DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 977 van eene agressieve koloniale politiek en de demonstratiën te Milaan, Pavia en Rome toonen duidelijk genoeg, dat het voor indruk ken zoo vatbare en in gemoedsstemming zoo Bnel wisselende Italiaansche publiek voorde gansene onderneming thans het tegengestelde vau geestdrift gevoelt. Maar toch, toen de nieuwe ministers den eed aflegden in de handen des konings, ver klaarde deze zeker te zijn, dat men alle moeielijkheden zou overwinnen, en dat de Afrikaansche oorlog voor Italiëeen eervol einde zou hebben; de geheele rninisterieele crisis was volgens koning Umberto niets meer dan een personenquaestie! Dit, streven van den koning om zichzelf te dekken bij de jammerlijke mislukking der door hem ge steunde politiek wordt natuurlijk toegejuicht door de officieuse pers. Zoo vermaant de Tribuna de nieuwe regeering, in de Afri kaansche politiek geenerlei zwakheid te toonen, en verzekert zonder blikken of blozen, dat de middelen, waarover de schatkist be schikt, voldoende zijn om den veldtocht ie dekken. Als dat waar is »il ne valait pas la peine assurément de changer de gouvernement." Dan had men den ouden Oi?pi niet behoe ven weg te jagen, die veel misdreven heeft, maar wien door Italiëook veel wordt ver geven, omdat hij veel heeft liefgehad. Maar wij vreezen, dat het op eene nieuwe en treurige teleurstelling zal uitloopen, als men zelfs nu nog niet de onaangename waarheid kloek in de oogen durft zien. Professor van Haren Noman. t Voor de tweede maal in enkele maanden wordt de medische faculteit der Amsterdamsche Universiteit door een groot verlies ge troffen. Nog heeft de opvolger van prof. Van der Mey den door diens vroegtijdig overlijden opengevallen leerstoel niet inge nomen, en reeds komt de droevige tijding, datprof. Van Haren Noman zeer onverwachts, 'op bijna twee en veertigjarigen leeftijd is overleden. Geheel onverwacht was die dood, want prof. Van Haren Noraan verheugde zich schijnbaar in eene zeer goede gezondheid en was opgeruimd en vol levenslust. Hij leed echter aan eene kwaal (verkalking der bloed vaten), die in den regel slechts bij bejaarde personen voorkomt en aanleiding kan geven tot een plotselingen dood. In de familie van den heer v. H. N. zijn verschillende sterf gevallen van dergelijken aard voorgekomen. De overledene had zelf reeds voor geruimen tijd de diagnose zijner kwaal gesteld en was in die wetenschap door een zijner ambtgenooten bevestigd; hij had derhalve meer dan eens voorspeld, dat hij op betrekkelijk jeug digen leeftijd zou sterven. Op den avond vóór zijn overlijden had prof'. Van Haren Noman, na een zijner huisgenooten nog medische hulp te hebben verleend, een bad genomen. Even na mid dernacht hoorde men in de badkamer een val; geen antwoord krijgende, brak men de deur open en vond daar het lijk van den hoogleeraar, die na het verlaten van het bad door eene beroerte was getroffen. Zijne voor spelling was bewaarheid. Van Haren Noman, die zich aanvankelijk had toegelegd op de studie der wis- en natuurkunde, en daarin het candidaats-examen had afgelegd, voelde zich meer door de studie der medicijnen aangetrokken en onderscheidde zich daarin zoo, dat hij eerst benoemd werd tot assistent van den hoogleeraar Mac Gillavry te Leiden, daarna geroepen werd om als lector tijdelijk de colleges waar te nemen van den trechtschen hoogleeraar Koster, en reeds op twee-en-dertigjarigen leeftijd optrad als hoogleeraar aan de Amsterdamsche Universiteit, waar hij in het bijzonder de leer der huidziekten behandelde. Naast eene groote vakkennis, bezat hij eene uit gebreide algemeene kennis, die hij weder aan de beoefening van zijn vak dienstbaar wist te maken. Zoo was hij bijvoorbeeld een knap en handig amateur-photograaf, het portret, waarvan wij hier een reproductie geven, werd door hem zelf gemaakt maar die liefhebberij verkreeg wetenschappelijke beteekenis, toen hij haar toepaste bij de ver vaardiging van zijn voortreffelijken photografischen atlas. Op het kerkhof Zorgvlied, waar Van Haren Noman's stoffelijk overschot Woensdag werd ter aarde besteld, is door de meest bevoegden eene warme hulde gebracht, niet slechts aan den man der wetenschap en den uitnemenden docent, maar ook, en bovenal aan den een voud, de waarheid en de degelijkheid van zijn karakter, aan zijne humane gezindheid en zijn warm hart. Als was het hem niet vergund, te Amsterdam langer dan een tiental jaren werkzaam te zijn, hij had zich in dien korten tijd een schat van waardeering en dankbare vriendschap vergaderd. IIIIIIIIUIIIIIIHIIIIIIUIIUUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHHHIIIIIUHIHIIIIIIIIIIIIIIHHII ooiala IIIIIIMIHIHHtlMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII lllllllimillllltltllH Politie-fliensten. Het wapen der marechaussee staat over het algemeen in Holland gunstig bekend, en bij de jongste behandeling zijner begrooting nog, heeft de minister van Oorlog getuigd van zijn bijzondere zorg, om voor dien goeden naam van het corps te waken. Men zal echter niet algemeen alle redenen kennen, waarom in verschillende kringen de marechaussee op sym pathie kan rekenen. Ik vermoed bijv. onder mijn lezers een zeker aantal, aan wie het onbekend was, dat de eigenaars van buiten goederen bijzonder op haar zijn gesteld. En wel, omdat een marechaussee en een landlooper twee typen zijn, die althans niet voor beider genoegen in elkanders gezelschap worden aan getroffen. De heer van Karnebeek is het, aan wien wij deze wetenschap verschuldigd zijn. Hij sprak in de Tweede Kamer aldus : Ik voor mij hecht groote waarde aan de marechaussee als politie ten platten lande, vooral om tegen te gaan een groot euvel ten platten lande, namelijk landlooperij. Ik zal daarover op dit oogenblik niet uitweiden, maar ieder, die een grooter of kleiner deel van het jaar ten plat ten lande in sommige streken doorbrengt, weet dat dit euvel groot is. Hier en daar wordt het bijna ondragelijk. "Wanneer men de bevoegden in deze, name lijk de burgemeesters, raadpleegt, dan ver neemt men vrij algemeen zoo niet alge meen dut de beste wijze om aan het euvel van de landlooperij een einde te maken, is de marechaussee. Wat de reden daarvan is ook daarover zal ik niet uitweiden laat ik nu in het midden, maar het feit is zoo dat het verschijnen der marechaussee in den regel den landlooper doet verdwijnen". Het is jammer, dat de heer van Karnebeek dien dag zoo weinig lust tot uitweiden had. Want men zou toch wel eens hebben willen vernemen, hoe hier de vork in den steel zit. Heeft toch de marechaussee het geheim van een universeel geneesmiddel tegen de land looperij, dan zou niets eenvoudiger zijn, dan het alom in den lande toe te passen, en aldus dit euvel, »dat hier en daar bijna ondragelijk wordt", geheel uit te roeien. Want hierover zal men het wel algemeen eens zijn: land looperij is een zeer onbehoorlijk bedrijf, en verdient ten hoogste te worden afgekeurd ; evenals over deze stelling: niet in de eerste plaats hij, »die een grooter of kleiner deel van het jaar ten platten lande in sommige stre ken d. orbrengt", maar vooral de vaste plat telandsbewoner ondervindt van het soms ondraaglijk euvel den last. Dezer dagen nu is uit een courantenberieht duidelijk geworden, hoe de marechaussee op treedt tegen een ander euvel onzer maat schappij, den kindermoord. Uit Roermond nl. werd aan een der bladen geschreven : Men zal zich herinneren dat verleden jaar in Limburg, vooral in het arrondissement Roermond, verscheiden kindermoorden zijn voorgekomen. Tengevolge daarvan werd door den kapitein der kon. marechaussee, den heer Allard, bevolen aanteekeningen te houden van vrouwen en meisjes, die in zwangeren toestand verkeerden, en daarop toe te zien. Hieraan is het te danken dat nu Maria A. uit Horst is aangehouden wegens kindermoord. »Zij stond eveneens genoteerd, verliet in zwangeren toestand in September ]S'j.~> Horst, trek naar Cref'eld en was in Januari van dit jaar. zonder kind, te Horst gezien. »De kapitein Allard vernam te Crefeld, dat Maria A. daar gediend had, te Bonn bevallen en sedert spoorloos verdwenen was. »Na zes weken zoeken vernam men. dat zij waarschijnlijk bij hare familie te St. Anna bij Nijmegen zou zijn, waarop de brigadier der marechaussee uit Horst zich derwaarts begaf en haar Dinsdagavond arresteerde. «Aanvankelijk ontkennende, viel zij einde lijk nadat haar het portret van het kinderlijkje werd getoond, door de mand. »Zij werd Woensdag naar Venlo gebracht, waar zij de plek aangewezen heeft, waar zij het kind in het water heeft geworpen. Maria A. is slechts 21 jaren oud. Zij is gevankelijk naar Roermond overgebracht." Wat men nieuwsgierig mag zijn te verne men, is, of thans ook weldra iemand zal opstaan, die het wapen der marechaussee zoo voortreffelijk vindt, om lat het den kinder moord verhindert. Want het spreekt vanzelf, na een zoo afschrikwekkend voorbeeld zullen de Limburgsche deernen, bewust als zij zich zijn dat zij geboekt staan, de kinderen die zij ter wereld brengen zeker niet zoo licht vaardig meer om hals brengen. Of liever: zij zullen zorgen, voordat zij geboekt moch ten worden, uit de oogen der marechaussee te verdwijnen. Want, nietwaar, de vrees voor straf moge een enkele van de mis daad terughouden, zoo niet de aanleiding tot het misdrijf wordt weggenomen, zal het misdrijf blijven bestaan, en zich hoogstens verplaatsen naar veiliger streken. En dit is het, wat den heer Van Karnebeek nog wel eens in overweging zou mogen worden gege ven, of misschien ook het hier en daar on draaglijk euvel der landlooperij door de ma rechaussee van de buitenplaatsen der groote lieden verdreven, niet eenvoudig zich ver" plaatsen zou naar elders. De landlooperij en de kindermoord staan beiden in zeer nauwe betrekking tot de maatschappelijke crisis waarvan wij getuigen zijn, en het gevaar is niet gering, dat men, ziende op welke wijze het naar buiten treden van de verschijnselen daarvan door politie-maatregelen tijdelijk of schijnbaar kan worden verhinderd, nu gaat meenen, dat daarmede ook de oorzaak van het kwaad zal zijn weggenomen. En al weer langer zou het dan duren, vóór de mogelijk heid op een beteren toestand werd geschapen. Twee elementen hebben ontegenzeggelijk op den kindermoord een zeer grooten invloed, een veel grooteren dan de vrees voor de politie : ten eerste de zoo goed als onmogelijkheid voor talrijke paren om een huishouden op te zet ten, ten tweede het verbod van het onderzoek naar het vaderschap. Indien onze regeering eens deed, wat de Yansche vertegenwoordiging een veertien dagen geleden deed, en zonder veel omslag, in een paar minuten, want meer is er werkelijk niet voor noodig, dat onge lukkige artikel dat het onderzoek naar het vaderschap verbiedt, even uit het Burgerlijk Wetboek schrapte, zou men zeker meer menschenlevens behouden, dan door de zonder linge, en alles behalve verheffende wijze waarop thans de marechaussee dat tracht te doen. Er zou nog menig kind, buiten echt geboren, in put of sloot t recht komen maar wie weet, of door die kleine hervorming niet billijker, zachter, rechtvaardiger denk beelden tevens veld zouden winnen, en men, liever dan te wachten tot de misdaad is ge schied, om haar daarna te wreken, de slacht offers van hun en anderer lusten en armoede niet de gelegenheid zou schenken, om ze te voorkomen. Hetzij door den sterken arm der overheid, hetzij door een Maternitémutuelle! F. M. C. De Serotherapie. De heer Andift'red berekent, dat van de l,2(>(),()()() personen, die lid zijn van een onderling ziekenfonds, jaarlijksoh lT> procent de hulp van den dokter noodig hebben. I lij berekent, dat iedere zieke gemiddeld 14 dagen onder behande ling is, en 50 francs kost; zoodat jaarlijks Frankrijk ongeveer een millard (francs) uitgeeft voor geneeskundige hulp en medicijnen, dat is ongeveer het twintigste deel van zijn netto pro ductie Het meeste kwaad doen de besmettelijke ziekten; men rekent uit, dat in lSfl2 in Frankrijk ?><),( HM) personen aan diphtheritis zijn overleden; IS,2'<> aan pokken; 15,S(H) aan typheuse koorts. Wat de diphtheritis betreft, deze is door de Serotherapie aanmerkelijk in kracht verminderd; de tuberculose daarentegen, diejaarlijksch li>0,000 personen wegneemt, vergt altijd meer offers ; te l'arijs stierf' in 1S!)5 op vier der door haar aangetasten een : in 1SSS was de verhouding nog ('?en op vijf'. In de gevangenissen stierven :!!) procent dergenen die zich aan buitensporigheden hebben overgegeven. Vandaar het voorstel van den heer Andüt'red, om aan de verschillende laboratoria der medische faculteit een krediet van :.'.">( ).()<)() francs ten be hoeve van proeven te geven ; het instituut Pasteur heeft voortreffelijke uitkomsten geleverd ; in SS van de loo gevallen genezen de patiënten; men wil tlians op het gebied der serotherapie zoo uitgebreid mogelijk proeven laten verrichten. Participatie. De Amsterilamsche iirma Spakier en TetteroJe, die een suikerfabriek drijft aan de Lijnbaans gracht, heeft ter gelegenheid van een door haar gevierd jubileum aan baar werklieden, behalve een onmiddellijke gratiticatie, toezegging gedaan van voortaan een aandeel in de winst te zullen ontvangen. Voor liet afgeloopen jaar zal hun anderhalf weekloon worden uitbetaald. Voor begeerigen naar de betrekking van ad junct-inspecteur van den arbeid staat, blijkens een advertentie in de bladen, liet Veilirfheidsmuseum met zijn beschikbare middelen ten dienste, zoo zij zich de noodige kennis van werktuigen mochten wenschen te verschaffen. Studeerende vrouwen. Aan de Heidelbergsche universiteit is magna cum laude gepromoveerd tot doctor in de philosophie mej Anna Gebser, na verdediging van een proef schrift, getiteld : »De beteekems van keizerin Kunigunde voor de regeering van Heinrich II". In den loop der week zijn haar nog twee vrou wen gevo'gd. Inhoud van verschillende bladen. Het Handelsblad. 8 Maart. Een mislukt» redevoering" (vaa mr. de Kauter over do grensregeling) 10 Maart. Een gew<- tenszaak '' (Eed.) 11 Maart, Openbaarheid in Indië." Handel op Londen. (Ned. K. v. K. tüLonden ) 12 Maart. Leger en suhool." (Mr. van Dam van Iselt over volksopvoeding eu volksweerbaaiiieid.) 13 Maart. Uitrusting en mibtairisme" (mars). Do Standaard. 'J Maart. Vertrouwen" (kamers van arbeid). 11 Maart. De Evenaar" (id.) 13 Maart. ,Gren-regeling." Het Centrum. 9 M ai t. Het Personeel aan genomen." 11 Maart. Het voorstel -Gerritsen." 12 Maart. De anti semieten te Weenen." 13 Maart. De triple-alliaiitie." Het Volksdagblad. 12 Maart. »De zaak Visser". 13 Maart. Dd Tramplanuen". A m s t. C r t. 3 Maart. Na het armenzorgdebat", I. 3 Maar'. II (slot). i Maart. De A. O M en de buitenwijken". 5 Maart. Een raadselachtig votum". 6 Maart. den boer op'1. H e t N i e u w s v. d. D a g. 2 Maart. Persdelic ten", door B B. 3 Maart. De grensregeling van Amsterdam''. 4 Maa:t. Zedelijke hygiëne/' 5 Maart. Een gevaar." door D. D. 9 Maart. Nog te buigen." De T ij d. 3 Maart 2 Maart". 4 Maait. Practi^che proeven van collectivisme". 5 Maart. Tegen- of medestanders?" (Sttindaard.) 6 Maart. Een opwekking". 7 Maart. Boerenbonden in Duitschland", I. 9 Maart. II (slot). N. K o 1 1 C t. 4 Maart. De parelvisscberij in Nederlandseh-Tndië, 5 Maart Het uitstel-amendemenf." C Maart. Gerechtskosten iti strafzaken." 8 Maart. De nieuwe personeeie belasting." De (auti-rev.) Nederlander. 9 Maart. Vakvereenigingen en concurrentie." De Maasbode. 3 Maart. Is de H. Schrift da Benige kenbron dor waarheid V" II (slot), door A. V. 4. Maart. Ofllcieele liefdadigheid." 5 Maart. Zonder christelijken grondslag" P. M. Bots. pr. G Maart Hoe de heiligen gevormd worden" door Ferd, Sarton, pr. 7 Maart. Samenwerking." 8 Maart. Tweede antwoord" (aan dr. Kuijper) door F. B. Maaijer, te Amsterdam. H a a g s c h Dagblad. 3 Maart. Optellen goed maar deelen ';" 4 Maart. Macht niet bnven recht". (Annexatie.) 6 Maart. Do gevolgen" (van het amdt. Vermeu len Kolkman). 8, 9 Maart. De volkenrechtelijke positie van de Zuid-Afiikaansche republiek", I, door mr. H. H. A. Neijs. Het Vaderland, l, 2 Maart. Denkbeelden over legervorming", I. 4 Maart II. 8, 9 Maart, /eebrioven, in verband met varen onder valsche vlag" (Ingezonden) I. Ut r. Dagblad. l Maart. Militarisme". En nu?" 4 Maart. Een zonderlinge beslissing1' (amendt. Kolkman Vermeulen). 6 Maart. De suikeraccijns". (Ingezonden.) 7 Maart. De suikeraccijns '. 8 Maart. Ken belangrijke wetsvoordracht". M i d d e l b. Courant. 7 Maart. Verandering van grenzen." 9, 11 en 12 Maart. De marines'.uis en -haven te Vlissingen in de Tweede Kamer'. I IV. P r o v. (i r o n. C t. 'J Maart. Vrede en arbitrage." Nieuwe W i n s c h. C t. 8 Maart. Moeilijke dagen" de polit'eke toestand.) Zaanl. C r t. 11 Maart. Haagsche brieven". (S'emmingen over het personeel.) K. Leeuw. C r t. 11 Maart. Peusioenwezen. Penaioneering van werklieden1'. Sociaal Wee k b l a d. 7 Maart. Armverzor ging l" (door Dr. A Vf de Geer. Over de waar de III" (door Dr. E. Denekamp). De V o l k s s t e m. 7 Maart. Geen Federatie' maar n vakvereeniging". Een partij zonder leiding'.'" ..Een professor met een eisi-h". De Nederland o r (Weekblad). 7 51 nart. Nog geen nieuw personeel". V e n l o o s c h W e e k b l a d. 7 Maart. Een groot werk gelukkig volb-arbt". (wetsper.wnceJ). De S o c i a a l - 1) e m o i: r a a t. 7 Maart. Do achturendag in het huishoudelijk bedrijf'. l' a t r i m o n i u m. 7 Maart. Welken weg wijst om de historie der werkliodenbeweging in Nederland als de jui-te aan? ( Het Aigem. Ned. WerklicdenverbomD. Fries c h V o l k s b l a d. 8 Maart. De kieswetvan H' uteli ten plattenlande". door dr. Vitlis ISruillMUa. E e e li t v o o r All e n. 't en S Maart. In naam der Koningin"! (Op straat zetten.) 12 en 13 Maart. Keu belangrijke kwestie" (pros titutie.) Weekblad v. d . Burg. A d m i n i s t r a t i e . 12 Maart. ,.Art. 2G der wet op liet Armbestuur". I. Het Schoolblad. 10 Maart. De persoonlijk heid van den onderwijzer." N. S u r i n. C r t. 9 t'ebr. Fraaier kon het waar lijk niet". K! Febr. ..Verkiezingen van drie Statenleden''. TOONLLÜTnMVZlLK Twee Franscne voorstellingen, Le Purrfew, van Jules Lemaitre; Bffic linnde, van Jean Lorrain; Knpliael, van Itomain Coolus ; Le Peur des Coujii, van (ieorges Courteline. Een groot lied, midden in het toonee!. En een jonge vrouw die zich uitkleedt; niet maar