No. 983 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Spelling. «Monsters met bokkenkoppen en drakenrompen, roet slangennekken en paardenpooten; afzichte lijke wezens, noch behoorend tot de eene, noch tot de andere soort!" Wat is er gebeurd, vraagt ge ? Is er heksen-sabbath op den Zeedijk geweest, of apencarnaval in Artis? Heeft een eerzaam journalist te veel kreeft met salade gegeten, daarna prenten van Redon en etsen van Goya gezien, en den vol genden dag van de cavalcaden zijner nachtmerrie «en berichtje gemaakt ? Of was er een impre sario aan den gang over de waanzinnige droomen van den Helschen Breughel en Jeroen Bosch ? Of had de dierenriem kermis gehouden, en «en grappige fotograaf verschillende moment opnamen van de zodiacale saturnaliën gecom bineerd ? Of is het zoo erg niet, maar heeft Jules Verne het woord en zien wij een episode uit het onderzeesche dagboek van kapitein Nemo ? Niets van dit alles. Den Zeedijk zon ik hier niet durven presenteeren. Voor apencarnaval is het de tijd nog niet. Journalisten eten nooit te ?veel. Helsche Breughel en Jeroen Bosch zijn ?doodvijanden van reclame; de Maagd, de Twee lingen en Waterman geboren afschaffers; kapitein Nemo's dagboek is jammerlijk verloren. Er is niets anders gebeurd dan dat de kwestie?Kollewijn ?weer eens aan het spoken is, en de heer P. I. M. ?een zekeren heer Vuurig laat uitvaren tegen het gedrochtelyke voorstel om de ph in f te ver anderen. Inderdaad, den heer Kollewijn komt de eer toe een aardig vuurtje te hebben ontstoken. Hij heeft vergaderingen uitgelokt en artikels en brochuren, en zelfs boeken in zijn spelling ge schreven. Hij heeft hartstochten in beweging gebracht, alsof het welzijn der natie bedreigd was. En naar het schijnt, heeft hij thans zelfs \oor de kunst iets gedaan, want er is iemand ge komen, die het geschikt achtte, om de argumenten vóór en tegen Kollewijn te dramatiseeren, en de pleidooien vóór en tegen met een schildering van gezindheden te verbinden. Althans, aan zulk een dramaturgischen arbeid heeft de heer P. I. M. zich gezet. 1) Ik geloof ?echter, dat men de waarde van zijn brochure minder zoeken moet in de karakterschildering, ?dan wel in het bijeenbrengen der argumenten, die in de discussie over het vraagstuk der spelling -te pas komen. En ook heeft zijn boekje de ver dienste, dat het ons leert, hoe groot het verschil in opvatting is onder hen, die op de zaak invloed kunnen hebben. Ik voor müalthans krijg den indruk, dat voorshands de gansche spellingsbe weging meer moeite dan gemak in de wereld brengt. Zoolang er nog geen eenstemmigheid is, en lang zal het duren voor zij bereikt is, moeten w\j niet n, doch vele spellingen ontcyferen, en dit is een voordeel noch voor de 1) Revolutie in de Spelling en nog iets, door P. I. M., Amsterdam, A. M. van den Broecke, 1896. «iiiiiiiiimiiiiimiiiii iiiHiiiiiiiiMiimimiiii 6d« Jaargang. 26 April 1896. Redacteur: RUD. J. LOMAN. Adres: Stonehaven, Hitherfleld Road, Streatham, Londen. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. IIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIII iiiiiiiiininiiim CORRESPONDENTIE. K. Erlin und J. Jespersen. Jeder darf bis 3 Aufgaben einsenden. Anzahl Züge gleicbgultig. B. J. M. M. te L. De goedbevonden problemen blijven voor dt-n volgenden wedstrijd bewaard. WelSieht wordt nog n van uw inzendingen in dezen wedstrijd geplaatst. A. K. te Arnhem. Wij zullen u binnenkort omtrent de partijen berichten. J. W. Lecomte. Problemen in dank ontvangen. Van A. Schuckink Kool, te Leiden. Vervaardigd voor den 3en Halfjaarl. Internationalen probleemwedstrijd in dit blad. No. 333. Mat in drie (3) zetten. a bcdefgh Wit K bl, D c8, T f4 en f8, R g8, P e6 ; d2 en g6 = 8. Zwart K d5, T g7, R dl, P b.8 ; bO, b7, d6, f7 en g3 = 9. Oplossing van No. 3?1 (Erlin). l D d2 :, cdl: 2 T h6, K d5 3 T d6 f ! enz. e6 3 T e6 f d3 3 P c6 f gb.2: 2 P f7 f, K d5 3 D g5 : f K f6 3 D c2 f e3 2 D e3 f, K d5 3 P c6 w 2 P 06 f) S f6 3 T h6 f. kindertjes, noch voor de volwassenen. Vóór de eenstemmigheid er is, zal men jaren lang vele proefnemingen zien verrichten; er zullen Kollewijnianen zijn in vele graden van orthodoxie; menigeen zal verder gaan in de leer der vereen voudiging en het schrijven zooals men spreekt dan de stichter der leer zelf ging, en in al die jaren zal de poging tot vereenvoudiging het tegen deel uitrichten van wat zij beoogde. En nu kan men het nemen van proeven niet anders dan goedkeuren, zoo er inderdaad een nieuw stelsel moet worden ingevoerd, doch het feit blijft be staan, dat in den tijd van het experimenteeren het tegendeel van vereenvoudiging te zien is. En ook dit is een reden om met de pogingen tot hervorming der spelling niet zoo bijzonder ingenomen te zijn. Er is iemand, die den uitgang lijk in lik ver anderen wil. Hoe zal die proef afloopen 'i Want meer dan een proef is het niet. Terecht merkt een spreker bij den heer P. I. M. op, dat de spelling lik geen nauwkeurige nabootsing is van de uitspraak; men zou even goed luk kunnen nemen. En hoe zal men de comparatief moeten vormen ? Zal men van huiselik huixeliker maken of huiselikker ? Zoo er menschen zijn die de laatste spellingswijze getrouwer fotografie van de uitspraak vinden, dan heeft men woorden te verwachten als hartelikkcr, feestelikker en letter likker, en ik ben het met den heer P. I. M. eens, dat men deze woorden niet met veel genoegen aanziet. Het is dus lang niet zeker of de vervanging van luk door lik een goede greep is geweest. En zoo lang daarover geen zekerheid, althans geen eenstemmigheid bestaati krijgt men lijk, lik en luk te zien, alleen omdat de schrijftaal eenvoudiger moet worden en zich beter bij de uitspraak aansluiten. Dr. Kollewijn is het meer overkomen, meen ik, dat men hem dingen toeschrijft, die hij nooit gezegd of gemeend heeft. Het gaat hem als anderen geestelijken brandstichters. Aan zijn vuur ontsteken anderen het hunne, en voor alle vlammen wordt hij aansprakelijk gesteld. Zoo ging het anderen, en zoo ook Dr. Kollewijn. Hij deed eenige voorstellen ter vereenvoudiging der spelling, en alles wat nu aan spellingswijziging gedaan wordt, schrijft men op rekening van Dr. Kollewijn. En zoo is het niet onmogelijk, dat de heer P. I. M., al schijnt hij tegen een nieuwe spelling te zijn, het toch gedaan krijgt om de kwestie Kollewijn nog wat uitgebreider te maken. Hij wil namelijk een campagne ondernemen tegen alle bastaardwoorden. Het is moeilijk in de spelling der bastaardwoorden een streng stelsel te volgen, en de verdwijning van alle vreemde woorden zou den eigen aard onzer taal versterken. Zóó denkt heer P. I. M. en zoo hij al niet een splinternieuw vraagstuk opwerpt, zeer zeker ligt in zijn denk beeld wel de aanleiding tot veel gepraat en geschryf, en er is veel kans, dat al dat gepraat en geschrijf onder de rubriek kwestie?Kollewijn gebracht wordt. iiiiiiiHiiiiniMilliiiiiimiiiiiiliiiimiiiiiiiiiiiiniiiniiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimp Opgelost door C. Kockelkorn, Keulen (4) ; Prof. Berger. Graz (3l/s); H. J. den Hertog, Amsterdam (21/s); C. T. van Ham, Gorredrjk f4); H. Mendes da Costa, Amsterdam (3!1?); A. Sehuckink Kool, Leidon (2); v. Steenderen, Am-terdam (3); J. de G. te Am sterdam (1); E. Wieling, Groningen (3). Beoordeelingen No. 331 (Erlin). No. 331 ist ein sehr gutes Problem, welches mindestens 3 verdient. Nur der iiusserc Eindruek der Anfangspoaition und die mit dem ersten Znge verbundene stavke Drohung hindern mich , die Marke 4 zu geben. Joh. Berger. Sollte das sehr schone Ideespiel (3 T dG f mit fünffachem Sehluss) wie ich nicht anders weiss völlig neu sein, so verdient die Aufgabe aehon dessbalb eine sehr hohe Marke, aber auch die Erweiterung zum Vierzüger halte ich wegen den werthvollen Var (h 2 :) und des guten Einleitungszuges für recht glücklich. C. Kockelkorn. De hoofdvar, met 't symmetrische slotspel is zeer mooi, de speelwijze l?gh2 : 2 P f7 f, K da 3 D g5 : f enz. ook niet onverdienstelijk, maar verder zie ik niet veel anders dan de grove <//vVze tige dreiging. De 4 belangrijke zwarte stukkeu op n en /< doen niets dan nevenop). verijdelen. (De verd. l ei! telt nauwelijks mee.) II. J. den Hertog. Een probleem zooals men ze niet alle dagen ont moet. Vooral de var. l e,d4: 2 T h<i is /.eer schoon. De zwarte pionnen hebben een leeüjken stand, doch dit is ook de eenige aanmerking die m. i. te maken is. C T. v. Ham. Stand van den 3den Halfj. Internat, probleemwed strijd : No. jNo. 331. Erlin. . . (4) 3 1'24 1325. llax MeyerfS) 2 l 5 319. Lecomte. (3) 3 ' '318. Dr. Gold (2) l (i 7 329. Jesijersen (3| 2 19/24321. Fi.Üiergill i:i| l 13 2« 330. Lecomte (3) 2 25 3b' 324. Kuijers . (2, l 11 17 322. Jespersen ('4) 2 2/3 '32C,. Markx . . (?>? l 12 19 320. Fothergill (2) 2 10 17327. v.Zeeburgh|3- l 18 323. Kuijora. . (Ri 2 1,3 NB. No. 332 (Erlin) komt wegens nevenop!. in 2 zetten ( l f 4 y niet i» aanmeiking. Auteursopl, l P d b enz. TWEEDE NAT. CORRESP.WKDSTKIJD. Twee-en-dertigste zet van Zwart. l A l P d4 2 3 D gb 4 i .... 5 j T d7 61 .... 7 i D eS D ha D e7 10 B R d2 T f8 1) e7 "i.5 K e6 R f5 .... .... R 1)2: T d8 P c2 f T aeS T Ii5: , . . . . T cl: .... D c< D g5 Tg:} Naar mijn meening zal de kwestie dan ook belangrijker worden. Maar hoe de heer P. I. M. het zal aanleggen om bastaardwoorden te vervangen, die hij zelf'nog niet missen kan, zooals bai'lwtirxcli, mode, aljrfi'ilietinch, cowiiiixnie, nrtiket, terwijl hij zelf nog per ongeluk courant in plaats van daglilud schrijft, dat zie ik nog niet in. Ca. M. VAN DEYIWTKK. m immuun IIHIIIIII n nul iiiiiiriiiiiiiiiiiriiiiiiu» BOEKBEOORDEELING. ])u JjOHilioli Ki'i>i'(/i(ic beschreven door W. COOL, kapitein der genie. Met een 100-tal platen, afbeeldingen, portretten, platte gronden en twee kaarten. liatavia-'s Gravenhage G. Kolffifc Co. isilli. Midden tusschen den Atjeh-oorlog door, als een treurig intermezzo, valt de Lombok-geschiedenis te boekstaven. De nakomeling zal voor een deel met die Lombok-zaak rekening houden, waar hij ons beoordeelt in onze eigenaardige overdrijving van het succes op de Balineezen behaald, gepaard aan allerlei curieuse plannen voor een Vetter-museum, een portrettengalerij enz. enz.; waar hij heeft te wijzen op een spontane offervaardigheid zoo plots na Lombok, toen wij reeds meer dan 20 jaren oorlog in Atjeh voerden zonder dat bij iemand het denkbeeld was opge komen om voor de slachtoffers van dien schier eindeloozen krijg op Sumatra's noordkust »iets te doen'1; waar hij lust not least de zoetzachte kritiek na het echec op Lombok zal toetsen aan het allesbehalve malsche oordeel juist dezer dagen van verschillende zijden over het beleid van een Indisch generaal op Atjeh uitgesproken. Voor een deel zal dan die Lombok-affaire naar waarheid kunnen beschouwd worden als een spannend drama van korten duur, een «pakkend" feit, hetwelk te meer indruk maakte, wijl het zoo geheel onverwacht kwam, zoo geheel anders dan die sleepende Atjeh-oorlog, waaraan het publiek als iets onvermijdelijks is gaan gewennen. Zoo zullen er dan verzachtende omstandigheden pleiten voor onze kortzichtigheid, die ons maan den lang deed gewagen van Lombok-helden, alsof dat Indische leger niet met even veel trots had te wijzen op Bali, Boni en vooral op Atjeh. In hoeverre de expeditie naar Lombok voor de krijgsgeschiedenis van bijzonder belang zal wezen, is voor ons nog altijd een vraagstuk, van trouwens zeer geringe beteekenis, Bali had reeds genoegzaam geleerd hoe men steeds bedacht moet zijn op zoogenaamd «verraad"; terwijl menige bladzijde uit de zoo rijke geschiedenis van Xeerlands Indien ons maar al te veel waarschuwt tegen het veronachtzamen van de tactische grond stellingen. En Atjeh.... lees slechts het schetsje »een bloedig drama" in den bundel »Uit het Indische krijgsleven" van den kapitein-adjudant J. II. .Jacobs, kort geciteerd in »de Landsver dediging". Intusschen heeft juist voor ons, de tijdgenooten, eene zooveel mogelijk objectieve beschrijving der Lombok-expeditie groote waarde, vooral nu de eerste indruk voorbij is en de opwinding plaats maakt voor bezadigdheid. Xu wij dien indruk kunnen toetsen aan de feiten en het gebeurde meer onbevooroordeeld beschouwen. Zoo blijkt het dan eene zeer gelukkige ge dachte van den heer Cool om die expeditie te schrijven, verduidelijkt door kaarten en platen, waaronder aardige schetsjes van den heer Hooijer, lllllllimiiiiiilllilllmiiiniiifiii 't Staat nog zeer te bozien <>t' dit dun wel l' c1,! ,lo sterkste! ^ort/ulting van den aanval ,^_ ' * ~^' J> ^., ,/(m amlei.s lull?Ua:iUt /.i, n gewest na a lij: met e pion terug *> dl ('(H : te nrmen, wat de a- en 7 It, go 1) g(> d-pionnen verzwakt. Wit S 11 ('7! 11 C7: ka» na ab5 :, cb5: niet i) cdl: 0-0 met t'OJ1 l" ''<'" o-pion 1O P <?'? ?!(» nemen wegens T bS. HRd3 d<; 1»T['ll' Rb« 12 P (15 II dS 20 !lb'J: ilba: den collaborateur met de teekenpen, wiens naam thans op het titelblad is weggelaten. Achtereen volgens in afleveringen verschenen, ligt het thans compleet voor ons als een kloek boekdeel van bijna 500 bladzijden, waarvan de eerste 250 grootendeels zijn gewijd aan eene beschrijving van [land en volk en van eene geschiedenis van onze vroegere betrekkingen met de Baliërs en Lombok. Verder worden uitvoerig behandeld de naaste aanleiding tot de expeditie, de landing, de over val, de versterking en aanvulling der troepen, . en ten slotte de verschillende gebeurtenissen, welke een eindpunt vinden in den val van Tjakra Negara en den ondergang van het Lomboksche vorstenhuis. Voor de etnographische en geschiedkundige beschrijvingen putte de auteur, in Indiëgansch geen vreemde, ook blijkens zijne zoo belangrijke «bladzijden" vroeger aan den Atjeh-oorlog ge wijd uit de verschillende, zeer verspreide bronnen, welke hem daartoe ten dienste stonden; voor de beschrijving van de eigenlijke expeditie verkreeg hij verschillende gegevens zoowel uit ofticieele bescheiden, als uit dagbladartikelen en mededeelingen van. ooggetuigen, waarbij uit den aard der zaak de officieele stukken niet altijd vol doende konden geraadpleegd worden. Zoo missen wij bijv. ongaarne het offlcieele telegram van den opperbevelhebber aan den Landvoogd, den 27sten Augustus van de Koni/i/j K/itma verzonden, zoo ontbreekt natuurlijk ook het indertijd onder geheimhouding aan de Eerste kamer ter inzage verstrekt?Lombok rapport. Ook dientengevolge kon de schrijver »aan kritische beschouwingen slechts een bescheiden plaats" inruimen, wat hem evenwel niet belette om in zijn zoo goed ge schreven verhaal van de gebeurtenissen lijders en na den overval, hier en daar opmerkingen in te vlechten, welke eene bijzondere opmerking verdienen ; bijv. over de »zeer belangrijke, maar ook zeer netelige kwestie, nl. de heuse derbivaks*, eene keuze, die zulk een overwegenden invloed heeft uitgeoefend op den verderen loop der ge beurtenissen, eene keuze, die eenerzijds tot de heftigste afkeuring en veroordeeling heeft aanlei ding gegeven, andererzijds tot eene verdediging a outnincc heeft gevoerd" (bl. 2(j() e. v., bl. 250 e. v.). Verder over »het politieke standpunt der Regeering" (bl. 2G9) en het uitzenden der colonnes (bl 289 e. v.). Aan het slot van zijn degelijken en zeer te waardeeren arbeid zegt de schrijver a jirojios van die kritiek dat hij, «gestreefd heeft naar een humane opbouwende". liet is een niet geringe lof, dat hij aan dat programma ten volle trouw bleef, en ook op dien grond bevelen wij dit werk i ten zeerste aan als een alleszins lezenswaardig boek voor het Nederlandsche volk. Inhoud van Tijdschriften. Inhoud Kit/en 11 uur d No. 17: Hoop voor Allen, door Josephine Giese. (slot). Fusains (Nijmegen), door Edw. B. Koster. Om en in de wellen der nieuwe sluis te Umuiden, door R. P. J, Tutein Nolthenius (met afbeeldingen). Schemeravond (bij de plaat). Schemeravond, naar de schilderij van II. W. Mesdag. Overgave, door Meerulaer (I). Onze strijd op Atjeh, door G. B. Hooijer (met portret van Toekoe Sri Imam Moeda en eene afbeelding van de Atjeh-rivier bij Anagaloeng). Kapitein E. P A. Geluk t (met portret). Luitenant H. L. Maarschalk t, door S. v. 's G. (met portret). Verscheidenheid. Feuilleton. Advertentien. In F 4 is gespeeld: 32 T bf3, in F 10 32 D g3. A. B. te A. Uw opgave in B 3 is niat duidelijk. Bedoelt u iets anders dan T f8 zend dan s.v. p. per omgaande bericht aan uw tegenpartij. S. S. te B. Uw opgave in F 4 luidde T l>3. In F 10 was de letter D abusievelijk door inij weggelaten. In B 7 geen zet ontvangen. J. J. S. UIT DE SCHAAKWERELD. De uitslag der eerste ronde van den wedstrijd bij Simpso» te Londen was als volgt : Mortimer l Binl OiTeichmann l Muller O Lee l Loman OjYan Vliet l Ingoldsby O Fenton 1.2 Crtswelll^Dr. lieeves l liulloud ' O De einduitslag der match te llostow ia : Steinitz 7, Sclilffers 5 Beide spelers kunnen met '( resultaat tevreden zijn. Schiftere", die z'ch reeds te Hastmgs gunstig onder scheidde, heeft do >r xijn spel ia doze match bewezen een mee-icr vau de:i eerste» rang te zijn. Hij be reikte een minstens even gunstig resultaat tegen Steinitz als zij» landgenoot Tschigorine, die 2 niatches met Steiniti in Havana speelde, en de eerste met u' tegen 10, de tweede met 8 tegen 10 verloor. De stand der match te Philadolphia (inzet 750 dollar van weerskanten! is volgens de laatste berichten: Showalter u', Ktrueny i, 2 remises. SPAANSCHE PARTIJ. llde inatchpartij, gespoeld te Uostow a/d. Don. Wit. Zwart. E. Schillers. W. Steinitz. "t f4 <^»> /wart dreigde B Ii3 on 2IMJS P <-Ö-P l' el! volgt P d4: S It !>."> H vb U P e:5 D h6 Sleinitz heeft over 't Om 't veld gf> voor 't geheel met deze verde- paard i» te ruunen en e5 diging buitengewoon vt-cl r.it den Weg te gaan. succes gchud.' Hij ven,?>r ir>Tfl ' c(5 Rechts l partij uit s f II. ](j J) 1,3 4 0-0 1) fl> Verhindert f3. iiiiiiiiiiiiiin mi mum iiiiiiiiiniiiin 22 T a8: T a8: 23 T al E b5: dan E b5: 24 D b3, cd4: 25 D b5:, de3. 26 D bO: ef2: enz. 23 T b8 24 dc5: dcö: 25 P eó R e8 Zwart doet verstandig zijn raadsheeren te pre serveeren. 26 P d5 P d5: 27 ed5: et 28 K c2 B c7 E f2: ging niet wegens r gi. 29 P f3 T dS 30 D e2 D <lt> Wit behoeft E h7: t niet te vreezen, daar na K h7:; l' go t, K g8; D h5 Zwart D g(! of hu kan laten volgen. 31 D ei ar« 32 T dl D m 33 b3 Op T bl volgt E d7 34 D e2, T aS, gevolgd door T r 2 en Zwart wint door zijn pionnen op deu D-vleugel. 33 c3 34 K gl R d7 35 D 1)4 Om K f5 te ontwijken. 35 36 D a5 37 T d3 38 T e3 39 D a7 40 D d4! R d6 T eS b4 T c8 R f 5 De eenige zet die on middellijk verlies vocrkomt. 40 41 P d4: 42 K fl 43 P c2: 44 T e2 45 g3 46 P al 47 f4 D d4: T aS! R c2; T a2 K si b 2 R ei K m 48 h3 Ii6 Eenvoudiger was T bl f 49 T el, Tel:t5uKol:, K t' 5 enz. 49 g4 R d6 50 P c2 T b : 51 g5 f lijf 5: 52 fg5: f K !??">: 53 P d4 T b2! 54 K el T t-2; f Wit geeft de partij en daarmeee de ruatt li op. Na 55 K e2:. K 14 56 K d3, K e5 57 K c4. f en wint met gemak. De volgende twee opgaven werden door Lusk vorige week bij Simpso» te Londen ieder biniie minuten opgelost. Wij leggen onzen lezers de problemen voor, ten einde hun een denkbeeld l ven van des World's Champion's" ongtevei, vaardigheid in 't oplossen va» moeilijke vraagM No. l van Amulung in Dorpat. Wit: K o2 ha, /wart: K a2, T hl, 11 el; h4 en g7. \\ it en maakt remise. No. 2. Wit: K el, D cl, l' ei; d5 Zwart: g2, g:ïen g-i. Wit geeft in 4 zetten mat. Tereenigd Amat. Sehaakgenootschap Caf\ d-- Koude Leeuw, Vijgendam IL. Speelavonden Di»s iag en Zsterdag, 8?12 Jaarl. contributie / G. 't V. A. S geeft vooitaa» toegaiigkaarteu uit a/'3, welke een jaar lang geldig zijn. Amst. Schaakclub De Karseboom", Kalverstntat 's Maandags, 8-12. C.mtribut'u ? 3. College Zeemanslmop (Dain), alle uiiddiige.n \ ,m 1 5 uur en Zaterdag 'savoiida voor geïi.ti odu,eer den en buitenleden. 13 K hl 21 D dl