DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1004 THEE-R BRANDSMA Trademark Trademark Koldeweij & Corbière, OH AMSTERDAM OH V LEID8CHESTRAAT " U Wiegen, Kinderledikanten, Bad kuipen, Baby Waschtafeltjes, in groote collectie. "Vraagt geïllustreerde Catalogus. Cacaofabriek Mexico". Cacaofdbrïkanten, KOOG a. d. ZAAN, HOLLAND. Il X UUUMA »Ml 33, Amsterdam. DAGELIJKS CONSULT. Door den geurigen honing en de prima qualiteit der andere grondstoffen is Verkade's HoningOntbjjtkoek lekker en zuiver van smaak. H\j bl\jft lang versch, is zindehjk net verpakt in cartonnen doozen en a 30 Cent in krui deniers- en commestibleswinkels verkrijgbaar. Let op de naam VERKADE" en fabrieksmerk RUIJTER". VERKADE & COMP., Zaandam. PHILIPPONA KETELAAR, K A I, V E R S T K A A T 166, A M S T E U I> A M SPECIALE INRICHTING voor het vervaardigen van volledige Uitzetten en Luiermanden. Op aanvraag worden prijsopgaven en modellen franco toegezonden. A. L. SMIT Jr., opvolger van S. H. I'EREt,, van wijlen Z. M. den Koning, KAI.VERSTRAAT 2O8 J^ni 1 1 e r d a m. Maypole Zeep verft Goederen in alle vaste kleuren. Leidschestraat AMSTERDAM. Magazijn van TEEKEN ARTIKELEN, Olie- en Walerverwen, Passerdoozen. 's LiiiiiengoeèreD? zoo niet - vraagt franco ter inzaie. Firma E. TER BRAAKE, Almelo. PFAFF, VERITAS, PHÖNIX NAAIMACHINES, met rele praktische rerbeterlngen, uitsluitend t>U A D L E R, CLAES-PYL & LAPERLE. RIJ'WIELiEN. ««derfeelen, Repur.He-Inrichting. Bondi-rUTrielheriteller. KINADRUPPELS van Dr. DE VRIJ, Het krachtigst werkend middel tegen Malaria (binnenkoortsen) algemeene zwakte, bloedarmoede en bleekzucht. Vraagt overal de Q verzegelde flacons a ?1.?, voorzien van nevensstaand fabrieks merk. Men lette daarop. Bij overmaking van een postwissel a / 1.15 volgt franco toezending door de Chemische Fabriek van H, NANNING, Den Haag. llllllinilHlllllllllltllllllllHIIIMIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIMIHIMIIi Een dag met Fritz Reuter. In de Frankfurter Zetting deelt Guido Weisz eenige belangrijke bijzonderheden mede over Fritz Reuter, dien hij door den Meeklenburgschen archi tect Demmler leerde kennen. Deze Demmler was eene zeer eigenaardige figuur. Zijne betrekking als hofarchitect raakte hij kwijt, omdat hij in de torenspits van het slot, dat hij voor den groothertog had gebouwd, bij de gebruikelijke oorkonden eene memorie had verstopt, waarin hij niet slechts uit een technisch oogpunt de moeilijkheden van den bouw had uiteengezet, maar tevens eene bijzonder vrijmoedige kritiek op den groothertog en diens hof had uitgeoefend. De ex-hofarchitect, die zijne vrijzinnige denkbeelden niet onder stoelen of ban ken stak, en een der eersten was, die zich bij de Duitsche volkspartij aansloot, werd later door de sociaal-democraten als vertegenwoordiger van een Saksisch plattelands-district naar den Rijksdag gezonden. Hij achtte zich toen verplicht, bij zijn vroegeren heer en meester, den groothertog, een aficheidsbezoek te brengen. Dorchlauchting" ont ving hem bijzonder genadig, raadde hem aan goed op zijn gezondheid te passen en zeide ten slotte: Na und Demmler, machen sie es mir nicht «M arg in Serlin!" Demmler schijnt het inderdaad, in den zin van den groothertog, niet te bont te heb ben gemaakt, want bij de eerste herkiezing lieten zijn kiezers hem vallen. Hij bleef zijn eigen weg f aan, en dat de groothertog Paul hem dit niet walijk nam, blijkt uit het feit, dat de ex-hofarchi tect op zijn ouden dag, na de gelukkige beant woording vsn eene prijsvraag over de vergrooting van het groothertogelijk hoftheater, in dien schouw burg weer een eigen loge kreeg, dezelfde die hij vroeger had gehad, toeu hij nog zijne officieele betrekking bij het hof bekleedde. Guido Weisz ontmoette den reeds bejaarden Demm ler in 1867 te Eisenach. Den volgenden dag zou eene plechtige bijeenkomst van oude Burschenschafter" plaats hebben ter herinnering aan de Wartburgfeesten van 1817. Demmler zou daaraan met Fritz Reuter deelnemen. Daar Reuter niet veel lust had om de voorafgaande bezoeken en begroetingen mede te maken, zou hij in den namiddag van den RIJTUIGFABRIEK Hofleveranciers, AMSTERBAM-HILVERSÜI. SINGEL 302-304-512, DEN HAAG. ARNHEM. Janstraat' iiTZdëTe steek DRUKW[RK? Warmoesstraat 147, AMSTERDAM, Kraepelien 2 Holm's QUINA-LARÖCHE Opwekkend, versterkend, drijvend, de meest krachtige en versterkende Kina-Wijn. _ Aan bevolen door tal van Geneeshee^ ren, Bekroond met eers-dip!oma ett Gouden medailles. MET STAAL, zeer aan te bevelen bij bloed armoede, bleekzucht, enz. f rijt f er l/i facon. ? 1.90. l/s jtacon f \.?. KRAEPELIEN * HOLM, HOFLEVERASCIERS, ZEIST. Depots te Amsterdam bij de H.H. Apothekers J. H. VAN MKUKS, Kalverstr.; J. M. POLAK, Hoogstr. en Galery 34; J. A. STOLTK & ZN.,Keizersgr. b/d Reestr.; NIENABEB & KISJES, Haarlemmerdyk; A. VAN TÜIJLL, Paleisstr.; J. M. HULSWJT, Vondelkade; O. J. SOUCIJT Jr., Haar lemmerstraat 140; Haarlem, MONS & GKYSEELS, en verder in de bekende depots. nimiMiiiitiilii miiiiiiimimiHiii feestdag met zijne vrouw en met Demmler per rijtuig een uitstapje in de bossehen maken, om eerst des avonds naar Eisenach terug te keereu ; Weisz mocht van de partij zijn. De kennis -was spoedig gemaakt, en daar Demmler zich als oud vrieud met mevrouw Reuter bezig hield, had Weisz alle gelegenheid om met den dichter te praten. Eerst vlotte het gesprek niet best. Het liep over de Jiursefienschaften van Reuter's studententijd, eu meii weet, dat het lid maatschap van een der toenmalige Bursche>tscJt(tften te Jena, de Gevmania, door Pritz Reuter met eene langdurige gevangenschap is geboet. Guido Weisz dacht, dat Reuter in vuur zou geraken, als de politieke idealen werden aangeroerd, waarmede de dichter in zijn jeugd had gedweept; het bleek hem echter, dat Reuter niet om politieke redenen lid van de Germania was geworden, doch alleen omdat hij, als vroolijk en opgewekt, maar met aardsche goe deren niet gezegend jongmensch, het gezelschap van de studenten, die zich niet zouder grootspraak mannen van de daad noemden en die zich tot de eenvoudigste en goedkoopste genoegens beperkten, het meest overeenkomstig achtte met zijn persoon lijke neigingen eu met zijne middelen. Aan politiek deed Reuter destijds niets; om de vier-en-dertig vor sten, die toen Duitschland beheerschteu, bekommerde hij zich volstrekt niet. Des te zwaarder trof hem de belachelijke, maar voor hem zoo tragisch in den langdurigen Festuiigtid eindigende vervolging we gens hoogverraad. Een valsch draaiorgel bracht Reuter een oogenblik op een ander gebied. Zóó hoor ik de muziek graag;" zei hij //wanneer de bladeren daarbij ruischen, worden uit de orgelkast alle valsche tonen en uit het hart alle leelijke gedachten weggewischt." Maar spoedig kwam hij zelf weer terug op zijn vestingtijd; vooral de Pruisische minister van justitie Von Kamptz moest het ontgelden, omdat deze, toen Reuter, op zijn zwerftocht van vesting tot vesting, van itagdeburg naar Graudenz werd overgebracht en enkele dagen te Berlijn was, eene ontmoeting had verhinderd tusschen hem en zijn vader, die naar de hoofdstad was gereisd om gratie voor zijn Fritz te vragen. Guido Weisz herinnerde den dichter, hoe slecht het was afgeloopeu met de meeste mannen, die destijds aan de demagogen-vervolging een werkzaam aandeel hadden genomen, maar dit was voor Reuter een schrale troost. //Als ik die hou ding van den minister niet vergeten kan" zeide hij //dan is dat niet om mijnentwil, maar ter wille van mijn vader, want die zou mij toen hebben vergeven, als ik hem had kunnen overtuigen, dat ik onschuldig was. De mau heeft toen om mij meer geleden dan ik zelf; bij mij is de ellende eerst achterna gekomen." //Maar gij hebt u immers, volgens het oude be proefde recept, door het, schrijven al die ellende van den hals geschoven?" Dat moet ge niet denken," antwoordde Reuter, die na een oogenblik van opgewondenheid weer rustig was geworden. Wanneer iets zóó in iemands leven heeft ingegrepen, dan kau men zich dat niet zoo gemakkelijk uit de ziel wegschrijven. Het heeft dan ook lang geduurd, eer ik dat kon probeeren, en als mij zoo iets naar het uiterlijk is gelukt, dan komt dat, omdat ik het treurige en wanhopige eerst heb neergeschreven, en het in den regel, als de vertelling af was, weer heb geschrapt." Maar" zoo ging Guido Weisz voort?dat is dan ook voor U een artistiek succes geworden ; des te pakkeuder werken de ernstige passages, die zijn blijven staan. Daar hebt gij den lezers iets geleerd, wat hun bij andere dialectdichters nog nooit is voorgekomen. Neem de Silezische, de Zuidduitsche dialectdichters, neem zelfs uwlandsmau Klaus Groth: hun allen gaat het naïeve en het komische zeer goed af, en soms gelukt hun ook het sentimenteele en het zacht-weemoedige, maar zij kunnen niet het aangrijpend tragische geven, zooals gij dit zoo meesterlijk hebt gedaan in de tusschenbeschouwingeu van uw Fustitngtid en in Kein Hiisung. Daarbij werkt, naar mijne mecniug, eterk mede de overvloed van, donkere vocalen en tweeklauken, waaraan het Mecklenburgsch zoo rijk is en die ons, Hoogduitsch sprekenden, des te meer treft." ;,Zoo, daaraan heb ik nog nooit gedacht," merkte Reuter droogjes op //en hoe zou ik dat ook hebben kunnen doen? Wij hebben immers van kindsbeen af nooit iets anders gehoord en daarover nooit gephilosopheerd." Even //leuk" bleef Reuter, toen Weisz met be wondering sprak over de menigte van karakteris tieke figuren, die de schrijver met zooveel virtuositeit in zijn Framosentid zelfs in de kleinste episoden had gegroepeerd. //Alles is bijna in dezelfde volg orde gebeurd" zei Reuter eu ik heb niets anders te doen gehad dan het juist zoo op te schrijven." Een oogenblik bleef hij nadenken en giug toen voort: «Neen, neen, zoo iets hebben anderen mij ook wel gezegd, en een professor uit Berlijn heeft daar zooveel philosophische uitdruk kingen doorheen gegooid, dat er mij een molenrad van in mijn hoofd begon te draaien; maar ge kunt mij gelooven, alles is zoo natuurlijk mogelijk in zijn werk gegaan: zooals ik het mij herinnerde, zoo heb ik het opgeschreven, zonder mij veel te be kommeren om de regels van eene kunst, die ik niet versta en waarbij mij alle lust om te vertellen zon vergaan." Het echtpaar Reuter gebruikte met Demmler en Weisz het middagmaal te Wilhelmsthal. //Een zeer eenvoudig maal" zegt Weiss «?waarbij wij met ons vieren slechss n flesch wijn dronken. Het voorstel om een tweede flesch te laten komen, werd door Mevrouw Reuter zeer beslist afgewezen. Op den terugweg werd wederom het gesprek gebracht op Reuter's werken en op zijne daarvan onafscheidelijke persoonlijkheid. Reuter was zeer in ziju schik, toen een van het gezelschap beweerde, dat in onze geheele moderne literatuur de liefde vóór het huwelijk eene te groote en onware rol speelde. De dichters" zeide hij moesten zich toch wat meer bezighouden met het leven in het huwelijk. Daar is ontwikkeling in, die in de alleriijuste trekken op te vatten is; daar is waar heid in, want slechts wat werkelijk doorleefd is, niet wat alleen verzonnen is, kan daarin meespre ken. Dit verzounene is juist de fout van de meeste liefdeshistories; hebben van het paartje hij en zij elkaar eens gevonden, dan hangt de verdere ge lukkige ontwikkeling meestal alleen af van uiter lijke omstandigheden : hij inoet het beroep krijgen, of een rijke tante moet sterven, eu zulke prozaïsche dingen meer. De wederzijdsche kennis der beide karakters, de verschillende schuchtere pogingen, om die voor het toekomstige samenleven naar