De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1896 5 juli pagina 3

5 juli 1896 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

No. 993 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. temperatuur, dat hij zal verwijderen schadelijke dampen, gassen en stof, dat hij zal voorkomen ongevallen door werktuigen, enz. enz. Slechts de nadere regeling dier taak is aan den minister, soms ook aan den inspecteur van den arbeid opgedragen. Die regeling zelf nu is het niet, waarvan de industrieelen de ge breken hebben aangetoond. Zij hebben slechts bezwaar tegen de kosten, die uit al dit be veiligen zullen voortvloeien, den overlast dien de nijverheid ervan zal ondervinden, de af hankelijkheid waarin zij vreest te geraken tegenover het toezicht en de zorgloosheid, die zich van de werklieden zal meester maken, zoo dezen geen gevaren meer hebben te vree zen bij hun arbeid. Het eerste argument zou van groot gewicht kunnen zijn, zoo alle werkplaatsen in den lande werden getroffen door deze voorschriften. Art. l der wet echter zegt: onder fabrieken en werkplaatsen worden verstaan alle open zoowel als besloten ruimten, waar in of voor eenig bedrijf pleegt gewerkt te worden »voor zoover aldaar een krachtwerktuig of een oven wordt gebezigd of' tien of meer per sonen plegen te verblijven," plus vlasbraakhokken en zwingelketen. Het is dus duidelijk, dat de allerkleinste industrie,diegedreven wordt met het kleinste kapitaal, en van de te treffen maatregelen den meesten overlast zou ondervin den, en het moeilijkst de kosten zou dragen, ongestoord haar gang kan blijven gaan. Of men dit toejuicht, is een andere kwestie de wet bestaat nu eenmaal zoo, en slechts daarmede valt op het oogenblik rekening te houden. De kleinere industrie zal licht meer reden tot klagen hebben, daar zij, als regel, wordt uit geoefend in voor den werkman minder hygi nische bedrijven dan de groot-industrie, en het vervallen in kosten haar uitteraard ge voeliger treft dan deze. Doch ten aanz:en van n punt dan ook, en wel een zeer ge wichtig, is het K. B. zeer mild, juist voor de kleinere industrie. Voorgeschreven wordt een vrije luchtruimte van 7 M3, voor iederen arbeider. Bestaande werkplaatsen echter mogen met een minimum van 5 M:'. blijven voortwerken; bij verbouwing wordt het C M:'. Voor onpractische bepalingen heeft zich de minister weten te behoeden. Wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich zacht. De voorschriften, kort geleden bijv. voor typo grafische inrichtingen in Duitschland gegeven, konden hem in menig opzicht leeren, wat hij niet moest decreteeren. Niet, dat op elke vijf man een »Spucknapf' moet aanwezig zijn; niet tot in minutieuse bijzonderheden, hoe een lokaal moet worden gereinigd. Niet Itoeveel hand doeken de patroon in de week moet beschik baar stellen. Niet, dat de patroon als een schoolmeester zijn werklieden moet naloopen om te zorgen, dat zij hun handen reinigen voor iederen maaltijd. Maar wel. moet hem CHIFFOIM's HUWELIJK. 11) Naar 't Fransch, van GYP. VIL Den volgenden morgen lag Chiffon, midden in het grasperk met Gribouille te stoeien, in afwachting dat het tijd werd om naar de les te gaan, toen oom Mare naar haar toe stapte en op knorrigen toon zei: Nu, Aubières is weg !.,. Met een sprong was zij overeind; Wat! weg ?... waarheen ?... Naar Parijs... om zich wat te verstrooien... hij heeft er behoefte aan, de arme vent!.... He!... riep het meisje je maakte me aan 't schrikken !... ik dacht heusch weg voor goed !... Zou dat je gespeten hebben ? Dat beloof ik je !... 't Deed me leed voor d'Aubières, maar wel beschouwd, nu alles is afgeloopen... kan ik je wel zeggen, Chiffon-lief, dat ik vind, dat je goed hebt gedaan... Komaan ! .. . en papa ?... Papa ook... Nu. dan is alles zoo goed als 't kan !... Ga je van morgen nog rijden ?... Neen... 'k moet brieven schrijven ... O ja! dat heb ik je nog niet verteld... 'k Heb groot nieuws ... tante Crisville is dood!... Zoo !... zeide zij onverschillig dat is geen tante van mij. . . ik kende haar niet eens... jij trouwens evenmin... omdat ze nooit meer van huis ging... Ik heb haar niet dikwijls gezien, dat's waar... maar ik was haar petekind... en rustig ver volgde oom Mare: Ik heb bericht gekregen, dat zij mij haar geheele vermogen heeft nagelaten. .. Haar heele vermogen ! .. . riep Coryse ver baasd, dat is zij immers die zóó, zóó rijk was, dat ze de tante van den markies van Carabas werd genoemd. Ja, dat 's zij, die zoo, zoo rijk //was," arme vrouw !. .. Chiffon vloog oom Mare om den hals, terwijl Gribouille, van den weeromstuit, hem naar de bee nen vloog. O !... wat vind ik dat heerlijk !!!... wat worden opgedragen de zorg voor de moge lijkheid van een hygienischen toestand, en dat is in de voorschriften geschied. Iets moet van de medewerking der arbeiders zelf worden verwacht; eenig vertrouwen moet worden ge steld in het opvoedend karakter van zulk een wet, van de toenemende zorg der werk lieden voor hun leven en gezondheid. Want het is een dwaling, te meenen dat de werkman, te midden van gevaren verkeerende, zich zorgvuldiger het leven zal be hoeden, dan wanneer hij zich veiliger weet, zijn arbeid verrichten met meer oplettendheid, meer ambitie, zoo hij weet, dat de machine die hij moet behandelen, hem ieder oogenblik dreigt met dood of verminking, dan wanneer haar gevaren voor hem zooveel mogelijk zijn ondervangen. Jammer genoeg is er ook onder hen nog wel een meening aan te wijzen, die uit louter vrees voor nieuwigheden den ouden en gebrekkigen toestand verkiest boven den veiligen; die juist uit een door sleur en gewoonte geboren zorgeloosheid het gevaar niet inziet, maar geen man die zijn verstand pleegt te gebruiken, zal noode de kans zien verdwijnen, dat hem bij den arbeid de lede maten worden afgerukt. Allerlei cijfers, ge put uit de geschiedenis der verzekering tegen ongelukken bij den arbeid, worden aange voerd om een toenemende zorgeloosheid bij de beschutte werklieden te bewijzen. Cijfers, die nog over een te kort tijdperk loopen, om er blijvende conclusies uit te trekken. Cijfers bovendien, wier tendenz van toenemen grootendeels uit een nauwkeuriger aangeven van ieder voorgekomen ongeval rnoet worden verklaard. Het feit alleen en dat is on loochenbaar dat in de fabrieken, waar tegen ongelukken maatregelen worden ge nomen, het aantal ongelukken gestadig af neemt, blijft in zijn vanzelfsprekendheid een onwederlegbaar argument. Zoo vaak berichten omtrent het verminkt of gedood worden van een werkman door de machine; nog altijd dagelijks wederkeerende berichten; in de dagbladen voorkomen, is dit een aanklacht tegen de zorgloosheid van ons industrieel systeem, en herinneren zij aan de onverantwoordelijke minachting die onze eeuwheeft voor het leven, de gezondheid, het wel zijn van den producent, bij een uiterste be zorgdheid om het product. Deze anomalie, dit wreede, zichzelf vermoordende stelsel, mag niet voortduren en er zullen tegen de ont worpen voorschriften van den minister van waterstaat ernstiger bedenkingen moeten worden ingebracht, dan de algemeenheden, die de Twentsche en Ilotterdamsche heeren zich veroorloofden, zal onze bewindsman de vrijheid hebben, naar hun ongeluksprofetiën het oor te neigen. »De bescherming der werklieden in de fabrieken is heden in de wetboeken van alle beschaafde volkeren geitliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiii vind ik dat heerlijk, dat jij 't bent!... 't zal zoo goed aan je besteed zijn, zoo'n heeleboel geld ! . .. Laat me toch los !... je keelt me ! ... riep Mare de Bray barsch, terwijl hij zich trachtte los te maken ik heb je al honderde malen gezegd, dat je te oud bent, om zoo, als een klein kind, aan iemands hals te gaan hangen! .. . dat past niet! ... Neem me niet kwalijk ! ... 'k vergeet het aldoor! .. . en wat ga je er mee uitvoeren, zeg, met al dat geld ... om te beginnen ?.. . ??Om te beginnen ga ik reizen.. . O !... mompelde het meisje, geheel bevangen. ga je heen... jij ook al ?... En haar hoofd tegen oom Mare's schouder leg gend, begon zij zachtjes te schreien. Kom ! Wat is dat nu voor larie ?. .. vroeg hij ongeduldig : Och ! antwoordde zij ... ik ben zenuw achtig, zie je... ik weet niet wat me mankeert!... straks was 't meneer d'Aubières, die veel van me hield, die heengaat,.. en nu hen jij 't... Haar tranen verdubbelden, terwijl zij besloot: 't Is maar zóó : de menschen die van me houden, zijn niet dik gezaaid, weet je?... Hoor eens, Chiffonlief, ik ga niet om nooit weerom te komen ! .. . ik ga geen reis om de we reld maken, wees maar gerust ! . . . Frankrijk is me groot genoeg . . . maar ik heb 't spleen ! . .. Waarom zeg je spleen ... en geen heimwee?... er steekt toch geen schande in, om 't, zoo te noe men. . . ik heb een hekel aan al die Eugelsche vreemdigheid ! .. . Ik zie met genoegen, dat, 't weer over is, Chiffon... je aardje komt weer boven... ja... brom maar zoo hard op me, als je wilt! . . . maar lach... dat, is alles wat ik verlang... Nu kun je naar hartelust aan de politiek gaan doen, hè?.. . die erfenis komt nog eens vau pas !. . . 't is nog een maand vóór de verkiezingen. . . je hebt al den tijd om hem er uit te knikkeren, zeg, den beschermeling van de goede Paters" die het werkvolk voorliegt... die de groote lui een rad voor de oogcn draait... die nooit oprecht is!... ja, dien draai je er zeker uit... dat is ten minste n groot ding, dat me plezier zal doen !. . . Uit belangstelling voor mij, of uit, antipathie tegen mijn concurrent ?. . . vroeg oom Mare lachend. Uit allebei ! . .. en weldoen ? . .. dat zul je nu, dunkt me, op groote schaal beginnen. . . jij, die al bij hopen gaf, toen je nog niet rijk was.. . Hoe weet je dat ? ... Ik ken toch je armen ! .. . en ik kan hen niet opzoeken, of ze praten over niets anders dan jou. . . dat is trouwens de reden, waarom ik er heen ga. . . want, zonder dat, zou ik evengoed an deren kunnen uitpikken, die jou niet hadden, is 't schreven; zij is overigens te innig met de bekommernissen van onzen tijd verbonden om ooit door de wetgevers te kunnen worden verlaten of verzuimd" dit woord van den Mühlhauser Engels-Gros blijke ook ten onzent waarheid! F. M. C. IIIIIIIIIIIHIIIIIIMIIIIIIIIIHI1IIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIII Inhoud van verschillende bladen. Het Handelsblad, l Juli. De toekomst van Atjeh". Rangen en betrekkingen" (door Mars). De Standaard. 28 Juni. Verguizing" (van de club van Alphen door club-Lohman). l Juli. Tegen de Staats-almacht" (stellingen der antir.-partij). Het Centrum 29 Juni. Bestrijding van drank misbruik" (ingez.) l Juli. Een repliek" (id.) ingez. door L. M. Vlaskamp). 3 Juli. Pessimisme" (in de Kath. partij). De Am s t. C r t. 29 Juni. Waternood". 30 Juni. Fyttersen of Borgesius?". 2 Jnli. De kleine luydeu en de Utrechtsche feesten." Het Nieuws vanden Dag. 25 Juni. Ver blijdend", door Gr. 26 Juni. Na vijftig jaren", (afschaffing der graanrechten). 27 Juni. Een goede gedachte" (Liefd. n. Verm.) 29 Juni. Ons inkomen en hoe wij het beste den", door M. K. te H. 80 Juni. Onze nieuwe wet op het personeel", I, door F. l Juli II, 2 Juli III (slot). De Telegraaf. 26 Juni. Toekoe Oemar als rooverhoofdman tien jaar geleden". (Ingezonden) door v. d. B. 27 Juni. Suriname". (Ingezonden) door T. Libertador Ellis. l Juli. , Het pessimisme in onzen tijd", door dr. H. Thoden van Velzen. De T ij d. 23 Juni. Een roemrijke gedenkdag" I, 24 Juni II. 25 Juni. Over de muntquaestie" I, 26 Juni II. 27 Juni III, 29 Juni IV, l Juli V. 2 Juli. Van het studentenfeest in 't Sticht." (In gezonden). Volksdagblad. 30 Juni. De nieuwe kiezers." 2 Juli. Werklieden-kiesvereenigingen." N. Eotterd. C r t. 26 Juoi. Een gedenkdag", (graanrechten). 28 Juni. Vrije en orde-oefeningen der gymnastie'1. De JI a a s b o d e. 25 Juni. De maagd." De hervorming en de sociale orde" I. 2C Juni II. 27 Jnni. Geloof en rede." l Juli. Het resultaat" (kieswet). 2 Juli. Napleiten" (kieswet). De (A n t i r.) Nederlander. 27 Juni. Gehal veerde citaten" (Kuijper?Lohman). 2U Juni. Eigen veerkracht" (slot) (pensioneering). Haagse h Dagblad. 26 Juni. Sociaal, maar anti socialistisch". 27 Juni. Oproep en Enquête", door Kochussen. Het Vaderland. 26 Juni. Ook een jubilee", (grafinrechten). 28/29 Juni. Belangen in bet Oosten". L i m b. Koerier. 25 Juni. Bolland en altijd Bolland." 26 Juni. Onze meesters" (ingez.) (Kath. onderwij zersbond). l Juli. Dr. SchaC[man over: De Katholieke parlij in de toekomst". M i d d e l b. C r t. l Juli. De baldadigheid der straatjeugd". P r o v. G r o u. C r t. 29 Juni. Naar aanleiding van een eervol ontslag. (Prof. Winkler.) MIMI n iimiimimiii llll 1111 nietwaar ? . . . Hoc komt 't, als ze jou over mij praten, dat ik nooit iets van lieu hoor over jou ? . . . Omdat ik 't hun verbied l .. . ik waarschuw hen: //Als hij wist, dat ik bij jelui kwam... dat hij kans liep me bij jelui aan te treffen, zou je hem nooit terug zien.. . nooit weer. . . omdat hij zich verborgen houdt, om te geven net als een ander 't doet om te stelen.. ." is liet waar of niet ?... Wat ben je toch een grappig perceeltje ! ... als je moeder. .. Ja ! ... dat is waar ook ! .. . weet ze 't al ?... Wat?... Van je erfenis ? . . . Ja, natuurlijk . . . Chiffon begon te lachen. Die zal ook een leclijk gezicht hebben ge trokken !... want al heeft ze ook nog zoo dikwijls voorspeld, dat markies de Carabas' tante haar for tuin voor liefdadige doeleinden zou nalaten, heeft ze inwendig toch altijd gehoopt, dat, papa en jij 't zouden krijgen, dat fortuin ! . .. en nu die hoop van haar maar half uitkomt,... en dat nog wel voor de slechtste helft. . . zal ze haar plezier wel op kunnen. .. Daarna terugkeerend, naar wat haar 't, meest aan 't hart lag, vroeg zij treurig: (Ja je nu al heen, zeg?'' 'n Paar dagen maar . . . voor zaken . . . maar ik kom heel gauw terug.. . Ja... dat, moetje doen!... je hebt je tijd noodig voor de verkiezingen!. . Nu, ik zal pro paganda voor je maken, dat, zul je eens zien! . .. Arme J eau ! . . . wat zul je moeten draven en vliegen ! . . . Die zal zijn oude beenen nog wel eens voelen, hoor! . . . En toen Mare begon te lachen, hernam zij: Steek jij den draak met, mijn propaganda?... 't Zal je anders nog meevallen!... ik ben heel populair al lijkt het, niet zoo . .. wezenlijk . . . Daarna op een ander onderwerp overgaande: Wat verkneukel ik me in de malle gezichten, die de lui zullen opzetten, die 't land aan je heb ben ... en dat zijn er zoo'n hoop . . . Wat blief je? ... Zoo'u hoop ?.. . Ja! in Pout-sur-Sarthe altijd!... Parijs laat ik er buiten ... in de drie maanden, die we in Parijs doorbrengen weet, ik nooit wat je uitvoert, evenmin of je getapt, bent of niet . . . wat hier wel 't geval is ... ik merk heel goed op wat er gebeurt . . . Zoo! . . . en wat, merk je dan op ? . . . Dat, een paar vrienden uitgezonderd, de heele wereld je met deu nek aanziet... Daar heb ik 't toch nooit naar gemaakt,! . . . Ja ... juist wel! ... je leeft heelenmal afgeNieuwe Wingen. Crt. 28 Juni. Wat nu?" (de nieuwe kieswet) Z a a n 1. Crt. 27 Juni en l Jnli. Haagsche brie ven". (De kieswet. De heer Pyttersen en de voor uitstrevende Kamerclub). De Nederlander (weekblad). 27 Juni De werkstaking der glasslijpers bij de firma Begout & Co. te Maastricht." De V o l k s s t e m. 27 Juni. Na de aanneming der kieswet." De Maastrichtsche werkstaking." Protest tegen protest (id). Vakbelangen." De sigarenmakers en hun patroons." Landbouw. Het pacht-contract." S o c. Weekblad. 27 Juni. Van onze tegen voeters'1. (De heer Trenwith uit Australiëte Londen). Patrimonium. 27 Juni. Gelijke vrijheid en gelijk recht voor ieder" (slot). (Recht van vereenigen zaak Begout). De Soc. Democraat. 27 Juni. Wat nu 1" (na de aanneming der kieswet). Friesch Volksblad. 28 Juni. De armengelden op het Sneeker Congres". Becht voor Allen. 27 en 28 Juni. Het recht op genot." 30 Juni en l Juli. In zake het internationaal congrts." 3 en 4 Juli. Liberaal of conservatief" (vakbonden). Het Schoolblad. 30 Juni. Over leerplicht, in verband met buitenl. toestanden". U t r. Dagblad. 26 Juni 1846?26 Juni?1896" (graanrechten). 28 Juni. Het mun(.vraagstuk". 30 Juni. Een woord van repliek" (studentenfeesten) door N. Bastert. iniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiuiiiii u z e Rouwviolen van Helene Swarth, drie liederen voor een vrouwenstem door A. D. Lornan. Voorzeker is voor alle lezers van het Weekblad de naam van Prof. Loman op muzikaal gebied zeer goed bekend. Allen weten toch, hoeveel men aan bem ver plicht is, wat betreft de opsporing, bewerking en uitgave van Oud-Nederlandsche Muziek ; welke grondige studie hij gemaakt heeft van het Neder landscheLied en hoe rusteloos hij steeds navorschte wanneer er sprake was van twijfelachtige her komst of onjuiste lezing van eene oude wijze. Daarvan getuigt vooral het Driemaandelijksch Tijdschrift voor Xoord-N"ederlandsche Muziek geschiedenis, een tijdschrift dat in veel te weinig muzikale kringen gelezen wordt en waarin Prof. Loman meermalen hoogst degelijke artikelen ge schreven heeft. Doch als componist van oorspronkelijke liede ren had deze musicoloog zich nog weinig in het openbaar doen kennen, behalve voor de leden der Ned. Koorvereeniging die in de muziekbundels, uitgegeven door dat lichaam, voorzeker met genoegen met eenige zangerige koren van hem hebben kennis gemaakt en niet het minst met de vierstemmige Oud-Nederlandsche wijzen, in vereeniging met Julius Köntgen bewerkt. miiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiniiminmiiiiiiniiiinii zonderd, en dat kunnen ze niet verkroppen in Pontsur-Sarthe ... trouwens ergens anders even min !.. . Maar ik leef niet heelemaal afgezonderd. . . Jawel! . .. je zegt zut tegen visites, tegen diners, tegen de sociëteit, tegen bals, matinees, picuics... zut tegen de ontvaugdagen van mevrouw de Bassiguy . .. zut tegen alles wat je verveelt... en, je hebt schoon gelijk, niets vaster dan dat, maar... je moet niet denken, dat dat de manier is, om de voorname kliek voor je in te nemen... Ja ... 'k ben een ongelikte beer... 't is schandelijk genoeg . .. Waarom schandelijk ? .. . wat komt het er op aan ? .. . te meer nu, daar de heele wereld 't natuurlijk zal uitschreeuwen, dat je zoo'n bovenste beste kerel bent, al deed je ook ik weet niet wat... Zeg! wat zul je een huwelijksaanbiedingen krijgen!... Vertel eens : 't is geen geheim wel ? ... Wat?... Je erfenis ? . . . Neen! . . . 'k zal het niet van de daken gaan verkondigen, dat ik erf, maar 't zal me niet spijten als 't bekend wordt,. . . Neen!?.. riep Chiffou verwonderd, jij, die op die dingen altijd zoo onverschillig bent... waarom zou je willen dat de menschen weten, dat je rijk wordt ? . . . Heel eenvoudig omdat ik niet wil dat de menschen zullen gelooveu .. . wanneer zij mij zoo veel geld voor mijn verkiezing zien uitgeven . . . dat ik door een of ander comitéword gesteund ... op zoo'n manier in de Kamer te komen, met 't geld van anderen, vind ik onuitsprekelijk walgelijk, vuil . . . Ik snap niet goed, welk comitéjou zou kunnen ondersteunen, . . . omdat je een geheel eigen program hebt. . . zouder je bij een enkele partij aantesluiten . .. Dat is zoo . . . maar 't zou toch gezegd worden . .. Dat 's minder ... 'k zal toch schik hebben, van morgen! verklaarde Coryse, wier oogen guitig vonkelden. Hoe laat is 't, ? . .. Kwart voor negenen .. . zei oom Mare, op zijn horloge ziende. O, dan kan 't nog, als ik me rep... en luidkeels riep zij : Jean ! . . . De oude koetsier kwam uit den stal, waar hij ouder gewoonte steeds ziju heil zocht, xoodra zijn kleine meesteres zijn diensten niet noodig had. Kleed je aan, Jeau... we moeten dadelijk uit!... gauw... 'k moet binnen tien minuten op de Place des Girondins wezen ... riep Coryse hem toe, en de kamenier ziende, die de binnen plaats overging, vroeg zij deze: Is de markiezin al uit?...

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl