De vrouwen geeft hij zóó, dat een man er leven in vindt; de mannen veelal zóó, dat een man er geen natuurgenoot in herkent. Als Prosper van Haamstede binnen bereik van Stevenson's regel valt, wel, dan is hij geen heer, en moet hij een dame zijn. Maar ik erken, dat ik deze speculatie alleen aanbied, om den lezer van Sascha de gelegen heid te geven, dat hij zijn gedachten gedurende de lezing met het overdenken van een onschul dig probleempje verrijkt. CH. M. VAN DKVEXTER. Inhoud van Tijdschriften. Inhoud van Eigen Haard: Eene misdeelde, door Louise B. B. IX. Het Phytopathologisch Laboratorium Willie Commelin Scholten, te Am sterdam, door Dr. Hugo de Vries (met afbeel dingen). Madame Vigée?Lebrun. Portret van Mad. Vigée?Lebrun, door haar zelve. iiiiiiiiilluiiiiiiiMiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiliiiliiilliiiiiilllllllllllll Partij cS wordt door den Heer M. opgegeven. In c4 is gespeeld: 28 P füX d6, in c5: 28 P g". In fü: 27.?P e5, 28 b5. De Heer C. O. te B. Dank voor schrijven, zal het deze week nazien. J. J. S. UIT DE SCHAAKWERELD. Het wintertornooi der Amsterdamscho Schaakclub'1 is afgeloopen. Het resultaat van den wedstrijd Ie klasse wordt door de volgende tabel veraanschouwelijkt. Deelnemers. H. J.den Hertog W B H.Moiners O A.H. Dieperink O H. W. Moerman -0111 L- -; Totaal volgens 't ge- Sonne wono born"??"?- Berf, \ > i WOl : sys! teem 11! o'o.oooi-:W. E. Vos. . .'O Oio'O 0!0 OiO 11! 7 il: 7 l l 3 l l.i 3 O o a 2 . a sa 'a te | ' jTo g cc ger. 08 j I-II 08 | I-II 12 ' III-IV 12 i III IV o : v In het volgend overzicht geeft achter eiken naam het eerste getal het aantal punten volgens het gewone systeem aan, en het tweede de score volgens het stelsel Sonneborn-Berger. Uitslag van den wedstrijd 2e klasse: I. Albregts (i 1:2-126), II. Lantsink (4 l 2 - 124), III. Haje (4?99',' IV. de Veer (3?75), V. Hermann (2 1/2?44),'VI. Schotel (l 1/2 26), VII. Klein ,,l 10). Uitslag van den wedstrijd 3e klasse: I. Lohman (4 12-11H), II. de Jongh (4?95), III. Sonnehoru (3 1:2?74), IV. Fuchs (0?0). Manndag 24 Februari vieit deze club haar tienjarig bestaan. Bij een simultaan voorstelling van Steinitz te Pe tersburg deed zich 't volgende aardige incident voor. Voor een der 27 borden was een jongmensch geze ten, die zoowel door zijn snel en krauis; spel als door zijn zonderlinge en afgetrokken houding zeer de aandacht der toeschouwers tot zich trok. Met diep voorovergebogen hoofd, gesteund door beidt handen, die zijn gezicht nagenoeg geheel bedekten, speelde hij niet een snelheid en juistheid die Steinitz, die zeer bijziende is, deden besluiten dit jeugdig pheoorneen meer van nabij in oogenschouw te nemen. Spoedig herkende hij 't Mephistophelesgelaat van zijn dierbaren vriend Lasker. /onder door woord of gebaar eenige verwondering te kennen te geven, nam hij kalm Laskers koning van 't bord en strom pelde naar 't naastbijgelegen bord, wat ongetwijfeld zijn beste zet in de gegeven positie was ! Portret van Koningin Marie Antoinette, door Mad. Vigée?Lebrun. Het huwelijk van Constanlijn Huygen*, den zoon van Constanter. Eene dubbele Ontdooiing, door Geertruida Carelsen. De vaders der Engslsche psrs. Verscheiden heid : De mode en de Cameleon. Door Arabi naar Indië. De Ganzenteelt. Byron over de kleur van Napolen's oogen. Amsterdamsch Stadsgezicht, naar de photohraphie van G. O. 't Hooft. Feuilleton. Advertentiën. NIEUWE UITGAVEN. Ontvangen bij de Redactie : Dr. D. G. JEUIERSMA. Wijsgeerige strijdschriften. Amsterdam, Scheltema & Holkema's Boekhandel. Mr. P. W. DE KONING. G-inevrn. Tooneelspel in vijf bedrijven. Amsterdam, P. N. van Kampen & Zoon. In den nevel. Delftsch studententijdschrift. Redacteuren A. L. van Gelder, Is. P. de Vooys, J. R. van Musschenbroek en E. A. Tissot van Patot. Delft, J. Waltman Jr. CAROLINE BANCK, Goudoinkje, Tooneelspel in n bedrijf. Utrecht, J. L. Beijer. Lons BaiiLKK, Mallemolens, Treurspel, Schiermonnikoog. iiiiiiiiiiiiliiiiiliiiiiiiimiiiiiHiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiit LLERLEI Uit China. De officieele Peklnger Courant bevatte onlangs een keizerlijke beschikking, waarin de groote heer zijn vreugde te kennen gaf over het buiten gewoon goede gedrag in de laatste maanden van Hoangho, dien «kommer van China". De rivier goden moeten dus voor hun kalmte en wellevend heid worden beloond. »Als teeken van onze dankbaarheid," zoo zegt de keizer, «bevelen wij dat aan den directeur-generaal van de Gele Rivier tien groote tibethsche wierookstokken zullen worden gezonden, die hij aan de vier geweldige gouden drakenkoningen en aan den grooten gelen, den grooten rooden en den grooten kastanjekleurigen drakenkoning moet offeren. Verder heeft de directeur-generaal in alle tempels van genoemde godentafelen op te hangen die wij eigenhandig zullen schrijven. Alle ambtenaren, die tot den tegenwoordigen gunstigen toestand van de Gele Rivier habben medegewerkt, zullen passende belooningen ontvangen. Den 31 en Januari werd, eveneens volgens kei zerlijke beschikking, de gouverneur van de pro vincie Ilunan veroordeeld door den staatssecretaris der straffen op zijn vingers te worden getikt, omdat hij bij een adres aan den keizer, waarbij zakelijke aangelegenheden werden behandeld, had verzuimd den heerscher zijn compliment te brengsn. Deze KJance was ook in andere opzichten een grooto triomph voor d«n ouden meester, want hij won niet minder dan 22 partijen, en de overige 5 moesten, wegens 't late uur, in voor Steinitz gunstige posities worden afgebroken. Van Petersburg vertrok Steinitz naar Riga, waar ni>uwe triomphen hem wachtten. Onmiddellijk na zijn aankomst ondernam hij 2 partijen tegen den bekenden probleemdichter C. Behting met paard voorgift, waar van hij de eerste won en de tweede verloor. Op 30 Januari behaalde Steinitz als simultaan speler een schitterenden tiïunii'. Van 30 partijen won hij 29 (!) bij l remise. 31 Jan. wederom een simultaanseance, ditmaal van slechts 15 partijen, maar nu tegen de sterkste spelers die Biga bijeen kon brengen. De Altnu'inti'r won 12, verloor l (tegen Dr. Mandelbaum) en hield 2 spelen remise. De laatste Steiuitz-avond werd aan een consnltatiepartij gewijd, die na 32 zetten door de Rigaers moest worden opgegeven. Van Riga ging de reis naar Moskou, waar hij slechts een paar dagen kon vertoeven, teneinde bij tij Is in Rostow (ad Don) te arriveeron, waar zijn match met Emanuel Schiftere zal plaats vinden. ENGELSCHE PARTIJ, C. W. groep A, partij No. -i. Wit. Zwart. E. H. E. v. Woelderen, Jhr. Dr. D. v. Forcest, Rotterdam. Oosthuizen. l e4 eöT e7: wint Zwart m°t 3 PfS P 06 r116""'^'3 <'S f5 J 15 T do: P d5 : 4 ef5: 16 P 13 R d6 St rker is 4 d4 enz. 17 R Il4 T eS 4 d<5 is R g3 R e2 ! 5 R b5 aG 19 D al 6 R !l4 R f 5: 19 D d4 dan R f3 : ge7 0-0 D f'62 volgd door l' f l. 8Rc6:f I>c6: l» PW O d3 20 D b3 Beter was D ai, ge- D cG : ging niet wegens volgd door d4. B b5. 9 P e7 20 R f 3: 10 R g52 D g6 '-l gf3: Iw 11 T el R d3: 22 K 11 12 P e5:J ^"^ P ^ ^1 saat dj _,.... , ? partij snel Terloren. Een loutieve combina- f>> i . , t,e, die de partij kost. R 3Te5: OÏo'tl a3 14 P d2 r> f3 : en mat is niet meer Wit heeft niets beters, te verhinderen. Op 14 R e7 :, R e7 : 15 D. v. Foreeït,