De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1896 8 november pagina 4

8 november 1896 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1011 NebM en Prof. Hanus Wihan, waar ik Woensdag avond slechts het kwartet vaix Schubert en d. kl. t. kon hooren, doch welke uitvoering een buitengewonen indruk op mij gemaakt heeft. Niet alleen is de eenheid wat klank en techniek betreft volkomen, doch ook in artistiek opzicht geven de vier kunstenaars een geheel te hooren, zooals men het zelden of nooit te genieten krijgt. Er straalt den hoorder groote warmte en gloed uit de voordracht tegemoet en tevens wordt alles tot in de kleinste détails zoo volkomen uitgevoerd dat men zich overgeeft aan de bekoring van klank en uitvoering zonder te wikken of te wegen. Er is geen sprake van dat de eene speler hooger staat dan een andere. De tweede violist is even zeer een meester als de eerste, en de altist en violoncellist evenzoo. Wanneer ieder van hen beurtelings de hoofdaandacht vraagt, dan meent men ook dat ieder het hoogst staat als speler. Zulk een eenheid heb ik nooit geiioord, ook niet hij het Florentijner Quartct van Jeau Becker, waar de chef altijd te veel domineerde. Tevens bleek het van hoeveel belang het is dat de instrumenten zoo gelijk mogelijk van toon zijn, want oak dit kwam de eenheid zeer ten goede. De dynamische schakeeringen waren vooral be wonderenswaardig. Ik begrijp liet dat wij dit Quartet van Schubert zoo weinig te hooren krijgen, want het stelt bij zonder hooge eiscben aan alle spelers en alleen ep deze wijze uitgevoerd kan de doorschijnende lichtheid bewaard blijven, die in werken van dezen stijl vereischt wordt. Voor den liefhebber vw zwervende melodieën waren in dit Quatiet waarvan de tweede satz tot hoofdthema de inleiding van Schubert's lied: Der Tod und das Mddchen heeft, weer vele opmer kingen te maken. In het derde deel vinden wij al het Schmiedembtiv uit Siegfried en het hoofdthema van de Finale is eveneens in hoofdzaak elders te vinden. Doch dit zijn liefhebberijen die aan de waarde van een kunstwerk part noch deel hebben en die ik alleen ter wille van de curiositeit mede deel. (Wie weet echter of niet iemand op den inval komt dat Schubert dit motief van Wagner gestolen heeft!! ! Met het, woord stelen is de leek trouwens maar al te gauw gereed !) Ten zeerste zij de aandacht op deze soirée's gevestigd. Het niet al te talrijke publiek was da delijk ouder den indruk en riep de kunstenaars na het eerste kwartet herhaalde malen terug. In mijn volgend artikel spreek ik over de tweede en derde soiree en over d'Andrade's vertolking van Don Jwan. VAN MlLLIGEN. iimimiiiuiHiiimmiiMi Verkooping Frederik Muller & Co. Zooals ieder voor- en najaar heeft ook thans deze bekende auctionaris weder een verkooping in de Brakke Grond, die te zien zal zijn Zaterdag, Zondag en Maandag, 7, 8 en 9 November. En ook ditmaal is het weer iets wat niet zoo maar iedereen onder den hamer brengt, 't zyn oude schilderyen, maar vooral oude meubelen, een prachtige eoüectie Japansch en Chineesch poreelein, goud en zilverwerk, wapens, oude costumes en een fraaie collectie Japansche Netzke's, zooals de firma van Veen op 't Damrak er zoo fraaie onder haar collectie heeft. Opmerkelijk op deze verkooping zijn 3 nummet opgestroopte hemdsmouwen op den hals slaat van het rookende dier, dat later door gehuurd volk naar huis wordt gebracht en aanleiding geeft tot een menigte kopjes koffie en feestelijke maaltijden op nieren, lever en longen enz., die wel acht dagen duren. Zoo was het in het vorig jaar gegaan. Heden zit de dominee in de voorkamer op den tienden Augustus zijn buks te poetsen, terwijl zijn echtgenoote snijboonen plukt in den tuin. Daar knarst het op het kiezelzand en de boschwachter van den baron van Stora Satra 1) komt aangemarcheerd en maakt halt met de muts in de eene hand en de koppel van drie jachthonden in de andere. »Goeden dag, Eklund, wat is er aan de hand?'' zoo klonk de groet van dominee Norström. »Ja, ziet u, dominee, de baron zendt zijn beleefde groete en vraagt, of Zijn Koninklijke Hoogheid morgen in uw bosch op de elandsjacht kan gaan, want de elanden van den baron zijn van nacht in zee gegaan en de prins ligt met zijn stoomboot bij Dalarft en wacht op de jacht, waarop zij Zijne Hoog heid hebben genoodigd. Dominee krabde zich achter de ooren, maar zijn gade die de boodschap gehoord had, antwoordde: »Het gaat niet aan dat ge weigert, Erik, en daarom is het maar goed om dadelijk permissie te geven." »Ja, dat is ook wel zoo goed!" zei de predikant en daarmee was de hoofdzaak be klonken. »Maar zeg eens, Eklund, kan ik ook niet mee van de partij zijn! Hoemeer jagers, hoe meer geluk,". .. informeerde de predikant bemiddelend, zoo lang als mogelijk was vast houdende aan zijn vleeschpotten. »Nu, dat zou wel kunnen gaan, maar dit 1) Een in de nabijheid gelegen landgoed. mers 103, 104 en 105, brokstukken van heele kamerbetimmeringen, waarvan n Louis XV en n Louis XVI, die, voor dengene die zich een interieur op deze wijze wil laten inrichten, van buitengewonen dienst kunnen zijn. Met een beetje restaureeren en bijwerken is zoo'n betimmering voor iedere kamer pasklaar te maken. Th. M. Een goed boek. R VAN DER MEULEN. Over de liefhebberij voor boeken. Leiden,A.W. Sijthoif./'l.ÜO Als men, en met een beetje handigheid gaat dit heel gemakkelijk, dit deel eerst verlost heeft van een paar gruwelijke kleurendrukken en helio, gravures (waarom was dat nu noodig) en niet ziet naar eenige minder fraaie ex-libris uit de tweede helft der negentiende eeuw (zeer histo risch), den text niet al te wetenschappelijk wil beoordeelen en den band, ondanks de goede be doeling van die houten zijplatten, niet al te serieus wil aankijken, dan blijft er een uitstekend boek over, een boek dat wel eigenlijk een ieder zich moest aanschaffen, ik meen voornamelijk om het groote aantal uitstekende illustraties en den toch ook wel wetenswaardigen tekst. Want zooals die ruim 200 (minus de er uit genomen) illustraties een overzicht geven hoe boeken van binnen en van buiten er door den loop der laatste vyf eeuwen hebben uitgezien, wilde ik wel dat er een boek over heel de kunstgeschiedenis was ; niet alleen over boeken zooals dit, maar over architectuur en schilder kunst en beeldhouwkunst alle drie. Want 't grootste deel van deze illustraties zijn alleruitnemendst. Men kan een zeer juisten indruk krijgen van een oud handschrift naar de twee zinco's die daan.aar in dit boek zijn opgenomen. Er zijn uitstekende reproductie's naar oude houtsneden, zeer goede en mooie gravures en het hoofdstuk over boekbanden telt zooveel uitne mende voorbeeiden, dat dit werkelijk allerlofwaardigst is (tiehalve een paar moderne banden). Zoo i's een boekband uit de fransche renais sance tijd, zoo is een per^ische band, de afbeelding is uitstekend, men krijgt hier geen verkeerden indruk, geen verkeerd begrip. Het eigenaardige onderscheid in het werk van die twee komt hier duidelijk in uit, en dit bepaalt het verschil in stijl, in opvatting, in uitvoering enz. Dit is een hoek dat zeker een ieder zich moet aanschaffen en dat leerlingen van hoogere burger scholen en gymnasia als een met uitnemende voorbeelden toegelicht overzicht van een deel van de zoo ryke kunstgeschiedenis ter lezing moest worden gegeven. Th. MOLKENBOER. De Prix de Rome. Deze week waren de werken van hen die naar de Prix de Rome hadden meegedongen in de gehoorzaal van de Rijks-Academie te zien. Het waren ditmaal beeldhouwers ; de heer Wortman heeft de gouden eerepenning behaald, de heer Wieneke de zilveren, 't Wil mij voorkomen dat de uitspraak van de jury in deze zeer recht vaardig is geweest, want, al wordt er gezegd dat het werk van van Wortman al te sterk aan den antieken zittenden Hermes doet denken, het scheen mij toe dat in hem meer bezadigdheid was dan de wel wat Belgisch-academische Wieneke, die de verloren zoon zich als een soort drama-held verbeeld heeft van niet al te nobele vinding. De spieren zijn bij zijn werk wel veel sterker aangegeven en de stand veel meer o.erdreven dan bjj het werk van zijn tegenstander, maar soortgelijke zwier komt mij, bij mindere be kwaamheid van plastiek, minder gewenscht voor in de kalm en statig architecturale beeldhouw kunst. Wortman schynt althans dit van de antieken geleerd te hebben en wat kan er bij moet ik den heer dominee zeggen, want ik weet hoe het gaat, als u meegaat, dan moet het toch de baron zijn die de jagers opstelt en als de prins het schot zal doen, dan worden de overigen eigenlijk drijvers en dat kan voor niemand een aangenaam of voordeelig werk zijn." »Neen, dat denk ik er ook van en ik wil niet geteld worden onder degenen die mis schieten, vooral niet als het later ia de cou ranten zal te lezen staan!" »Nu maar zeg, Eklund," viel nu de pre dikantsvrouw in, »die dingen loopen toch zeker niet maar zoo af, zonder dat er iets bij overschiet, want ziet ge, het geldt hier voor ons liet herfstvleesch en ge kunt den baron daar iets van te verstaan geven, zoodat er voor ons mogelijk een kleine gratificatie overblijft." »Houd je toch stil!" zei de dominee. »Ja, ziet u, mevrouw, dit weet ik zeker, dat de dominee niets om niet behoeft te doen, want we weten heel goed dat fatsoenlijke menschen niets aannemen of ze geven iets terug en als ik mij goed herinner, kreeg de kantonrechter verleden jaar een gouden hor loge met cachetten, dat er uitzag of het minst zen duizend kronen waard zou wezen !" Duizend kronen suisde het in des predikants ooren, toen hij na het vertrek van den boschwachter zijn kamer in gedachten binnen ging en zijn buks aan den muur ophing; duizend kronen ruischte het in de ooren van de predikantsvrouw, toen zij de keuken inliep en de snijboonen op het vuur zette! En zoo begon die gulden droom te wassen en van gestalte te veranderen en de ver beelding schoot groote meeuwenvleugelen aan en steeg op in de ruimte, waar goud en eer hun tegenblonk. (Slot volgt). zoó'n eindexamen van de academie meer verlangd worden, al is zijn werk meer aan de kant van het zoete ? En ware het misschien, 't gevaar voor zulke misvattingen ziende, dan toch nog niet beter den geheelen prix de Rome in een eenvoudige studie naar n en 't zelfde model te veranderen, opdat allén de vak-vaardigheid van den mededinger zou blijken, waar, indien er kunst gevraagd werd indien zulks al mogelijk ware door verschil van opvatting, mindere onbevangenheid van oordeel, de jury niet vreemd kon blyven? Th. MOLKENIIOKR. In de Art Mtujasinc van Nov. komt een artikel voor van Helen Zirnmern over Giovanni Segantini, beginnend met een portret van den schilder door hemzelf geteekend en veel illustratiën be vattend naar zijn werk. H. Valkenburg ?;«. Deze week overleed de bekende schilder Val kenburg, die onlangs onder zuoveel blijken van sympathie zijn 70en verjaardag vierde. Hij werd in Sept. 1S-2G geboren te Deventer; studeerde te Antwerpen en kwam na 1871 in Amsterdam waar hij. telken zomer naar Laren trekkend, de zoo mooie en tnonige binnenhuisjes schilderde die eigenlijk zijn roem als schilder voorgoed gevestigd hebben. Onlangs gaven wij in ilit bind zijn welgelijkend portret, geteekend «oor Hart Nibbrig. Door de firma Fred. Muller & Co., wordt op 11 en 12 Nov. een belangrijke veiling van anti quiteiten en oude schilderijen gehouden. De catalogus noemt J. A. Beer.^traten. C. DeckerHeda, de Keyser, Hend. de Meyer, Olis, van Ochtervelt, v. d. I'.iel, M. H. Sorgh, E. v. d. Velde en S. de Vlieger. Het Museum van Kunstnijverheid te Haarlem werd gedurende de maand October door G46 personen bezocht, terwijl uit de aan het Museum verbonden boekerij '22 i boek- en plaatwerken naar verschillende plaatsen van ons land ver zonden werden. Zooals bekend is bevat genoemde boekerij boek en plaatwerken die betrekking hebben op de versierende kunsten. Bij die een of ander kunst ambacht uitoefenen vinden hier op elk gebied een rijke bron van voorbeelden, die gratis ter beschikking worden gesteld. Nadere inlichtingen hier over kunnen bij den conservator van genoemd Museum worden aan gevraagd. Itf MEMORIAM. F. D, O. OBREEN. In den vroegen ochtend van den eersten No vember overleed plotseling de Heer Frederik Daniel Otto Olireen, Commandeur der Orde van Isabella la Catholica en Itidder .ïde klasse der Orde van de Kroon van I'ruissen. Gedurende dertien jaren was bij Hoofddirecteur van 's Rijks Museum en Directeur van de daarin berustende schilderijenverzameling, na alvorens in zijn vader stad Rotterdam, waar hij -28 Mei 18 10 het levens licht zag, Adjunct Bibliothecaris en Archivaris en van 1879 8.'i Directeur van het Museum Boy mans geweest te zijn. Al spoedig na zijne benoeming zou K! Juli 1880 het Rijks Museum geopend worden ; op Obreen rusttu dus grootendeels de zware taak, de maatregelen daartoe voor te bereiden en uitte voeren. Te zwaarder was deze taak, door dat zoovele verschillende verzamelingen i'i het Rijks museum zouden vereenigd worden ; maar de stalen ijver en de volharding van Obreen deden hem alle bezwaren overwinnen. Met dien ijver en volharding is hij voortgegaan op een weg die dikwijls moeielijk was, en heeft hij rusteloos gearbeid aan de veelomvattende taak die zijne dubbele be trekking hem oplegde. Toch vond hij nog gelegen heid het licht te doen zien aan den «Wegwijzer door 's Rijks-Museuin 1887" herdrukt en ver meerderd 1890, en ook in de Engelsche taal verschenen. Verder schreef hij den tekst bij Braun's »Musée de l'Etat a Amsterdam", welke uitgave onlangs gereed gekomen is. Eerlang hoopte hij den ofticieelen catalogus van 's RijksMuseum te voltooien, maar te midden van dien veelomvattende!! arbeid verrastte hem de dood. Met diepen weemoed werd z\jn overlijden ver nomen; hoewel zijn gezondheid in de laatste jaren wankelend was en hij in den afgeloopen zomer van eene ernstige ziekte aanvankelijk herstelde, kwam de doodstijding onverwacht. Zijn stoffelijk overschot werd met de grootste blijken van deelneming ten grave gebracht; een groot getal belangstellenden woonde de plechtigheid bij. Door Jhr. Mr. V. de Stuers werd in eene doorwrochte rede de nagedachtenis van Obreen gehuldigd, en nog eenige andere sprekers voerden in even waardeerenden geest het woord. De oudste broeder van den overledene dankte ook namens de overige familieleden de sprekers en alle andere aanwezigen. Allen die hem gekend hebben weten dat in hem een bekwaam, ijverig en iiaawgezet ambte naar gemist wordt, maar zijn vrienden weten dat een waarlijk goed en eerlijk man, »in wien geen bedrog was", heengegaan is. 4 November 1890. HORA SICVAMA. iilllllliiiiliiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillilliiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillillllllllllliili NIEUWE UITGAVEN. Hellas, door Prof. A. PIEKSON. Tweede goedkoope druk met een inleidend woord van Prof. S. A. NABKH, versierd met het portret van wijlen Prof. A. l'ierson. Dit bekende werk omvat de volgende rubrieken : Epos. Historiografie. Drama. Wijsbegeerte en kunst. Prijs/'3.40, ge bonden /' 3.90. Uitgave van H D. Tjeenk Willink, te Haarlem. 's Lnnds Historie. Een leiddraad voor de laagste klassen der Kweek-, Normaal-en Hoogere Burgerscholen en Inrichtingen voor M. U. L. O., met tal van vragen en opgaven, afbeeldingen en portretten, door T. PLUIM. / 1.50. Uitgave van P. Noordhoff, te Groningen. Elk u-at u-ils. Stijloefeningen voor de aanvangsklassen van Kweek-, Normaal- en Hoogere Burgerscholen, door L. DE VKIKS. Prijs 00 cent. Uitgave van P. Noordhoff, te Groningen. Tijdschrift roor liet binnenlanrhch bestuur, 14e deel, aflevering I; Indisch Militair Tijdschrift, onder redactie van B. T. C. F. SCHMIDT, No. 9; 'J'eijsiimnnin, onder redactie van Dr. P. VAN ROMUURUII en H. J. WIGMAN, 8e aflevering; Wet en Adat, bladen, gewijd in het algemeen aan het recht en aanverwante onderwerpen, in het bizonder aan Indische rechtsbelangen, uitgegeven onder leiding van Mr. J. A. NEDEUBUKGII. Uitgaven van G. Kolft'& Co. te Batavia. (f. i'an der Sehitereris Teiit/ionislii of Diti/tsehlendcr. Nieuwe met den woordenschat van het tot heden ongebruikte tweede deel vermeerderde uitgave, vanwege de commissie voor taal- en letterkunde bij de Maatschappij der Xederlandsche letterkunde bewerkt door J. VKRDAM. Leiden, E J. Brill. Handelingen en ^ledededintjen, van de Maat schappij der Nederl. Letterk. te Leiden 1895 189(i. Leiden E. J. Brill, waarin onder meer: Een wederge vonden fragment van de tweede bewerking der Rose door J. VERDAM. Levensberichten der afgestorven raadsleden van de Maatschappy der Ned. L^tterk. te Leiden. E. J. Brill. W. P. Sautijn Klein, door Dr. W. N. du Rieu; H. O. Feith, door Dr. P. J. Blok; I. Telling, door Mr. Ph. van Blom ; T. J. Halbertsma, door Dr. W. N. du Rieu ; A. M. van Lommei S. J., door I. II. Hofman ; W. Wintgens, door Mr. J. Heemskerk Az.; J. C. Neurdenburg, door J. Craandijk; P. W. Alstorphius Grevelink, door W. Hoogvliet; P. .T. Veth. door Mr. P. A. van der Lith; W. II. D. Suringar, door Dr. L. .1. Suringar. IIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIMIIIIIIIIIIIIII 40 cents per tegel. niiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiniiiiiiiiiuiiiH TRADE MARK. MARTELIS COGNAC, Dit beroemde merk is verkrijg baar bij alle soliede Wijnhandelaars en bij de representanten B4 00IM1 AH[N «& lEll l B M F te Amsterdam. PnjzHïaiaf/WperFlescii. H. RAHR te Utrecht. Pianofabriek. Binnen- en Buitenl. Muziekliandel. Amerikaansche Orgels. Ruime keuze in Huurpiano's.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl