No. 1013 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. iimtiimiiiiimiiiiiiMMiimiiimiiiMHiMiiiMiMiMiMimtmiimiimiiiiiii PPH Lüll Aan de Redactie van het weekblad «De Amsterdammer". Het artikel onder bovenstaand opschrift in het laatstverschenen nummer van het Weekblad, heeft tot aanloop een citaat uit De Standaard, naar aanleiding van Mr. Treub's heengaan uit den Raad. »Zijn heengaan zóó, maakte een diepen indruk", zeide dit blad, waarop de schrijver van »Een afscheid" vervolgt: »Inderdaad, dit wasén tragisch einde". Of velen uwer lezers de door De Standaard gebruikte woorden, in verband met de bekende omstandigheden, waaronder Treub de zaal ver liet, eene beteekenis zullen geven, als in het be doelde artikel is geschiedt, mag wel betwijfeld worden; evenzeer of niet velen eene gansch andere, oneindig meer waardeerende opvatting hebben van hetgeen door Treub, gedurende zyu verblijf in den Raad is gedaan en vooral van hetgeen door hem is gewild. Ik althans ben overtuigd, dat in het bewuste artikel aan de groote verdiensten en goede be doelingen van Mr. Treub is te kort gedaan en niet zoo zeer met het oog op uitsluitend Amsterdamsche .belangen, maar op het maatschappelijk belang, genomen in den ruimsten zin, onderschrijf ik in geenen deele den wensch, aan het slot van het artikel uitgesproken, »dat hy, nu alleen zijnde met Minerva, het plekje zal gevonden hebben, ?dat hem gedurende tal van jaren een rustig ver blijf biedt." Niet dat men ongaarne zou zien, dat deze krachtige onderwijzer, geen kamergeleerde, zich in alle kringen der samenleving bewogen heb bende, gedurende meer of minder jaren nieuwe, frissche inzichten bracht, onder de studeerende jongelingschap, omtrent onze maatschappij en haren samenhang. Integendeel, daarvan kan en zal een gunstige uitwerking het gevolg zijn. Maar indien bedoeld wordt, dat het wenschelijk zou zijn, dat «Ie nieuwbenoemde hoogleeraar buiten de publieke zaak zou blijven, zou dit zeer te betreuren zijn. Immers juist thans zal de volkomen onafhankelyke kritiek, door Treub uit te oefenen, veel hooger waarde hebben dan ooit. De schrijver van »Een afscheid" zal aan het slot van het artikel gedacht hebben aan de geestig gedachte plaat, door het weekblad bij Treub's benoeming tot hoogleeraar gegeven, «Enfin seuls", maar daarby' moeten indachtig zijn, dat de >>lune de miei" niet te lang kan duren. Zy, die Mr. Treub kennen, zullen er dan ook wel gerust op zijn, dat al is hij thans voor eenen nieuwen, eervollen en hoogst nuttigen werkkring gewonnen, niet verloren zal zijn voor het alge meen belang. Want hoe men er ook over moge oordeelen, erkend moet worden, dat de impulsie, gegeven aan een ontwakend politiek en sociaal bewustzyn in de lagere kringen der maatschappij, in nooge mate zyn te danken aan Treub en Ger ritsen, welken laatsten niet de eer mag worden onthouden trouw aan Treub's zijde te zijn blijven staan, daar, waar het beginsel van gemeenteexploitatie der monopoliën in het spel was. Beider houding steekt hierbij gunstig af bij die van de overigen, die nu juist 10 jaren geleden met hen den stryd tegen overheersching van het liberalisme van toen hebben aangegord. In stede dan ook te laken, dat Mr. Treub van Financiën naar Publieke Werken is overgegaan, .zullen velen hierin hebben gezien zijn verlangen -niiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiimiiiiiimiii Scfiaa&yptL 6de Jaargang. 15 November 1896. Redacteur: RUD. J. LOMAN. Adres: Stonehaven Streatham London S.W. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. ?niiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiijiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiniiititiiiiim CORRESPONDENTIE. X. te A. Verzoeke beleefd Weekblad van 22 Nov. te zenden aan F. Möller, Fiolstrade 17', Kóbenhavn, K. Danmark. Van C. E. Lindmark, te JBrooklyn. Vervaardigd voordenéenlïalfjaarl. Internationalen probleemwedstrijd in dit blad. Jfo. 359. Mat in twee (2) zetten. g b. Wit: K dl, D f2, T al, E c4, P fl en hG; g3 = 7. Zwart: K e4, P fl en h5; dé, eö, f6 en ge = 7. Oplossing van No. 357 (Muller). l T b3 :, cb3 : 2 P dé, K d-4 : 3 B bl f enz. T cl f 3 R c6 3 P g4 B d3 R h3 efó : oo 2 P el, 'i P c7, 2 B fó :, R el : E g4 R d3 2 P gif, K el: f 3 P cG f 3 T d3 : 3 T e3 f om in de praktijk toe te passen, wat door hem en zijne (vroegere) geestverwanten als beginsel was beleden. Hij heeft gewild. Dat de strijd zoo eindigen zou, was lang te voorzien, nu principieele tegenstanders gesteund werden door vroe gere medestanders, die, om, op zijn zachtst uit gedrukt, opportunistische redenen het beginsel verloochenden. Een enkele maal bereikte de houding zijner vroegere partijgenooten het toppunt van raadsel achtigheid. Zóó bijv. het door den Wethouder Treub voorgesteld proportioneel telefoon-tarief. Pas had men proportioneel schoolgeld aangenomen voor het middelbaar onderwijs. Maar ondanks het warm pleidooi voor het radicale beginsel van proportioneele heffing, bij de telefoon stemden alle radicalen tegen, op den Hertog en Nolting na. Xu proportioneel schoolgeld was aangenomen, besloten de radicalen dus, tegenover de betoogen van den Wethouder om een beginsel te handhaven, dat het bij het onderwijs aldus zou zijn: dezelfde dienst tot lager of hooger prijs te laten vergoeden naar gelang van het vermoedelijk vermogen om te be talen ; by de telefoon: geringe of menigvuldige diensten te laten betalen met n prijs, zoo iets van het pain a discrétion der paryzer restau rants. Dit aannemen van het uniform-tarief bij de telefoon en het verwerpen van het door het Dag. Bestuur voorgesteld proportioneel stelsel teekent voor de positie van Mr. Treub in den Raad. Bovendien, het verwijt, dat de nu afgetreden wethouder Financiën voor P. W. verwisselde, kan niet breed worden uitgemeten, als men zich de woorden herinnert, die hij, op het oogenblik zyner benoeming, tot den Kaad richtte. Hij aan vaardde het ambt noode, evenals de Raad er noode toe was gekomen hem te benoemen, erkennende zich bewust te zijn, dat van ingrijpende hervor ming, bij de bekende gezindheid van den Raad geen sprake kon zyn. Wie zal het dau wraken, dat hij na aan de afdeeling Financiën in het administratief rader werk eene wezenlijke verbetering te hebben aan gebracht, overging naar Publ. Werken, waar zijn werkkracht een zooveel ruimer arbeidsveld kon vinden ? Wie hem ook vervange, moeilijk zal het zijn een opvolger te vinden, die bij het beheer der Handels-Inrichtingen hem overtreffen zal in werkkracht en aanleg voor practische behande ling van zaken. Scherp moge de kritiek zich thans doen hooren, maar zij zal niet kunnen overstemmen de over tuiging, dat Mr. Treub, door zijn initiatief in den Raad, veel heeft gedaan ter bevordering van sociale rechtvaardigheid. Hij heeft gewild, gedaan wat hy' kon doen en zal zich zeker in de toe komst niet verantwoord achten met het hierbij te laten. 11 Nov. '96. J. BECKER. Wij verstrekken gaarne den Heer Becker de gelegenheid den Heer Treub hooger lof te geven, dan ons mogelijk was, maar meenen de opmer king niet te mogen terughouden, dat bij alle ge neigdheid om vriendelijke woorden te spreken, de feiten, en de feiten alleen, den lof' kunnen motiveeren. En nu blijven deze feiten door ons vermeld, ook door den HeerBecker onweersproken. l e dat de Heer Treub, pas wethouder, zich reeds candidaat stelde voor de Tweede Kamer, e dat hij mid den in zijn kortstondige wethoudersloopbaan reeds toonde een professoraat te ambieeren ; 3e dat hij nog midden in de voorbereiding van zijn wethoudersplannen inderdaad een professoraat aannam; 4e dat zijn forensenbelasting schipbreuk heeft gele den; 5e dat hij zijn conversie heeft doen mislukken; 6e dat hij als Wethouder van Financiën niets Opgelost door C. Kockelkorn, Keulen (3). Beoordoeling (No. 357). Ein sehr gute Aufgabe, die ich den beiden Wiener Vierzügern (Erlin und Feigl Nemo) fast gleich stelle. Der erste Zug, iu dem die Idee gipfelt, ist trotz der dreifachen Drohung (2 P ge 2 P dé:, und 2 P e7) ganz vortrefflich. Ein kleiner Uebelstand ist, wie immer, das schlagen des Bauern iui eraten Zuge, besonders wenn sich bestatigen sollte, dass dieser Bauer b3 sieh nach f7 versetzen lasst (l P e7 wiire detm durch K dé5 E bl, R cö! 3 P cü(c2), tG '. (T a3) Uüd l R bl oder c2 durch efö: 2 H 15, K d3 3 R d3 :, fó ! wiederlegt, dagegen l fu natürlieh durch R féf 3 f zu erledigen). C. Kockelkorn. TWEEDE NAT. COBRESP.WEDSTRIJD. Zeven-en-veertigste zet van Wit. A Ji F l R do: G d7 j 3 3 K e7 5 K cl: 7 T e3 ! 8 9 P dl ; 10 P d4: In F 3 en S geen opgave ontvangen. De 46e zet van Wit in A l was T e6. In B 6 is gespeeld 45- T eS, 10 dl! T dS en in F 10 - E ge. C. T. v. H. Uv.' rekening komt. voor zoover ik zien kan, goed nit, maar uw tegenpartij wil misschien liever mat gezet worden. Vergissingen zija mensehelijk. Bovenstaand vindt u verbetering van een en ander. Het in D 4 aangeboden remise wordt door den heer H. G. Reeders aangenomen, zoodat de hemen Keeders en Kleinhoonte in de Siegergiuppe moeten medespelen, daar beiden 3' > punt behaalden. J. J. S. UIT DE SCHAAKWEKE LD. De uitslag van den wedstrijd te Weenen is als volgt: won verloor Kr. 2 i '.< 21,8 Ieder 162 : 'o 1. D. Janowski, Parijs 31.':; ll.'S :1 ifl 2. K. Schlechter, Weenen 3 " vi 20U 3. J. Mieses, Leipzig en 4. S. Winawer, Warschau 5. G. Marco, Weenen 2 3 125 6. A. Albin, Weecen 11'.; 31/2 10U Onmiddellijk na afloop van dezen wedstrijd werd een match tusscben Janowski en Winawer georgani seerd om een geldprijs van ? 300. Verder ontvangen de spelers voor een gewonnen party 4 'J, voor een remise 30 en voor een verloren partij 20 kronen. In 't geheel zullen 7 partijen worden gespeeld. D- match wordt in de Xeue Wiener Sehaclielub gespeeld en nam op 12 Nov. een aanvang. Jammer dat van al verricht heeft ten bate eener betere regeling der gemeente-financien ; 7e dat hy' de telefoon-quaestie veel te laat aan de orde heeft helpen stellen ; 8e dat hij ten gevolge van zijn autocratische manier van handelen bij de telefoon-zaak reeds gevallen was en niet weder zou zijn opgestaan, had de voorzitter hem niet de hand toegestoken ; 9e dat hy door haastig te handelen en aan het oor deel van het publiek de bouwplannen te onttrekken, de stichting van een beurs op een tweemaal afge keurd terrein en geheel tegen de openbare meening in beeft doorgedreven, al achten wij hiervoor anderen nog meer verantwoordelijk dan hem, en 10e dat hij de gasvoordracht, een zaak waarmee 10 millioen gulden gemoeid was, zóó ondegelijk had voorbereid, dat een groot aantal voorst anders van gemeente-exploitatie een nieuw onderzoek noodig oerdeelden. Waarlijk had men den heer Treub niet gespaard, omdat hij inderdaad groote ijver en wilskracht heeft aan den dag gelegd, zijn wethouderlyk uiteinde zou nog heel wat tragischer zijn geweest! Wij begrijpen, dat de heer Becker, die zelf tegenover Treubs voordracht omtrent een propor tioneel telefoon-tarief, zoo deerlijk echec heeft geleden met zijn eigen plannetje van zulk een heffing, het den raadsleden moeilijk vergeven kan, dat zij zijn stelsel niet dadelijk hebben aan vaard. Maar als de heer Becker zich nog eens herinnert wat destijds door de raadslieden is besloten, dan schiet er, dunkt me, voor hem niets raadselachtigs meer over. Immers men kwam overeen tot Januari 1898 het nu aangenomen tarief te doen werken, en dat dan te herzien en inmiddels na te gaan of de telling der gesprek ken, voor het toepassen van zulk een tarief noodig, mogelijk was. Voor de mogel ij'kheid dier telling wist de heer Becker toen niets beters aan te voeren, dan dat hij »wel geloofde" dat men er voor goed" mee beginnen kon, of nog overtuigen der: »ik geloof ook niet, dat proportioneele betaling zoo onuitvoerbaar is, als de heer v. Nierop het voorstelt." Ons dunkt, de heer Becker moest het zijn collega's van toen niet als een verloocliening van beginselen" toerekenen, dat zij een nader onder zoek geenszins overbodig hebben geacht, ondanks zijn geloof en zeker is het nog al opmerkelijk, dat juist de heer Becker hierbij het proportioneel schoolgeld te pas brengt, daar juist hy in de zit ting van 2 i Juli 1895 bij het voorstel?den Her tog, overgenomen door U. en W., en dus ook door Treub, tot heffing van proportioneel schoolgeld op de middelbare scholen, zoowel tegen art. 2, dat het beginsel van het voorstel inhield, als tegen de geheeie verordening heeft gestemd ! Met het oog op het bovenstaande, moet het voor den heer Treub al een zeer twijfelachtige eer zijn, nu juist door den heer Becker als radicaal tegen radicalen te worden verdedigd ; door dien zelfden heer Becker, die de radicale partij in 1894 reeds had doodverklaard! Opdat wij, op grond van des heeren Becker's schrijven, den schijn niet zullen loopen in waar heidsliefde te kort te zijn geschoten, zij nog het volgende aangestipt. De heer Becker schrijft: »al is hij (de heer T.) voor een nieuwen eervollen en hoogst nuttigen werkkring gewonnen" maar geeft hiermede een verklaring geheel in strijd met de feiten. Blijkens Treub's schrijven in de Telegraaf van Nov. 90, waarbij hij zichzalf aanbeval voor het professoraat, werd hij niet gewonnen voor dien werkkring, maar vroeg hij den Raad antwoord op zijn bedenking: smocht de Raad evenwel van oordeel zijn, dat het gemeentebelang zou worden geschaad, wanneer ik onder de gegeven omstandigheden het wethouder schap nederlegde" en dat antwoord luidde zoo ondubbelzinnig mogelijk: neen, wij meenen dat we u als wethouder wel missen kunnen! deze internationale gebeurtenissen, tengevolge van de Champiouship match" te JloKkou, in de Sehaakpers ter uauweriiood notitie wordt genomen. Uit een Russisch blad vernemen wij dat de publieke belangstelling in de match te Moskou, tengevolge van Hteinetz' halsstarrig vasthouden aan incorrect bevonden openingen, bij den dag afneemt. Indien men bed.nkt welke verbazende geldelijke opoffe ringen de -Mjiskousche schakers zich getroost hebben om dt-ze match tot stand te brengen, dan laat zich hun ergernis en teleurstelling wel verklaren. In de eerste en derde parijen opende Steinitz met zijn nieuwe variant der Italiaanscho partij, waarvan Dr. Schmidt in Deutschos Woehenschach" de onjuistheid onweerlegbaar had aangetoond. Steinitz trachtte te vergeefs de zetten van Dr. Schruidt te verbeteren, mot dit gevolg dat de uitkomst dezelfde was als die der analyse n.l. dat deze nieuwe variant niet opgaxt. In de tweede partij verdedigde Steinitz een Spanjaard" niet B c5 en wist, door op 't juiste mo ment de dames af te ruilen, de nadoelen der opening te boven te komen, lu 't eindspel dat Lasker verbazond fijn en sterk speelde, schoten zijn krachten echter te kort en hij moest ook in deze partij voor do meerdere kracht van zijn tegenstander 't hoofd buigen. Stand Dicperink Den Hert Meiners Vos 1'itsUg landscheii van den winterwedstrijd Ie klasse der Anisterdanische Schaak e l n l/'. Gespeeld. Winstpunten. 3 l g ....... 3 2 ? .2 vin den kleinen wedstrijd van den Nederrichaakboiid" te Ai'nhem, l Xovember 11. Ie klasse. pri-'s ) J. J. Speet, BreiU | " l .T. W. téKolste, Utrecht i CX aeiluo' P. F. J-'aber. Andel.st. ., L. Susholz, Arnhem. 2e klas s e. Ie prijs ]!. van Driest. 2e P. l'. Gombault. 3e ,. C. T. de Koek. ?te A. Wienholts Koestal. 5e J. J. Kleinlioou'e. 3e klasse. Ie prijs P>. Iisnssen. 2e A. L. .Innod Perret. 3e l L R. Weegel t l l ,i r, ? n ? l ox afcqUO ie .. j H. (Jroes f * 5e W, J. lloeiulervanger. Ce Jhr. II. gtrick van Linschoten. Voorts, de heer Becker stelt het voor, als moest Treub's overgaan van Financiën naar Publ. Wer ken verklaard worden uit zijn zucht om zijn beginselen toe te passen ten opzichte der conces sies. Hij verliest hierbij uit het oog, dat het mislukken der conversie van de gemeenteschuld te wijten is aan de volmaakt onpractisch tegen de adviezen van deskundigen in volgehouden manier, waarop deze zaak onder Treub werd geregeld, zoodat Amsterdam op dit oogenblik zit met 75 millioen gulden schuld en een ge schokt crediet, waardoor het bijna onmoge lijk wordt om de monopolies te naasten, daar de millioenen hiervoor noodig alleen tegen abnormalen koers zijn te verkrijgen. Zou dit feit, ge steld tegenover zijn «wezenlijke verbetering in het administratief raderwerk bij Financiën", niet hebben bygedragen tot verlevendiging van Treub's lust om liever zijn beginselen bij de concessies eens te gaan toepassen? De heer Becker zal tot h wel begrijpen wat het zeggen wil, wanneer een groote stad geld noodig heeft en het niet durft vragen op de geldmarkt, omdat men vreest daar door het crediet van de gemeente te zullen benadeelen ; en misschien begrijpt hij nu ook, waar om zelfs radicalen zoo maar niet de gasvoordracht durfden aannemen ! En wat de verdienste van den heer Treub ten opzichte der Handelsverrichtingen betreft: men kan in het algemeen zeggen, dat de heer Treub eigenlijk altijd bereid was toe te staan wat Handel en Scheepvaart vroegen; en waar zy dit verdienden in het algemeen belang, was Treub's ijver om hen te helpen ongetwijfeld prijzenswaard. Maar het particulier belang, dat door Treub werd bevorderd, was wel eens dui delijker zichtbaar dan het algemeen belang. Men denke sechts aan de voordracht, waar door aan den heer Korthals Altes ruim /'50.000 werd kwytgescholden, en aan de voordracht nopens de houtloods van de tirma Bontekoning en Aukes, waarbij tot grondslag der huur werd aangenomen 3 pCt. rente, (waarvoor de gemeente zelve nooit heeft kunnen leenen) en '24 jaren amortisatio, terwy'l de huur slechts 15 jaren duurt en de ge meente zelf dus 9 jaren risico voor den huurprijs loopt; twee al te particuliere handels- en scheepvaartbelangen opmerkelijkerwijze ook door den heer Becker met zijn steun en stem vereerd. In n opzicht echter zijn wij het met dit ge wezen raadslid volkomen eens : het is niet te hopen dat de wittebroodsweken van Treub met Minerva al te lang zullen duren; doch juist ten opzichte van dit punt is, dunkt ons, alle ongerustheid mis plaatst. Ook zonder onze of des Heeren Beckers aanmoediging zal de heer Treub zich te zijner tijl wel weder aan de publieke zaak gelegen laten zijn, en allerminst onze wensch zal het wezen, dat hij dan niet nog voortreffelijker lieden dan de heer Becker aan zy'n zijde vindt. Nogmaals Een Visioen." Aait den heer van Noulittijs, tooneettersluggecer Etnt liet Vaderland. WelEd. lieer. liet moet stellig een zonderlingen indruk op u maken, dat ik nu eerst aankom met een repliek op uw beschouwing over Ken Visioen, terwijl deze reeds in 'liet. 1'm/ei-lintd van 11 Oktober stond afgedrukt. De reden daarvan is dat dit blad me nu eerst toevallig onder de oogeii kwam. Om te beginnen meen ik voor alles te moeten ITALIAANSe HE PARTIJ. Derde matchpartrj. Wit. W. Steinitz. l e4 e5 2 P f S P c 3 R c4 K o5 4 c3 P f'6 5 d4 ed4: 6 cd4: R b4 t 7 P c3 De gebruikelijke voort zetting is U d'2, U d'2: f 8 P i\2:, d5 9 ed5:, P d5: 10 D b3, P 7 8 0-0 9 bc3: 10 K n3 11 T el 7 enz. P e4: K c3: do del: K e6 In de eerste partij (zie vorige rubriek) volgde Lasker de analyse van Dr. Schmidt. In de hier dooi- hom gevolgde speel"wijze geeft hij den gewon nen ('Itk-ier aanstonds weder prijs , in de over tuiging dat 't meer bezit van den pion voldoende is om mede te winnen. 't Spel wordt hierdoor aanmerkelijk vereenvou digd. 12 T cl: 13 I) e2 14 P 15 P D (15 0-0-0 T he8 I) cG: T g8 den afruil geschut be e.J c«: 10 T el B d7 zou van 't /.ware werken, maar 't resul taat zon waarschijnlijk een remise zijn . wegens de ongelijke kleur der raadsheeren. 17 T có b(> 18 II cl In de verkeerde mee ning dat dit go tegen houdt. 18 g5! 19 T g5:? Zwart. E. Lasker. Dit geeft Zwart gele genheid een sterken aauval op de g-lijn in te leiden. l» T g-5: 20 K go: T g8 21 t'4 B do 22 83 Gedwongen, daar Zwart hG en T gï: f dreigde. De witte K-vleugel is nu ernstig gecompromitteerd. 22 K b7 23 h3 D b5! Met 't oog op B c(i en ) d5 mot de dreiging D hl f. 24 K h2 T jrG 2r, D i' a ie 2G H h4 K c6 27 £t 1> da 28 D (-2 Keu ,,coup do repos", daar Ue toren , wegens 't mat op g2, nooit gen<»men kan wurden. 28 !i5! 29 gf» f'ffs: 80 IJ g5: h4 31 T fl T s8 't J s onbegrijpelijk dat Lasker een zoo voor de Inuid liggende mat als g5: 32 fgö:. D du f, 33 K gl. D g3 f en mat volgt, onopgemeikt laat. "U ij vermoeden dat bij 't o\ei>eiuen der partij Wit,'* 31e en Me zetten verwisseld zijn. 32 D (12 ' iió 33 i>4 T eS 34 fó Hij moet T e3, gevolgd door T g3 verhinderen , vandaar deze avance. 34 T g8 "Wit geett op. Op T gl volgt T g5: 35 D ga:f D d6 f en wint.