No. 985 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. De afscheidsrede van den president der (voormalige) Duinwater-Maatschappij. Dr. HUBREOHT : »Kom, Van Vliet, wees kalm, en leen mij die mooie speech tegen September." Mr. VAX VLIET: »Nu goed, maar denk er om dat Schadd hem óók nog moet hebben." iiHtiiiMMiiiliiiiiiMMMimMiiMii iiiMiiiiiiiiliiiiuirre De Metropool". De Nederlandsche natie heeft eigenaardig heden, die schoon zij haar lief zijn, toch niet «trekken tot verhooging van haar aanzien. 'Schrobben en boenen doet zij overal waar maar water te vinden is. Van lichamelijke reiniging echter is haar afkeer groot. En <le vrees voor tocht heeft haar gewend aan de muffe grondlucht of den lauwen walm, <lie zelfs in uiterlijk blinkende huizen de ?atmosfeer verzadigt. In welgestelde kringen, waar het denken meer kosmopolitisch is, dringt langzamerhand de badkuip door; men is er zelfs niet meer zoo algemeen overtuigd, dat ?de geuren der grachten strekken tot verlen ging der dagen ; maar bij den breeden zoom <ler kleine burgers en daglooners wordt de vaderlandsche traditie trouw bewaard, een «nkele libertijnsche uitzondering niet te na gesproken, die tot bevestiging van den regel pleegt te dienen. Daar komt het Heilsleger, en doet een aan?val op de voorvaderlijke zede. Het wil niet alleen de zielen, maar ook de lichamen reinigen, het bloed en vuur" is voor dit doel bij het water achtergesteld; in het groote Volkshotel worden u warme en koude baden geboden en aanschouwt gij een doorloopend streven, om aan allen kant de gezondheid te bevorderen. Twee groote huizen in de Warmoesstraat, NOS. 134?130, zijn door het Leger gehuurd, ?en ingericht tot een eerste-rangs hotelrestaurant voor den minder bemiddelde. Er is met bezemen gekeerd in deze perceelen, voorheen in dienst van de meest uiteenloopende bedrijven, en een bonte bevolking huizende, voor wie de trap dikwijls het eenige zal zijn geweest, wat de verschillende deelen niet elkander gemeen hadden. Al wat hier in hoeken n gaten verscholen heeft gezeten, wat door valsche weelde was bedekt; of' vrijelijk aan spinrag en stof was overgelaten, is radicaal met bezem en water en daglicht behandeld; een kraak-zindelijkheid schijnt thans van de dak-balken en vloeren; de strengste Broek- en Waterlandsche zou, naar ik meen, niet aarzelen, over deze huizen het .?schoon" uit te spreken. Oude, uitgewoonde huizen in de Warmoesstraat! De ouderdom wordt zooveel mogelijk door een vriendelijk uiterlijk getemperd ; een verf'jeen een papiertje, «en klokje, maken vertrekken als de eetzaal, en de mannen rook- en leeskamer tot wel eenvoudige, maar zeer passabele verblijven. »De Metropool" is voornamer van allure dan de toevluchten voor dakloozen. Gij betaalt er, in de laagste klasse wel is waar niet meer ?dan 10 cents voor een logies, die gij boven dien in de Haarlemmer Houttuinen kunt gaan verdienen ; maar gij logeert er toch voor uw eigen geld, en indien de zaak eenmaal bloeit, kan de instelling zichzelf bedruipen. Als een bedeelde zal de bezoeker zich dus niet behoeven te gevoelen. Voor die 10 ets. krijgt gij een matras, met zwart wasdoek be kleed, een dito kussen, en een laken van zwart wasdoek. De bedden liggen in kribben, twee boven elkander en geven, in twee ver diepingen, plaats voor 150 man. Hier en daar een goede temperatuur, en de ventilatiemiddelen waarmede de atmosfeer zuiver wordt gehouden, dan zal hij die bekend is met de slaapplaatsen van onzen werkenden stand,deze uitdrukking in zeer ruimen zin genomen, de overtuiging niet kunnen afweren, dat menigeen die zich wellicht te deftig acht om voor 15 of 20 ets. ujt slapen te gaan, bij zijn eigen nachtverblijf vergeleken, hier een weelde van lucht en reinheid zou genieten. Vóór en na het slapen gaan kunnen de logeergasten voor 5 ets. een kuipbad nemen ; twee bad kamers zijn daarvoor ingericht, de kachel die hier voor den toevoer van warm water zorgt, dient tevens voor de verwarming van het waschwater. l is een slaapplaats voor de employés der in richting, die in het midden der gasten ver blijvende, tevens de orde bewaken. Wie 15 et. wil betalen, heeft het gebruik van een laken en een kussensloop; bezoekers van 20 et. slapen in een ijzeren ledikant, in kleinere vertrekken; behalve de matras hebben zij twee lakens, een wit-wollen deken, een bonten deken en een handdoek. Voor 30 et. hebt gij een klein kamertje alleen, met een een voudig waschtoestel. De laatste twee cstegorien hebben reeds een drukke clientèle, zoodat het noodig is gebleken, de kamertjes van 30 et., thans zes bedragende, aanzienlijk te vermeerderen. De geheele inrichting biedt aan 300 gasten een nachtverblijf'. staan er, die door hun grootte doen denken aan de kruiken van All-baba eu Weelde wordt hier nk-t gevonden, indien men weelde noemt de talrijke strikt overbodige meubelen, waarmede de gegoede zijn slaap kamer vult; het noodige echter is er aan wezig, en indien 'men de waschplaatsen ziet voor de laagste drie rangen, waar een onbeperkte toevoer is van warm en koud water; de laagste klasse heeft bovendien ge legenheid, zich de onderkleederen te reinigen ; indien men de zelf werkende closet?, de ge makkelijk zindelijk te houden bedden aan schouwt; op de groote mannenkamer de kachel aantreft, die dag en nacht zorgt voor Ei- bevindt zich wij zouden niet in een stichting van het Heilsleger zijn, zoo dit niet het geval was op de bovenverdiepingen, waar een zaal voor do traditioneele bijeenkomsten van 8 tot i) uur wordt geoefend. Maar de rook- en leeskamer is tegelijkertijd toegankelijk voor wie met zichzelf liever alleen is. Ten slotte treft, gij op de eerste bovenver dieping de keuken aan voor de eetzaal. Deze laatste ziet er nog wM zoo vriendelijk uit als de bekende gaarkeukens van het Xut; het publiek, dat er thans reeds in vrij grooteu getale aanwezig is, zal naar onze waarneming uit de gaarkeukenbevolkiüg zijn geiccruteerd. En het zal, naar ik meen, tevreden zijn ook. Want bij afwezigheid van wat in oen keuken als deze teveel zou zijn, maakt wat er is den indruk van solide te zijn. Twee groote ketels de roovers; in n ervan wordt de erwten soep gekookt. Een pan of pot van even eerbiedwaardige afmeting, bevat «gestoofd", naast erwtensoep het belangrijkste gerecht der volksgaarkeukens. Andere spijzen zijn in kleinere potten en pannen voorradig; het menu is in zijn soort uitgebreid, en de prijzen houden met die voor het logies gelijken tred: gestoofd 5 ets., roastbeef 10 ets., bruine of witte boonen 5 ets., grauwe erwten evenveel, enzoovoorts. Des mor gens te half zeven opent de restaurant. De koffie is dan warm voor de werklieden die, naar hun werk gaande, een hartversterking verlangen. De etenstijd duurt, van 12 uur af', tot zeven. De betaling geschiedt met penningen, die bij het binnenkomen worden gekocht. Ziedaar in hoofdzaak de inrichting van >de Metropool" weergegeven. Dat zij een geheel nieuwe is, zouden wij zonder in waardeeringvan anderer en eerder pogen te kort te schieten, niet mogen beweren. Maar zij vat samen, wat, anderen afzonderlijk deden, en van haar slaapgelegenheid zou ik in Amsterdam geen voorbeeld weten aan te wijzen. De denkbeelden over de verdiensten van het lleilsleger loopen ver uiteen. Maar de bevordering van het lichamelijk heil, dat hier in alle opzichten wordt nagestreefd mag in Nederland waarlijk niet overbodig worden genoemd. Leeringen hebben tot nog toe weinig op ons uitgewerkt; laat thans eens aan het voorbeeld het woord !