De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1896 3 mei pagina 9

3 mei 1896 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

No. 984 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Achille men, Chez nous. Een bundel gedichten van Achille Millien, den bekenden auteur van »Les poèmesde la n uit" (door ?de Fransche Academie bekroond) ia zoo juist ?van de pers gekomen en reeds vanuit den titel «traalt een eigenaardig zoete bekoring. Er is iets zoo rustigs, zoo vredigs in deze eenvoudige en toch zoo diepe poëzie, iets van de kalme, droeve, gesluierde klaarheid van een herfstlandschap bij ^avondzon. Geen fiere, stoute verzen, gloeiend van jeugd «n liefde, geen lachende toekomstdroomen, geen weelderige levensvolheid, maar ook, geen wilde wanhoop, geen smartkreten en vervloekingen, ?geen opstand tegen het menschbestaan en zijn ?eeuwig mysterie. Slechts hier en daar een stille verzuchting, een glimlach vol onuitsprekelyken weemoed. En dan, lange poëmen, balladen en sonnetten, geïnspireerd door de herinnering aan antieke volksliederen en geheimzinnige legenden, opbloeiend uit het ver verleden. Hoor, hoe hij ze liefheeft, die simpele volkspoëzie, waarin de 'hedendaagsche geleerden zooveel belang stellen, -aan wier studie Gaston Paris zoovele jaren van ?zijn werkzaam leven heeft gewyd: oJ'airae la tnuse agreste, et Ie chant populair?, Garde im charme secret qui toujours sut meplaire: La reine n'est pas riclie et Ie siyle en est vieux," Mais il a mis souvent des lannes dans mes yeux; Souvent, dés mon enfance, au milieu des prairies, II entr'onvrit mon ame aux longues rêveries, Me parlaut des a'ieux et des siècles teinta." Ook »les humbles" heeft Millieu niet vergeten -en menig gedicht zooals »le Flüteux," Pierry Ie laboureur, la Tristesse du Vigneron, Révélation en vooral Ie Courreur staan naast wat Coppëe slet schoonst in dit genre geleverd heeft. Wat in Millien bizonder aantrekt is de reine eenvoud van zijn gevoelens, de tetale afwezigheid van alle pose die in sommige Fransche dichters zoo ?onaangenaam aandoet. Wellicht is dit toe te ?schrijven aan zy'n verblijf ver van het troublant gewoel van Frankr\jks hoofdstad in het liefelijke 'Beaumont-la-Ferrière, en aan z\jn groote geihechtheid aan deze streken: Chez nous, en bonne ten'e, en terre nivertiaise Quund Ie choeur des viseanx chaute au bois, <|u'il est <loux D.; siüvre les sentiers ou s'cmpourpre la (raise Cliez nouz! Dans les pres aux gazons gonflés de riehe sève, Dans Ie gatime oücroit Ie genet pres du houx Partont avec amour j'ai promeué111011 rève Chez iions. Chez nous, des vieilles moeurs ou conserve Ie culte, Ou croit cnrore a Dieu que l'on prie a gcnonx, On aime la Patrie et gare a qui l'insnlte Chez uouz! Plus d'un. j'en sais plus d'un que tcnte la fournaise De la Ville et qui part, Ie oopiir plein d'espoirs fous.... Moi ceueudant je reste eu terre nivernuise, Chez nous. Het bundeltje »Chez nous" vereenigt drie Tecueils onder deze titels: Le long des sentes mivernaises, Airs de fiüte, Le jour qui tombe. In het eerste recueil vindt men het treffend gedicht van den ouden, eenzamen landbouwer wiens zes zonen naar Parijs zijn vertrokken »rêvant plus ?douce vie et destin plus facile" en die, ofschoon reeds bedrogen in hunne verwachtingen niet ?weder zullen keeren dan »au jour du portage'1, Quand, du vieux labourcur rouchéilans Ie tombeau, Chacvm dépècera froidement l'héritagc" Ce patrimoine aimé, ces murailles si ohères, Dout chaquc pierre garde mie part de son cocur! Ah! ce toit de familie oütint sa vie entièw Et ces rhamps qu'ou paut dire engraissés de son sang, II semble qu'ils dcvraient Ie suivre au chnetière, Puisqu'aucQii de ses fils n'en a cure a présent «uiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiilimiiiiiniimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiii 6*« Jaargang. 3 Mei 1880. Redacteur: RUD. J. LOMAN. Adres: Stonehaven, Hitherfield Road, Streatham, Londen. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. iiuiiiiiiiiiiiiiiii Van dr. Sam. Gold, te New-York. Vervaardigd voor den oen Halfjaar!. Internationalen probleemwedstrijd in dit blad. No. 334. Mat in twee (2) zetten. a bcdefgh Wit K b.6, D a5, T d8 en f4, P h8; da, g3 en Zwart K e5, T c3, B e8, P &i = i. En treurig, met hangenden kop, slepen zijn ossen den ploeg voort onder den schitterenden lentehemel. Zachte, klagende rijmen zuchten in »l'Eglise abandonnée" de smart van het eeuwenoud, klimopomwoeld kerkje dat zulk een schoon verleden gekend heeft, Quand sa nef débordait d'une foule clire'tieinie, Dans réblouissement des fleurs et des ilambeaux! Plus de solennitt's pour toi, panvre oubliée!.... Les fidèles sont KI, la, dans Ie cimetière Ou lesa par milliers endonnis Ie trép:is. Oneindig schoon is de beschrijving van het onweder in het tweede sonnet van »Soir de juillet" Noir comme la T\uit, haut comme une eathédrale, Le mage, oül'e'clair fait flambler ses sillon*. Change d'aspect: géant formant ses balaillons Ou guivre monstrueuse enroulant sa spirale. Est-ce pour t'étouffer et Ie monde avec toi, O lumière, qu'aiiisi s'éinciivent les téuèbres? . . . . Ik kan mij niet weerhouden »Maison déserte" in zijn geheel te copieeren. De facture van dit sonnet doet aan de breede, golvende lijnen van Heredia's verzen denken, terwijl men al het schilderachtige, het verheven realisme, de »morne tristesse des choses" van den grooten trophee ndichter hier weervindt. wQu'elle est trisle, mou Dieu! la inaison délaissée, Si gaie, belas! naguère au bord du peiit buis! Tous ceux qu'elle abritait sont inorts prcsque a la fois ; Les volets sont rompus, la ehirpente all'aisiée. L'herbe croit dans les joints, la mousse sur les toils; Et Ie licrre envahit de sa touffe pri'ssre La clochc, au mur cnciire et vaiiieinent lixee, Qui sonnait si joyeus1^ et si cluire autrefois. Eu queli|ue jour d'automne. errant a 1'aventure, Uue biehe s'arrête iei, eherehant rature Autour de la nmette et desurte maison. Tire du bout des dents la ronre qui s aecroehe A la cbaime rouillée ... et Umt ;\ coup In clcclie Jette uu sou de g'las uioriic a diimer Ie frissou. Het slotgedicht van dit gedeelte »Terre natale'1 behandelt in «vers mus" een hoogst belangrijk onderwerp, nl. de ontvolking der Fransche provincies en de steeds toenemende begeerte van den boerenstand om fortuin in de groote steden te gaan zoeken. Ernstig en droevig wijst hij hen op de dwaasheid hunner onderneming, op de ellende die hun te wachten staat en prophetisch klinken zijn woorden: Un lien nous attachéa la glèbe sacrée: Malheur a qui l c, rompt saus rcgn t! J/s lont bas, La nous parle sans ccsse une \o:x in^pire'e.jMalheur a qui s'en raille, a qui m; l'entcuil pas!" Doch tevergeefs waarschuwt zijn diohterstem: wlls s'en vont lollt de même. Oui, bien j)eu sont tidèles A la tradition, au eulte du lover! Vous ticz, paysans, la race; forlc et saïiie, Comme uu image aux flancs cninislés de p'>ison, Le vertige a pa?-sé: quel souf'tle vnus etitraiiu'? Quel mirage trompcur se'dnit vutrc raisou: O, roept hij nog eens uit, verbreekt niet »ce pacte héréditaire!" L'engagenu'iit sarré, (pii denuis li- biTcein Vous fait jusqifa la tombe alliés a la trrre; Si se désagrégeait votiv aiuique l'aisceaii. Laboiireurs des coteaux, r,nies c.nipcurs de. dicties, OIIVT ers de la vigiie, Apivs l'aiiclieurs des Me-, Oh! je eraiudrais de vo;r ]>our les jutte-, prochaiiies, Les bras de notre Fraucc all'aiblis, accable'n! Uit de drie laatste coupletten spreekt opnieuw en nog inniger zijn vaderlandsliefde: O l'rauce. o mon pa\ s, je t'aime dans la loire; Tes tnomphcs sonvenl de mis |H'<J|>IY.S il-iiileürs .M'out console'! 'l'es deuils jrtu ut leur oiulivc uoire En mon seiii liliiil je t'aiiiie en tcs malheurs;" Het tweede deel, «airs de Uüte" bestaat voornl. IIU4IIIIIIIIIIIIMIIMIIIIIM TWEEDE NAT. COLIUESP.WEDBTU Drie-en-dertigste zet van Wit. IJD. R c4 2 3 i T e8 f 4 5 T cl 6 .... 'l 8 j h 3 B D V.5 T e2 K bl P c3 T c7 T H K f3: 'f' > D T eó U»; f2 «4: eó P dl f3 I' ;)2?R") In A7 en B7 geen zet ontvangen. Cs. G. te K. Do liüor de .M. .spruit in ] Wilt U s.v.p. den achter«tHl!igcn /(t in pa ponueritie trachten in to halen Ilri ;üif( tegonparlij in J37 ia P. de Jlau, huerc Hilversum. UIT DE SCHAAKWEKE [.D. De revanche-match tiissehen l,a-A<'r en Steinitx om het eerste kampioenschap .In- wrroM, xa] in S >ptombei' a. s. te Moskou phia's vij!!!-!!. In- >eb^akliefliebbcrH aldaar li^bben voor i-cn sd.n \ ,ui :jili)') roebel geterkeiHl?200(1 Ji. vour den ov,., winnnar en lÜIKljt. voor den verliezer, en voiKdc-ding v.ui reis en ver blijfkosten. De condities zijn dooi Ixido meesters goedgekeurd en de zaak kan dus al-, <,".-ii!uiiken wor den beschouwd. Te Berlijn heeft op liet oogenbiik een driekamp plaats tueschen de vermaarde Dnitseho meesters von Uardeleben, Mieses eu WuluroJt. De match te Pbiladelphia eindi^iio, zonals te ver wachten was, met een /('gepruil voor Showaltor. Uitslag Showalter 7, Kemei y 4, vt-n\i»<' 4. Sbowalter is ontegenzeggelijk een m. ei- i rvaron spel.T, want weinige schakers hebben zulk ecu goede leerschool doorloopen als hij. Kemeny heelt eclder in tal van partijen een kracht eii liuesso aan deii dag gelegd, uit lieve liedjes volgens een of ander thême populaire, zooals Madeleine, de zangerige sere nade, »dormez mignonne" Ie jaloux, Ie Galant qui se noie, een populaire ballade die ons coupletten uit Schiller's Taucher in 't geheugen roept. De derde afdeeling van het boekje bevat vele zyner schoonste gedichtjes, waarvan ik er hier enkele laat volgen : SOüRlEE. Sans maudire Ie monde et saus blasphémer Dieu, II porte uu dcuil proibnd qui jamais nes'c'panchc: Si Ie sort en son coeur a plantésou cpieu, S'il a souffcrt, il fait Ie bien, c'est sa revanche. Triste et bon. Ce matin, je l'ai vu rire ... uu peu, Timide expansion ui durable ni franche, Semblable a ee soleil qui, sur la ueige blancbe, Par un jour froid d'hiver lu't du haut du cicl bleu. Il l'éclaire et ne peut l'échauficr ni la fondre. Je Ie félicitais: quoi! gai! Lui, sans répondre, Pixa les yeux sur moi pendant (jnelques instants. Et son regard si doux semblait vouloir me dire : II faut plus d'un oiseuu ponïfaire ie printemps Et pour faire la joie il faut plus d'un sourire!" RÉVÉLATION. Elle a quinze ans: rire perlé, gaitésonore Dont tout a svs cotés sans eessi1 est vcjoui; Caressante clartéd'une sereine aurore ; Suave fleur d'Eden en bouton pres d'éclorc ; Oiscau qui vole et chantc au jour dés qii'il a lui . . . TCayon, grace, harmonie et joie! .. . hier encore, nnt heureuse de vivre . . . et si triste aiijourd hui! Elle a vu, ee matin, son pen: avec sa mère Se jeter a la face et l'ironie aiuère Et l'iusulte mordante et les notes mcnacauti; Mainteiiant elle songe et s'inquiète et pleure, Elle cntrevoit la vie . . . llélas! en moins d'uue lieure, Klle en a plus appris, jiauvre enfant qu'eu quhi/e aus! PASSAGE D'OISEAUX. C'est l'heure ou la brutale haleinc de novembre (^iii fi'oiun: eu la troublant la sitrface des caux. Fait jileuvoir sur Ie sol les feuillcs couleur d'ambrc: Voici que dans les airs passent les ^lands oiseaux. I,env (r»i\jif claiuenr a\ix vitres de ma elr.nubre M appelle. lis vont en ordre anx eris des ])astoreau\. D'oi'i vi("ii'eiit-ils:J Des bords du Rhin outli'la Sambre? Les vei'rai-jr au n-tour 'r... Et mon coeur dcvient gros. ,1e plongc. dans l'csp'iee oüleur file s'allonge, .Mon regard nostalgique et malgrémoi je songc Aux jours iteiiits, anx obers alis-nts, auti-mpsqui f uit.... Pounpioi vomlrais je, oiseaux, vous rclenir. vous suivre? Kt Ia iion'e tristrsse entre comme l:t unit Dans mou eoeur. toul ;\ coup déeouva^éde vivre. Moge »Chez nous" ook in Holland die bewon dering wekken welke het in Frankrijk reeds zoo ruimschoots ten deel valt, moge het voor velen een van die »livres amis" worden tot wie men gaarne terugkeert omdat er een ziel in trilt, week en teeder. CAROLINI-: BEKLOO. St. Lucas In de Kunstzaal van het Panorama is de Ge jaarlijksche tentoonstelling van de vereeniging St. Lucas geopend. De collectie is vrij groot en het algemeen karakter duidt er op dat de leden trachten naar goed werk naar de natuur, het met zooveel mogelijk vaardigheid weergeven van hun onderwerp, zonder eenige bijbedoeling; vooral symboliek of ideeën kunst zijn haar vreemd. Nu is het geer. kwaad teeken in dezen tijd van soms wel al te gewild maniererisme, dat enkelen zich sterk houden in hun wil, om vreemd te blijven aan wat er aan nieuwe ver langens omging in de hoofden en harten van lateren, maar toch zou het misschien nieuwer leven kunnen brergen in een kring van eens gezinden, indien n hunner in zijn werk ging toonen meer belang te stellen in dat andere streven, dat kunst niet geheel alleen handenwerk oordeelt. Want 't blijft misschien wel een beetje alles hetzelfde op die andere manier, en al gaan ook de enkelen in uitvoering en technische vaar digheid bizonder vooruit, in de idee is de vordering weinig te konstateeren. En een beetje meer wrijving zou niet ondienstig zijn. Men ziet dan ook meestal, dat studies voor IIHIIIHIIIIIIIIIIIIMIIIIIinillllllllllllllllllllHIIIHItnillllHIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIINi die doen vermoeden dat met m erderc oefening een gruote toekomst v..or hem i.s weggelegd. Pillsbury's jon;,'*!e overwinningen en de geestdrift dnardoor in Arneiika voor het, -chaalispel ontstaan, schijnen den strijdlust zijner waponbi-ocdurs niet weinig te hebben aangevuurd. Indien hun ijver niet verflauwt, zullen zij de Diiitsehc meister» spoedig overvleugelen. Dat in Amerika voel talent schuilt, bleek duidelijk uit de jongste kabelmateh met Engeland. In Engeland zit men intuseheu ook niet stil. In de de afgeloopen week word te Londen de ..Divan chess Assorial ion" gevormd, die zich ten d .el stelt aan sterke amateurs de gelegenheid tu openen hun krachten in matches met ,.prot'essionals" te ctalen. Tot president werd gekozen Eraii'-nel Laskor un Sam. insley aan vaardde het secretariaat. Stand van den wedstrij l in Simpson's Divan te Londen op '2'.) April jl. Toichlnann 3 uit H Muller 2 uit i Van Vliet 3 Fenton 2 Lee l Mortiuier l Muller Loman l'.ird Holland ll/ l l Wit. C. C. W. Manu den Haag. DEEXSCIIE-GAJIBIET. l 2 P f3 Zwart. E. II. K. v. Woelderen Kotturdam. S i) 10 11 12 P or>: (14 P (-4 P V.5 R e3 h3 R f4 P (15 : P e3 R t>2 R g3 I) f«J Ie 4'; P 6 P (15 I) 17 U e7 14 1> d2 15 T cl 16 R £4 17 II S 4: 18 t-3 11» 20 21 22 23 fe3: 21 Rdlii 25 do6: en wit geeft op. aS cl Pol: P c<> 0-0 b5 a4 bet : di'4: e3 D g:6 R d6 : R S3f werk in dit genre het best gelukt z\jn. Zoo kwamen. mij die zeven schetsen in n l\jst van den heer W. B. van Horsen niet onverdienstelyk van uitvoering voor, vooral de middenste, die koe voor een wagen, en er zijn eenige kr\jtteekeningen van den zelfde, die voor mij de meeste aantrekkelykheid van al het werk hier verzameld, hebben. En zoo is de kundigheid van velen in handig gebrosseer ver gekomen. Vooral Krabbéis een van de meest gevorderden, en in stoutheid van uitvoering doet Hobbe Smith voor geen enkele onder, geen der leden van deze vereeniging durft zoo zijn motief in de verf zetten, Laguna schil dert als Frankfort, met flink gemikte kleurblokjes, geëmpateerd, flink gedurfd, en lang niet bang te toonen dat zij met olieverf werken, en dat het er vry dik op kan zitten voor dat het er afvalt. Benjamin Prins is bedaarder, en minder over tuigd, zoekt meer en is daardoor misschien be langrijker en zeker zijn dit twee kleine dingen van H. A. van Oosterzee, in grijzige kleuren, met overleg gedaan. De tentoonstelling sluit 3 Mei. Th. M. Boekverkooping. Bij de firma Burgersdijk en Nieurmans te Leiden zullen medio Mei verkocht worden de medische bibliotheken, nagelaten door de Amsterdamsche hoogleeraren van der Meij en van Haren Xoman, door Dr. C. II. van der Looy te Rotterdam en Dr. F. Ph. Küthe te Tiel, benevens de theologi sche bibliotheek, nagelaten door den Rotterdamschen predikant II. L. Vinke, en een groot ge deelte van de botanische bibliotheek van den Amsterdamschen hoogleeraar Oudemans. In de ongeveer 3500 nummers van den catalogus zal men van alles vinden: vele gezochte, nieuwere en oudere werken, vele tijdschriften op het ge bied der genees-, heel- en verloskunde, (hierbij eene unieke verzameling portretten van beroemde geneesheeren), belangrijke werken op het gebied der zoölogie, waarbij kostbare ornithologische en entomologische prachtwerken; verder op het ge bied der botanie en pharmacognoscie, de meest gezochte boek- en plaatwerken, zoowel oudere als nieuwere, benevens compleete verzamelingen der voornaamste botanische tijdschriften; verder wis- en natuurkundige wetenschappen, werken en tijdschriften over photographie geschiedenis, en aardrijkskunde, rechtsgeleerdheid, theologie en philosophie, oostersche, klassieke en nieuwere letterkunde. Ecne fraaie verzameling werken over kunst-, pracht- en plaatwerken; munten; post zegels ; eene groote verzameling geneeskundige instrumenten, boekenkasten enz. Tegen toezending van 15 et. is de catalogus verkrijgbaar. VEILING. Bij de veiling der collectie Samson in de Brakke Grond zijn o. a. de volgende prijzen besteed: Bauer teekening /'!)0; Breitner aquarel Cavalerie in de duinen, /' 230; G. W. Dijsselhof, Zeeanemonen, /,'!()(); idem twee decoratieve paneelen /' c.)75 en /'700 De oor spronkelijke teekeningen van Jan Veth voor de serie portretten: Bekende tijdgenooten, die op een enkele na voor ons Weekblad werden ver vaardigd, liepen nog al uiteen: Nicolaas Beets / ;)G, Charles Boissevain /' 00, Breitner / 100, Max Conrat /' '25, Louis Couperus / 3(5, J. Cramer / 21, l'. I. II. Cuypers /' 00, L. v. Deyssel / 155, F. van Eeden / 35, Fransen v. d. Putte / 30, Gabriel /' 52, Mr. I. N. van Hall /' 53, Heems kerk, Minister van Staat, /' 81, J. Israëls /l05, Dr. A. Kuyper /' 67, Helene Lapidotb-Swarth / 2li, Mr. A. F. de Savornin Lohman /'51,Jacob Maris /' 205, W. Maris /' l H), H. W. Mesdag / 180, X. G. Pierson ? 40, Julius Ri'mtgen /' :H, II. J. Schimmel /'35, H. Snellen / -15, W. Stoeder /'30, Mr. Tak v. Poortvliet /'GO, J. W. R. Tilanus /':!!), L. J. Veltman/'31, M. de Viies /'18, C. Winkler / 5!l en Heintje (jong meisje uit Huizen) f 120. Van de overige teekeningen brachten op: Willem Witsen, «Gezicht in Amsterdam" /'210, Matthijs Maris, »De Zaaier," ets (naar Millet) /'325. De Troyon deed /' 12.000. '""" ........... Mliiiiiiimiiiiii ...... iiiiiiniiiimii ...... i ...... Mini ...... minimi Zondag 26 April had de revanche-match tusichen Rotterdam en don Haag plaats, waarbij de Itottoi dammers met 14i'2 tegen 13 is de zegt) behaalden. De eerste match in Febr. jl. werd door den Haag met 16 tegen lügewonnen. Wij laten hier de pari ij volgen tusschen de beide leiders van den wedstrijd. SPAANHCHE PARTIJ. Laatste partij der match te Philadelphia. Wit. J. W. Showalter. Zwart. E. Kemeny. Noodig ter onderst.eii2P1'3 P c6 3 Itb5 p f (j 4 0-0 P c4: 5 d4 R e7 6 D e2 P d6 7 R c6: bi-8: 8 de5: P b7 9 1)3 0-0 10 R 1)2 d5 11 R bd2 P c5 12 P d4 R (172 De8 waS sterker. Bijv. De8 13 f4, f 5. 14 eC, P el ! enz. 13 14 f5 Tot zoover zijn de zet ten gelijk aau de 15e match partij, die voor wit verloren ging. Showalter maakt zich de op gedane ondervinding ten nutte, door onmiddelijk de diagonaal voor zrjn D Raadsheer te openen, welk verzuim hem in de 13e partij verlies berok kende. Zwart's 13e zet was gedwongen. 14 e6! R e8 15 g4 ning van den cecrdcn e pion. 16 I) g4: 17 T :iel 18 P et: 19 P f5 20 e7 21 P g7: 22 P e6 24 P f8: 24 fa 25 R f6 26 T e4: 27 D h4 28 f6 ! Beslissend. 58 2!) K hl 30 D 14 Wit blijft mat ^tm (ll-nilr'tMi ^eu meigen. 30 31 D hof 32 17 f 33 T gl t geava»f"4 ? R "K V e4 de4 : R g« R e7: R f6 1) e7 K 18: R f; D 1(i T dn D <13 1) c:>t R h5 in 2 zet T d7 K gS R f 7: en zwart gaf de partij en de match op.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl