De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1896 15 maart pagina 5

15 maart 1896 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 977 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. MAISON HIRSCH & CIE Lnndl 16 Mars Ouverture de la Saison d'Et Vente de toutes les nouveautés de la Saison. DIMANCHE 15 MARS EXPOSITION GÉNÉRALE Nos modèles exclusifs seront exposés dans nos salons du 1r tage, NOMBREUSES OCCASIONS A TOUS NOS COMPTOIRS. Berlünsclie ScMlfteressen-arlieit, Er leven hier te Berlijn een groot aantal schil. deressen van beroep. Ik leg den nadruk op het laatste woord, omdat zij dit zelve plegen te doen. Zij spreken doorgaans meer van haar beroep dan van hare kunst. Als zij eenmaal de moeite en de kosten gedaan hebben van zich ausbilden zu lassen" (ik heb lang werk gehad om aan den passieven vorm van die uitdrukking te wennen!) dan willen zij dat ook weten en zij willen er in de eerste plaats haar brood mee verdienen. Iemand die veel tusschen hier en Munchen heen en weer reist, vertelde mij als een karakteristiek feit, dat er te Munchen ieder jaar gevraagd wordt: is die of die vooruitgegaan?" maar te Berlijn hoofdzakelijk; heeft die of die veel verkocht?" Daarmee hangt natuurlijk het andere feit samen : dat Munchen, als artistiek middelpunt, in de schil. derswereld hooger staat aangeschreven dan Berlijn, al wordt steeds toegegeven dat, wat teekenkunst betreft, hier veel meer nauwgezetheid heerscht. Trouwens, veel van hetgeen hier al deze Male rinnen" tot stand brengen, zou bij ons onder de rubriek t-teekenen" vallen. Groote schilderijen in olieverf te produceeren is wel voor de meeste harer het ideaal, maar slechts enkelen kunnen zich daar toe bepalen. Het best lukt dit degenen die zich op portretschilderen toegelegd en daarin zekere repu tatie gekregen hebben. Zijn deze eenmaal zoover van zich in een aantal familiën hinein gemalt zu haben" men laat zich hier betrekkelijk veel in olieverf of pastei portretteeren dan komt het soms voor dat dezelfde hand hetzelfde gezicht te schilderen krijgt: eerst als klein meisje, dan als verloofde, dan als jonge moeder met een paar kinderen naast zich en eindelijk, bij tijd en wijlen, nog eens als zilveren bruid. En al worden niet alle portretten, zooals enkele, met twee duizend of vijftien honderd mark betaald, zoo pleegt toch op deze manier het beroep een niet te versmaden bestaan op te leveren. Eene der meest talent volle representanten van deze categorie is mevrouw Helene Büchmann, eene fijnbeschaafde en bemin nelijke professorsweduwe. Doch verreweg de meesten, ook al schilderen en verkoopen zij af en toe een schilderij in olie verf, kunnen daarmee niet rondkomen. Er blijven haar dan twee aanvulsels; les geven en kunstindustrie. Gewoonlijk grijpen zij beide aan en haar succes in het ne hangt dan nauw samen met haar succes in het andere. De eerste overgang van kunst tot kunstindustrie is het werken voor den kleurendruk. Dat doen velen, sommigen bewerend dat men daarmee eigen lijk zijne techniek bederft, sommigen lustig er op los teekenend en schilderend meestal met waterverf en dekverf zonder zich over dat ge vaar het hoofd te breken. Voorts wordt er geschilderd op porselein en glas, op zijde, satijn, gaas, fluweel; op koper en andere metalen, op houten meubelen en kartonnen rariteiten. Elk jaar, veertien dagen voor Kerstmis, is er eene tentoonstelling van dergelijke voorwer pen (Die WeihnaMmesse des berliner K nstlffinnenvereins.) Daar. prijken beschilderde stoelen en tafeltjes en kastjes en vuurschermen en kamerschutten, die na aftrek der onkosten altijd hun paar honderd mark opbrengen; kostbare waaiers van niet veel minder waarde; en allerhande snuis terijen van grooteren en kleineren omvang, tot menukaartjes en notitieboekjes toe. Tot de meest bewonderde stukken behooren steeds eenige gor dijnen of portières en kleeden, waarop Frl. Marie Kirschner (zuster van de romanschrijfster Ossip Schubin"), in eene eigenaardige combinatie van schilder- en borduurwerk, haar graeieuse bloemversieringen heeft neergeworpen. Met de nieuwere richtingen der decoratieve kunst (den trant van Walter Crane bij voorbeeld) laat men zich hier nog weinig in; gestyliseerde motieven zijn een groote zeldzaamheid. Voor een deel verkeeren deze dames in voor name kringen, zien er elegant uit, houden zich op de hoogte van de wereld en hebben hare vaste ontvangdagen in min of meer artistiek ingerichte ateliers. Meerendeels echter stellen zij zich tevreden met een bescheidener leefwijze en omgeving, maken eene fatsoenlijken, maar niet speciaal artistieken indruk, werken als nijvere bijen of mieren en verkrijgen gaandeweg op het een of andere punt een routine, die een poos lang voordeelig is, maar op den duur gevaarlijk wordt voor hare oorspronkelijkheid en verdere ontwikkeling. Als type hiervan wil ik er eene noemen, wier naam u misschien niet onbekend is. Hebt gij nooit onder smaakvol gearrangeerde en goedgeteekende bloemstukken, die in kunst winkels als teekenvoorbeelden verkocht worden, den naam van C. Klein opgemerkt? Deze Erl. Klein is eene aangename, opgewekte verschijning, met intelligente trekken en omstreeks dertig jaar oud. Zij woont met hare ouders en zusters op een derde verdieping te Charlottenburg en zit daar, in een doodgewone kamer, aan een doodgewoon raam, dergelijke Malvorlagen" in groote hoeveelheden te teekenen. Zij doet het blijkbaar met plezier, al doet zij 't juist niet voor haar plezier. Indien zij zich verheugt over den goeden afzet van haar kunstproducten, die door verschillende firma's bij heele en halve dozijnen in groot en klein formaat uitgegeven worden en bij het publiek zeer gezocht zijn, zij is .te artistiek om haar werk alleen als koopwaar te beschouwen. Zij heeft aan geenerlei academie gestudeerd, maar hare opleiding gekregen te hooi en te gras, meest langs autodidactischcn weg. Een fijn oog voor natuurschoon doet haar de bloemen, die zij por tretteert, liefhebben. Die liefde is de beste stcuu van haar talent en tevens haar schild in de ver zoeking van conventionaliteit, die haar succes mee brengt. Het werken voor deu kleurendruk eischt groote precisie van teckening, maar sluit de ge varen van affectatio niet uit. liet trof mij, toen ik haar bezocht, dat zij den naam van Vouga noemde, aan wiens arbeid de hare mij juist min of meer herinnerde. Ik bemerkte dat de gratie van Vouga's teekenvoorbeolden haar prikkelt, maar dat zij toch voelt wijzer te doen met zich direct te houden aan de gratie van de voor haar staande bloemen. Zij zweeft in deu laatsten tijd tusschen Vouga en de natuur eu de vraag is of zij krachtig genoeg zijn zal om zich zelve te blijven en noch tans op den duur niet eentonig te worden. Ver ruiming van persoonlijken horizon en variatie van onderwerpen zou stellig aan haar talent ten goede komen. Verleden jaar heeft zij voor het eerst, en met artistieke verrukking, eenige weken in Itali doorgebracht; een paar teekeningen, uit F'lorence gedateerd, kenmerkten zich dadelijk door een cachet van meer fijnheid en nieuwheid. Behalve dit zeer bescheiden werkkamertje te Charlottenburg, heeft zij te Berlijn zelf, in de Bülowstrasse, een paar zoldervertrekken, waar zij vier voormiddagen in de week les geeft. De aan trekkingskracht harer veelverspreide Vorlagen" bezorgt haar altijd tal van leerlingen. Toen ik daar kwam had zij twintig jonge dames. Het was vermakelijk die op rijen schuins achter en naast elkaar te zien zitten, elk met een stoel, een kleinen ezel en een nog kleiner tafeltje, zoo veel mogelijk elkanders licht versperrend. Van klassikaal onder wijs was intusschen geen sprake. Ieder deed wat anders en de motieven waren even uiteenloopend als de talenten. Van sommigen kon men bemerken dat het haar om ernstige studie en opleiding te doen was; maar de meesten werkten aan Kerst miscadeautjes, waaraan zij zelf geen hooge eischen stelden. Bijna allen echter wist Frl. K. er toe te krijgen, dat zij naar de natuur teekeuden : het ging zooals het ging, maar op die wijze was de Weihnachtsarbeid" toch in elk geval meteen een oefening. Zooveel doenlijk werd de vaan van natuur en waarheid hoog gehouden. Eene teekende hulst en beklaagde zich geen tak met roode bessen machtig te kunnen worden : het schuchter geopperde denk beeld om er, even als in de bloemenwinkels, lijsterbesseu aan vast te binden, werd als onmo gelijke knoeierij gekitst. Eene andere had mooie, welige maretakken (//mistletoe") weten te be machtigen en de helpende hand der artiste had daarvan, met nog een paar Kerstmis-attributen, een graeieuse decoratie saamgesteld. Eene oudere dilettante had een vuurschenu ouder handen, waar op allerlei tinten van rood door elkaar rammelden en waarop nu nog ten overvloede een mooie tak l'irus Japonica, naar een der Kleiu'sche Vorlagen" moest plaats vinden. Frl.K.deed eventjes het voorstel, liever een rustig stukje achtergrond aan te brengen, maar had blijkbaar reeds ondervonden, dat haar raad verloren moeite was en liet het meusch in vredesnaam begaan. Eene schilderde losse ane monen op een zwart zijden boezelaar; het beschil deren van kleedingstukkeu is hier aan de orde van deu dag. Nog cone andere toekende viooltjes op wit satijn voor eeu waaier De onderwijzeres wandelde vau de eene uaar de andere, gaf wenken, sprong bij, redde hier eu daar wat te redden viel. Ik begreep, dat dit juist niet het geschikste seizoen was om de degelijkheid van haar onderwijs te beoordeelen eu ook, dat het haar een ergernis moest wezen, tot zoo veel toe geeflijkheid gedwongen te worden. Doch ter wille van de lieve boterhammen moeten de meeste artisten wel eens wat accommodatie-vermogen oefe nen. En dit eenmaal toegegeven zijnde, waardeerde ik haar goed humeur en den vriendelijken blik waarmee zij hare taak vervulde. Ik sprak zooeven van het beschilderen van kleedingstukken. Met deze allernieuwste mode hebben zich dezen winter verscheiden onbemiddelde Malerinnen" van beroep druk bezig gehouden. Maar daarmee staat men midden in het treurige gebied der huisindustrie. Eene min of meer artis tieke werkster versiert donker fluweelen kragen, capes, pelerines met veelkleurige bouquetjes, en ontvangt voor dien arbeid van een groote confectie«-fabriek" hoogstens tien Mark. Deze artikelen worden naar een handelsvriend in Frankrijk ge zonden, krijgen daar den stempel Nouvemitéde Paris'', kosten aan de grenzen inkomende rechten eu prijken nu hier als zoodanig in de verkoop salons der allerduurste modemagazijnen ! G. C. lllflIIIIIIMIIMIIIHIIIIIIIIIllIUIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIflIHIII Sint Valentine's dag in Denyer. In de Daily News (Denver. Col.) komt het volgende voor : Dit jaar zal de Sint Valentine's dag (14 Febr.) gevierd worden, als nooit te voren. De jonge dames hebben de handen ineen geslagen met het doel, dien feestdag bij uitnemendheid op een recht origineele wijze te vieren. Het meest eigenaardige programma van een der voorgenomen feestjes, is van den volgenden inhoud : Den avond van Sint Valentine gaan de jonge dames bezoeken afleggen, bij de jonge mannen harer keuze. Om »Mrs Grundy" geen aanleiding tot ergernis en praatzucht te geven, maken zij de visites twee aan twee. De jongelieden nemen dan met de dames plaats in de rijtuigen, en gaan naar het huis, waar het feest zal zijn. De broeder van een der jonge dames fungeert als gastheer, en bij hun binnentreden zullen de jonge mannen aan den arm der vrouwe lijke ceremoniemeesters worden binnen geleid. De zaal zal fraai worden versierd, en verborgen achter reusachtige palmen, zullen rustieke bankjes worden neergezet voor degenen, die een tête-a-tête verkiezen boven het gewoel in de danszaal. De jonge meisjes hebben zich voorgenomen de passieve rol die zij bij dergelijke gelegen heden verplicht zijn te spelen voor dien avond te laten varen; en zooals de heeren der schepping gewoon zijn te doen te flirten, het hof te maken en .... te fladderen van den een naar den ander ! Natuurlijk zullen de dames haar cavaliers voor het dansen zelf kiezen; en tevens is aan haYir de keuze van de figuren in de quadrilles, den cotillon, enz. Dit vooral is zeer naar den smaak van de jonge dames, die nu natuurlijk alleen die figuren kiezen, waarvan zij vooruit weten, dat deze hun partners niet naar den zin zijn.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl