N°. 1014 DE AMSTERDAMMER A°. 1896. WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Onder Redactie van J. DE KÓO en JÜSTÜS VAN MAURIK Jr. Dit nommer bevat twee bijvoegsels. Het auteursrecht voor den inhoud van dit Blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 / Xo. 7.2 /;. Uitgevers: VAN HOLKEMA & WARENDORF, te Amsterdam, Singel bij de Vijzelstraat, 512. Dit Blad is verkrijgbaar Kir.sk 10 Bui.1. vard dis Capiu'ints d'g.üiuviT hel Grand Hotel, te Parij». Zondag 29 November. Abonncnienl per 3 maanden / 1.50, Ir. p.posl/' l .(ij Voor Indiöperjnur , mail,, !>. Afzonderlijke iXunmiers ruin de Kiosken verkrijgbaar . . . ., 0.\"2' Advertenliën van 1-5 lepels /l. l U, elke reirel meer . . . ,, 0.20 Reclames per reiiel 0.10 INHOUD: VAN VERRE EN VAN NABIJ: Cijfers. Het Woener Antisemitisme en zijn profeet. TOOXEEL EN MUZIEK: Na de opvoering van Koning Oedipus, door Ch. M van Deventer. Muziek in dt hoofdstad, door Van Milligen. KUNST EN LETTEREN: Tentoon stelling van Pransche Kunst in den Haag, doorPh. Z. Een boekje over ontwerpen, door Th. Molkenboer. De misdaad in de kunst, door v. L. FEUILLE TON: Hoe men pessimist wordt, door E. A. Alexander. (Slot). Vragensmoede. De geschiedenis van een strijd, door J. L. C. A. Meijer. Boekbeoordeeling. RECLAMES. VOOR DAMES: Twee heerlijke dagen, I, door Bertha van 't. Sticht. - Allerlei, door E-e. Het volkstheater in Athene. INGEZON DEN. SCHAAKSPEL. ALLERLEI - SCHETS JES: Het BoscJigoud. PEN- EN POTLOODKRASSEN. ADVERTENTIEN met Advertentie-Bijvoegsel. liliiiinnMiiiiiiiiMiniiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiititiiiiiiiiii Cijfers. De heer G. H. W. Raedt, iemand, door zijn betrekking aan het bureau van gerneentefinanciën alhier, specialiteit bij uitnemendheid, nu het geldt het beoordeelen van het wets ontwerp tot regeling der gemeente-financiën, heeft eenige cijfers openbaar gemaakt, waar uit het gebrekkige van bedoeld ontwerp maar al te duidelijk blijkt. 1) Wij wijzen op het volgende : »De eerste uitkeering moet dus per inwoner geregeld worden. Zij bedraagt /'0.50 voor gemeenten beneden 5000 inwoners; bestaat het aantal uit meer dan 5000, doch minder dan 20,000 inwoners, dan krijgt de gemeente ?2500 benevens /'l.?voor ieder bewoner boven de 5000; voor gemeenten met meer dan 20,000 inwoners beloopt de uitkeering ?17,500, benevens ?1.50 voor iederen in woner boven de 20,000. Voor de tweede uitkeering zal de personeele belasting moeten aanwijzen, van hoevele personen rechtstreeks gemeentebelasting wordt geïnd. Hoe dit te doen? De minister redeneert aldus: Amsterdam telt aan inwoners plm. 450,000 Het ontwerp neemt aan, dat vier personen een gezin vormen; het aantal gezinnen is dus 112,500 Stellen wij, dat de nieuwe per soneele belasting een huurwaarde aanwijst van 15 millioen en een aan tal aanslagen heeft van (>7,5oO dan zijn er mitsdien 15.000 woningen, welke buiten den aanslag vallen. Het ontwerp stelt de huurwaarde van elk dier onbelaste woningen op / 100, zoodat er eene onbelaste huurwaarde is van -VA mil lioen. De totale huurwaarde bedraagt mits dien (15 -f 4K) 19K millioen. Van de verhouding der twee bedragen 4Vs '? W}'> 0.23 wil de minister de tweede uitkeering doen afhangen. Telt men nu verder voor Amseerdam bij elkaar het bedrag der bestaande plaatselijke directe belasting, de personeele opcenten en het in 1885 gefixeerde '/.-,, dan verkrijgt men een som van /'5,151,8:15. hiervan afgetrokken de crrx/t uitkeering ad » (>i>2.7S3. dan wordt van het verschil ad » 1.7*0,112. 0.23 deel genomen =. . . » 1,101,-1!>G. hieraan toegevoegd de eerste uitkeering ad .> (1(12,783. dan is het totaal > l,7iil,271). en dus per inwoner. ... 3.!)2 Dit bedrag zal toekomstig per inwoner worden uitgekeerd en in de plaats treden van het in 1885 vastgestelde en zoo zeer ver oordeelde fixum. Hoewel op 't oog ingewikkeld, is de be rekening op zichzelve zeer eenvoudig. De quaestie is evenwel of de berekening juist is en of zij door de vele ficties, die er aan ten grondslag liggen, betrouwbare uit komsten oplevert. Eerste fictie. Uit het aantal aangeslagenen in de personeele belasting wordt afgeleid van hoeveel personen rechtstreeks gemeentebelas ting wordt geïnd. Er wordt dus aangenomen, dat al de aanslagen worden betaald. En dit lencijl rr reeds titans te Amsterdam /tl.iu. uno/t oninbare posten lijn en tocL'omut/;/ wordt. de u'et i/oed iti/r/et'ocr/l het i>rr>]'>i-:r,i; n/intal is te i'eriL'iK'l/fen, een n/iitl/'il, dut een per soneele hnuriruitrdi' cnn -/'i i'i .'i inillioeii -Mil Te Rotterdam is de toestand veel treuriger. Dnfvr t/)'" ''"" de oi/ijerfer :it;j)iil> j>ersoi/<e/r riri/ixlar/rrt, zooals we hebben gehoord, ruim 18.500 1) zegge achttien duizend vijf hon derd miinb/air. Een cijfer om, ook met het oog op de nieuwe kieswet, respect voor te hebben. Van een der kantoren dier gemeente moet van ongeveer Ki.OOO a l 7,000 aangingen een aantal van 10,000 oninbaar zijn. (10 p('t. dus! Ttcrrrte fictie. Kik gezin wordt gerekend uit l personen te bestaan. Derde fictie. Als huurwaarde der onbelaste woningen wordt voor ieder genomen ' .-, deel van de huurwaarde, waarmede de heffing der personeele belasting begint; voor Amsterdam geldt dus /' loo i ! .-, ;?; /' 125.) Vierde fictie, Eene verhouding wordt aan genomen tusschen de huurwaarde der onbe laste perceelen en de totale huurwaarde van alle woningen, en in die verhouding wordt naar gelang van de hoegrootheid der plaat selijke directe belasting de uitkeering geregeld. Hoe de Minister de uitkeering aan Rot terdam en aan Amsterdam heeft geregeld, leest men in deze regelen : «Amsterdam heeft een minder welvarende arbeidersbevolking dan Rotterdam en heft daarenboven naar evenredigheid veel meer directe belasting per inwoner. Twee omstan digheden die voor Amsterdam ee:ie hoogere uitkeering doen vermoeden. En v/at ziet men ? De verhouding tusschen onbelaste huur waarde en totale huurwaarde wordt voor Amsterdam aangegeven door. . 23 : loii( en voor .Rotterdam door . . . 32 : l o», Amsterdam krijgt. H p('t. boven liet te genwoordig uitgekeerde bedrag, Rotterdam 75 pGfc." »\Vat verder als eene gronte fout in het ontwerp is ie noemen, ;.-? dat de fi iinninl fje fi.i'>"('t'de n il L'rri' t n 'j j>rr iinvuniT 111* l 'inrij:;/?/(/ lm n leurden. J)ic tixeering lijkt ons in strijd met het beginsel, waarvan de uitkeering uitgaat. Gesteld opgeroemde verhouding van 23: l^o voor Amsterdam wijzigt zich in een 10 tal jaren zóó, dat ze wordt 25 : lou, waar om dan niet, de uitkeering te bepalen op o i t /'2 15 ;;-:':: -?2110. Wij nemen hierbij tot grondslag de een maal vastgestelde lirnde uitkeering per in woner (7'2 15i en vermenigvuldigen dit be drag met de gewijzigde verhouding. i liij eene dusdanige berekening zou Amster dam, gesteld het heelt ra l O j nar 500,01)11 inwoners, als eer*// uitkeering krijgen. /' 737,500 en als (n-ndi uitkeerin«- 5Uoo<io !~ ' samen en dus per inwoner 1) Vollcsstfiii van 31 Oct., 7 Xov. en 11 Xov. /'2,ui;7,5ou ..» 1. Deze cijfers zijn welsprekend genoeg. Men ziet er uit hoe onbillijk het ontwerp in de toepassing zal zijn, maar ook hoe ge ring de bate mede, die Amsterdam zich daar» van mag beloven. Daar komt nog bij, dat aan de inkomsten belasting, op aandrang van mr. v. Jvierop, verbeterd tot eene belasting op aangifte met specificatie van bronnen van inkomsten, zoo men niet naar het maximum der klasse wil aangeslagen worden, weder het karakter van een inkomsten-verterings belasting wordt ge geven en alle progressie onmogelijk wordt gemaakt. »Er wordt aangenomen,'' schrijft de heer Raedt, »dat de belastingschuldige /.ij n e ge wone vertering uit zijn inkomen bestrijdt. De koopman, die er noode toe overgaat, uit de boeken zijn verliezen aan te toonen, zou toekomstig, na het te hebben gedaan, het stadhuis moeien verlaten met de bood schap, dat, met het oog op zijne vertering, de aanslag gehandhaafd blijft. De miiiisier schijnt van oordeel, dat er nog geen voldoende rijks directe en indirecte vertei'ingsbelastingen zijn in den vorm voor (iO millioen accijnsen, invoerrechten en perso neele belasting. Om zijn theorie niet geheel !e doen duike len, moet aan het schoone element eener gemeentelijke inkomstenbelasting een gevoe lige slag worden toegebracht; de volle winsten zullen toekomstig wel gelden, doch de ver liezen moeten buiten rekening worden ge laten " Aangaande den aftrek vau kinderen het volgende : »Tc Amsterdam wordt van iemand met -l of meer kinderen bij een inkomen van /'2200 de belasting berekend naar /'1253; / <J4(> is onbelast. Wij nemen met opzet het cijfer /'22oo, omdat hierbij de remissie 't grootste is. In al de andere gevallen blijft zij beneden /'!)!(;. Wordt 's ministers ontwerp wet, dan zal de nieuwe verordening aldaar voor iemand met l of meer kinderen, wil de kinderaftrek iets betcekei.eri, een korting moeten toestaan minstens van /'sou. De aangewezen aftrek voor ongehuwden is dan /"500. Gemiddeld /al de aftrek dus bedrasren /'i;5i! per aanslag. Op de )2,000 aanslagen zal dit zijn ruim 27 millioen. 27 millioen (!i onbelastbaar op een totaal van liM) millioen. ivi welk resultaat verkrijgt men dun ton aanzien van den zoo hoog noodigen kinder aftrek ': Wel ieder huisvader te Amsterdam meteen nest kinderen heeft het geluk /'L5u < 3 : ?13.50 minder te betalen dan een celibatair lotgenoot. Hebben zij ieder /'2500 inkomen, dan be taalt de eerste / ?l.5o 17 ._.: / 70.50; de andere /' l.5n 2o ? <jO, Do prijs van dezen voor den middenstand niets beteekenendên ni'irek wordt duur be taald met het verlies, dat, daardoor aan belastbaar inkomen wordt geleden. l'it dit alles blijkt voldoende ~ wat Amsterdam van de nieuwe wet te wachten heeft als hel ontwerp, ?,"?'/, een ontwerp. wet wordt. enkele persor.en inlichtingen in te winnen omtrent den bekenden demagoog L/neger, dun leider der anfi.-emietische partij in Oos tenrijk. »Wie is die Luegr-r toch?" vroeg hij, met de voorgewende onwetendheid van een onbevangen buitenlander. »Lueger?"' antwoordde de een »dat is een talentvol advoka:U, met eene talrijke clientèle, die echter het grootste deel van zijn tijd besteedt aan eene verdienstelijke propaganda, aan een waar apostolaat.1' »Lu> zeide e<-n tweede »dat is Hel Wecnei' Anliscmiiisnie en zij» profeel. Ef n eomvpomlent van den '!'? >ir/i*. die te Weenen was toen <le verkiezingen plaats had den, welke in den Beiieden-Oostenrijkschen .Landdag eene groote meerderheid aan de antisemieten verzekerden, had gelegenheid bij ten door en door gcwetenlooze kerel. Hij is vroeger een liberaal en een demoeraat ge weest, en nu is hij clrricaal en antisemiet geworden! Hij is van beroep advokaat, en zooals ge weet, hebben bij ons de advocaten fuiictié'n te vervullen, die hij u door notaris sen, deurwaarders enz. worden verricht. ]S"u, de demagoog Luejicr is in zijn betrekking altijd hard en «reed geweest voor de .«malle gemeente. Die apostel heeft, al heel wat ai me stakkers, die hun huur niet konden betaler1, uit, hun huis laten zei ten." Als een verstandig man beslcot de corres pondent, van den T<n//>fi nu, den demagoog, voor wiou zeil.-' keizer Frans Joseph en zijne regecring de vlag hebben moeten strijken, zelven te gaan interviewen. Dr. Lupger is, zooals men weet, voor eenige maanden be noemd tot, burgemeester van Weenen, doch de regeering weigenie die benoeming goed te keuren. Degemeenteraad liet zich niet afschrik ken : gesteund door het votum der kiezers, benoemde hij Lueger opnieuw. Toen kwam het tot een compromis met de regeering, ten gevolge waarvan een zekere heer Strobach teen echte strooman) werd benoemd tot eersten burgemeester, terwijl Lueger zich tevreden stelde met den post, van «eersten vice-burgemeesler". Niemand is de dupe van deze transactie; ieder weet, dn!, liet JLueger is. die te Weenen de lakens uitgeeft, <;n wie het nog niet wist, zou de bevestig!: g van het feit vinden in den uitslag der verkiezingen voor den Landdag. »Wf.aiom zijl, ge antisemiet, tiunixidir Lueger?" -- vroeg de ooi respondent van het Eransche blad. ^Orndat de Joden bij ons alles overstroomd, ades ingenomen hebben. Zij zijn van alle kanten hier heen getrokken, uit Galieië, uit Hongarije, uit lïoemoir.ë. Wij kunnen geen enkele handelstransactie met-r sluiten, wij kunnen geen meubel, geen kleedingsstuk, geen paar schoenen, geen stuk vleeseh meer koopen, zonder aan de Joden een aanzien lijke schatting te betalen. Alles hebben zij in handen, 'foen zij alles veroverd hadden, hebben zij zich niet vreugde over hun over winning verhoovaardigd. De Semiet heeft twee kenmerken: vooreerst is hij hebzuchtig, in de tweede plaats ir hij opdringerig en aan stellerig. Toen zijn hebzucht op onze kosten voldaan was, toonde hij zich overal en nam alle plaatsen in. Twee jaren geleden kon een Christen niet in ion kottiehuis, in een restaurant, in een schouwburg komen. Alles was vol Joden . . . .Maar sints twee jaren is hierin heel wat verandering gekomen, dat kan ik u verzekeren! li:tusschen, wij willen aan de Joden J.iet slechts den trots op hun oveiheer.-chin^ ontnemen, maar ook die overheersching zelf." ;I)anrvoor is immers ueen anti-semietische l.ev.'egitiir nooiiig? is hei niet, voldoende aan de vrije mededinging, aan de kracht van het intellect, en den arbeid vrij spel te laten?' -Nei-n" ?- antwoordt LueyiT vwanr tu-seheM Joden en < 'hrir-icnen .'even niet het intellect en de arbeid den doorslag. De kan-in staan niet, gelijk, /.eg ik u, omdat de Joden iot. dezelfde moraal hebben als wij. Ze zijn er altijd zeker van, dat zij ons b. driegen en ons du- do baas kunnen als wij ireen gewettigde voorzonrs?'??..' CT o maau'eg'.'len ueim n. .En wat kunt gij dan doen'''1 A'ooreeivi kunnen wij onze propaganda voortzetten, waarvan gij de buitengewone ro.-ultaton reed,- kun: waarnemen. Om te beginnen hebben wij ons meester gemaakt van dei: Weenor gemeenteraad. En nu heb ben wij den ISeneden-Ooslenrijksehen Land dag verrmrd: de Jood.-eh liberale meerder heid is er door een anti-seinietisclie vervan gen. Xu blijft ons nog het innemen van een andere vesting, van den Rijksraad, de Kamer van Af^evaardiirden over. Dat. zal misschien met zoo "t-uiakkelijk gaan, het zal