DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1015 gen door den heer A. J. M. Brouwer Ancher verzameld, betreffende den herbouw van de Nieuwe Kerk en hare orgels. Van denzelfden schrijver die zich o. a. verdienstelijk maakte door zijn werk over de Amsterdamsche gilden en zyn verspreide opstellen over Amsterdam'» verleden komt verder in het jaarboekje voor eene bydrage tot de geschiedenis van een dier ITeeuwsche stadsgebouwen, welke in deze eeuw door sloopershanden werden verwoest n.l. de hal op de Westermarkt, oorspronkelijk ontworpen als wachthuis, daarna tevens bestemd tot »Vleyshalle", een korten tijd als hulpkerk aangewezen en eindelijk in 1808 tot stadswaag ingericht. In 1857 werd ondanks het protest van de heeren Jacob van Lennep. Potgieter, J. W. Schimmel, Alberdingk Thijm e. a. het gebouw ten doode gedoemd, welk vonnis met veel spoed werd geëxeuteerd. De causerie van den heer Martin Kalft' over «Roosenburgh" is in dit jaarboekje bijzonder op haar plaats. Niet velen is het gegeven om even : Is de heer Kal ff onderhoudend en prettig te kun nen vertellen, maar niettemin is het te bejammeren, dat niet wat meer Amsterdammers zich getrokken voelen hunne herinneringen aan het jongst verledene neer te schrijven, en daardoor vooi den ge schiedschrijver der toekomst eenbelangrijke bijdrage te leveren tot de geschiedenis van Amsterdam in de eerste helft en het midden der 10e eeuw. Misschien voelt deze of gene zich opgewekt, om na hetgeen de heer Kalff over den theetuin Roosenburgh en het theedrinken meedeelt, ook eens wat te geven over de koffiehuizen, zooals onze vaders en grootvaders die hebben gekend, toen de bierkneipen nog zeldzaam waren en niemand aan paleizen als dat van »Kras" kon gelooven. En zou niet een der ouderen nog iets merkwaardigs en bijzonders kunnen vertellen van de thans geheel verdwenen ordinarissen ? Men ziet het: voor de volgende jaargangen van dezen Amsterdamschen Almanak is nog stof genoeg te bewerken, want juist dergelijke onder werpen passen zoo goed in het kader van een dergelijk jaarboekje. Ditzelfde vat te getuigen van het aardige schetsje door den heer de Balbian Verster afgestaan over die oecasioiutl reporters,we\ke voor een kwartje berichten aanbrengen en in het journalisten jargon kwartjesmannen worden geheeten. De heer Verster maakte zich verder verdienstelijk door de afdeeling «kroniek1' op zich te nemen, niet alleen een tydroovende arbeid, maar ook een lastige, wijl de schifting tusschen de hier al of niet te vermelden gebeurtenissen zoo moeielijk is. De samensteller is in zijne keuze niet ongelukkig geweest, terwijl de heer Moes zelf de zeer gelukkige gedachte had aan die kroniek toe te voegen een lijst der historieprenten op Amsterdam betrekking heb bende en in de laatste 12 maanden verschenen. De toekomstige bewerkers der stadsgeschiedenis zullen deze opgave weten te waardeeren, eene opgave, welke de waarde van dit jaarboekje nog verhoogt, zooals een viertal prenten het tot sierraad strekt. Vooraan het portret van onzen burge meester, dan de afbeelding van den «monstrans afkomstig van het Clarissenklooster" door den heer Moes mede beschreven en verder de portretten van Bilderdijk en diens eerste gemalinne Catharine Rebecca. De heer Sterck geeft bij dit laatste een Hjdrage tot het leven van de vrouw, die als Odilde eenmaal tot de bekende tijdgenooten behoorde en wier liefde Bilderdijk even hard heeft berouwd als den jarenlang gegijzelden advocaat Klumpel hare vriendschap. Wanneer wij verder hier nog de aandacht vestigen op de artikelen van den heer D. C. een paar enkelen na, getrouwde lui, die hier dichtbij wonen, eten wij allemaal bij Godiniaux, twee deuren hier vandaan: wat we verteren komt op 't leitje en aan 't eind van de maand rekenen wij af." »We rekenen af of we rekenen niet af, al naar het uitkomt," voegde hij er cynisch bij. »De goede sukkel maant nooit; hij is veel te blij, ons tot klanten te hebben! Dus in 't geval, dat wij 't bij 't rechte eind hadden, xijii we allemaal gaarne bereid om u aan Godiniaux voor te stellen !'t Is zoo eenvoudig mogelijk. Als we 't daarentegen mis hebben gehad, dan hopen we, dat u 't ons niet ten kwade zult duiden, want..." Hij zou nog lang hebben doorgerainmeld want hij leed inderdaad aan een ongenees lijke praalzucht, wanneer de nieuweling hem niet in de rede was gevallen met: »Ten kwade duiden! Hoe komt u er bij? Integendeel, ik waardeer uw belangstelling en ik dank u voor uw bedoeling, voor uw alleszins uitstekende bedoeling." De toon was beleefd, hartelijk zelfs, en toch 't viel niet te miskennen klonk er duidelijk in door: Bemoei je asjeblieft met je eigen zaken!" »Het spijt mij," hernam hij, »niet van uw bereidwilligheid te kunnen profiteeren; ik ben gewoon 's morgens, vóór ik hier kom, een stevig ontbijt te gebruiken, en dadelijk 's middags na vijven, als ik thuis kom, te dineereu; dit is een leefregel, dien ik reeds geruimen tijd volg en waarbij ik mij het best bevind. Tusschentijds lunchen bekomt mr nooit goed, het bezwaart mijn maag en rnaak Meyer Jr. (»het geslacht Overlander" met genea logische aanteekeningen door W. Croockewit), van dr. W. Zuidema die een en ander omtrent een pamflet uit 1650 mededeelt van J. G. ^rederiks over »0ome Jan en zijne nakomelin gen", van II. Italië(de Emancipatie der Joden n 1796, alsmede van Dr. Breen (een tweetal gedichten van Reael) en eindelijk vandenredaceur zelven, betreffende Vondel's lidmaatschap van de Deutschgesinnte Genossenschaft, zoo is nadere aanbeveling overbodig. Dat de Amsterdammers zich zelven het verwijt Besparen, niet genoeg liefde voor hunne stad, Belangstelling in de wetenschap en waardeering voor het werk van letterkundigen en geschied ichrijvers te bezitten om een eigen jaarboekje op prijs te stellen. F. A. 15. Een leiddraad der Vaderlanflsclie geschiedenis"! Om hazenpeper te bereiden neme men een laas, en om een prentenboek te maken, zoeke men wat clichés bij elkaar. 't Recept is een voudig genoeg, en eigenlijk kan men er zich over verwonderen, dat niet meer van die quasie geïllustreerde boeken en boekjes het licht zien. zooals de schoolwereld er zich nu een door den leer Pluim ziet aangeboden. 't Wil me toeschijnen, dat deze schrijver van »'s Lands historie" 1) in een monsterboek van cliché's voor historische onderwerpen met een speld heeft geprikt en aldus bij overvloed van stof het toeval heeft laten beslissen. Zoo is het te begrijpen, dat bij als een. »bed uit de middeleeuwen" een statie nachtkoets te zien 'eeft, gelijk er wellicht geen enkele binnen onze ;renspalen ooit beslapen is, en als model van ^een ' versterkt kasteel" een prentje laat kijken van het i Muiderslot omstreeks .... 1<!20. Eén plaat geeft de kleederdracht van de elfde tot de veertiende icuw, een kleinere dito met figuren der «klee derdrachten in 1800, 1810 en 1825." Van waar de afbeeldingen komen liet den schrij ver koud : of ze werden gereproduceerd naar oude teekeningen of wel berusten op de phantasie van hedendaagsche kunstenaars, wordt niet ver meld 't modellenboek heeft daaromtrent geen licht gegeven. En nu de tekst. Ik citeer in 't wilde weg: ». . .(Een) stedelijke regeei ing bestond in den be ginne uit schout e ti x<ji<_'i>ciic>i, maar toen de steden grooter werden, verkoos men nog twee of vier burgemeesters. Deze laatste moesten aan vankelijk de geldmiddelen beheeren doch hunne macht vermeerderde zoo, dat ten slotte aan de schout en de schepenen alleen de rechtspraak overbleef. Bij gewichtige zaken, zooals het leveren van soldaten of geld aan den graaf, riep het stadsbestuur de poorters bij klokkeslag ter ver gadering. Daar dat op den duur te omslachtig J was, kregen de burgers het recht eenige afge vaardigden uit hun midden te kiezen, waarvoor men de rijkste en vroedste koos. Zij werden te samen de vroedschap genoemd". (Blz. lü). ».. . . Verder voerde Napoleon hier de Fransche wetgeving in, die ons al spoedig grooote nadeelen l J 's Ltutds Historie. Een leiddraad voor de laagste klassen der kweek-, normaal- en hoogere burgerscholen, en inrichtingen voor M. F. L. O. Met tal van vragen en opgaven, afbeel dingen en portretten, door T. PJ.U.M, hoofdon derwijzer te Baarn. P. Xoordhoff 181)7 Groningen. In de inleiding noemt de schrijver dit werk een «leiddraad der Vaderlandsche Geschiedenis." me ongeschikt tot werken. Maar nogmaals, ik beu u oprecht dankbaar." Hij drukte hen de hand en geleidde hen naar de deur met betuigingen als. »Zeer verplicht... wel bedankt... 15en gisteren wat ten achteren geraakt! (Ie be grijpt, u, veteranen van de administratie... maar ik. adjunct en nieuweling! Moet op passen! De chefs te vriend houden!" Daar stonden Boitel, Driole en ('hambourdon op het portaal en keken elkaar be teuterd aan. »Dat heer is ook niet gauw verlegen," zei eindelijk de laatste. »Zijn half ons leverworst schijnt hem dan toch niet Ie bezwaren om twaalf uur," spotte Driole, Xeen, dat geloof' ik graag daar zal hij zijn maag niet, mee overladen." »Ik heb 't jelui gezegd, 't is een schrielhannes!'1 besloot Boitel. Kn schamper her haalde hij op een toon, alsof hij daarmee het toppunt van zijn verachting te kennen wilde geven: »Ken schrielhannes !'' Die scheldnaam deed nog denzelt'ilen mid dag de rondte in alle ufdeelingen en de schrielhannes werd van af dat oogenblik de kop van .Jut, waarop zonder ophouden de zware moker der spotternij van de heeren employés beukte. Kr ging haast geen week voorbij, dat zij zich niet afsloofden om een of ander nieuw bewijs van de vrckkigheid van hun collega te ontdekken. Nu kwam een delegatie hem uitnoodigen deel te nemen aan een pic-nic of een uit stapje voor den aanstaanden Zondag of den berokkende. Immers de schuld van het keizerrijk was door leening op leening zoo toegenomen, dat de rente niet eens meer betaald kon worden; Napoleon liet daarom de wet tot frceerlny der staatsschuld aannemen". (Blz. 143). ».. . Eerst toen de dappere en voortvarende gene raal Van der Heijden naar Atjeh vertrok, werd de toestand beter. Hij zocht den opstandelingen door het verbranden hunner dorpen zooveel mogelijk afbreuk toe te brengen, om hun vrees en ontzag in te boezemen. Vooral na den iflmj bij Snii/itl/ir/tiii sloeg hun de schrik om het hart en kon de onderwerping als voltooid worden beschouwd." (bl. 1(J8) Heeft soms de heer Pluim dat boek samengelezen uit de opstellen zijner leerlingen ? Nog een enkel citaat uit afdeeling Vniyi-n en ojir/tircn.'' »$ i'». Gouden eeuw van Frederik Hendrik" l"). Welke :?> artikelen kwamen in zwang?" F. A. B. Mathilde Blind. Te Londen is op f> l jarigen leeftijd overleden mpj. Mathilde Blind, de stiefdochtor van den bekenden schrijver Karl Blind, /ij vertaalde verscheiden Duitsche werken in het Fngelsch, o. a. Der alle, i/nd niiic (llaubc van D. E. Strausz. Hare essays over Georgo Eliot en over Madame Roland zijn terecht hooggewaardeerd. Mazzini, de boezemvriend van haar vader, heeft GPU blijvenden invloed op hare geestesrichting gehad. BOEKBEOORDEELING. AüfO'f ffi-i di' Oji;s') r/,vn t'un Aiti*icr<h<inf nn IIni/rli'n>, door II. J. WKSTKKI.I.NI.. Schaal van l : .">:!.'!.">:>. Amsterdam, Gebr. Fbert. «Kaart van de vermaarde koopstad Amsterdam mitsgaders van rie, stad van Haarlem, met allo derzelver omstreken, aanwijzend de kanalen, rivieren, waterleidingen, meren, verveningen, droogmakingen, liniën van versterkingen, forteressen enz. enz , getcekend en naar do nieuwste en b^ste bronnen bewerkt..." De heer 11. J. Westerling hreft het niet noodig geacht zijn cartogralisch werk aldus in het breede te beschrijven; hij koos een eenvoudigen titel, en die eenvoud hier in alle opzichten een bewijs van degelijkheid -- is der kenmerken van deze flinke kaart. Nauwkeurig en duidelijk, goed uit gevoerd en net bewerkt, zal deze arbeid van den heer Westerling overal een zeer verdiende waar deering vinden, en dit te meer, wijl de bewerker blijkbaar geen moeite heeft gespaard om met de wijzigingen der laatste, jaren ii\ de gesteldheid van liet terrein rekening te houden, eu steeds te rade is gegaan met de eiscben thans aan het onderwijs in de aardrijkskunde op de scholen gesteld. NIEUWE UITGAVEN. Hi'11 lii*ti//e I >ni-liU'i', een meisjesboek door A. C. Kt in:i;, met illustraties van Ij. W. II. \Yenchbach. Uitgave van de Erven Loosjes te Haarlem. Ttri'c L'li-'niti I'c/f/i'iiits, door FIIAM i:^ HOIMIMIN AKMOTT, schrijfter van J)c l\khic I.urd, met plaatjes. Fitgave van de Erven Loosjes te Haarlem. Bij dezelfde lirma verschijnt pen nieuwe editie van de bekende werken van EDNA l.v.u.i.. liet eerste deel I'.c» x/wr<: Noorman is versierd met het portret der schrijfster. De )>njs vau ieder deel is /' ^-4(1 en in prachthand / i'.iio. ]\'ni'nt»i<'L'iii<'it, door J. HIIÜA ADKMA, Amster dam, II. ,1. \V. BKCITT, ]Sü7. ])i: .Inden, naar het Xoorsch van John l'aulsen door (li;i;i:iT BAKKEK, Amsterdam, II. J. W. Becht. Sci'ic/wii. vau S.MII KL FAI.KI.OOI>. Amsterdam, H. J. W. Becht, 1SH7. h'iiiiin/f Kurel <?;<? \\'idn/,-iiid door J. II. VAX UKK LANS. Amsterdam, ('. L. van Langenhuvsen. lö!i<>. J t c h'nnutf in! In1! X/udi'R door A. lÏKinniKM, '2o dl. Haarlem, Erven Loosjes, ISiMi. Arkadif, oorspronkelijke roman door G. VAX i'KU IIoiiVKN. Almelo, W. Hilarius Wzn. Ken ~irakl;e door FHANS COKNKN Jr. 's Gravenhagp, Loman &, Funke. Kil l ij, novelle van M. C. A. S.\I.II>I:HVAN Wissi-:KEUKK. Geïllustreerd door Ilenricus. Haarlem, Erven !?'. Bohn, LSDti. 7)cn-iiii]H-!x, Geldersche verhalen door J. L. KKKTKI.AAI: .Tzn. Xutphen, W. J. 'l hieme £ Cie. Tlie 1'iif/ennl, edited by C. HAZKI.WOOD, Shannon and J. W. Gleeson Wiiite published by Honry and Co., -JHJ(> blz. 80. TIn' l'iifiuli'. an illustrated gift book l'or boys and garis, 1^H7. Lo;:uun Henry and Co., -~>l blz.So. Inhoud van Tijdschriften. Inhoud van l-'i/irn H-mn! Xo. l!) : Fit bet opzienersleven op .Java door 8. Kalft'. L Kene prinses van Oranje, vorstin van Anhalt, door -Mr. M. C. Xijhuul, met portretten en afbeeldin gen. De Mammoet-overblijfselen in Tevler's Museum, door Dr. T. C. Winkler. L Een kleine Corvee (bij (!?'? phtat). - Fen standbeeld voor de gebroeders (ïriinin, door Taco H. do Boer, met afbeelding. FHU kleine Corvee, naar de schililesij van Mlle. .1. Navier. Verscheiden heid. Schriftlezing. - - Feuilleton. Inhoud van Dt- .\irn/ri' <7<</x, December 18!)l>: Maatschappvlijk Cretiri, \V. Kloos. Draunmosus, Ary Prins. Do historie van Floris en Bhu.ehctloer, H. J. Boeken. De Kunst en de. Maat schappij, H. J. Boeken. Leven, W. Kloos. Fen antwoord aan Mr, X. G, Pierson, II. F. v d. Goes. Literaire Kroniek, \\'. Kloos. eerstvolgende)! feestdag: dan was liet eene collecte voor de bruiloft vau een collega of voor een liefdadig werk. Bevorderingen, opslag van iractement, doopfeesten. huwe lijken, alles werd als voorwendsel aange grepen om den ongelukkige te krenken, die, onverzettelijk en kalm, zich steeds veront schuldigde en alle pogingen terug wees met: Excuseert mij, hetreii, maar ik kan niet van de partij zijn!" of: »'t Doet me werkelijk leed, maar ik ben niet in slaat om aan uw verzoek te voldoen." Hij toonde geen verlegenheid, werd niet, boos en zijn flegma, vermengd met een tintje van droefgeestige berusting, zonder nederig heid nochlhaiis, begon zijn tirannen te ont moedigen, toen Bolle! op zekeren Maandag ochtend tot den aanval blies niet een nieuwtje dat wel geschikt was om den schrielhannes in de wereld dei' bureaucratie voor goed onmo gelijk te maken. i,la, heeren," schetterde hij overal waar hij kans zag twee op hun lauweren rustenden bijeen te brengen, die naar hem wilden luisteren. ; Ik g et i' het u in tienen, in Iwinj tigen Ie raden. Ik neem aan eeu jaar lang de schoenen te poetsen van dengene die me 't eerste woord ervan zegt. l'elnsl, vorscht, scherpt uw zinnen. Komaan! wie wil een jaar lang Buitel tot huisknecht hebben l' Boitel, een oppassende jongen, heeren, solide, zuinig, vrij van sterken drank, matador in het kaartspel en billard, beschaafd, discreet en verknocht. De prijs is wel de moeite waard er eens ernstig over na te denken. < ieeu antwoord? Dus iedereen geeft het op? 40 cents per regel. ttlitiinmfffiiimiiBiiiiimiiniiiii ii MARK. RÏELL'S COSNAO, Dit beroemde merk is verkrijg baar bij alle soliede Wijnhandelaars en bij de representanten 24«M»IV1§*]%«»*? IS l* ft IXIElt. te Amsterdam. Prpnvanf/2.50pGrFiescli. H. RAHR te Utrecht. Pianofabriek. Binnen- en Buitenl. Muziekhandel. Amerikaansche Orgels. Euime keuze in Euurpiano's. MEIJBOOS & KALSHOVEN, Arnhem Piano-, Orgel- en Mnziekhandel. Kuime keuze in Huurpiano's. (ioed begrepen? ...Welnu! dan zal ik u maar niet langer op de pijidmnk laten! Weet ge waar hel geld van den sein ielhanne.-i blijft, waartoe de 17o francs 7~> centimes, die de schrielhannes iedere maand van de Fransclu; Uepubliek ontvangt, bestemd x.ijn 'i Niet? Dis 17<l francs TT, worden verslonden door de hoepla-dames. de bloemisten en de snorders van I'arijs. Ik verklaar tot nadert; toelichting: (ïalard, genaamd de schrielImnnes, offert op het altaar van losbandigheid en xingenot al de vruchten van zijn vlijt.'' «Ziehier de feiten. (iisteren, Zomin^, 's namiddags om :; uur, zag ik genoemden Galanl. trots ais een pauw in een rijtuig zitten, in het bosch, in gezelschap van een /.eer jong en zeer schoon lid der zwakkere sekse, met een praehtigen bloemruiker, on getwijfeld een geschenk van haar vurigen aanbidder, op haar schoot. Ik hoop. mijne heereii, dat het niet noodig /.al /,ijn er bij te voegen, dat we ons aan onvergetelijk püchtverzuim zouden schuldig maken, indien wij onzen Don Juan voor zijn goeden smaak niet onze oprechte complimenten aanboden/' De geheele schare van belangstellende collega's had niet, verzuimd deze aanbeveling vau hun aanvoerder letterlijk op te volden, de ooren van den adjunct ambtenaar- hadden den geheelen dag getoeterd van hun meer of minder fijne toespelingen en meer of min der venijnige steken. Hij was echter even onverstoorbaar gebleven als altijd, scheen niets te hebben begrepen, had geen woord teruggezegd en niet de minste verklaring gegeven. (tilvt fulytj.