No. 980 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. DAMEjSf. er.., fle Vronw! Als een vogel onze hedendaagsche maatschappij niet alleen in vogelvlucht kon beschouwen, maar ook kon beoordeelen, zou hij al ras tot de over tuiging komen, dat er verbazend veel wordt ge sproken en geschreven over . . . de vrouw." En in zijn vogelgeest zou wellicht de vraag opkomen: Is de vrouw een nieuw soort wezen, dat men 't er nu op eens zoo druk over heeft?" En in zekeren zin is dat waar, want de vrouw zooals men haar hebben wil en innemende de plaats, die men haar wil doen bekleeden, zou een nieuw wezen zijn. Dit in 't voorbijgaan gezegd. Doch mijn vogel blikt nog altijd van uit zijn hoog en onzijdig standpunt (hier totaal onjuist, doch mij ontbreekt op 't oogenblik een betere uitdrukking); mijn vogel dan blikt nog steeds op de aarde neer en wel speciaal op 't Noord-Westelijk deel van 't Oostelijk en op 't Noord-Oostelijk van 't Weste lijk Halfrond en luistert kalm naar al dat ge praat van en over de vrouw. En stel dat hij Italiaansch kende, zou er mogelijk in zijn brein de gedachte ontstaan aan het Italiaansche spreekwoord: Trofpo disputarela verita fa errare.'" Ik herinner mij in den tijd mijner jeugd toen ik iu de eerste beginselen der ornithologie onder wezen werd, gehoord te hebben dat de beende ren der vogelen hol zijn; nu kon 't ook zijn, dat hun brein dezelfde eigenschap bezat en daarom is 't wellicht beter mijn gedwongen-beschouwenden vogel te laten doorvliegen en van een minder hoog standpunt de zaak eens te gaan bekijken. Toch zou ik het 't liefst in vogelvlucht doen, d. w. z. oppervlakkig, daar tijd en ruimte mij niet toelaten dieper te gaan. Gedachtig aan bovengenoemd spreekwoord zou ik toch ook wel willen vragen, of de waarheid wel niet eens verloren kon gaan door zoo veel getwist... al zou men 't hier in den goedigen zin van: //ge redeneer" kunnen opnemen ? In haar artikel in 't No. van 29 Maart, trekt Vera al zeer kordaat ten strijde tegen de antago nisten der vrouwenbeweging. De bedoeling zij verre van mij om tot een der laatsten te behooren, maar toch .... surtoutpas trop de zèle. Mij dunkt, in alle bescheidenheid, dat er tegenwoordig wel heel veel, wel wat te veel, geijverd wordt voor de vrij making en gelijkstelling der vrouw. Er worden zooveel artikelen voor- en over ge schreven, zooveel bonden opgericht, dat men indien 't in die richting zou voort gaan, geheel door drongen zou worden van 't denkbeeld, en op 't laatst zou gaan vragen: Heeft ten Kate in der tijd niet gezongen: //Tweeling is de mensch geboren ?" Waar is 't andere tweelingetje gebleven ? Er was toch nog een ander soort mensch; in trouwe, de man zou op die manier te veel naar den ach tergrond geschoven worden. Niet, dat ik op 't oogenblik, medelijden mot de mannetjes-menschen heb, maar ... ten Kate schreef achter bovenvermelden regel: Maar toch in zijn tweeheid n !" En dat wordt wel eens over 't hoofd gezien. In onze dagen is 't een kamp, een strijd, een vooruitdringen van de zijde der vrouw ! Uitstekend, maar ze moet toch oppassen, dat 't geen voorbij dringen worde! Want... dan zou er kans zijn dat in de 21ste of 22ste eeuw de bordjes weer verhangen moesten worden. Als de zwakke sekse No. l geworden was, dan zou de sterke zich weer tegen haar wapenen om vooruit te komen en waar zou 't einde zijn ? Reeds in Tennyson's tijd (en lang daarvoor) toonde de vrouw die behoefte om den man op zij te streven en de Poet Lameate schreef er van (in zijn : The Princess, a Medley) -. Por woman is not undevelopt man, But diverse: could we make her as the man, Sweet love were slain: his dearest bond is this, Not like to like, but Hke in difference. Als de vrouw zich emancipeert en in alles den man wil evenaren wordt zij een onnatuurlijk we zen vrouw van natuur en man door ontwikke ling. Een echte man kan zij nooit worden waarom wil zij dan niet een echte vrouw blij ven ? Ook dit denkbeeld is van Tennyson en verder: ,,Yet in the long years liker must they grow ; //The man be more of woman, she of man. //He gain in sweetness and in moral lieight. . . She mental breadth «Till at the last she set herself to man, »Like perfect music unto noble words." Moet dit een dichters-droorn blijven omdat 't door een dichter gezegd werd ? Hand in hand samen opwaarts strevende, is dat niet schooner en edeler dan dat duwen en dringen naar de eerste plaats ? De vrouw wil zegevieren, doch laat ze dat niet doen door fel ten strijde te trekken, laat 't zoo zacht en ongemerkt zijn, dat ze den palm der overwinning verdiend heeft vóór de man er zich bewust van was dat ze er naar dong! En als ze dan naast hem zal staan, fier en gelijk, mogelijk zal hij haar dan uit eigen bewe ging dien palm toereiken. Laat ze hem eerst toonen, dat ze hem gelijk . is, vóór ze hem toont, dat ze hem voorbij wil. En is 't eenmaal zoover heeft de vrouw be wezen, dat ze in gaven van hart en hoofd zijn gelijke is laten de twee ongelijksoortige doch gelijk geworden wezens samen verder den weg bewandelen, die naar de volmaakte vrijwor ding des geestes en naar de eeuwige waarheid voert. Vera klaagt, dat de vrouw zoo achteruit gezet wordt helaas ! in vele gevallen is dat maar al te waar, ofschoon ze in de laatste jaren veel meer in de voorrangen treedt dan vroeger. Maar, vóór ze nog verder naar voren treedt, laat de vrouw bewijzen, dat ze waardig is een allereerste plaats in te nemen. Laat haar heur kracht in 't kleine toonen opdat zij geschikt worde die in 't groote te meten. Vrouwen-Kiesrecht!" 't gewinhtige woord is er uit. 't Is de eindpaal (voorloopig) van al 't streven der vrouw ! Eerst mee helpen kiezen, dan gekozen worden, dan meedoen met regeeren! Eenige jaren geleden woonde ik, in Engeland, een vergadering ten gunste van 't vrouwen-kiesrecht bij. Deze vergadering, waaraan een veertigtal dames deelnamen, werd zonderling genoeg, gepresideerd door een man. Zijn eerste vraag was: Bepaalt het verlangen der dames zich alleen tot 't recht van kiezen of verlangen ze ook het recht van gekozen te worden r" Men keek elkander eens aan er werd beraad slaagd met blikken, wenkbrauwen en eindelijk ook ? schoon fluisterend, met woorden. De uitkomst gedachtig aan. 't «zacht als de duif en voorzichtig als de slang" was, dat een der dames de tolk der anderen meende te zijn, als ze antwoordde: Voorloopig verlangde men alleen 't recht om te kiezen." Een repliek een dochter van John Buil waardig. Ook in Holland wordt hier en daar gesproken over vrouwen-kiesrecht, door belanghebbenden werd mij reeds gevraagd hoe ik er over daeht. En zonder mij te vermeten een stellig oordeel in deze te geven zou ik wel even willen opmerken: De vrouwen-beweging is hier nog te zwak, er wordt nog te veel gepraat, er is te weinig gehan deld. Laat de Hollandsehe vrouw eerst eens toonen wat zij kan dan mag zij iets eischen als haar recht wat haar nu als een gift op j crediet (zou ik haast zeggen) zou verleend worden. Niet als een aalmoes moet ze het stem recht krijgen doch als iets, dat haar toekomt als zij er eenmaal rijp voor zal wezen. Maar eerst moet er in de vrouwen-beweging zelve meer eenheid zijn, eerst moeten de sterkeren onder de vrouwen de zwakkeren opheffen, steunen en vooruithelpen. Eerst moeten ze bewijzen, dat de gemoderni seerde, vrijgemaakte vrouw een hooger wezen is, niet een zedelijk namaaksel van den man. En dat alles die groote hervorming iu het vrouwenkamp moet stil en rustig gaan; niet door er in 't publiek over te schrijven, doch er in 't geheim voor te streven, steeds elkander moed insprekende, helpende, beschavende en volmakende. Totdat er zal zijn ontstaan een leger, gesterkt door eigen kracht, aangevuurd door eigen liefde en groot ??door eigen macht. De vrouw voor de vrouw! dat zij onze lenze, die spreuk griffen we in ons hart, doch we schrijven ze niet op een wimpel, waarmede we den storm der publieke tegenkanting trotseeren. TiiKiiicsK HOVKX. iiimiillllitluillllHirii IModi'. Tai/oy-i/ift'li'. l roiiii'i'ucoiif/i'i'H. iïiirtt/i, (f)'tnt(f. lietinii'i' /Vi'ssr. Sti/ini tic In Mode. TuoiiCt'lt'iioi'Hlt'lliiiflcii. Jiniiilxlimi'/. De mode is dit jaar meer conservatief dan zij er de reputatie van heeft; de vormen van het vorig jaar blijven haar behagen, wijduitloopende rok, ballonmouwen, cape met Medicis kraag ; toch zijn er nuances. Men gaat niet, zooals een oogen blik gedacht is, den rok in liet rond garneeren ; dit is reusachtige verkwisting van garnituur en tevens maakt het de iiguur korter. Men tracht deze integendeel langer te maken door aan beide zijden van den tablier oen (of twee of drie) pyramidevormige 1/11 illrx te nemen ; zij beginnen eenige centimeters onder het ceintuur, geheel spits, en eindigen aan den zoom -2ïi centimeter breed. Deze i/iiillt'x neemt men van afstekende stof', of bij donkere lakenstoffen van dezelfde stof met passement afgezet; het komt zeer op de coupe aan, dat zij gelijke en gelijkvormige plooien rechts en links van den tablier vormen. In de mouwen is de ballon nog altoos mode, afgewisseld met een heel korte maar wijde epaulet-dof, waaronder de mouw geheel aansluitend tot den pols of tot op de hand loopt. De kraag gaat zich plat, stijf en geplisseerd boven den hoogen halsboord uitstrekken, als een fraaie witte schotel, waarop het hoofd wordt opgedischt. De modegarneering voor dit voorjaar is, gelijk wij vermeldden, tulle, niet enkel als halsruche, hoedenversiering, volant, dofmouw, maar ook voor heele blouses. Een fraaie combinatie bleek: zwartfluweelen rok, zonder garneering, en zwart tullen blouse. De blouse van gebouillonneerde tulle, met kleine ruches van tulle in de lengte of in de breedte bezet; benedenmouwen van licht gefronceerde tulle, met volant over de hand, bovenmouwen van wijdgolvende tullen doften, waarover vierkante tullen epauletten met tullen ruches omzoomd. De volant om den hoogen halskraag bestond ook uit kleine vierkante slipjes, met tullen ruches omzoomd. * * * Is het een teeken des tijds met zijne onafhankelykheids-aspiratiën voor de vrouw? Zeker is het, dat het furon tai/lein; het correcte een voudige tailor-iiuule costuum, dit voorjaar als uniform zal dienen. Wij achten het geen geluk kige mode, omdat de fantazie er meer is uitge sloten dan bij andere costumen, maar het zal, tot de eigenlijke warmte komt, de rage zijn. In dezelfde lijn vallen het jacquet, dat toch ook tailor-made is, de rechte rok plat op de heupen, « f/odets van achteren, en geheel onversierd, en het bicyclette-costuum, dat ook zonder bicyclette meer en meer gezien wordt. De stoffen hiervoor zijn laken, cheviot, alpaga, dik mohair; eigenlijk doet eene verzachting van dit costuum met bor duursel, ruches van tulle grec, of andere y delheid, afbreuk aan den stijl. Het alpaga is niet meer in alle kleuren te krijgen, zooals vroeger; de mode laat het enkel in wit, zwart, grijs en natuurlijk bruin fabriceeren; mohair is in alle nuances mode, maar in twee soorten, grof en zijdeachtig glanzig fijn. Als versiering bij deze eenvoudige costumes wordt in Engeland weer veel »tres" genomen, en als men wil passement, brandebourgs, passementknoopen en lussen, maar dit alles kan gemist worden. De nieuwe capes zijn of nauwer of wijder dan de vorige. De laatste coupe was precies rond, een cirkel met een gat er in voor den hals. Nu maakt men ze in heel soepele stoffen gegeerd, zoodat ze aan den rand anderhalven cirkel wijd zijn, in andere stoiï'en daarentegen maar half zoo wijd, op de schouders aansluitend. Onder deze laatste kan men geen hooge mouwen dragen, ze zijn goed voor slappe zijden blouses. Er zal dezen zomer aan doorschijnende lichte capes veel gedaan worden; schouderstukken van satijn met crème of lichtgele kant erover, en verder een ruime strook -van tulle met allerlei versiering, mooier en eenvoudiger, guipure, pailletten, ruban-comète. Ook zouaven- of Figaropakjes worden weer aangekondigd; om daarmee zonder mantel te kunnen uitgaan. Wanneer de nieuwe mouwen, tot op de vingers vallend, de overhand nemen, zal men ook handschoenen kunnen missen: de mouw dient dan als rnitaine. * * Van l!) tot '27 September zal te Berlijn een internationaal congres voor vrouwenarbeid en vrouwenstreven gehouden worden. Het programma bevat onder anderen de volgende punten: Eerste avond : Begroeting der gedelegeerden. Eerste dag: Voordracht ever kincler-hygiène en opvoeding. Bezoek der industrie-tentoon stelling. Tweede dag: Voordracht over volkssehool, hoo gere burgerschool voor meisjes, en meisjes-gym nasium. Derde dag: \oordracht over de wetenschappe lijke studie aan hoogescholen en universiteiten. Vierde dag: Voordracht over huiselijke en openbare hygiëne. Bezoeken van een volksgaar keuken en cene kookschool. Rit van Marienfelde naar de huishoudschool. Vijfde dag : De arbeidsters- en loonquaestie in industrie, handel en nijverheid. Xesde dag: \oordracht over de positie der vrouw in de wet. Bezoek aan openbare inrich tingen voor volkswelvaart te l icrlijn of promenade in den omtrek. Zevende dag : Voordracht over het deelnemen der vrouw aan kunst, wetenschap en litteratuur. Bezoek aan de kunsttentoonstelling, 's Avonds afscheidsfeest. * Sarah Grand, de schrijfster van 'J'/'c /u-uri'ii/i/ jf'/n/ix, is een heel ijverige en geavanceerde voor vechtster voor »de rechten der vrouw". In een interview sprekende over 'l'lic n-minni n-lm il i/l van Grant Allen, zeide zij: Mij dunkt dat Grant Allen ons wil terugvoeren tot de gewoonten van den kippenrcn. Toch is hij een liberaal man en vindt dat als de mannen polygamie mogen in practijk brengen, de vrouwen evenzeer vrij moesten zijn zich aan polyamide over te geven. Maar voor mij is de conclusie van het verhaal, dat de vrouw er niets bij te winnen en alles te verliezen heeft, wanneer zij afstand doet van de wettelijke bescherming die de liuwelijksgowoonten haar geven. Het eenige wat ons van de dieren des velds onderscheidt, is dat wij onze passiën aan wil en beginselen hebben leoren onderwerpen: waarom dit op te geven 'i Dat heeft heel wat j eeuwen gekost; het zou dwaas zijn, nu achteruit te gaan. Maar is het dan waar, dat do vrouw zelt'hehcersching heeft kunnen loeren, dan moet de man dat ook maar doen; dezelfde wet mag wel voor beiden gelden. Ook dunkt mij, moesten in zake bevolkingswetten de vrouwen beslissen ; de mannen hebben noch deze, noch de sociale ijuaestie eenigzins voldoende kunnen klaar krijgen ; het is niet meer dan billijk dat men ons nu ook een kansje gunt om te probeeren hoever wij het brengen; zooals llarriet Martineau zeide: Als de vrouwen niet hulpeloos waren, zouden de l mannen het niet zoo gemakelijk vinden, slecht te zijn.'' Waarschijnlijk met het oog hierop verklaart ] Sarah Grand in een ander deel van de interview, dat zij, als het Huis der Lords werd afgeschaft, er een Huis der Ladies voor in plaats zou willen stellen. ,I)it Huis zou het Huis der Gemeenten ' van advies kunnen dienen in tal van zaken, i moraal, huwelijk, armverzorging, en het zou er i niet slechter orn gaan. Vrouwen tot leden te maken van beide Huizen is veel minder doel treffend, omdat vele vrouwen vrijer onder elkaar spreken dan in gemengd gezelschap." Onder de wetten, die zij zou wenschen, zou er eene zijn om de vrouw voor besmetting te vrijwaren. »Het trouwen van sommige mannen moest als een crimineele misdaad beschouwd worden. Dit is een der zaken, waaraan wij vrouwen al onze krachten moeten besteden." Over bicycling en bicycle-costuum heeft Sarah Grant ook haar meening ten beste gegeven. »IIet is karakteristiek, dat vele menschen volkomen onverschillig zijn omtrent het costuum der ballet danseressen en heftig partij kiezen omtrent dat der bicycle-rijdsters. Te Parijs rijd ik altoos en cii/ottc; het valt daar niet in het oog: te Londen rijd ik in een rokje, dat ik veel beter vind staan. Maar c.n cn/oltc rijden maakt een vrouw tien jaar jonger in haar gevoel, men kan zich niet voorstellen, hoeveel prettiger en lichter men zich gevoelt, als niets wind vangt en om uw beenen slingert. Het is opmerkelijk dat de Franvaises in dit opzicht minder om het ongracieuse van het costuum geven dan de Engelschen, en zooveel meer over hebben voor het practische nut." *** De vereeniging Berliner l'resse" heeft hare voordrachtavonden met een damesavond besloten, die groot succes had. Mevrouw Johanna Ambrosius, eene oudere vrome dichteres, las eenige gedichten uit haren bundel voor; Marie Pospischil hield eene voordracht over Marie Janitschek, en reciteerde eenige verzen van hare hartstochtelijke moderne poëzie. De avond werd besloten met eene causerie van mevrouw Lily von Gizycki, over de vrouw in de moderne poëzie, de vrouwen figuren van Ibsen, Björnson, Nansen, Strindberg. Sudermann en Ilauptmann, de vrije liefde en de dubbele moraal; deze voordracht verwierfstormachtigen bijval. * * * Te Parijs zal van 15 Mei tot '51 Juli in het Palais des Beaux-Arts een >salon de la Mode" gehouden worden, waar de voornaamste coutu riers en handelaars in kant, borduursel, lingeries, parasols, chaussures, handschoenen, hoeden, ver sierselen, parfumerieën, hun moois en nieuws zullen tentoonstellen. Als het idee opneemt, zal men tweemaal 'gjaars zulk een tentoonstelling houden. Presidente van het eere-comitéis Mad. Felix Faure, in het bestuur zijn : de hertogin d'Uzfts, de hertogin de Luynes, Gyp (gravin de Martel) Juliette Adam, de gravin de Kersaint, de schilderessen Madeleine Lemaire en Demont Breton, de zangeres Kose Caron, de actrices Jane Hading, Bartet, Worms-Baretta en een aantal andere bekende légantes. * Te Weenen geeft de hoogste aristocratie telkens voor een liefdadig doel uistekende tooneelvertooningen, tegen hooge prijzen (50 en 10 florijnen) maar toch voor een gewoon betalend publiek. De laatste maal werd vertoond een kleine scène van Frida von Krunoff l>ic ln-iilc» Tmt.:i.'/rn, waarin gravin Marie Henriette Chotek heel lief de hoofdrol vervulde; Lu i>ltii<' <?! lt\ In-uu 1c»ii>* van Léon Gozlan, waarin gravin Minetta Bumeskirch zich zulk een uitstekende actrice betoonde, dat men haar gaarne voor het Burg-theater engageeren zou; en eindelijk een ballet-diver tissement .Iciiiii'HHi', in drie tableaus, gearran geerd door baron Bourgoing, die de ziel van deze vermakelijkheden is, en als man van srnaak. vernuft en ijver vermaard is. Het ballet brengt een menigte jonge prinsessen, gravinnen en ba ronessen ten tooneele, schitterend geeostumeerd, maar heel weinig gedecolleteerd. De voorstellingen worden gegeven in de eetzaal van het Ministerpraesidium" in de Herrgasse; aan het hoofd van het comitëstaan prinses Uosa f'roy en gravin Marie Badeni, de vrouw van den ministerpresident. * Zooals men weet is de bruidstaart in Engeland tegenwoordig een enorme toren van verscheidene verdiepingen, een monument, van zachte koek en hard suikerwork gemetseld. In ].i/>i>iii<-iil/H komt de geschiedenis van de >weddingcake" voor, met stoute hand geschetst en misschien wel wat heel ver opgehaald. In het oude Konie was een der vormen van huwelijk de i-/ni/'iin'i'ii/io, waarbij de bruid drie korenaren in de hand droeg, terwijl boven haar hoofd een koek van ////? en umin HU hu werd ge broken als symbool van stoffelijken overvloed. Desgelijks droeg bij de oudste Engelschen de bruid een krans van korenaren, die soms verguld werden, terwijl bij haar terugkeer uit de kerk, handenvol koren over haar uitgestrooid werden, door de gasten opgeraapt en als aandenken be houden of opgegeten. Van een van heide gebrui ken dateert zeker de nog bestaande gewoonte om het jonge paar bij het verlaten der ouderlijke woning met vijst te bestrooien. Langzamerhand werden de korrels gemalen en tot lange dunne droge beschuiten gevormd, zoodat de omstanders ze gemakkelijker en sma kelijker gebruiken konden. Dit gebeurt in een deel van Schotland nog. Tot in de achttiende l eeuw werden deze beschuiten ook crackers . genoemd bij de burgerfamilies in Engeland : nog gezien; maar reeds lang waren ze bij de aan zienlijken vervangen door kleine koekjes, met suiker, eieren, melk, pruimen en specerijen toei bereid, die reeds ouder Koningin Klisabeth in de mode gekomen waren. Van deze koeken vormde men pyramiden, bond ze samen met een lint, en bruid en bruidegom moesten, daarover heen, elkaar kussen, epyramide omgaf men al spoedig met randen van geconlijte vruchten en tleurons van amandeldeeg, en zoo vormde zich geleidelijk de wedding-cake" in zijn tcgenwoordigen vorm. de toren van taart met randen van conliseurs-gebladerte.