DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No.1015 1832 heeft onder hen een geweldige slachting aangericht. De Schauerleute verdienden tot dusver een daggeld van 4 Mark 20 Pfg. Dit zou zeker een vrij hoog loon zijn, wanneer op geregelden arbeid kon worden gerekend. Maar er gaan dikwijls dagen, en in den winter, als de scheep vaart door het ijs gestremd is, soms weken en maanden voorbij, waarin de lieden in 't geheel geen werk hebben; hun jaarlijksch inkomen bedraagt dan ook gemiddeld slechts 800?900 Mark. Neemt men hierbij in aan merking, dat Hamburg verre van goedkoop is en dat de arbeiderswoningen er duur zijn, dan mag men zulk een inkomen veilig zeer laag, en in vele gevallen geheel onvoldoende noemen. De Sc.liauerk.ute. vragen nu een loon van 5 Mark voor een werkdag van 10 uren, een loon van O Mark voor 8Va uur nacht werk en een loon van eveneens G Mark voor Zondagswerk. De Frankfurter Zeitunrj verzeker!, dat loonen van dit bedrag door de Stauer, de tusschenpersonen tusschen de arbeiders en de reederijen, die het lossen of laden van een geheel schip voor een bepaald bedrag aannemen, gemakkelijk zouden kunnen worden betaald. Want die Stmier maken groote winsten ; zij verdienen aan n schip dikwijls meer, dan al de arbeiders, die zij daarbij gebruiken, te zarnen. Een tweede groep van werkstakers bestaat uit de Ewerfiïhrer of schuiten voerders, die op groote schuiten men denke aan onze Amsterdamsche zolderschuiten de goederen van de schepen naar den wal brengen en omgekeerd. Deze groep is ongeveer 3000 man sterk. Wat voor de eerste groep de M'ntrr zijn, zijn voor hen de Ewerfiilircrbaasi'. Voorts wordt aan de werkstaking deelgenomen door de kolendragers, die de stoomschepen van kolen voorzien; door de kaaiwerkers, die de goederen van de schuitenvoerders in ontvangst nemen; door de ketelreinigers, die uit de stoomketels den ketelsteen bikken ; door de scheepsververs, de werklieden aan de kranen, door een vierhonderdtal ma trozen, kortom door allerlei beroepen, die met de scheepvaart ten nauwste ver honden zijn. En zoo als te verwachten was, heeft de werkstaking zich niet bepaald tot Hamburg, maar heeft zij ook in Bremen en in andere naburige havenplaatsen op groote schaal navolging gevonden. Onder deze zeer ernstige omstandigheden verdient het groote waardeering, dat eenige aanzienlijke en invloedrijke Harnbur. er inge zetenen het voorstel hebben gedaan, om het geschil door een scheidsgerecht in der minne te laten bsslissen. De senator Hachmann, de voorzitter van de»BürgerschafV' Hinrichsen, en de voorzitter van het (jcu:crbe<jeri<:ht Noack hebben het volgende schrijven gericht aan den voorzitter der vereenigintc van reeders Laeisz en aan den (socialistischen) afgevaar digde voor den lljksdag Von Elm : »In het belang van den openbaren vrede in onze stad en tot afwending van ernstig onheil, stellen de ondergeteekenden zich be schikbaar voor eene poging o ra de verschillen over loonen bij de havenwerken, welke ver schillen hebben geleid tot eene zeer uitge breide werkstaking, door eene scheidsrechterlijke tusscheukomst bij te leggen. Ons voor stel bedoelt de instelling van een scheidsge recht, dat, behalve uit de ondergetekenden, zal bestaan uit een door de werkgevers aan te wijzen persoon en uit vier door de werk nemers aan te wijzen leden, in 't geheel dus uit acht personen, en dat zijne definitieve besluiten zal moeten nemen met eene meer derheid van zes stemmen. De op deze wijze eventueel tot stand komende besluiten zouden bij voorbaat door alle bij de zaak betrok kenen als bindend moeten worden erkend. De ondergeteekenden leggen er den meesten nadruk op, dat zij dit voorstel uitsluitend uit eigen beweging en zonder daarover met eene der beide partijen voeling te hebben gehad, aan de beslissing van werkgevers en werknemens onderwerpen." De Hamburger bladen laten, zich over deze poging zeer gunstig uit; eene uitzon dering op dezen regel maken alleen de Hamburger Xxelirichtr/i, het orgaan van vorst Bismarck, in welke aan de reeders de raad wordt gegeven, in geen enkel op zicht toe te geven. En die raad is helaas opgevolgd, want volgens de laatste berichten is alles afgestuit op den onwil der reeders. De werkstakers hebben in twee vergade ringen, die door ongeveer SOOO personen bezocht waren, eenstemmig besloten, het scheidsgerecht onder de gestelde voorwaar den aan te nemen en zich aan de eventueele scheidsrechterlijke uitspraak te onderwerpen. Tot vertegenwoordigers der dokwerkers in het scheidsgerecht werden benoemd de Rijksdagleden Von Elm, Legien en Molkenbuhr; de werkstakende sjouwers hebben Doring tot hun vertegenwoordiger gekozen. Daarentegen heeft de werkgeversbnnd een parig de instelling van een scheidsgerecht verworpen. Dit besluit werd genomen in een vergadering van gedelegeerden van 12 patroonsvereenigingen en leden van industrieele en handelsondernemingen. In den Duitschen Rijksdag heeft de re geering op zeer scherpe wijze partij getrok ken voor de reeders. De staatssecretaris Von Bötticher noemde de werkstaking de meest ongerechtvaardigde, die nog ooit was voorgekomen, en vond daarin aanleiding om alle »goedgezinden" aan te sporen, zich te vereenigen in den strijd tegen de sociaal democratie, die volgens hern de hoofdschul dige was in deze treurige geschiedenis. Of er van Engelfche zijde was gestookt, liet de minister wijselijk in het midden. De sociaal-democratische afgevaardigde Auer kwam tegen deze beschuldigingen van den heer Von Bötticher op; hij toonde aan, dat, de havenarbeiders gemiddeld slechts 850 Mark per jaar verdienden, en dat zij volkomen het recht hadden, verbetering van hun positie te eischen, nu de reeders in den laalsten tijd zooveel beter zaken maakten. De minister zeide in zijn repiiek, dat de arbeiders te Hamburg en te Bremen waren verleid door Engelsche beloften en dat men hun internationale hulp had voorgespiegeld, die gelukkig was uitgebleven. De arbeiders te Amsterdam en te Rotterdam waren te verstandig om ook te staken. Het gold hier en daarmede verklapte de minister het geheim van zijn standpunt geen loonquaestie, maar een quaestie van politieke rn ach t. Zoo is over de eischen der arbeiders een vernietigend oordeel uitgesproken, omdat zij in die eischen door de sociaal-democra ten zijn gesteund. Zou men M//,; een oor deel niet met recht lichtvaardig kunnen noemen ? Brie?en uit Utrecht door l-'.SK VAX JIKN Dn.M. Utrecht heeft zij» ouden roem weer gehandhaafd ! Ondernemende meiischen hebben in de onmiddellijke nabijheid van de stad, vlak achter het Hoogelandspark, een groot sportterrein aangelegd, met een zwemschoo), een wielerbaan, lawntennisbanen en een ruim veld voor coi:cours-hippi<|ues en ... nu een paar jaar van een zeer kwijnend bestaan gaat de geheele zaak al op de flacoii c n hebben de ondernemers aan het gemceeutebestuur gevraagd om goedkeuring van een stratenplan op hun ter rein, dat, zij als bouwgrond onder den hamer wil len brengen. Natuurlijk ontbreekt het hier niet aan merischen, die a postcriori verzekeren, dat zij a priori wel gezegd hebben, dat het zoo loopen zou. Maar of dat nu waar is of niet, of dia nieuschen inderdaad een profetisehen blik hebben gehad. dan wel of zij er nu den schijn maar van aau'-emen, doet niets ter zake. Keu feit is het, dat hè' Nederlandsche sportterrein bestemd is om binnen kort van den Nederlandsehen bodem te verdwijnen en dat daarmede weer tal van groote verwachtingen, die daarop gebouwd waren in rook vergaan. Een zoo goed als deze ingerichte \\ieletbaat1, zoo'u prachtig terrein voor cqucstrische feesten, dat bovendien i og voor vele andere zaken, als tentoonstellingen o. a. bij uitnemendheid geschikt was en dat, alles in het centrum des lauds', van Groningen en Maastricht even gemakkelijk te bereiken ..... dat moest wel goed gaan l L)e vreemdelingen zonden hier van alle zijden sainenstrooinen om van de bekende Stiehtsche gastvrijheid te proliteeren! Alles was gereed om hen te ontvangen. De feesten waren er en de gastvrijheid ook, maar die vermaledijde vreemdelingen schitterden door hunne afwezigheid. We hoorden en lazen dat ze in .Vrnsterdain, den Haag, Nijmegen, (ironiugen, Biissum, Breda en waar al niet, met geheele zwermen waren komen opzet ten, maar ons lieten ze hier zitten met onze brood jes met kaas! Neen, toch. Eens zijn ze hier ge wei st., m :t de Kiddeihofspelen der studenten, Toen waren de amphitheaters van het sportterrein zoo vol, d.tt, \ve met een beetje verbeeldingskracht kou den deuken dat Utrecht oud-Alhene was. Arm sportterrein ! Met die victorie begon zijn nederlaag! Al het andere was voor die ridderhofspelen ter zijde gesteld. Er werd niet meer gedacht aan rijwielfeesten, aan concours-bipp:quts of aan de xwemschool. Die ridderliofspeleu zouden alles goed maken. Al waren dan ook de entrée's voor de feestcommissie ... de vertering, de verte ring ! Ik geloof dat, er vijftig kellners voor dat feest gehuurd waren, die met hun allen nog geen honderd gulden ontvangen hebben, van de twaalf duizend mensehen die er ongeveer geweest zijn. Zoolang de speluii duurden was er te veel te zien om iets te gebruiken en toen ze afgeloopen waren gingen allen met versnelde pas van het terrein af de vreemdelingen naar het station en de stadgenooten naar huis. Toch zijn de beide directeuren van het terrein ondanks het mislukken liunuer onderneming ver moedelijk niet ,,slecht af." 7ij kochten het terrein circa 1UO.OÜO MJ groot voor ? 00 1)00 en vermorsteu er met de wielerbaan, zvremscliool en andere inrichtingen nog een halve ton aan, zoodat, als zij er uu maar ge middeld drie gulden per M- bouwterrein voor maken, zij nog een aardig wiustje overhouden. Het is waar, een der directeuren is voor het ka pitaal dat hij dan krijgt de helft van zijn in de zaak gestoken verstand kwijt, maar hij houdt dan nog genoeg over, beweert hij. Uat zit zoo in elkaar ! Hij bezat geen geld toen hij zich met zijn mede directeur associeerde, rnaar hij had verstand van de zaken. M, t zijn compagnon was juist het omge keerde het geval. Door nu botje bij botje te doen, kwamen ze heiden in de juiste verhouding en nu het op deelen aankomt stelt de een er prijs op het verdere gedeelte van zijn levensweg af te leggen met, zijn halve verstand van sportzaken, gerugstcund door het halve kapitaal. Nu, de ander zat waar schijnlijk ook geen klagen hebben. Al wordt hij tegen zijn zin met de wederhelft van zijn compagonns verstand opgeknapt het kapitaal, dat, hij in de zaak stak, blijft, niet alleen ongeschonden, maar zal nog wel aardig wat rente gekweekt heb ben ook. En.... het is geen onpleizierigc tijd geweest,! Want als er wat te doen was, dan was het, er, op liet geld tellen n;1, nogal gemoedelijk. Alleen de heide pachters van het buffet, die er achterei u volgens geweest zijn moeten er niet zond( r klei rseheuren afgekomen /.ijn, en gaan nog altijd met, een stille verwenselrng aan liet adres van liet sportterrein ter ruste. \ oor cenigen tijd hebben we hier langer dan een maand een paardenspd gehad, het circus Schumann, en ofschoon dat gezelschap //keine (leschiifte" ge maakt heeft, zooals de secretaris mij verzekerde, was iiet toch mees'al vrij goed bezet en op ver scheidene avonden zelfs zeer vol. De studenten waren er eigenlijk de hoofdpersonen, die konden zoo ongeveer doen wat, zij wilden en het moet gezegd zijn zij maakten van die vrijheid met gepaste bescheidenheid gebruik niet, alleen, maar waren dikwijls oorzaak dat, er groote vroolijkheid in het circus heerschte. 7. i j huldigden hel personeel van het gezelschap op uitbundige wijze met bloem stukken, kranzen en bouquetteii. Op eenen avond j ziig ik negen mincrvazom n te gelijk met dergelijke huldeblijken om eene dame in de manege geschaard. En eens hield er zelfs een een speech tegen den directeur in de Duitsche taal. De dames vooral waren zeer in aanzien rn ofschoon kwaaddenkeude en -sprekende meiischen behaupteten'' dat dit lag aiti In t l''«i»-it i/i' i-urj.x i/i- Imlli't van de jongelui, dit kan, tot geru:tstt Hing van vaders en moeders in ons vaderland, die van den prins geen kwaad weten, ten stelligste weersproken worden. Want zoowel de danse- als de rijderessen gaven, in het ordentelijke, zooveel schooi.s te zien, dat daaruit voldoende de geestdrift, die zich in kostbare bloe men openbaarde, liet, verklaren. Naar Henz is mep, in d» n tijd dat Schiimann hier was, riet zoo druk gaan kijken als om de nabijheid van Amsterdam en de gemakkelijke trein verbinding, wel had mogen verwacht worden. Een ! der voornaamste oorzaken daarvan was wel de goede reputatie, die van Kenz' gezelschap uitging. Het, [ was er ZUM mooi eu dientengevolge zoo vol, dat ' men er haa-'. geen plaats kon krijgen. En de vrees j om een vergeefse!.e nis naar Amsterdam te maken, hield velen terug. ! Maar hoc dit zij Carré, die naar men zegt, in het voorjaar hier komt, zal heel wat nieuws moeten vertoonen om den indruk, dien bchumaim hier achtergelaten en dien Kenz gemaakt heeft l al is het dan ook bij de meesten van hooreu zegi gen onschadilijk te maken. . u z i e a-», in JE "'' \ De zangvereniging A'./1'-./*/,?/? gaf deze week eene l uitvoering w~aar verschillende fraunn'utfn uit /',/,-,11/11 f werden ten gehoore gebracht-. Xooals uien weet is dit niet de eerste maal dat \v ij ouder Mr. Viotia's leiding die fragmenten l oorden, doch l hans was de geheele avond ir aan gewijd., zoodat wij ' na het voorspel eu de geheele (iraaUcène, des-cène van de />'//? ,/,v?/i/'</r/;<vM:ii /V/.w'/i'/cii die van A .",/?//y j en rm-xi/'nl uit, de tweede acte cu een groot deel van de derde acte te hooren kregen, Ei ne geheele opvoering van dit werk is nog , niet geoorloofd en daarom is het zeer te waardcereu dat wij op (leze wijze fragmenten hoorden die oj) tactvolle wijze tot ecu geheel waren verbonden. Over de wijze \\aarrp de Heer Viotta zulke werken instudeeit, behoeft niets meer gezegd Ie worden. Dat hij voor de krachten waai over hij te beschikken heeft een even consciencieuseii />'/« «?/<r.nli'i' is als J'orges te Bayreuth. hadden wij weer gelegenheid op te mei ken. ! l [et was tevens ecu aangenaam verschijnsel dat alle solopartijen door stadgcnooten werden vervuld. Mej. Wilson zong A"/'//,-//1//, de Heer Uogmans l'nrx'/fi/l, de Heer Messchaert ./?//;,flus en de Heer Van Duinen (',i<fii<'i,iun: en Ti/un-l. De solopartijen van de Isliiiiii-i/iiii'iilc/ii'n werden eveneens door tt.adgcnooten vervuld. Die namen spreken voor ziehzell l en het is voor/cker eene streelendc gedacht e dat ! wij de solisten voor een zoo veeleischeud muziek drama ten onzent, bezitten. , Het verheven beeld dat Wagner ons in /'<//>v"/W ! heeft geschonken komt ook in de concertzaal zeer : schoon tot zijn ncht. Wel is waar mist men in den Graaltempei--eènc den verheugden indruk door i het mystische halfduister dat in den tempel heerscht j wanneer het goddelijk licht op den graalbeker valt, l doch overigens is wellicht geen drama van Waguer j zoo geschikt a's concert-drama te worden uiti gevoerd dan juist Parsifal, omdat de stemmingnergens zoo sterk in hoofdzaak aan de muziek te danken is, of liever, omdat, nergens bij Wagner de muziek zoo sprekend op den voorgrond treedt dan juist in I'm-xi/'/il. Het is echter gevaarlijk zulke stellingen te verkondigen, nant welke van de latere muziekdrama's van \Vagncr men ook hoort, men is altijd geneigd, datgene wat men op liet oogeublik hoort als het schoonste te erkennen. In het, volgende artikel hoop ik i.og met ecu enkel \voord de uitvoering te gedenken. * * * l)i;l.alve deze uitvoering heb ik alleen nog mi 1diug te maken van eene opvoering van Jlnmlrf in de Ned. Opeia met den Erause'.cn tenor den heer Dereims als l/ti?>i,/, De heer Dereims heeft eenige jaren geleden als Dun Jopr in (.'iifiiit'ii veel succes gehad in den l'aikschouwbuig, daarom ging ik met belangstel ling zijn vertolking hooren. Dut ik teleurgesteld werd mag ik i.iet, verhelen en hiervoor zijn ver schillende gronden aau te vroren. In de eerste plaats maakt de partij van Iliniilit voor bariton een veel beteren indruk, en ten tweei'e was de wij'e waarop de heer Orelio die partij altrd vertolkt heeft zoo goed, dat, de heer Dereims ir volstrekt niet in slaagden die indruk te niet te docr. Ik acht het dan ook als debuut een hoogst ongelukkige keuze van den heer Dereims om oi.s lliiiiilr! in deze bewerking te lateu hooren. Boven dien heeft de door de librett sten zoo erg ver minkte Shakcspeare-held al zooveel tegen, di>t alleen een zanger die niet alleen weet te zingen doch ook nou over ai z.iji.e middelen IK schikken kan zulk eene vertolking kan redden. \Vij hebben gehoord hoe 'Audradc ons op nii uw voor A'>>,<,/>','/(; wist warm te maken, doch zoo ii ts vermocht, de heer Dereims met, [l,inili-t niet. Hij bezit vele kwaliteiten, vooral als t ooneelspeler en hij heeft er voorzeker nog meer bezeten als zanger, doch vrede had ik met zijne vertolking niet. Ik dacht weer te veel aan de gebreken van de groote Panjsclie Opera waar het dieft vaak hoiHrcr gesteld wordt dan het muzikale, waar men er vooral op bedacht is te zii.gen zooals de aboni. het u-raas; hoort en w-aar iedere niet kracht uitgeslooteii frase wordt toegejuicht. Doch wij willen ons oordeel opschorten en liever afwachten wat de heer Dereims ons als /)»,/ J<n-ézal geven, want welke eigenschappen deze zanger ook bezit en vroeger bezat, hoe talentvol eu verdienstelijk hij gesecuiideerd weid door de dames Engelen Sewing en Dirckx van de \Veglie en de hei reu Schmier, Engelen, Cauveren e. a. was liet voor mij een verloren avond. Als men ons weer 'lli'?/!i;t geeft (echter lievir niet i zij liet in de ons bekende zetting. Ik wenseh v.;u de/e ge'egei lic d ge'irilik te maken een enkel woord te zeü'uvii over het _\,v/VvA'/,/A,// /',,//-//,-/,/??/,-/,',,'? süiiunuesteld door l),ini(l de Lange, .liir. MUI Kiimsdijk en Dr. U. K al 11', uit gave van de .Maatschappij tot. Nut van 't Algemet u. VA- zijn vaderlamlsche liederen, geschiedzangeu, Kerstliederen, verhalende en minneliederen, drinkbedjis, studentenliedjes, soldaten- en ma'rozeuliedjis, kiudi-i liedjes en danshedjes, ten getale van i,iet minde:- dan lul. /.oowel oud-N 1-dcrlandsc.he als oud-Vlaemsche liedekei,s vindt men in dezen buiulel. Oudir de oudere noem ik 't Ilaesken dat, voor 01,-. no_r \rij wel onbekend en ten hoogste belang wekkend is. Van latere componi-ten vonden wij liederen van Vu-hulst, Worp, J. .1. Viotta, Hol, Dr. l'ijzel, J'etri, e. a. T'it mijn verwondering vond ik l'ijzei's lied: //', / i,/ t//- !';...'<'!' <', ,??/- i* <'''* /,','*>?'/] onder d'di-inkliederen opgenomen. Dit gediehije is een krachtig picidot i "m -' de kroeg te iilijven en dus cm /,/?' te drinken. Xijn de samenstellers alleen op di-n eersten regel afgi'gaai', zonder het vervolg te lezei,': Tevens wijs ik er ter wille van de curiositeit op dat het /',W- /'<,//.-?/.?'<' u\o. l11) van llalnertsma de melodie geefi, van do duit.-che liederen / "?' i'ii-li'n il''.../j' /"-,-'"/ /!'",' ""v '?''''? /."?/'?? en l '??,! It'ilti'H //,'?,?/,'/ In-r ii'iif/ i-H.- ?/!?? l'ï''ii/<', geeoiii[)oneeerd door Heinrich (,'hrisüan Scheur, dusgceuoorsproi.keüjkc melodie. Kr staan in de/rcn bundel ;'dir slechts /'l kost) tal van aardige in den voikstoon geschreven liedjis. Den samenstellers kom' een woord v,111 groo'c hulde toe voor het opsporen en bewerken van dezen licderensehal. Moge liet ons volksgezang ten goede komen. Bestaat, daar kans op'r Dat is moeilijk te zeggen. In Amsterdam zingt men hij voorkeur de liederen uit de rcvm s en vertalingen van Engelse!,e meppen in tingeltanirels ten gi hoore gebracht, \\einu, de weg is aangewezen. De met zooveel fantasie begaafde scheppers van revues lik heb hier in de eerste plaats den heer Kivdiig op het OOLI) verzink ik bij een volgende revue eens een keuze uit dezen bundel te doen en heel Amsterdam en later heel Nederland zal die liederen i.azimren. De ondervinding is de beste leermeesteres. Een bolk alleen kan het bij ons volk niet doen, de revues moeten helpen, /oo ziet meu alweer dat de opvoedende kracht, die van het, tooncel uitgaat, geen ctie is. VAX MILI.K.KN.