DE AMSTERDAMMEK, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 996 THEE-E. BRANDSMA Trademark Trademark Koldeweij & Corbière,, OA AMSTERDAM Ofl v LEIDSCHESTRAAT ^ Wiegen, Kinderledikanten, Bad kuipen, Baby Waschtafeltjes, in g r o o t e collectie. Vraagt geïllustreerde Catalogus. KINADRUPPELSvanDr. DE VRIJ, Het krachtigst werkend middel tegen Malaria (binnenkoortsen) algemeene zwakte, bloedarmoede en bleekzucht. Vraagt overal de Q verzegelde flacons a f 1.?, voorzien van nevensstaand fabrieksmerk. Men lette daarop. Bij overmaking van een postwissel a ? 1.15 volgt franco toezending door de Chemische Fabriek van H. NANNING, Den Haag. DRUKWERK? Warmoesstraat 147, AMSTERDAM, PHILIPPONA KETELAAR, KAI-VERSTKAAT 166, AMSTERDAM. SPECIALE INRICHTING voor het vervaardigen van volledige Uitzetten en Luiermanden. Op aanvraag worden prijsopgaven en modellen franco toegezonden. \Venseht gij in plaats van Verkoudheid voort durende Gezondheid, dan zult gij zeker een proef nemen met de Ondergoederen van Schönherr's Poreus Linnenweefsel. Verkrijgbaar bij de Patent-Flachs-Wirkerei Köln, SCHÖNHERR & Co. te Keulen aan den Run. Depots: Amsterdam, G. E. Caesar, Nieuwendijk 186,195; H. D. Toepoel, Utrechtschestr. 145. Haarlem, W. E. Wierda. Leiden, Molkenboer, Botermarkt; Gebrs. Keinke. '«?H«ge. Het Anker, Iserief & Zo., Veenestr.; J. Sachs, L. Pooten. Utrecht, G. H. van der Sandt & Co.; Krone & Co. Kotti-nluiii, B. Conrads <fc Co., Westnieuwland; Greve & Co., Hoogstr. Dordrecht, I. A. Chamot, Voorstr. Arnhem, Menke & Smits. Nijmegen, J. W. Hoeboer, Burchtstr. Breda, H. van Besouw. 's-Bosch, A. v. Kooij Lübbers. Zwolle, W. A. v. Houte. Leeuwarden, Gebr. Dijkstra, Sijbouts & Co. Gemikt gij TER BRlMs Liniiengoederen? zoo niet-vraagt ter ii Firma E. TER BRAAKE, Almelo. DFAFF, VERITAS, PHONIX met vele praktische ver beteringen, uitsluitend bij ADLER, CLAES-PYL& LAPERLE. RIJWIELEN. <>I"'erdeeleI1. Reparatie-Inrichting, Boudi-rUHiclhcrstfller. RIJTUIGFABRIEK HlOYeffleijer&Zn, .Hofleveranciers, AMSTE8DAM-ÏILVEBSÜM. SINGEL 302-304-312, IMIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIHIIIMIIIIIHIIIIIIIIIIIIltllllllllMMIIIIIII Cacaofabriek Jlexico". Cacao fabrikanten, KOOG a. d. ZAAN, HOLLAND. Verkade's Prima Zaansche Lange Beschuitjes bestrooid met suiker en kaneel zijn overheerhjk by het gebruik van chocolade tevens een ge zonde lekkernij voor kinderen, veel beter dan allerlei koekjes en ook veel goedkooper. In M blikjes verpakt: 100 st. 50 et. 50 25 In kruideniers- en commestibleswinkels verkrijgbaar. VEKKADE & COUP., Zaandam. \ l J, UUMfct J. IMI 33, Amsterdam. DAGELIJKS CONSULT. ASTBMALIJDERS. Beproeft de Cijyarelten van KRAEPELIEN & HOLM, te Zeist, verkrijgbaar in de Apotheken, in Etui's a 8O en 5O cents Depots te Amsterdam bij de H.H. J. H. VAN MEURS, Kalverstraat 199; ULOTH & Co., Zsedijk; J. M. POLAK, Hoogstraat en Galerij 34; M. CLEBAN & Co., Heil-genweg; A. VAN TUYLL, Paleisstraat. A. L, SMIT Jr., opvolger van S. H. PEREL,, IIOF-PÉl»l t l K K van wijlen Z. M. den Koning, EtAI.VERSTUAAT 2O8 Verschenen: EEN HARDE STRIJD DOOR HENRI RUTGERS. (No. 78 van Warettdorfs Nonllen-Jlibliothceli). Prijs 10 Cents. Uitgave van VAN Hdi.KioiA & WARENÜOIÏK, AMSTEHDAM. IIIMIIIIIIII iimni U ziek Der Fingersatz beim Klavierspiel, Didaktisches und Kritisches von G. A. Michelsen. Te Leipzig is bij Breitkopf und Hiirtel boven staand boekje verschenen, waarin onze landgenoot e ene verhandeling houdt over goede vingerzetting en waarin hij met tal van voorbeelden uit ver schillende werken (vooral uit Sonates van Mozart en Beethoven) betoogt, dat de vingerzettingen bij ?sommige bewerkingen nog al eens te wenschen overlaten. Vooral tegen de vingerzettingen in de uitgaaf van Cotta heeft de heer Michelsen vaak groote bezwaren n het zij dadelijk geconstateerd ik deel die bezwaren ten volle. In de Inleiding zegt, de schrijver, dat eene vin gerzetting zoo dikwijls aanleiding kan zijn, dat men sommige passages nooit gemakkelijk leert ?uitvoeren en dat, zoodra men de rechte gevonden heeft, men onmiddellijk betere resultaten verkrijgt. Hij schrijft dit toe aan het stelsellooze in de toepassing en zeer terecht betoogt hij, dat, de ver binding en afscheiding van toongroepen ; met andere woorden : dat de beteekenis van de frasceriug door een goede of onjuiste vingerzetting kan worden verduidelijkt of wel misvormd. (Zeer waar acht ik de opmerking, dat de speler zich niet te veel op het eflV-et alleen moet ver laten, want dat zijue fantaisie hem, wat aanslag betreft, wel eens parten speelt, o. a. bij afgestooten of gebonden harmonische tonen met pedaal, waar hij een verschil meent te hooren, dat in werkelijk heid niet bestaat.) In de volgende hoofdstukken worden allerlei voorbeelden met toelichting gegeven over vinger zetting, in verband met afscheiding van melodie en begeleiding, fraseering, rhytmische figuren, ac coorden, tertsen, sexten en octaven en toonlad ders. Verder in verband met de accenten en ten slotte betreffende het verwisselen van vingers op eenzelfden toon. Vooral over de vingerzetting met betrekking tot de fraseering geeft bovengenoemd boekje veel, dat de^aandacht waard is. In het perste hoofdstuk: afscheiding van melodie en begeleiding geeft hij voorbeelden uit het eerste en achttiende Lied ohne Worte, en in het tweede over de fraseering, uit Schumann's JugenJ-Albuiii en de Sonates opus ]0 en opus 7 van Beethoven, waarmede ik mij geheel kan vereenigen, hoewel ik de zetting van lliemann van het fragment uit opus 7 volstrekt niet vind af te keuren. Men meene trouwens niet dat dezelfde vinger zetting voor iedereen even geschikt is. Dat hangt zoowel af van den bouw van de hand als van de ontwikkeling van den speler. Ik voeg er echter bij dat de schrijver in zijn voorbericht dit even eens erkent. liet is niet mogelijk alle afdeelingen te bespre ken. Ook acht ik het niet noodig alle voorbeel den te behandelen, te meer omdat natuurlijk veel op persoonlijke ervaringen en opvattingen gebaseerd is. Echter heb ik bezwaar tegen Michelsen's vingerzetting, bij het begin van de Finale van de Sonate in a. kl. t. vau Mozart waarbij deze melodie niet eeue i-nlltaktiye doch auflaktige wordt (zooals Rieraann het noemt). Ik ben het meer met de op vatting van Riemaun eens, want hoewel het tweede thema in a gr. terts beslist auflaktig is en er wel iets over te zeggen valt, dat liet beschouwd moet worden, dat er bij het eerste thema een noot voor de eerste maat is weggelaten, spreekt hier het, karakter zoo duidelijk voor een volltaktig" motief, dat er, dunkt mij geen twijfel kan bestaan. Zeer beu ik het met den schrijver ceus waar hij in het, volgende hoofdstuk waarschuwt vuor het overmatig gebruik van het verwisselen van vingers bij gebonden accoorden. De ondervinding heeft mij geleerd dat zij die tevens organisten zijn, daar nog al eens misbruik van maken en over het algemeen kan alleen bij langzame gedeelten van dit middel worden gebruik ge maakt. Iii de uitgaven van Cotta wordt die manier veel te veel voorgeschreven. Ik juich het zeer toe, bij opvolgingen van octavenpassages het octaaf eens van de rechter- naar de lin kerhand te verleggen om beter te kunnen binden o. a. bij liet begin van de Fnnli/sii' in C. kl.t. van Mozart. Ik heb die inleiding trouwens nooit anders gespeeld dan de schrijver aangeeft. Bezwaren, heb ik weer tegen de vingerzetting in de linkerhand bij het fragment uit de Sonntn opus 2 N o. 2 van Beethoven (eerste voorbeeld) evenals tegen die voor een liguur in de Finale van het Concert van Schumann waarvoor, wat de fra seering betreft, misschien iets te zeggen valt, doch die ik vooral niet practischer vind dan de origiucele. Ik heb hier eenige bezwaren opgenoemd, doch voeg er nog eens bij dat de meeste voorbeelden mij zeer gelukkig voorkomen. In een noot op bladz. 25 zegt de schrijver: //Dikwijls heb ik mijzelven afgevraagd, welke waarde de uitgaven vau verschillende meesterwerken heb ben en welk werkelijk onderscheid er tusschen bestaat ? Wordt de fraseering er beter door dan in de oorspronkelijke uitgave, dan is dit, voor de uit voerenden van veel nut. Daarentegen is liet mij volkomen onverschillig, de persoonlijke meening van den bewerker met betrekking tot eenige afwij kingen van tempo of opvatting bij het spelen vau sommige versieringen te leereu kennen. Vaak wordt dit laatste met een gewicht behandeld alsof de waarde van de geheele compositie daarvan afhing." Verder zegt de schrijver dat hij een goede vingerzet ting voor veel gewichtiger houdt, dan sommige verbe teringen in den tekst en dat op het eerste vaak het minste acht wordt geslagen. Hij heeft zelfs eens vernomen dat een der meest bekende Chopinbcwerkers de vingerzetting door leerlingen van het conservatorium liet bewerken. Dit laatste getuigt voorzeker niet van piëteit voor dien meester, tenzij de leerling daartoe reeds volkomen bevoegd nioclit zijn, wat wel tot de zeldzaamheden zal behooren. Ik vindt die noot daarom jammer, omdat zulk een boekje toch allicht den indruk maakt alsof de schrij ver alleen gevoel heeft voor correcte, onberispelijke uitvoering, en dat het muzikale van de voordracht, dan reeds van zelf verzekerd is. Natuurlijk is dit volstrekt niet het geval. Doch ik had zoo gaarne (al was het maar in een noot) ook eens enkele opmerkingen gelezen die het muzikale van de voordracht l>etroll'<ii, want dat moet. toch het il oei zijn. Al liet, andere is al leen middel om tot het doel te geraken. Hiermede doe ik niets tekort, aan de waarde vau het boekje, want ik acht het voor het onder wijs een in veel opzichten zeer betrouwhareu gids, en wie weet, hoeveel geweld de, schrijver zich zelf heeft, aangedaan om zich tot liet strikt didactische en kritische te bepalen en zich niet 1e laten medesleepen op de wegen van het artistieke ; doch de noot die ik aanhaalde werkt er toe mede te denken dat het, correct-technische liet (vuige ware is voor den schrijver en dit kan niet iu zijne bedoeling gelegen hebben. Ten slottc zij nog vermeld, dat dit boekje (dat ik alle muüiekouderwijzers ter kennisname aanbe veel) in zeer vloeiend Duitsch geschreven is. Dat het in die taal is uitgegeven heeft het voor deel dat ook onze Duitsche naburen er kennis mede kunnen maken. Gottfried Mann: 1. Vier Lieder 1) 2. Wonne der Liebe. 2) 8. Een Liedeke van Smerte. 3) 4. Jonge Lie/de. i) Deze zeven liedereu van den bekenden componist Mann zijn kort na elkander verschenen. De eerste bundel, uit vier liederen bestaande is reeds in 1SS1 en 1S8.'5 gecomponeerd, doch de drie andere liede ren zijn van den laatsteu tijd. De vier liederen op gedichten van Emil Rittersliaus hebben tot, opschrift: Ich fühle, dus ich tiefiunen kranke, Ste stigen W inter se? s geworden, '/wei Auqlein braun, en '/mi Klumeii. Wanneer ik vergelijkenderwijze moet oordeelen, beu ik met de beide Nederlandsche liedereu het meest ingenomen. e componist heeft hier m. i. het meest woord en toon in innig verband gebracht. Juut/e liefde vind ik vaak zeer mooi van klank en kleur en dit lied acht, ik ook het diepst van uitdrukking, al heb ik ook bezwaar tegen de declamatie bij : de giinscht' wereld ~o>/ff hen ie geu/oel. Zeer aantrek kelijk vond ik ook : Een licdeke» van Smerte, waar de eenvoudige, expressieve melodie zoo bijzonder goed het aantrekkelijke gedichtje van l'. A. Schroot vleugelen aanbindt. Jammer vond ik het dat de tegenstelling: IIc/i/as ttti is hut zingen uil, Mijn hert in rouw en noot met behulp vau een paar verminderde septiemaccoorden is verkregen, welke gedeelte na het vorige een te goedkoopeu indruk maakte en m. i. uit den stijl valt. Dat de vier liederen vroeger gecomponeerd zijn is duidelijk te bespeuren, doch hiervan zou ik willen uitzonderen het tweede lied: Sie sar/en Winter in i's ge i*'M'd en dat met veel uitdrukking is gedeclameerd en waarin de componist het traditioneele meer heeft vermeden dan in de andere liederen. Dat, traditioneelc vindt men ook wel eens in de begeleidingen o.a. bij Zied ]ilu?ie,/, waar de bege leiding van den zang eeuigszins de expressie van de inleiding te niet doet. In dit lied heb ik ook bezwaar tegen de har monie opvolgingen bij de woorden Zicei Watujen ?rulh, :/''ci Liji/icn rrj/Ii, niet met het oog op de regels van de harmonieleer, doch omdat het werkelijk stroef klinkt (vooral de opvolging vau E naar G). Het lied Freitdvoll iind Lei'holl is reeds zoo vaak gecomponeerd, dat men niet nalaten kan te gaan vergelijken en dat vind ik bij cornposaties ]) Uitgegeven te Leiden bij Joh. J. Eggers. 2) s-(iravenhage bij G. 11. v. Eek. :> en -1) Leiden bij Joh. J. Eggers.